.
Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν»
– 1 Απριλίου 2025 –
Είναι η 91η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 274 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 07:09 – Δύση ήλιου: 19:48 – Διάρκεια ημέρας: 12 ώρες 38 λεπτά
🌒 Σελήνη 3.4 ημερών
| Γεγονότα
1824 – Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης δικάζεται στο Αιτωλικό. Ο Καραϊσκάκης, νοσταλγώντας τη Ρούμελη και τα Άγραφα, επέστρεψε από την Ιθάκη στο Μεσολόγγι και ζήτησε επίμονα να διορισθεί αρχηγός των ελληνικών πλέον όπλων της επαρχίας των Αγράφων. Αλλά ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος δεν δέχθηκε. Οι Τζαβελαίοι αλλά και άλλοι οπλαρχηγοί ήταν υπέρ του, ενώ εναντίον του ήταν μόνο ο Μαυροκορδάτος, που ηθελημένα παραγνώριζε τον Καραϊσκάκη προκειμένου να υποστηρίξει τον Γιαννάκη Ράγκο. Συνέβησαν τότε και κάποιες συμπλοκές μεταξύ οπαδών του Καραϊσκάκη και Μεσολογγιτών όταν εκείνοι κατέλαβαν το Αιτωλικό, και αιφνίδια το Βασιλάδι, τα οποία αργότερα περιήλθαν στην υπό τον Μαυροκορδάτο διοίκηση του Μεσολογγίου.
Τότε ο Μαυροκορδάτος κατηγόρησε τον Καραϊσκάκη μετά από ομολογία του Κωνσταντίνου Βουλπιώτη, που είχε μεταβεί στα Γιάννενα, ότι: “ο γιος της Καλογριάς είχε στείλει επιστολή στον Ομέρ Βρυώνη με την υπόσχεση να του παραδώσει το Μεσολόγγι και το Αιτωλικό”. Έτσι διόρισε επιτροπή προκειμένου να εξετάσει την “αποκάλυψη προδοσίας”.
Στις 30 Μαρτίου 1824 συστάθηκε η παραπάνω επιτροπή και στις 1 Απριλίου 1824 (σε 2 μέρες) εκδόθηκε προκήρυξη των εγκλημάτων του Καραϊσκάκη από την «Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος». Κατά την προκήρυξη που ήταν πράξη διοικητική και όχι δικαστική, η εν λόγω επιτροπή έκρινε τον Καραϊσκάκη ένοχο «εσχάτης προδοσίας» άνευ δίκης. Παρ’ όλα αυτά είναι αμφίβολο αν η απόφαση εκείνη της επιτροπής δημοσιεύθηκε ποτέ.
Πάντως ο Καραϊσκάκης στερήθηκε όλων των βαθμών και των αξιωμάτων του και διατάχθηκε να αναχωρήσει από το Αιτωλικό. Οι δε πολίτες διατάχθηκαν να αποφεύγουν κάθε επικοινωνία με τον «εχθρό της πατρίδας», τον Καραϊσκάκη, εφόσον αυτός «δεν μετανοήσει και προσπέσει στο έλεος των Ελλήνων και ζητήσει συγχώρησιν». Έτσι στις 2 Απριλίου 1824 (ανήμερα της έκδοσης της προκήρυξης) ο Καραϊσκάκης με πολλούς οπαδούς του αναχώρησε από το Αιτωλικό και επιχειρώντας ανεπιτυχώς να καταλάβει τα Άγραφα μετέβη στο Καρπενήσι.
Εκεί κρύφτηκε στην Ιερά Μονή Προυσού, όπου ακόμα σήμερα υπάρχει η κρύπτη του Γεωργίου Καραϊσκάκη και η κεντημένη εικόνα της Παναγίας με χρυσό και ασήμι. Στις 27 Μαΐου του ίδιου έτους ζήτησε εγγράφως συγνώμη από τον Α. Μαυροκορδάτο, που όμως δεν εισακούσθηκε. Τελικά στις 25 Ιουνίου 1824 κατέφυγε στο Ναύπλιο όπου η Κυβέρνηση του αναγνώρισε όλους τους βαθμούς και τα αξιώματά του. (Στην φωτογραφία της κορυφής, το σπίτι που «περιορίστηκε» ο Καραϊσκάκης στο Αιτωλικό.)
1849 – Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ διευθύνει την 9η Συμφωνία του Μπετόβεν στη Δρέσδη. Μεταξύ των ακροατών βρίσκεται και ο πάπας του Αναρχισμού Μιχαήλ Μπακούνιν, ο οποίος συγχαίροντας τον μαέστρο Βάγκνερ μετά τη συναυλία, του λέει: «Ακόμα και αν όλα τα πράγματα καταστραφούν στο μέλλον, αυτό το έργο τέχνης πρέπει να μείνει ανέπαφο, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής μας».
Πολλά έχουν γραφτεί για την 9η του Μπετόβεν, όμως τα λόγια άλλων σπουδαίων ομότεχνων του Μπετόβεν, όπως π.χ. του συνθέτη και διευθυντή ορχήστρας Ρίχαρντ Βάγκνερ, απόσπασμα των απομνημονευμάτων του οποίου δημοσίευσαν το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της 2ας Αυγούστου 1937 και η κριτικός τέχνης Σοφία Κ. Σπανούδη.
«Από τις πλέον συγκινητικές σελίδες των απομνημονευμάτων του Βάγνερ, είνε εκείνες στης οποίες μας διηγείται πως διηύθυνε την Ένάτη Συμφωνία στο Βασιλικό Θέατρο της Δρέσδης όταν διωρίσθηκε διευθυντής της ορχήστρας του στα 1846».
Γράφει λοιπόν ο Βάγκνερ: «Ένοιωθα πάντα ένα φλογερό πόθο να διευθύνω την Ενάτη Συμφωνία. Όταν όμως ανακοίνωσα αυτή μου την επιθυμία στους προϊσταμένους του βασιλικού θεάτρου και της ορχήστρας, ηύρα αμέσως φοβερή αντίδρασι. Τα έκτακτα έξοδα που συνεπάγεται η προπαρασκευή ενός τόσο κολοσσιαίου έργου τους ετρόμαζαν. Έπειτα εφοβούντο πώς το κοινόν της Δρέσδης δεν θα ήταν πρόθυμο ν’ ακούση την «Ενάτη».
Μα και οι μουσικοί της ορχήστρας τρόμαζαν και μόνο στο όνομα του μουσικού αυτού κολοσσού.
Και χρειάσθηκε όλη η φλόγα του πόθου που μ’ έκαιγε, κι όλη η δύναμις της ευγλωττίας μου, για να πείσω τους διαφόρους παράγοντας να υπερνικήσουν όλες τις δυσκολίες. Ανέλαβα επίσης να κάμω μια μεγάλη προπαγάνδα στο μουσικό δημόσιο και σ’ όλο τον κόσμο της Δρέσδης, και να τους μυήσω με κάθε τρόπο στο μεγαλείο του έργου, ώστε να μη διακινδυνεύση η ολική επιτυχία του κονσέρτου. Η επιτροπή εν τούτοις εύρισκε μεγάλες δυσκολίες για τον καταρτισμό μιας αντάξιας μεγάλης ορχήστρας και της μεγάλης μικτής χορωδίας. Αλλά κατόρθωσα να τους πείσω να εξασφαλίσωμε τη μουσική σύμπραξι του Συλλόγου Συναυλιών της Λειψίας.
Τι συνέβη μέσα στην ψυχή μου, όταν μετά τόσες περιπέτειες αξιώθηκα να πάρω στα χέρια μου για να μελετήσω τις ιερές αυτές σελίδες τις γεμάτες μυστήριο – τις ίδιες σελίδες που αντέγραφα με μίαν ευλάβεια που μ’ έκανε να τρέμω στα πρώτα νεανικά μου χρόνια, όταν ήμουν αναγκασμένος να ζω από το προϊόν της αντιγραφής μουσικών παρτισιόν της ορχήστρας! Η αναγνώρισις του βάθους της αβύσσου μέσα στην οποίαν έπεφταν όλα τα όνειρα της καλλιτεχνικής αποστολής μου στον κόσμο, το ολοκληρωτικό ναυάγιο της υπάρξεώς μου, το απέραντο μέγεθός της ψυχικής μου απογνώσεως και της καλλιτεχνικής μου απελπισίας, όλα αυτά τα σκοτάδια, μετεβάλλοντο σε φωτεινόν ενθουσιασμό στο αντίκρυσμα της Ενάτης Συμφωνίας.
Είνε αδύνατον ποτέ το έργον ενός διδασκάλου να συναρπάση με τόση μαγευτική, τόση υπεράνθρωπη παντοδυναμία την ψυχή ενός μαθητού, όσον αιχμαλώτισε την ψυχή μου το πρώτο μέρος της Ενάτης Συμφωνίας.
Και αν μπορούσε να με ιδή κανείς την ώρα που μελετούσα τις υπερκόσμιες αυτές σελίδες για να σημιειώσω επάνω τους τον τρόπο της εκτελέσεώς τους που αναπολούσα με μια βαθύτατη συγκίνησι κι έναν έξαλλο ενθουσιασμό, αν έβλεπε κανείς τα φλογερά δάκρυα που έχυνα αυτές τις στιγμές και αν άκουε τους λυγμούς μου, θα διηρωτάτο, χωρίς άλλο με κατάπληξι, αν αυτή είνε η στάσις ενός διεθυντού της βασιλικής σαξωνικής ορχήστρας!
Ευτυχώς τις ιερές αυτές στιγμές ήμουν απηλλαγμένος από τις τιμητικές επισκέψεις των προϊσταμένων μου».
Γεννήσεις
1929 – Ο Μίλαν Κούντερα (τσέχικα: Milan Kundera, 1 Απριλίου 1929 – 11 Ιουλίου 2023) ήταν Τσέχος συγγραφέας με γαλλική υπηκοότητα. Γεννήθηκε στο Μπρνο της πρώην Τσεχοσλοβακίας και ζούσε στη Γαλλία από το 1975. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός με τα έργα του Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι, Το Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης και Το Αστείο. Έχει συγγράψει τόσο στην τσέχικη όσο και στη γαλλική γλώσσα, ενώ επιμελείται προσωπικά όλες τις γαλλικές μεταφράσεις των βιβλίων του, προσδίδοντάς τους ισχύ πρωτοτύπου και όχι μεταφρασμένου έργου. Κατόπιν λογοκρισίας, η κυκλοφορία των έργων του ήταν απαγορευμένη στη γενέτειρά του έως και την πτώση της κομμουνιστικής κυβέρνησης κατά τη βελούδινη επανάσταση του 1989.
Παρόλο που το πρώιμο ποιητικό του έργο θεωρείται ισχυρά προκομμουνιστικό, τα μυθιστορήματά του του δεν εγκλωβίζονται σε ιδεολογικές ταξινομήσεις. Ο πολιτικός σχολιασμός εκλείπει ολικά (εξαιρουμένης της βαθύτερης φιλοσοφικής στοχαστικής) με εφαλτήριο το βιβλίο του Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι. Ο ίδιος έχει επανειλημμένα τονίσει τη λογοτεχνική του ταυτότητά του ως μυθιστοριογράφου παρά ως πολιτικού συγγραφέα.
Η μυθοπλασία του, συνυφασμένη με φιλοσοφική παρέκβαση και ισχυρά επηρεασμένη από τη γραφή του Ρόμπερτ Μούζιλ και τη φιλοσοφία του Φρίντριχ Νίτσε, απαντάται επίσης σε συγγραφείς όπως ο Αλέν ντε Μποτόν και ο Άνταμ Θίργουελ. Ο Μίλαν Κούντερα, όπως συχνότατα σημειώνει, ανασύρει τις επιρροές του όχι μόνο από αναγεννησιακούς συγγραφείς όπως ο Βοκάκιος και ο Φρανσουά Ραμπελέ αλλά επίσης από τους Λόρενς Στερν, Χένρι Φίλντινγκ, Ντενί Ντιντερό, Ρόμπερτ Μούζιλ, Βίτολντ Γκομπρόβιτς, Χέρμαν Μπροχ, Φραντς Κάφκα, Μάρτιν Χάιντεγκερ και ίσως ισχυρότερα από τον Μιγκέλ ντε Θερβάντες, με του οποίου την κληρονομιά θεωρεί ότι ταυτίζεται περισσότερο.
Θάνατοι
1921 – Νίκος Τζόγιας. Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 8 Ιουλίου του 1921 και ήταν αριστούχος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Είχε επίσης παρακολουθήσει μαθήματα στην Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών καθώς και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Εργάσθηκε στο Εθνικό Θέατρο το 1943-1944 καθώς και στο ελεύθερο θέατρο με τον θίασο Ενωμένοι Καλλιτέχνες (1945-1946) τον θίασο των Γ. Μουσούρη, Κουν, Λογοθετίδη – Κατερίνας (1947-1957) και τον δικό του θίασο Χατζηαργύρη-Τζόγια (1955).
Το 1957 εντάχθηκε στο δυναμικό του Εθνικού Θεάτρου και πρωταγωνίστησε σε πολλά έργα του κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου. Διετέλεσε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου, καθηγητής του μαθήματος της Υποκριτικής στη Δραματική Σχολή του (1968-1983 και 1989-1995) και διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (1977-1982).
Μεταξύ των ρόλων που υποδύθηκε ήταν του Τσιμισκή στη “Θεοφανώ” του Τερζάκη, του Καποδίστρια στο ομώνυμο έργο του Καζαντζάκη, του μαρκήσιου Πόζα στο “Δον Κάρλο” του Σίλερ, του Διονύσου και του Πενθέα στις “Βάκχες” του Ευριπίδη, του Μπέκετ στο ομώνυμο έργο του Ανούιγ, του δούκα του Κλάρενς στο “Ριχάρδος Γ’” του Σαίξπηρ, του Πετρούκιου στο “Ημέρωμα της στρίγγλας” του Σαίξπηρ και του Κρέοντα στην “Αντιγόνη” του Σοφοκλή. Πρωταγωνίστησε επίσης σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες και σε τηλεοπτικές σειρές, ενώ πάμπολλες ήταν οι ραδιοφωνικές του συμμετοχές.
Ο Νίκος Τζόγιας πέθανε στην Αθήνα, της οποίας ήταν μόνιμος κάτοικος, την 1η Απριλίου του 1996.
Στο link που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε
ακόμα περισσότερα γεγονότα που συνέβησαν αυτή την ημερομηνία
Γέγονε την 1η Απριλίου
