5 Ιουλίου 2024
Είναι η 187η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 179 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:08 – Δύση ήλιου: 20:51
Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 42 λεπτά
🌑 Σελήνη 29 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Λαμπαδό Λαμπαδία, Λαμπαδίνα και Λαμπαδή
Γεγονότα
1687 – Ο Ισαάκ Νεύτων εκδίδει το κυριότερο έργο του, τις τρίτομες «Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας», όπου παραθέτει τα τρία αξιώματα της μηχανικής και το νόμο της βαρύτητας. Η πρώτη έκδοση του έργου του Ισαάκ Νεύτωνα «Philosophiae Naturalis Principia Mathematica» (Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας) πιθανώς είναι το ακριβότερο βιβλίο που θα δημοπρατηθεί ποτέ, καθώς, όπως αναφέρουν οι εκτιμητές του οίκου Christie’s, που οργανώνει τη δημοπρασία εντός του μήνα, η τιμή εκκίνησης ανέρχεται στο 1 εκατ. δολάρια. Το έργο θα δημοπρατηθεί στη Νέα Υόρκη και είναι ένα από τα ελάχιστα αντίτυπα με προορισμό την Ευρώπη, καθώς διαθέτει κάποιες μικρές διαφορές από το κείμενο που διανεμήθηκε από τον Νεύτωνα στη Βρετανία και από τον αστρονόμο και εκδότη του έργου Εντμοντ Χάλεϊ.
Το βιβλίο, το οποίο είναι δερματόδετο, είχε δοθεί ως δώρο στον βασιλέα Ιάκωβο Β΄ και το 2013 πωλήθηκε για 2,5 εκατ. δολάρια, αλλά τότε η τιμή εκκίνησης ήταν 600 χιλιάδες δολάρια. Οπως είναι γνωστό, περίπου 400 αντίτυπα της πρώτης έκδοσης του έργου εκτυπώθηκαν, εκ των οποίων το 20% είχε προορισμό την Ευρώπη. Ο αστρονόμος Χάλεϊ, γνωστός για τον κομήτη που πήρε το όνομά του, ήταν ο άνθρωπος που ενθάρρυνε τον Ισαάκ Νεύτωνα να οργανώσει τις θεωρίες του σε ενιαίο κείμενο, ενώ κατέβαλε τα έξοδα για το τύπωμά του επειδή η Βασιλική Ακαδημία, της οποίας και αυτός αλλά και ο Νεύτωνας ήταν μέλη, ισχυρίστηκε ότι δεν είχε τους απαραίτητους πόρους. Η Βασιλική Ακαδημία εξακολουθεί να κατέχει δύο αντίτυπα του έργου, μεταξύ των οποίων και το πρωτότυπο χειρόγραφο του έργου, το οποίο μάλιστα χαρακτήρισε ως «πολυτιμότερο θησαυρό».
1930 – Ο έλληνας σεφ Γιώργος Σταθάκης επιχειρεί να πέσει από τους καταρράχτες του Νιαγάρα μέσα σ’ ένα βαρέλι. Ήταν 5 Ιουλίου του 1930 όταν ο Γιώργος Α. Σταθάκης που ζούσε στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης και δούλευε σαν σεφ πήρε μια παράξενη και γενναία απόφαση. Ήθελε να πάρει μέρος στις πτώσεις που γίνονταν εκείνα τα χρόνια, γνωστοί σαν Horseshoe Falls από τους καταρράκτες του Νιαγάρα κλεισμένος μέσα σε ένα βαρέλι. Πίστευε πως με τα έσοδα που θα του αποκόμιζε μια τέτοια πτώση θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει για να εκδώσει ένα βιβλίο σχετικό με μεταφυσικές εμπειρίες, το «μυστικό της ζωής ». Λένε πως ήταν 46 χρονών τότε, αρκετά εκκεντρικός για την εποχή του και στο εγχείρημά του πήρε μαζί του την αγαπημένη του χελώνα, την «Sonny Boy» που ισχυριζόταν πως ήταν 150 χρόνων. Όπως αναφέρει το imniagara έτσι ξεκίνησε η κατασκευή του ενός τόνου περίπου βαρελιού, με τη βοήθεια των φίλων του, που είχε μήκος περίπου 10 μέτρα και διάμετρο 5 πόδια. Επίσης για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε ξύλο από δρυ, δύο στρώσεις σανίδων, κλιμακωτά με χάλυβα και επένδυση από ένα στρώμα από φελλό. Ήταν εξοπλισμένο στα δύο άκρα με «χάλυβα buffers», στερεωμένα με κοχλίες. Στο ιδιαίτερα ανθεκτικό βαρέλι, ο ίδιος θα δένονταν πάνω σε ένα ειδικό στρώμα ελατηρίων προς αποφυγή κραδασμών. Το θέμα που δεν σκέφτηκαν και δεν σχεδίασαν καλά ήταν πως μέσα στο βαρέλι ο ίδιος ο Σταθάκης επέλεξε να έχει μόνο μια φιάλη οξυγόνου. Στις 14.30 του Σαββάτου στις 5 Ιουλίου του 1930 το βαρέλι έπεσε στα ορμητικά νερά του Νιαγάρα. Κόσμος πολύ παρακολουθούσε αυτήν την κατάδυση, αγωνιώντας και αναμένοντας την επανεμφάνισή του μετά την πτώση.
O βετεράνος Riverman William «Red» Hill, τον οποίο ο Σταθάκης είχε προσλάβει για να ανακτήσει το βαρέλι και να το οδηγήσει στην ακτή , περίμενε μάταια. Είχε ήδη σουρουπώσει και το βαρέλι δεν φαινόταν πουθενά. Την αυγή, το επόμενο πρωί, εθεάθη κοντά στο Falls View Bridge. Χρειάστηκαν τέσσερις ώρες για τον Hill να παγιδεύσει το βαρέλι, να το τραβήξει στην ακτή και να ανοίξει την καταπακτή του. Ο Σταθάκης βρέθηκε, αλλά ήταν νεκρός από ασφυξία. Η χελώνα του όμως παρέμενε ζωντανή και όπως έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής «… σύρθηκε αδύναμα έξω στον αέρα…». Μία από τις βίδες της καταπακτής είχε χαλαρώσει, νερό είχε μπει στο βαρέλι, αλλά ο Σταθάκης είχε ήδη πνιγεί από την έλλειψη οξυγόνου και την διαμονή του τόσες ώρες μέσα σ΄ αυτό. Ένας εργαζόμενος στην βαρελοποιία «Buffalo », που είχε κατασκευάσει το βαρέλι είπε αργότερα στους δημοσιογράφους «…προσπαθήσαμε να τον πείσουμε να πάρει και άλλη μια φιάλη οξυγόνου, αλλά ο ίδιος είπε πως ήταν αρκετή μία για 3 ώρες. Γιώργος Σταθάκης
Υπήρχε χώρος για δέκα, αλλά δεν ήθελε. Θεωρούσε ήδη τις τρεις ώρες μεγάλο διάστημα…». Μάλιστα λίγο πριν μπει στο βαρέλι έκανε δήλωσε: «…Εάν δεν βγω σε τρεις ώρες τότε δεν θα υπάρχει λόγος να συνεχίσω να ζω έτσι κι αλλιώς ». Ο ίδιος ο Σταθάκης είχε -νωρίτερα- προφητεύσει το θάνατό του και είχε γράψει σε τοπική εφημερίδα ότι ήταν έτοιμος να γίνει θυσία στο Νιαγάρα! Περιέγραφε ένα κείμενο που είχε διαβάσει νέος και τέλειωνε λέγοντας:» Θεοί του Νιαγάρα να είστε προετοιμασμένοι στις 5 Ιουλίου να λάβετε τον πιστό σας ακόλουθο και λάτρη της ομορφιάς και του μυστηρίου σας. Και εάν με κρατήσετε αιχμάλωτο αιώνια δεχθείτε στην θυσία μου με την ελπίδα οι θεϊκές νύμφες να ραντίσουν τον τάφο μου με λουλούδια από τον κήπο του παλατιού σας»!
1943 – Αρχίζει η Μάχη του Κουρσκ, η μεγαλύτερη πολεμική αντιπαράθεση της ιστορίας με άρματα μάχης. Στη μάχη ενεπλάκησαν 2.700 γερμανικά τανκς και 3.500 σοβιετικά. 2.900 άρματα τέθηκαν εκτός μάχης, ενώ οι απώλειες σε έμψυχο υλικό και από τις δύο πλευρές έφθασαν τους 230.000 στρατιώτες. Με τον όρο μάχη του Κουρσκ (ρωσ. Курская битва, γερ. Schlacht bei Kursk) αναφερόμαστε στις επιχειρήσεις της Βέρμαχτ και του Κόκκινου Στρατού στην περιοχή του Κουρσκ, οι οποίες διεξήχθησαν την περίοδο 5 Ιουλίου-23 Αυγούστου 1943 και έληξαν με αποφασιστική νίκη του Κόκκινου Στρατού. Η μάχη του Κουρσκ είναι γνωστή ως η μεγαλύτερη αρματομαχία στην ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με αποκορύφωμα τη σύγκρουση στην Πρόχοροφκα.
Η μάχη χωρίζεται σε δύο φάσεις: στη γερμανική επίθεση (5-17 Ιουλίου) και στη σοβιετική αντεπίθεση (12 Ιουλίου-23 Αυγούστου). Η γερμανική επίθεση διεξήχθη βάσει του σχεδίου της Επιχείρησης «Ακρόπολη» (γερ. Unternehmen Zitadelle), σύμφωνα με το οποίο, μεγάλος αριθμός αρμάτων μάχης και στρατιωτών (βλ. πίνακα) της Ομάδας Στρατιών «Κέντρο» και της Ομάδας Στρατιών «Νότος» επιτέθηκε στα βόρεια και στα νότια της πόλης αντίστοιχα. Ωστόσο, οι Σοβιετικοί κατάφεραν να σταματήσουν (με μεγάλη δυσκολία στα νότια) την επίθεση των Γερμανών και πέρασαν στην αντεπίθεση, η οποία διήρκησε μέχρι τις 23 Αυγούστου.
Κατά τη διάρκεια της αντεπίθεσης, στα βόρεια, ο Κόκκινος Στρατός απελεύθερωσε το Ορυόλ και το Μπέλγκοροντ, ενώ στα νότια, ο Κόκκινος Στρατός απελεύθερωσε το Χάρκοβο. Η επιτυχία της σοβιετικής αντεπίθεσης είχε ως αποτέλεσμα τη λήξη (μέχρι το τέλος του πολέμου) των γερμανικών επιθέσεων στο Ανατολικό Μέτωπο και την απόκτηση (από τους Σοβιετικούς) της υπεροχής σε όλες τις κατευθύνσεις του γερμανοσοβιετικού μετώπου.
1946 – Ο γάλλος μηχανικός Λουί Ρεάρ επιδεικνύει το πρώτο μαγιό μπικίνι σε υπαίθρια επίδειξη μόδας στο Παρίσι. Ο Λουί Ρεάρ (Louis Reard) γεννήθηκε στην Ελβετία το 1897. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1940 δούλευε ως μηχανικός αυτοκινήτων στη Γαλλία, οπότε αποφάσισε να ασχοληθεί με τον σχεδιασμό ρούχων. Στην απόφασή του αυτή έπαιξε ρόλο και η μητέρα του, που διατηρούσε κατάστημα υποδημάτων στο Παρίσι με την επωνυμία Λε Φολί Μπερζέρ.
Στις καλοκαιρινές του εξορμήσεις στο κοσμοπολίτικο Σεν Τροπέ της Γαλλικής Ριβιέρας, ο Ρεάρ παρατηρούσε συχνά τις γυναίκες να προσπαθούν να απαλλαγούν από τα ολόσωμα μαγιό τους για να πετύχουν καλύτερο μαύρισμα. Έτσι του ήρθε η ιδέα για ένα μαγιό, που θα κάλυπτε μόνο τα επίμαχα σημεία του γυναικείου σώματος. Την ίδια ιδέα είχε και ο συμπατριώτης του σχεδιαστής μόδας Ζακ Εν (1899-1967).
Από τη δημιουργική τους αντιπαράθεση προέκυψε ένα μαγιό σε δύο κομμάτια, που κάλυπτε το στήθος και τα γεννητικά όργανα. Το μαγιό του Εν φορέθηκε πρώτο στις πλαζ της Γαλλικής Ριβιέρας, αλλά το αντίστοιχο του Ρεάρ (αρκετά μικρότερο από αυτό του Εν), κέρδισε τελικά τη μάχη και εξαιτίας της ονομασίας «μπικίνι», που υιοθέτησε ο Ρεάρ και προέρχεται από την ατόλη Μπικίνι των Νησιών Μάρσαλ του Ειρηνικού, εκεί όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν πραγματοποιήσει τις πρώτες δοκιμές για την ατομική βόμβα λίγες ημέρες πριν από την πρώτη παρουσίαση της δημιουργίας του.Ο Ρεάρ πίστευε ότι το μαγιό του θα είχε τέτοιο αντίκτυπο, όσο και η έκρηξη της ατομικής βόμβας. Και δεν είχε άδικο, αν και στην αρχή αντιμετώπισε δυσκολίες στην εξεύρεση μοντέλου που θα φορούσε το μπικίνι του. Τελικά, επιστράτευσε μια 19χρονη στριπτιζέζ, ονόματι Μισελίν Μπερναρντινί, η οποία το παρουσίασε σε επίδειξη μόδας που έγινε στις 5 Ιουλίου 1946 στην Πισίν Μολιτόρ, μια κλειστή δημόσια πισίνα των Παρισίων. Η απήχηση του μπικίνι ήταν άμεση, ιδιαίτερα στον ανδρικό πληθυσμό. Η Μπερναρντινί δεν προλάβαινε να διαβάζει τα γράμματα των θαυμαστών της, που μέσα σε λίγους μήνες είχαν ξεπεράσει τις 50.000.
Ο Λουί Ρεάρ εξαργύρωσε την επιτυχία του μ’ ένα κατάστημα μαγιό, που άνοιξε στην Avenue de l’ Opera των Παρισίων και το οποίο έκανε χρυσές δουλειές. Έως το 1984, που κατέβασε ρολλά, ο Ρεάρ παρουσίασε πάνω από 100 παραλλαγές του μπικίνι. Το 1980 μετακόμισε με τη σύζυγό του Μαρσέλ στη Λωζάνη, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή στις 16 Σεπτεμβρίου 1984, σε ηλικία 87 ετών.
1948 – Θεσπίζεται από τους Εργατικούς το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μ. Βρετανίας. Ο νόμος ψηφίσθηκε το 1946 και την υλοποίησή του ανέλαβε ο Υπουργός Επικρατείας Νάι Μπίβαν, ένας παλιάς κοπής αριστερός, που ονειρευόταν ότι το ΕΣΥ θα ήταν το πρώτο βήμα για τον σοσιαλισμό. Την ίδια άποψη είχαν και οι γιατροί που μάχονταν λυσσωδώς το δημόσιο σύστημα υγείας. Χρειάστηκε δύο χρόνια σκληρών προσπαθειών του Μπίβαν και πακτωλός χρημάτων για να τους αλλάξει γνώμη.
Η επιχείρηση γοητείας και πειθούς στους γιατρούς δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα, παρότι τους καθησύχασε ότι οι Εργατικοί δεν κέρδισαν τις εκλογές για να φέρουν τον κομμουνισμό στη Βρετανία. Μόλις το 10% των γιατρών έδειξαν διατεθειμένοι να ενταχθούν στο ΕΣΥ. Τότε έριξε στο τραπέζι το πιο ισχυρό του διαπραγματευτικό χαρτί: «Μπουκώστε τους το στόμα με χρυσάφι» είπε επί λέξει στους συνεργάτες του. Στις αρχές Ιουλίου του 1948 το 90% των βρετανών γιατρών ήταν μέλη του ΕΣΥ, είτε ως πλήρους απασχόλησης, είτε ως συνεργαζόμενοι. Ο Μπίβαν είχε καταλάβει πολύ καλά ότι Δημόσιο Σύστημα Υγείας χωρίς καλοπληρωμένους γιατρούς δεν μπορεί να λειτουργήσει.
Τα μεσάνυχτα της 4ης προς 5ης Ιουλίου 1948, τρία χρόνια μετά τον εκλογικό θρίαμβο των Εργατικών, άρχισε η λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας στη Μεγάλη Βρετανία. Το πρωί τα νοσοκομεία παρουσίαζαν μία ασυνήθιστη εικόνα. Οι ουρές έφθαναν ως τον δρόμο. 500.000 πολίτες αναζήτησαν τις δωρεάν ιατρικές υπηρεσίες, τις οποίες ως την προηγούμενη μέρα πλήρωναν από την τσέπη τους.
Οι βασικοί πυλώνες του Βρετανικού Συστήματος Υγείας ήταν η χρηματοδότησή του από τον κρατικό προϋπολογισμό και η δωρεάν περίθαλψη για όλους, ακόμη και για τους τουρίστες που επισκέπτονταν τη χώρα. Στα πρώτα του βήματα, καθοριστική ήταν και η αμερικανική βοήθεια μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ. Με την πάροδο των χρόνων υπέστη αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, με την υιοθέτηση κανόνων της αγοράς, πρώτα από τη Μάργκαρετ Θάτσερ τη δεκαετία του ’80 και μετά από τον Τόνι Μπλερ στις αρχές του 2000.
Το Βρετανικό ΕΣΥ, που αποτέλεσε το πρότυπο για ανάλογες απόπειρες σε πολλά κράτη του κόσμου, καθίσταται συχνά αντικείμενο κριτικής για μεγάλες λίστες αναμονής, το χαμηλό επίπεδο της αντιβακτηριδιακής προστασίας στις νοσοκομειακές του μονάδες, τη μη προσαρμογή του στις νέες τεχνολογίες, την έλλειψη οδοντιάτρων και εξειδικευμένου προσωπικού και τα μεγάλα ελλείμματά του. Παραμένει, όμως, αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνίας και του πολιτισμού της Μεγάλης Βρετανίας, μια «Εθνική Θρησκεία», όπως έχει ειπωθεί.
Το βρετανικό ΕΣΥ, με προϋπολογισμό 154 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2007, απασχολεί περίπου 1.300.000 εργαζόμενους, όντας ο πέμπτος μεγαλύτερος εργοδότης στον κόσμο μετά το Υπουργείο Άμυνας της Κίνας, τους Σιδηροδρόμους της Ινδίας, τα αμερικανικά πολυκαταστήματα Wal-Mart και το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ.
2015 – Συντριπτική υπεροχή του «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα για την πρόταση των δανειστών της 25ης Ιουνίου. Το Ελληνικό δημοψήφισμα του 2015 προκηρύχθηκε από τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στις 27 Ιουνίου 2015, με διάγγελμα προς τον Ελληνικό λαό. Εγκρίθηκε (ΦΕΚ Α΄ 63) από τη Βουλή των Ελλήνων στις 28 Ιουνίου του 2015 και διεξήχθη μία εβδομάδα αργότερα, στις 5 Ιουλίου. Το ερώτημα ήταν αν θα πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας των τριών θεσμών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ.) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.), που προτάθηκε στην Ελλάδα στις 25 Ιουνίου. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν η απόρριψη της πρότασης του σχεδίου συμφωνίας με ποσοστό 61,31%.
Αφορμή της πρότασης διεξαγωγής του υπήρξε η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας στις διαπραγματεύσεις, ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους δανειστές της έως τα τέλη Ιουνίου. Το αντικείμενο της διαφωνίας υπήρξε το είδος των οικονομικών μέτρων, τα οποία έπρεπε να πάρει η Ελλάδα για την ολοκλήρωση του προηγούμενου προγράμματος οικονομικής διάσωσης έναντι του ελληνικού χρέους και ένα νέο πακέτο διάσωσης. Το δημοψήφισμα ήταν το πρώτο από το 1974 και το μοναδικό στην σύγχρονη ελληνική ιστορία που δεν αφορούσε στη μορφή του πολιτεύματος.
Μετά το δημοψήφισμα, η κυβέρνηση Τσίπρα κατέληξε σε συμφωνία με τους δανειστές στις 13 Ιουλίου, αλλά με όρους ενός τρίτου μνημονίου. Η αμφισβήτηση των νέων όρων οδήγησε στη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, οι οποίες ανέδειξαν ξανά νικητή τον ΣΥΡΙΖΑ που σχημάτισε κυβέρνηση με τους Ανεξάρτητους Έλληνες.
Γεννήσεις
1913 – Γεώργιος Κωστάκης. Γεννημένος στη Μόσχα από Έλληνες γονείς, ο Γεώργιος Κωστάκης δεν είχε καμία καλλιτεχνική εκπαίδευση αλλά ανέπτυξε ένα ενδιαφέρον για την τέχνη κατά τη διάρκεια της εφηβείας του. Πρώτα εργάστηκε ως οδηγός για την ελληνική πρεσβεία έως το 1940, έπειτα ως επικεφαλής του προσωπικού για την καναδική πρεσβεία. Η εργασία του στην καναδική πρεσβεία τον έφερε σε επαφή με πολλούς διπλωμάτες που επισκέπτονταν τη χώρα, τους οποίους ξεναγούσε στις γκαλερί και τα καταστήματα τέχνης της Μόσχας.
Αρχικά, η μπολσεβικική επανάσταση κάτω από την ηγεσία του Λένιν υποστήριξε τη νέα αφηρημένη τέχνη, αλλά από το 1920 και μετά η ελευθερία των καλλιτεχνών στη Ρωσία περιορίστηκε όλο και περισσότερο. Πολλοί καλλιτέχνες θέλησαν η τέχνη τους να συμβάλλει στη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας ενώ άλλοι, παραδείγματος χάριν οι Σουπρεματιστές, συνέχισαν να εργάζονται ανεξάρτητα. Ο Λένιν πέθανε το 1924 και ο Στάλιν που τον διαδέχτηκε ως ηγέτης του σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος επέβαλλε μια ακραία μορφή πολιτιστικής πολιτικής. Το 1932 ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός έγινε η επίσημη κρατική πολιτική. Ήταν μέσα σε αυτό το πολιτικό περιβάλλον όπου ο Κωστάκης ξεκίνησε τη συλλογή του.
1918 – Νίκος Παπατάκης. Ο Παπατάκης γεννήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα και πέρασε τα πρώτα χρόνια του στην Αιθιοπία και την Ελλάδα. Το 1939 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και εργάσθηκε ως έκτακτος εργαζόμενος σε συνεργεία γυρίσματος κινηματογραφικών ταινιών. Αργότερα έγινε ιδιοκτήτης του περίφημου κλαμπ της πόλης «La Rose Rouge», όπου μεταξύ των εμφανιζόμενων καλλιτεχνών συμπεριλαμβανόταν και η τραγουδίστρια Ζυλιέτ Γκρεκό. Το 1951 ο Παπατάκης νυμφεύθηκε την ηθοποιό Ανούκ Εμέ, με την οποία απέκτησαν μια θυγατέρα, τη Μανουέλα Παπατάκη (γενν. 1951), και χώρισαν το 1954. Το 1967 πήρε ως σύζυγό του την επίσης ηθοποιό Όλγα Καρλάτου, με την οποία απέκτησαν έναν γιο, τον Σέργιο Παπατάκη (γενν. 1967), και χώρισαν το 1982. Κατά τη διάρκεια του πολέμου της Αλγερίας ο Παπατάκης δραστηριοποιήθηκε υπέρ του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου.
Το 1957 ο Παπατάκης διέμεινε για ένα διάστημα στη Νέα Υόρκη, όπου γνώρισε τον Τζον Κασσαβέτη και έγινε συμπαραγωγός στην ταινία του Σκιές (1959). Το 1963 η πρώτη ταινία σε σκηνοθεσία του Παπατάκη, Οι άβυσσοι, είχε επιτυχία εξαιτίας του θορύβου που προκάλεσε και, ενώ είχε εισαχθεί στο Φεστιβάλ των Καννών του 1963, οι διοργανωτές του αρνήθηκαν να τη δείξουν. Η ταινία βασιζόταν στο έργο του Ζαν Ζενέ Οι Δούλες. Το 1967 σκηνοθέτησε μια άλλη τολμηρή ταινία, τους Βοσκούς. Είκοσι χρόνια αργότερα ήλθε η άλλη του ελληνόφωνη ταινία, Η φωτογραφία. Η τελευταία του ταινία ήταν Ο ισορροπιστής (1992). Πέθανε στο Παρίσι σε ηλικία 92 ετών.
1921 – Νάνος Βαλαωρίτης. Γεννήθηκε στην Λωζάννη και ήταν γιος του διπλωμάτη Κωνσταντίνου Βαλαωρίτη και της Κατερίνας Λεωνίδα. Από την πλευρά του πατέρα του καταγόταν από την Οικογένεια Βαλαωρίτη και ήταν εγγονός του Ιωάννη Α. Βαλαωρίτη και δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη ενώ από την πλευρά της μητέρας του ήταν εγγονός του εφοπλιστή και πολιτευτή των Σπετσών Ιωάννη Λεωνίδα.
Έγραφε από νέος. Πρωτοδημοσιεύει στα Νέα Γράμματα το 1939, επηρεασμένος από την ποίηση του Κώστα Καβάφη. Το 1944 δραπετεύει από την γερμανοκρατούμενη Ελλάδα μέσω του Αιγαίου στην Τουρκία, από εκεί στη Μέση Ανατολή και τελικά στην Αίγυπτο όπου συναντάει τον Σεφέρη ο οποίος υπηρετούσε την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Κάιρο. Το 1944 μετά από προτροπή του Σεφέρη ο Βαλαωρίτης ταξιδεύει στο Λονδίνο για να βοηθήσει στην ανάπτυξη λογοτεχνικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας. Συναντά τους Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ. Όντεν, Ντύλαν Τόμας και εργάζεται για τον Λούις ΜακΝις στο BBC. Εκτός από τη μελέτη αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, κάνει και μεταφράσεις (στα αγγλικά) Ελλήνων μοντερνιστών ποιητών, μεταξύ των οποίων του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Το 1947 εκδίδει την Τιμωρία των Μάγων, την πρώτη του ποιητική συλλογή, στο Λονδίνο. Από το 1954 μέχρι το 1960 συμμετέχει στην ομάδα των σουρεαλιστών του Παρισιού. Στο Παρίσι γνώρισε την μελλοντική (1960) σύζυγό του, την Αμερικανίδα Μαρί Γουίλσον (1922-2017).
Το 1960 επιστρέφει στην Ελλάδα, και ανάμεσα 1963 και 1967 είναι ο εκδότης και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Πάλι. Όταν η χούντα έρχεται στην εξουσία το 1967, νιώθει πως δεν έχει άλλη επιλογή παρά να αυτοεξοριστεί, έτσι το 1968 ταξιδεύει στις ΗΠΑ όπου και διδάσκει συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργικό γράψιμο στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, μια θέση που κράτησε για 25 χρόνια. Το 1983 βραβεύεται με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Μερικές γυναίκες (ενώ είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση το 1958. Το 1976 είχε επίσης αρνηθεί την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών). Το 2006 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του ως ποιητής (βραβείο Ουράνη) και το ίδιο έτος έλαβε το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το Δεκέμβριο του 2009 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολo του έργου του.
Στις εκλογές του 2007 τέθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας με το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων. Το 2009 προκλήθηκαν αντιδράσεις όταν άφησε να εννοηθεί ότι στηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που αργότερα διέψευσε με δηλώσεις του. Θεατρικά του έργα έχουν παιχτεί σε Παρίσι, Σπολέτο, Ώρχους και Αθήνα. Είχε συνεργαστεί με τα λογοτεχνικά περιοδικά Τετράδιο, Σήμα, Horizon, New Writing και Daylight.
Θάνατοι
1833 – Νισεφόρ Νιεπς. Γάλλος φυσικός, πρωτοπόρος της φωτογραφίας. Προερχόταν από οικογένεια με σχετική οικονομική άνεση και ακολούθησε αρχικά στρατιωτική και εκπαιδευτική σταδιοδρομία, προτού καταλήξει στην έρευνα. Το 1795 εγκαταστάθηκε στο σπίτι της οικογένειάς του στην πόλη Σαλόν-σιρ-Σον και, μαζί με τον αδελφό του, επιδόθηκε στην προσπάθεια κατασκευής ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης που θα προοριζόταν για τα πλοία. Τελικά, το 1807 κατασκεύασαν τον λεγόμενο πυραιολοφόρο, ένα σύστημα εμβόλου-κυλίνδρου που χρησιμοποιούσε ως καύσιμο σκόνη λυκοποδίου.
Το 1813 ο Νιέπς άρχισε να μελετά την τεχνική της λιθογραφίας και το 1816 κατόρθωσε να αποτυπώσει σε ένα φύλλο χαρτιού τη θέα από το παράθυρο του εργαστηρίου του. Το πρόβλημα στις ηλιογραφίες, όπως ονόμασε αυτές τις πρώιμες φωτογραφίες, ήταν το ότι η εικόνα δεν παρέμενε σταθερή για πολύ ώρα. Για τον λόγο αυτό πειραματίστηκε με κάποια άλλα στοιχεία, τα επονομαζόμενα βιτουμένια της Ιουδαίας, και συγκεκριμένα για το πώς αυτά ανταποκρίνονται στο ηλιακό φως. Το 1822 αποτύπωσε το αντίγραφο ενός αντικειμένου πάνω σε γυαλί. Το 1826, χρησιμοποιώντας έναν σκοτεινό θάλαμο, κατάφερε να αποτυπώσει τη θέα από το παράθυρο του εργαστηρίου του πάνω σε ένα φύλλο κασσίτερου. Πρόκειται για την πρώτη φωτογραφία με σταθερή εικόνα, ανεξάρτητα από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Η φωτογραφία ανακαλύφθηκε μόλις το 1952 από τον ιστορικό Χέλμουτ Γκερνσχάιμ, ενώ σήμερα φυλάσσεται στο πανεπιστήμιο του Τέξας ο σκοτεινός θάλαμος που χρησιμοποίησε ο Νιέπς.
Η τεχνική του Νιέπς ήταν ιδιαίτερα χρονοβόρα και αυτό εμπόδιζε την περαιτέρω εξέλιξή της. Τελικά, το 1829, ο Νιέπς δέχτηκε να συνεργαστεί με τον Γάλλο ζωγράφο Νταγκέρ, πέθανε όμως από εγκεφαλικό το 1831, πριν προλάβει να δει κάποια ουσιαστική πρόοδο.
Τα χρόνια μετά το θάνατο του Νιέπς το 1833, ο Νταγκέρ έκανε σημαντική πρόοδο. Χρησιμοποίησε ιωδιούχο άργυρο ως επίστρωση για τις χάλκινες πλάκες. Αυτή η ουσία αποδείχτηκε πιο φωτοευαίσθητη από το βιτουμένιο. Ανακάλυψε συμπτωματικά πως, όταν επεξεργαζόταν την πλάκα με ατμούς υδραργύρου μετά την έκθεσή της, εμφανιζόταν καθαρά μια λανθάνουσα εικόνα. Αυτό μείωνε δραστικά το χρόνο έκθεσης. Όταν ο Νταγκέρ ανακάλυψε αργότερα ότι εμποτίζοντας την πλάκα με διάλυμα κοινού αλατιού η εικόνα δεν σκούραινε καθώς περνούσε ο καιρός, η φωτογραφία ήταν έτοιμη να καταπλήξει τον κόσμο.
1969 – Βάλτερ Γκρόπιους. Γεννήθηκε στο Βερολίνο και ήταν το τρίτο παιδί του Βάλτερ Άντολφ Γκρόπιους και της Μανόν Αουγκούστε Παουλίνε Σαρνβέμπερ. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Μόναχο και στο πολυτεχνείο στο Σαρλόττενμπουργκ του Βερολίνου. Το 1911, παντρεύτηκε την χήρα του διάσημου συνθέτη Γκούσταβ Μάλερ, Άλμα Μάλερ, με την οποία απέκτησε μία κόρη, την Μανόν. Η Μανόν πέθανε το 1935 από πολιομυελίτιδα. Ο Βάλτερ Γκρόπιους και η ¨Άλμα χώρισαν το 1920. Το 1923, παντρεύτηκε την Ίζε Φρανκ. Μαζί ζήσανε μέχρι τον θάνατό του 5 Ιουλίου 1969. Το ζευγάρι, υιοθέτησε μία κόρη, την Μπεάτε Γκρόπιους, γνωστή ως Άτι.
Το 1908 ο Γκρόπιους βρήκε απασχόληση στην εταιρία του Πέτερ Μπέρενς, ενός από τους πρώτους βιομηχανικούς σχεδιαστές. Ανάμεσα στους συναδέλφους του συγκαταλέγονταν οι Μις φαν ντερ Ρόε και Ντίτριχ Μαρκς. Το 1910 ο Γκρόπιους άφησε την εταιρία Μπέρενς και μαζί με το συνάδελφό του Άντολφ Μέγερ άνοιξε ένα γραφείο στο Βερολίνο. Μαζί μοιράστηκαν τις ιδέες για ένα από τα δημιουργικά νεωτεριστικά κτήρια που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το εργοστάσιο παπουτσιών Φάγκους στο Άνφελντ της Γερμανίας, χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά στοιχεία άγνωστα και πρωτοποριακά για την αρχιτεκτονική της εποχής, όπως το γυαλί. Οι γυάλινοι τοίχοι-κουρτίνες αυτού του κτηρίου κατέδειξαν και τη νεωτεριστική ανησυχία ότι η μορφή απεικονίζει τη λειτουργία και την υποστήριξή του για την εργατική τάξη. Άλλες εργασίες αυτής της πρόωρης περιόδου περιλαμβάνουν το κτήριο για την έκθεση Βέρκμπουντ (Werkbund) στην Κολωνία, το 1914.
Στόχος του ήταν “να κτίσει το μέλλον” και σε όλη τη του ζωή εργάστηκε προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Βάλτερ Γκρόπιους υπήρξε κορυφαίος Γερμανός αρχιτέκτονας, θεωρητικός και δάσκαλος της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, ο κύριος δημιουργός του περίφημου αισθητικού κινήματος Μπαουχάους. Ο χαρακτηρισμός αυτός, τον οποίο έδωσε ο Γκρόπιους για πρώτη φορά στη Σχολή της Βαϊμάρης όταν ανέλαβε τη διεύθυνσή της μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σήμαινε τη μεταφορά στο σύγχρονο τρόπο ζωής της συντεχνιακής νοοτροπίας των τεχνιτών του Μεσαίωνα, που μέσα στην κοινοβιακή καλύβα-εργαστήρι συζητούσαν, μελετούσαν και έβαζαν σε λειτουργία τα σχετικά με τη δουλειά τους καλλιτεχνικά και χειρωτεχνικά προβλήματα. Ο Γκρόπιους πίστευε πως οι καλλιτέχνες και οι τεχνίτες πρέπει να έχουν την ίδια, θεμελιακή, αισθητική μόρφωση και ανάπτυξη. Στο μανιφέστο του αναφέρει ότι «Δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις εφαρμοσμένες τέχνες, τη γλυπτική και τη ζωγραφική, είναι όλα τμήματα του οικοδομείν».
Η παραγωγικότερη και σημαντικότερη αρχιτεκτονικά περίοδος της ζωής του ήταν η δεκαετία 1923-1934, οπότε και αυτοεξορίστηκε στην Αγγλία λόγω της επικράτησης του ναζισμού. Το 1923, ο Γκρόπιους σχεδίασε μία από τις διασημότερες εργασίες του, τις λαβές θυρών. Σχεδίασε και μεγάλα έργα όπως το Τόταλ Θίατερ, πολεοδομικά συγκροτήματα κατοικιών στην Καρλσρούη, στο Ντεσάου και το Βερολίνο, προκατασκευασμένα πρότυπα σπίτια καθώς και εργοστάσια.
Το 1945 ίδρυσε το γραφείο The Architects Collaborative (TAC) στο Κέιμπριτζ. Στα πιο ενδιαφέροντα έργα του της τελευταίας περιόδου συγκαταλέγονται το κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα (1957-1961) και το εργοστάσιο πορσελάνης Ρόζενταλ στη Γερμανία.
Σήμερα είναι γνωστός όχι μόνο από τα διάφορα κτήριά του αλλά και από την περιοχή Gropiusstadt στο Βερολίνο.
1972 – Μάριος Χάκκας. Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια τα έζησε στην Καισαριανή, με την οποία συνδέθηκε συναισθηματικά, κάτι που διαφαίνεται και στα θέματα των έργων του. Σε ηλικία 19 ετών ενώ φοιτούσε στη Σχολή Σαμαρειτών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, βοήθησε εθελοντικά τους φυλακισμένους στη Γυάρο. Στις 30 Απριλίου 1954 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4 ετών, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να διακόψει τις σπουδές του στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο “Όμορφο καλοκαίρι” (ήταν και η μοναδική που εκδόθηκε όσο ζούσε ο συγγραφέας). Έπειτα από το πραξικόπημα και την εγκαθίδρυση της χούντας, υπέστη διώξεις και φυλάκιση ενός μήνα για το γεγονός ότι ήταν στέλεχος της ΕΔΑ (1960-67). Στα τελευταία χρόνια της ζωής του έγραψε τρία θεατρικά μονόπρακτα.
Απεβίωσε από καρκίνο σε ηλικία 41 ετών, στη διάρκεια της δικτατορίας.
