Βραχώρι | Ονομασία και συγκρότηση του πρώτου οικισμού

. Λευτέρη Τηλιγάδα Βραχώρι Ονομασία και συγκρότηση του πρώτου οικισμού «Για την αρχική ονομασία έχουν υποστηριχθεί κατά καιρούς διάφορες εκδοχές» α) Εβραιοχώριον: Στο χώρο της Αιτωλίας είχαμε Εβραίους από την Ρωμαϊκή ακόμα εποχή και υπήρχε μικρή κοινότητα στη μεσαιωνική πόλη Αχελώο, στα μέσα του 12ου αιώνα, όπως αναφέρει ο Ισπανοεβραίος περιηγητής Βενιαμίν Τουδέλας στο οδοιπορικό του. “Εκείθεν (δηλαδή εκ Λάρτας = Άρτας) χρειάζεται κανείς δύο ημέρας μέχρι του Αφίλου, (πρόκειται […]

Βραχώρι | Το αρχοντικό Σωχωρίτη στο Αγρίνιο

. Νίκος Καπώνης Το αρχοντικό Σωχωρίτη Από το συγκρότημα του αρχοντικού σήμερα σώζεται μόνο τμήμα του ψηλού, οχυρωμένου με τυφεκιοθυρίδες, περιβόλου, ύψους 2 περίπου μ. και η κεντρική οικία κτισμένη με εμφανή οχυρωματική διάθεση Ήδη προηγουμένως από το 1979 είχε χαρακτηρισθεί διατηρητέο ως ιστορικό μνημείο τέχνης διότι είναι αξιόλογο δείγμα της αστικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα και τα εσωτερικά διακοσμητικά του στοιχεία αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της λαϊκής τέχνης της περιόδου […]

Το Βραχώρι πεσκέσι στους Οθωμανούς

. Λευτέρη Τηλιγάδα Το Βραχώρι πεσκέσι στους Οθωμανούς για την ανεξαρτησία Μόνο ο Λεοπόλδος της Σαξονίας «απαίτησε» τα σύνορα να περιλαμβάνουν και το Βραχώρι, ασκώντας προσωπική διπλωματία Αμέσως μετά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου και ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε εμπλακεί σε νέο πόλεμο με τη Ρωσία, οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις συνέχιζαν να κουβεντιάζουν τους όρους με τους οποίους θα προχωρούσαν στην επίλυση του ελληνικού ζητήματος. Δύο ήταν τα βασικά αυτής […]

To Βραχώρι του Εβλιγιά Τσελεμπή

. Λευτέρη Τηλιγάδα To Βραχώρι του Εβλιγιά Τσελεμπή « Η κωμόπολη μπορεί να είναι μικρή, αλλά είναι περιποιημένη, συμπαθητική και πλούσια» Το 1667 φθάνει στο Βραχώρι ο Τούρκος χρονογράφος και περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή[1] (τουρκ. Evliya Çelebi, αραβ. اوليا چلبي), ο οποίος γεννήθηκε στη συνοικία Ουνκαπάν της Κωνσταντινούπολης στις 25 Μαρτίου του 1611 και πέθανε περίπου το 1684. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στη βιογραφία του στην ελληνική ιστοσελίδα του οργανισμού wikipedia, εικάζεται […]

Βραχώρι | Ο πυρήνας της ανά­πτυξης

. Ελένη Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη 2.Απαρχή ανάπτυξης και κοινωνικών αλλαγών* Το τελευταίο τέταρτο του 19ου αι. διαμορφώνεται ο πυρήνας της ανά­πτυξης Δεν χωρεί αμφιβολία ότι στο δεύτερο μισό του 19ου αι. και κυρίως στο τελευταίο τέταρτο δημιουργείται η υποδομή για την οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Η ετήσια εμποροπανήγυρη που συστάθηκε το 1854 και γινόταν επί δεκαήμερο στην Υψηλή Παναγιά στο Ζαπάντι, αντανακλά τη νέα πραγματικότητα. Παρότι συγκεκριμένα στοιχεία λείπουν -η […]

Οι περιηγητές πριν το 1821 για το Ζαπάντι

. Λευτέρη Τηλιγάδα Οι περιηγητές για το Ζαπάντι Σύμφωνα με τον Λήκ, η κωμόπολη αποτελούνταν από «120 σπίτια, τα δύο τρίτα των οποίων ήταν τούρκικα» Ως γνωστόν, πριν από την επανάσταση του ’21, από την περιοχή μας είχαν περάσει τρεις σημαντικοί περιηγητές της τοπικής και όχι μόνο ιστοριογραφίας: ο Εβλιά Τσελεμπί[1], ο Φραγκίσκος Πουκεβίλ[2] και ο Ουίλιαμ Ληκ[3]. Και οι τρεις μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες για το Ζαπάντι από τα […]

Βραχώρι | Οικονομία και κοινωνία στο 2ο μισό του 19ου αι.

. Ελένη Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη 1.Απαρχή ανάπτυξης και κοινωνικών αλλαγών* Οικονομία και κοινωνία στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ο πληθυσμός του Αγρινίου παρουσιάζει σημαντική αύξηση και ανανέωση. Κατά την απογραφή του 1861 απογράφονται στο δήμο 5.579 κάτοικοι. (Ο δήμος εκτός από το Αγρίνιο περιλάμβανε τη Βελάουστα, το Δοκίμι, το Ζαπάντι, τον Πλάτανο, τη Σπολάιτα και διαλυμένα μοναστήρια.) Στην έδρα του δήμου αριθμούνται 3.886 […]

Βραχώρι | Οι Σουλιώτες

. Ελένη Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη Το πρόβλημα των ετεροχθόνων Οι Σουλιώτες μαζί με Καλαρρυτηνούς και Κομποτιάτες δημιούργησαν το σουλιώτικο μαχαλά που εκτεινόταν από την περιοχή Βόρεια του πάρκου ως τον Άγιο Δημήτριο Στα 1822 που επανέρχονται οι Σουλιώτες από τα Επτάνησα γίνεται πρόταση από το εκτελεστικό να εγκατασταθούν στο Ζαπάντι. Οι ντόπιοι ενταντιώθηκαν υποκινούμενοι και από τους οπλαρχηγούς γαιοκτήμονες, αρχικά τον Γ. Ράγκο και αργότερα τον Γιαννάκη Στάικο. Υποδαυλίζοντας φατριασμούς […]

Βραχώρι | Τα χρόνια της ληστείας

. Ελένης Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη Βραχώρι | Ληστεία – «γαλόνι και σπαθί»* Υπήρχαν πολλοί παραγκωνισμένοι αγωνιστές και κλέφτες που έμειναν στο περιθώριο και μαζί με άλλα αναρχικά στοιχεία «βγήκαν στο κλαρί» κατά της εξουσίας Η ληστεία, ενδημικά φαινόμενο στην Αιτωλοακαρνανία για εκατό και πλέον χρόνια μετά την Επανάσταση20, λυμαινόταν και την περιοχή του Αγρινίου. Η στενωπός της Κλεισούρας, μέσω της οποίας ελέγχεται η διέλευση ανθρώπων και εμπορευμάτων, ληστοκρατείται από πολλές […]

Βραχώρι | Τα καπετανάτα

. Ελένη Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη Οι αρματολοί*  Τα τζάκια και τα καπετανάτα είναι οι δύο βασικοί πόλοι στον διαπλεκόμενο κοινωνικό ιστό του Βραχωριού Στη Δυτική Ελλάδα, κοιτίδα του κλεφταρματολισμού, διαμορφώνεται μια στρατοκρατική κοινωνία με δρώντα πρόσωπα τους κλεφταρματολούς που εναλλάσσονται στους ρόλους κλέφτης-αρματολός, αρματολός-κλέφτης, περνώντας από την παρανομία στη νομιμότητα και το αντίθετο. Ο καπετάνιος με τους λουφέδες των Οθωμανών -ως κάτοχος σεβαστών χρηματικών ποσών παρείχε δάνεια-, τα κοπάδια αιγοπροβάτων […]

Βραχώρι | Οι Δημογεροντίες

. Ελένης Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη Ο κοινοτικός βίος* Οι δημογέροντες στο Βραχώρι προέρχονται από τρεις ισχυρές οικογένειες: των Σταϊκαίων των Βλαχοπουλαίων και του Πάνου Γαλάνη ((Μεγαπάνου) Ο κοινοτικός βίος στον τόπο μας δεν γνωρίζει την ακμή άλλων περιοχών. Ωστόσο νεότερα στοιχεία δείχνουν μια δυναμική παρουσία της προυχοντικής τάξης, που είναι και διευθυντική, εφόσον μέσω της συλλογής των φόρων ελέγχει όλες τις οικονομικές και πιστωτικές λειτουργίες και μεσολαβεί στους Οθωμανούς για […]

Ζαπάντι | Ο μιναρές του κάμπου

. Λευτέρη Τηλιγάδα Ο μιναρές του κάμπου Ο μιναρές του γκρεμισμένου τζαμιού στο δρόμο για τη Μεγάλη Χώρα (Ζαπάντι) Δυόμιση χιλιόμετρα περίπου από το κέντρο του Αγρινίου εξακολουθεί, κάτι περισσότερο από δυόμιση αιώνες τώρα, να ορθώνεται ένα σημαντικό πολιτισμικό αποτύπωμα-ερείπιο του οθωμανικού πολιτισμού της περιοχής μας, το οποίο αναδεικνύει το μέγεθος της τραγικής συνενοχής και αδιαφορίας όλων μας απέναντι στα πολιτιστικά στοιχεία που δημιούργησε μέσα στο χρόνο η τοπική κοινωνία, […]

Μια Βραχωρίτισα στα βάθη της Τουρκίας

. Δύο Αγρινιώτες στο μέτωπο της Μικράς Ασίας – του Χριστόδουλου Εμμ. Θεοδωροπούλου – Η Ιστορία μιας φωτογραφίας [ Μια Βραχωρίτισα στα βάθη της Τουρκίας ] Ένα αφήγημα μνήμης του Χριστόδουλου Εμμ. Θεοδωροπούλου —————————————————————————————- Αφορμή για την εργασία μου αυτή έγινε μια παλιά φωτογραφία, που βρέθηκε στο συρτάρι μου, στην οποία εμφανίζονται δύο παλιοί Αγρινιώτες: οι Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου και Εμμανουήλ Χρ. Θεοδωρόπουλος, όταν υπηρετούσαν και οι δύο στο μέτωπο της […]

Βραχώρι | Η εμφάνισή του στην ιστορία

. | Βραχώρι | Επιμέλεια: Λευτέρη Τηλιγάδα   «…εκείνοι που έλαβαν τα τιμάρια στην περιοχή των λιμνών και του Αχελώου υπήρξαν οι ιδρυτές του Βραχωριού»* [ Βραχώρι | Η εμφάνισή του στην ιστορία ] «Δεν θα είμαστε μακριά από την πραγματικότητα, αν τοποθετήσουμε τη γέννηση του οικισμού μετά την πτώση του Αγγελοκάστρου»** Το 1430 πεθαίνει στα Γιάννενα ο Κάρολος Α’ Τόκκος, και αφήνει το Δεσποτάτο του χωρίς νόμιμο διάδοχο. Ως […]

Η πολιορκία και η άλωση του Ζαπαντιού

Οι επαναστατημένοι οπλαρχηγοί του Κάρλελι, επικράτησαν και στην περιοχή του κάμπου του Ζαπαντιού και στην ευρύτερη περιοχή του Βλοχού Η πολιορκία και η άλωση του Ζαπαντιού Τέσσερις μέρες μετά την άλωση του Βραχωριού, στις 15 Ιουνίου 1821, ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος, ο Γιαννάκης Στάικος, μαζί με μια μικρή δύναμη από το σώμα του Μακρή, 2.000 άντρες συνολικά[1], προχώρησαν βορειοδυτικά, για να καταλάβουν την τρίτη σε μέγεθος εκείνη περίοδο οθωμανική κωμόπολη της […]

Το Βραχώρι έδρα της Συνέλευσης Δυτικής Χέρσου Ελλάδος

«εκρίναμε εύλογον ότι η συνέλευσις να γίνη εις το Βραχώρι διά περισσοτέραν ευκολίαν σας»   του Λευτέρη Τηλιγάδα   Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, με το που πάτησε το πόδι του στο Μεσολόγγι και αφού πρώτα προσπάθησε, αλλά απέτυχε, να αναγνωρισθεί ως αρχηγός της επανάστασης στην Πελοπόννησο, άρχισε να μεθοδεύει τη συγκρότηση μιας συνέλευσης από προκρίτους και οπλαρχηγούς της περιοχής, έτσι ώστε να καταστεί το Κάρλελι οργανωμένο επαναστατικό κέντρο για να μπορεί […]