16 Απριλίου 2022
Είναι η 107η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 259 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:47 – Δύση ήλιου: 20:02
Διάρκεια ημέρας: 13 ώρες 15 λεπτά
🌓 Σελήνη 7.9 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Γαληνός, Γαλήνη, Νίκη,
Καλλίς, Κάλλι, Καλίς, Κάλι, Καλλίδα, Καλλία,
Καλίδα, Καλία, Χιονία, Χιονούλα, Χιονίτσα, Χιονάτη
Γεγονότα
1821 – Ο πλοίαρχος Νικόλαος Παπαδόπουλος Σκλάβος από την Κεφαλλονιά περισυλλέγει στη θαλάσσια περιοχή της Κωνσταντινούπολης το σώμα του οικουμενικού πατριάρχη Γρηγορίου Ε’, που απαγχονίστηκε με διαταγή του Σουλτάνου στις 10 Απριλίου 1821, ως αντίποινα για τον ξεσηκωμό των Ελλήνων.
Στο «Ιστορία Γρηγορίου Ε’ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως πρωταθλητού της Ελληνικής Επαναστάσεως, υπό Γ. Γ. Παπαδοπούλου καθηγητού, Εν Αθήναις 1866, σ.σ. 546-547» υπάρχει ένα σχέδιο αναφοράς του Νικόλαου Σκλάβου προς την Βουλή των Ελλήνων με την οποία ζήτησε οικονομική στήριξη για την οικογένειά του, προβάλλοντας τον αγώνα του να μεταφέρει με πολύ κίνδυνο το νεκρό του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄ στην Οδησσό. Την αναφορά συνέταξε ο Κωνσταντίνος Οικονόμου εξ Οικονόμων και δεν είναι σίγουρο αν ο Νικόλαος Σκλάβος την είχε στείλει στη τότε Βουλή των Ελλήνων κι αν από το Σώμα των Βουλευτών υπήρξε κάποια απάντηση.
Είχε προηγηθεί η συνοπτική παρόμοια επιστολή του Νικόλαου Σκλάβου προς τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, αλλά λόγω της δολοφονίας του, πιθανόν δεν έτυχε της εκπλήρωσης και γι’ αυτόν το λόγο ο Σκλάβος φαίνεται να ετοίμασε εκ νέου, την παρακάτω αναφορά:
«Του μεγάλου της Ελλάδος αγώνος το πρώτον και ιερώτατον θύμα εγένετο Γρηγόριος ο αοίδημος οικουμενικός Πατριάρχης, καταδιακσθείς εις θάνατον επονείδιστον. Εις τα βάθη της θάλασσης ερρίφθη το μαρυρικόν αυτού σώμα, όπως συνταφή μετ’ αυτού και πάσα ελπίς της Ελλάδος, της εν αυτώ περιϋβρισθείσης ενώπιον πάντων των εθνών της γης. Αλλ’ οι βουλαί του Θεού διαφέρουσι παρά τάς βουλάς των ανθρώπων. Εις εκείνον τον τάραχον και σάλον της Κωνσταντινουπόλεως οπότε περιΐπτατο πανταχού το δρέπανον του θανάτου, εν μόνον ορθοδόξου Έλληνος πλοίον ευρέθη εν τω λιμένι της Κωνσταντινουπόλεως μεταξύ τοσούτων άλλων αλλογενών, το πλοίον εμού του υπογεγραμμένου. Προς τούτο το πλοίον εξαίφνης τα κύματα της θαλάσσης ωδηγούν τον ενταφιασθέντα ζώνεκρον Πατριάρχην. Ως τον είδον, ως τον εγνώρισα, έδραμον παρευθύς και του πλοίου και της ιδίας μου ζωής, και αρπάσας το ιερόν εκείνο σώμα, πανευλαβώς εθησαύρισα εις το πλοίον μου, συμπαραλαβών και 80 ψυχάς κινδυνευόντων ομογενών αδελφών, και εξέπλευσα εις Οδησσόν. Τριάντα πέντε ημέρας εδοκίμαζον εις το πέλαγος ενάντιοι άνεμοι την υπομονήν μου, και την τριακοστήν έκτην έφθασα εις Οδησσόν. Εκεί παρέδωκα τον ιερόν του Πατριάρχου νεκρόν, όπου υπήρχε προωρισμένον άνωθεν, ίνα στηθή το πανσέβαστον αυτού μνημείον ως στήλη του μέλλοντος της Ελλάδος θριάμβου μεγάλη και παμφανεστάτη εις όλην την οικουμένην.
Εις εκείνον το λιμένα απεβίβασα σώους και τους κινδυνεύοντας να γίνωσι σφάγια του διωγμού ομογενείς αδελφούς, μήδεν παρά μηδενός λαβών ούτε σώστρον, ούτε τροφείον. Η φιλάνθρωπος Ρωσσική κυβέρνησις περιέθαλψεν εκείνους μετ’ άλλων πολλών, εβράβευσε δε και τους αγώνας τους ιδικούς μου. Αλλ’ ήδη το γήρας επελθόν μετά της πενίας με καταπιέζει.
Κύριοι Βουλευταί του θεοστηρίκτου κράτους της Ελλάδος! ογδοηκοντούτης γέρων παρίσταται δια της παρούσης αναφοράς, ο ταπεινός Νικόλαος Σκλάβος, ον ηυδόκησεν ο Κύριος να μεταχειρισθή υπηρέτην εκείνου του πανάγιου αυτού θελήματος, δι οθ εκ προοιμίων εστεφανώθη ο πανευκλεής αγών της βασιλευούσης Ελλάδος. Τα υποσυναπτόμενα μαρτυρικά της Ρωσσικής κυβέρνήσεως βεβαιούσι των λόγων μου την αλήθειαν. Επινεύσατε προς δημοσίαν ανάγνωσιν αυτών και ει τι με γνωρίσητε ως χρησιμεύσαντα εις δόξαν του Ελληνικού έθνους, ψηφίσατε, παρακαλώ, προς άνεσιν του παλυπαθούς γέροντος και της αυτού οικογενείας, ό,τι προς υμάς υπαγορεύση της ευσεβούς υμών καρδίας το φιλόπατρι και φιλάνθρωπον.»
1895 – Εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα, ο εκσυγχρονιστής Χαρίλαος Τρικούπης ηττάται κατά κράτος (δεν εκλέγεται ούτε βουλευτής) και αποχωρεί από την πολιτική, ενώ νικητής αναδεικνύεται ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης.
Στις εκλογές της 16ης Απριλίου 1895 το κόμμα του Τρικούπη παθαίνει πανωλεθρία και ο ίδιος αποτυγχάνει να εκλεγεί βουλευτής Μεσολογγίου. Χάνει την έδρα για τέσσερις ψήφους από τον άσημο Γουλιμή. Αποχωρεί από την πολιτική γεμάτος πίκρα, με την κλασσική φράση «Ανθ’ ημών Γουλιμής… Καληνύχτα σας!». Στη συνέχεια αναχωρεί για ένα ταξίδι στην Ευρώπη, αλλά η απουσία του από τα πολιτικά πράγματα καθίσταται εμφανής. Οι πολιτικοί του φίλοι τον εκθέτουν υποψήφιο για την αναπληρωματική εκλογή της επαρχίας Βάλτου (επαρχία και σήμερα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας), χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει. Εκλέγεται σχεδόν παμψηφεί στις 17 Μαρτίου 1896, αλλά πέντε μέρες αργότερα η Αθήνα μαθαίνει εμβρόντητη ότι ασθενεί βαρέως στις Κάννες.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης άφησε την τελευταία του πνοή στο γαλλικό θέρετρο στις 30 Μαρτίου 1896, την ώρα που η ελληνική πρωτεύουσα φιλοξενούσε τους Α’ Ολυμπιακούς Αγώνες. Η σορός του έφτασε στον Πειραιά στις 9 Απριλίου και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής. Ετάφη χωρίς επισημότητες, όπως το είχε ζητήσει, στον οικογενειακό τάφο των Τρικούπηδων στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
1896 – Ανακαλύπεται στους Δελφούς το περίφημο άγαλμα του Ηνιόχου.Κατά το μεγάλο σεισμό του 373 π.Χ., η σφοδρή πτώση βράχων και χωμάτων στην πλατεία του ναού προκάλεσε την καταστροφή του αρχαϊκού ναού και καταπλάκωσε τα έργα τέχνης που υπήρχαν εκεί, ανάμεσά τους και το άγαλμα του Ηνίοχου. Κρυμμένο και προφυλαγμένο κάτω από τα χώματα που το σκέπαζαν για αιώνες, κατόρθωσε να διαφύγει τη σύληση από τις κατά καιρούς επιδρομές ή τη συστηματική αφαίρεση γλυπτών από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες ή τον αφανισμό που υπήρξε η κοινή μοίρα όλων σχεδόν των χάλκινων έργων του ιερού κατά τα μεταγενέστερα χρόνια. Η γαλλική ανασκαφή των Δελφών, το 1896 τον έφερε ξανά στο φως, σχεδόν ανέπαφο, με την πράσινη πατίνα που τον προστάτευσε από τη διάβρωση. Η ανακάλυψή του, όπως είναι λογικό, συνοδεύτηκε από μεγάλο ενθουσιασμό, καθώς ήταν τότε το μοναδικό χάλκινο άγαλμα της κλασικής εποχής σε μεγάλο μέγεθος.
Μαζί με τα χάλκινα τμήματα του αναθήματος βρέθηκε και τμήμα του λίθινου βάθρου του, στο οποίο σώζεται ένα δίστιχο απόσπασμα της έμμετρης αφιερωματικής επιγραφής του.
Ως προς τον καλλιτέχνη του έργου και τη σχολή στην οποία ανήκει, υπάρχει μεγάλη διχογνωμία ανάμεσα στους ερευνητές. Πιθανότατα είναι έργο του Πυθαγόρα του Σάμιου, μεγάλου χαλκοπλάστη, εξόριστου στα χρόνια των Δεινομενιδών στο Ρήγιο της Καλαβρίας. Σύμφωνα με τις πηγές, οι μορφές του Πυθαγόρα χαρακτηρίζονται από ρυθμό, συμμετρία και ιδιαίτερη μέριμνα στην απόδοση λεπτομερειών. Έχουν διατυπωθεί όμως και απόψεις υπέρ του Κριτία ή του Κάλαμη.
Αναντίρρητα, ο Ηνίοχος αποτελεί ένα από τα μεγάλα έργα του αυστηρού ρυθμού, του καλλιτεχνικού ρεύματος που μεσολάβησε μεταξύ των αρχαϊκών και των κλασικών χρόνων (480 – 460 π. Χ.). Έχοντας αποβάλει την επιτηδευμένη χάρη και διακοσμητική διάθεση των έργων της υστεροαρχαϊκής εποχής, όντας λιτό και αυστηρό, δεν αποδίδει το εξωτερικό σχήμα, αλλά κυρίως εκφράζει με αξιοθαύμαστο τρόπο το εσωτερικό ήθος του αθλητή.
1924 – Η Ελλάδα, συμμετέχοντας στον εορτασμό της εκατονταετηρίδας από το θάνατο του λόρδου Βύρωνα, αποφασίζει να δώσει στον προσφυγικό οικισμό που βρίσκεται κοντά στο Παγκράτι την ονομασία «Βύρωνας».
Ο Βύρωνας, αποτελεί τον πρώτο αστικό προσφυγικό συνοικισμό της Ελλάδας. Άρχισε να δημιουργείται ήδη το φθινόπωρο του 1922, με την πρώτη άφιξη των Μικρασιατών προσφύγων στην Αθήνα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το πρώτο τμήμα του οικισμού χτίστηκε την περίοδο 1922-1923 από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων και η αρχική ονομασία του ήταν Συνοικισμός Παγκρατίου. Το υπόλοιπο τμήμα κατασκευάστηκε από την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων μεταξύ 1924-1926. Το όνομα Βύρωνας δόθηκε το 1924, με την ευκαιρία του εορτασμού των εκατό χρόνων από τον θάνατο του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι (19 Απριλίου 1824). Στον προσφυγικό οικισμό εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες κυρίως από τη Σμύρνη, την ευρύτερη Ιωνία (Ερυθραία, περιοχή Αϊδινίου, χωριά ποταμού Μαιάνδρου κ.λπ.), αλλά και την Καππαδοκία, την Προποντίδα, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, Αρμένιοι κ.ά.. Αποσπάστηκε από τον Δήμο Αθηναίων, αποτέλεσε για λίγο ανεξάρτητη κοινότητα ενώ ήδη το 1934 έγινε δήμος. Γύρω από τον κεντρικό προσφυγικό οικισμό ιδρύθηκαν επιμέρους προσφυγικοί οικισμοί, όπως Νέα Βρύουλα, Νέα Αλάτσατα, Νέο Κορδελιό, Βυζάντιο, Φρυγία, Νέα Έφεσος, Νέα Ελβετία κ.ά.
Γεννήσεις
1888 – Μιχάλης Δώριζας (Κωνσταντινούπολη, 16 Απριλίου 1888 – 21 Οκτωβρίου 1957, Πενσιλβάνια) ήταν Έλληνας Ολυμπιονίκης και καθηγητής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια.
Ο Μιχάλης Δώριζας γεννήθηκε στις 16 Απριλίου του 1888 στην Κωνσταντινούπολη, με οικογενειακή καταγωγή από τα Δωριζάτα της Κεφαλλονιάς. Φοίτησε στη Ροβέρτειο Σχολή της γενέτειράς του. Απεβίωσε στις 21 Οκτωβρίου 1957 στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ.
Ξεκίνησε την αθλητική του σταδιοδρμία από τον αθλητικό σύλλογο Άρης Μεγάλου Ρεύματος της Κωνσταντινούπολης και τη συνέχισε στον Εθνικό ΓΣ της Αθήνας. Το 1902 αγωνίστηκε για πρώτη φορά με τα χρώματα του Άρη. Κατέκτησε την α’ θέση σε σφαιροβολία (με βολή στα 11,26 μ.) και δισκοβολία (34,32), ενώ τη β’ στο άλμα επί κοντώ (2,80). Ταυτόχρονα κατείχε όλα τα ρεκόρ της Ροβερτείου Σχολής στις ρίψεις. Από το 1906 όταν και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, εντάχθηκε στον Εθνικό ΓΣ, ως αθλητής του οποίου κατέκτησε πλήθος πανελλήνιων νικών και ολυμπιακών διακρίσεων.
Στη συνέχεια μετανάστευσε στις ΗΠΑ και διέπρεψε στο χώρο της εκπαίδευσης. Έπειτα τις σπουδές του, αναγορεύτηκε καθηγητής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Το ίδιο διάστημα παντρεύτηκε την οδοντίατρο Κατίνα Μιχαλοπούλου. Για γεωγραφικές μελέτες και εκπαιδευτικούς σκοπούς, έκανε δύο φορές το γύρο του κόσμου, επισκεπτόμενος μεταξύ άλλων χωρών και την Ελλάδα όπου παρέμεινε για μικρό διάστημα.
1889 – Τσάρλι Τσάπλιν (αγγλικά: Charles Spencer “Charlie” Chaplin, 16 Απριλίου 1889 − 25 Δεκεμβρίου 1977), γνωστός στην Ελλάδα και με το προσωνύμιο «Σαρλό», ήταν Άγγλος ηθοποιός, σκηνοθέτης και συνθέτης, του οποίου η φήμη ανήλθε κατά τη διάρκεια της εποχής του βουβού κινηματογράφου. Μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του Χόλυγουντ. Είναι χρονικά η πρώτη παγκόσμια αναγνωρίσιμη φιγούρα της κινηματογραφικής τέχνης, κυρίως μέσω του χαρακτήρα «Σαρλό» που ενσάρκωνε στις πρώτες ταινίες του.
Από το 1912 ώς το 1918 αξιοποίησε το ταλέντο του σε πολλές μικρές κωμωδίες του βωβού κινηματογράφου, δημιουργώντας τον τύπο του Σαρλό. Ο ίδιος όχι μόνο πρωταγωνιστούσε, αλλά ήταν επίσης ο σεναριογράφος, σκηνοθέτης και συνθέτης της μουσικής των ταινιών του. Η παγκόσμια καταξίωση ήρθε μέσα από τις μεγάλου μήκους ταινίες του, όπως οι Μοντέρνοι καιροί, Ο μεγάλος δικτάτωρ, Τα φώτα της πόλης, Ο κύριος Βερντού και άλλες, που τον κατέταξαν ανάμεσα στους σημαντικότερους δημιουργούς της έβδομης τέχνης.
Το 1952, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου και της Μαύρης Λίστας, έπεσε σε δυσμένεια λόγω των αριστερών πολιτικών φρονημάτων του. Ενώ ταξίδευε προς το Λονδίνο, έμαθε την απόφαση του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης να πάρει τη βίζα του και επομένως το δικαίωμα επιστροφής. Μετά από αυτό το γεγονός παρέμεινε οριστικά στην Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα στο Βεβέ της Ελβετίας, όπου πέθανε στις 25 Δεκεμβρίου 1977. Στο διάστημα αυτό ταξίδεψε στην Αμερική μόνο μια φορά, το 1972, προκειμένου να παραλάβει το ειδικό Τιμητικό Όσκαρ για τη συνεισφορά του στην έβδομη τέχνη, κερδίζοντας το μεγαλύτερο σε διάρκεια χειροκρότημα της ιστορίας των βραβείων. Το 1995 σε μία παγκόσμια μελέτη σε κριτικούς κινηματογράφου, ο Τσάπλιν ψηφίστηκε ως ο καλύτερος ηθοποιός στην ιστορία του κινηματογράφου. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει δέκατο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.
1940 – Φώτης Καφάτος (16 Απριλίου 1940 – 18 Νοεμβρίου 2017) ήταν Έλληνας βιολόγος. Από το 2005 μέχρι το 2010, ήταν ο πρώτος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας και στη συνέχεια επίτιμος πρόεδρός του και μέλος του επιστημονικού του συμβουλίου. Διετέλεσε καθηγητής στο Ιμπίριαλ Κόλετζ και στο Χάρβαρντ, καθώς και στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Κρήτης. Έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ελονοσία.
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης τις 16 Απριλίου 1940. Ο πατέρας του Κώστας, από το Μοναστηράκι Ρεθύμνου, ήταν γεωπόνος. Είχε δύο αδελφούς, τον Μηνά, ο οποίος είναι αστροφυσικός και τον Αντώνη, που ζει στην Αθήνα. Φοίτησε στο Λύκειο «Κοραής». Σπούδασε ζωολογία στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ το 1961 και βιολογία στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1962. Έλαβε το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στη βιολογία το 1965. Ήταν βοηθός καθηγητής στο Χάρβαρντ από το 1965 μέχρι το 1969, όταν και ανακηρύχθηκε καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο, θέση που διατήρησε μέχρι το 1994. Το 1972 μέχρι το 1982 ήταν καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1982 καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο Κρήτης. Το 1982 ίδρυσε το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, του οποίου ήταν πρόεδρος μέχρι το 1993, στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας στο Ηράκλειο Κρήτης. Την περίοδο 1993-2005 ήταν γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας. Από το 2005 μέχρι τον θάνατό του ήταν καθηγητής ανοσογενομικής στο Ιμπίριαλ Κόλετζ του Λονδίνου.
Ήταν μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1982, μέλος της Academia Europaea το 1991. Είχε εκλεγεί ξένο μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών το 2002 και της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου το 2003. Το 2007 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών. Ήταν ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΣΕ). Διατέλεσε πρόεδρος μέχρι το 2010 και έπειτα επίτιμος πρόεδρος του ΕΣΕ. Πέθανε το πρωινό της 18 Νοεμβρίου 2017, στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Θάνατοι
1828 – Φρανθίσκο Χοσέ ντε Γκόγια Υ Λουθιέντες (Francisco José de Goya y Lucientes, 30 Μαρτίου 1746 – 16 Απριλίου 1828) ήταν Ισπανός ζωγράφος και χαράκτης. Υπήρξε ζωγράφος της βασιλικής αυλής της Ισπανίας, προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε τρεις γενιές μοναρχών και θεωρείται ο σπουδαιότερος Ισπανός καλλιτέχνης, από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 19ου. Το έργο του περιλαμβάνει περισσότερους από 700 πίνακες ζωγραφικής, 900 σχέδια και σχεδόν 300 χαρακτικά, που στο σύνολό τους χαρακτηρίζονται από καινοτομίες και ρηξικέλευθα στοιχεία σύνθεσης.
Αν και υπήρξε διακεκριμένος και αναγνωρισμένος καλλιτέχνης στην Ισπανία, η φήμη του εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη αρκετές δεκαετίες μετά τον θάνατό του. Κατά τον 19ο αιώνα, το έργο του εκτιμήθηκε από τους ζωγράφους του ρομαντισμού, με κύριο θαυμαστή του τον Ντελακρουά, ενώ την ίδια στάση τήρησαν καλλιτέχνες, όπως ο Πάμπλο Πικάσο, και θεωρητικοί της τέχνης του 20ού αιώνα, με αποτέλεσμα να αναγνωρίζεται σήμερα ως ένας από τους μείζονες ζωγράφους όλων των εποχών, ο σημαντικότερος της εποχής του καθώς και ένας εκ των πρώτων «μοντέρνων» καλλιτεχνών.
Μετά τον θάνατό του, μέρος του έργου του, κυρίως εκείνο που θεματικά συνδεόταν με τις κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις στην Ισπανία, έπαψε να γίνεται εύκολα αντιληπτό από τις επόμενες γενιές. Έργα όπως οι «μαύροι πίνακες», κρίθηκαν κυρίως υπό το πρίσμα της ωμότητάς και της σκληρότητας που αποπνέουν, θεωρούμενα ως δημιουργία ενός «διαταραγμένου» μυαλού.
Αν και κατά την τελευταία εικοσαετία της ζωής του, οι προσωπογραφίες του εκτοπίστηκαν από έργα άλλων σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως του νεοκλασικιστή Vicente López y Portaña (1772-1850), ορισμένοι ρομαντικοί καλλιτέχνες συνέχισαν να αναπαράγουν πίνακες ή χαρακτικά του Γκόγια, είτε μιμούμενοι το ύφος του, είτε αντιγράφοντας έργα του καθώς η φήμη του ενισχύθηκε σημαντικά με την κυκλοφορία της σειράς χαρακτικών Καπρίτσια. Βασισμένος στα χαρακτικά του Γκόγια, ο Ευγένιος Ντελακρουά ολοκλήρωσε ανάλογα σχέδια, στα μέσα της δεκαετίας του 1820.
Η πρώτη μονογραφία για τον Γκόγια κυκλοφόρησε το 1858, από τον Λοράν Ματερόν και ήταν αφιερωμένη στον Ντελακρουά. Ήδη όμως, πριν τον Ματερόν, η φήμη του Γκόγια ως ζωγράφου και χαράκτη είχε διαδοθεί από συγγραφείς όπως ο Θεόφιλος Γκωτιέ και ο Σαρλ Μπωντλαίρ. Στη συνέχεια, η διάδοση του ρεύματος του ισπανισμού (hispanisme), μαζί με την έκδοση των Συμφορών του Πολέμου και των Παροιμιών (Proverbios), διεύρυναν τη φήμη του ακόμη περισσότερο.
Μέχρι το 1835, ο Γκόγια θεωρείται πως είχε ασκήσει επίδραση στο σύνολο των Γάλλων ρομαντικών ζωγράφων, ανανεώνοντας παράλληλα το ενδιαφέρον στη Γαλλία, για την ισπανική τέχνη. Η επίδρασή του είναι έντονα αισθητή σε ζωγράφους, από τον Γκυστάβ Κουρμπέ ως τον Εντουάρ Μανέ και τον Πάμπλο Πικάσο. Για παράδειγμα, η επίδραση στον Μανέ μελέτησε επίσης το έργο του Γκόγια, γεγονός που αναδεικνύεται χαρακτηριστικά στον πίνακα Η εκτέλεση του Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού (1867), έργο που παραπέμπει στον πίνακα 3η Μαΐου 1808 του Γκόγια.
Οι ιμπρεσιονιστές, αλλά και μεταγενέστερα ρεύματα, εκτίμησαν το έργο του Γκόγια και εμπνεύστηκαν από αυτό, με αποτέλεσμα από τα τέλη του 19ου αιώνα να αναγνωρίζεται ως ένας από τους πρώτους «μοντέρνους» ζωγράφους.
1996 – Σταύρος Νιάρχος. Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Σπύρου Νιάρχου, εμπόρου λαδιών, και της Ευγενίας Κουμάνταρου, κόρης του αλευροβιομήχανου Σταύρου Κουμάνταρου και μέλους της ομώνυμης οικογένειας. Από την πλευρά του πατέρα του καταγόταν από το χωριό Βαμβακού Λακωνίας ενώ από την πλευρά της μητέρας του ήταν ανηψιός του Νικόλαου Κουμάνταρου, βιομήχανου, εφοπλιστή και βουλευτή, και πρώτος ξάδελφος της Ντόλλυ Γουλανδρή. Ο πατέρας του είχε ακολουθήσει το κύμα των Ελλήνων μεταναστών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη του 19ου αιώνα και είχε γίνει αρκετά επιτυχημένος ως συνέταιρος σε ένα εστιατόριο και ζαχαροπλαστείο στο Μπάφαλο, στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά ασχολήθηκε με την οικογενειακή επιχείρηση αλευρόμυλων. Την περίοδο εκείνη αγόρασε, μέσω της οικογενειακής εταιρείας, 6 φορτηγά πλοία.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου πήρε μέρος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξήχθησαν στη Νορμανδία, γι’ αυτό και τιμήθηκε με τον «Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικος», με τον «Ταξιάρχη του Τάγματος του Γεωργίου του Α΄» και με τον «Ταξιάρχη του Τάγματος των Αγίων Γεωργίου και Κωνσταντίνου».
Στη συνέχεια ασχολήθηκε επιτυχώς με τη ναυτιλία, κυρίως με τις μεταφορές πετρελαίου, αποκτώντας τεράστια περιουσία. Το 1958 ίδρυσε τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, τα οποία το 1985 περιήλθαν στο ελληνικό δημόσιο. Επίσης, το 1955 έκανε τη βασική επένδυση για τη δημιουργία των Διυλιστηρίων Ασπροπύργου, τα οποία κρατικοποιήθηκαν το 1976.
Το 1970, η τέως σύζυγός, του Ευγενία Λιβανού, βρέθηκε νεκρή στο ιδιόκτητο νησί του στην Σπετσοπούλα. Παρ’ ότι βρέθηκαν ίχνη ξυλοδαρμού, οι αρχές αποφάνθηκαν ότι ο θάνατός της προκλήθηκε απο υπερβολική κατανάλωση βαρβιτουρικών. Ένα χρόνο αργότερα, έκανε και πέμπτο γάμο, καθώς παντρεύτηκε την αδελφή της Ευγενίας Λιβανού, Τίνα Λιβανού (πρώην σύζυγο του Αριστοτέλη Ωνάση), η οποία πέθανε το 1974.
Η συλλογή έργων τέχνης του, ήταν μια από τις σπουδαιότερες διεθνώς. Ανάμεσα στα έργα της συλλογής του, ξεχωρίζει μια πολύ ακριβή αυτοπροσωπογραφία του Πάμπλο Πικάσο (Yo, Picasso), του 1901, που ανήκει στην μπλε περιόδο του καλλιτέχνη. Άλλοι σημαντικοί πίνακες είναι κάποιοι του Βίνσεντ βαν Γκογκ, καθώς και ο πίνακας του Πωλ Γκωγκέν, Cavaliers sur la plage, του 1902. Την συλλογή συμπλήρωσε αργότερα ο γιος του Φίλιππος, με έργα όπως το Red Marilyn και το Green Car Crash (Green Burning Car I) του Άντι Γουόρχολ.
Απεβίωσε το 1996 και με τη διαθήκη του άφησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
2008 – Έντουαρντ Λόρεντζ (Edward Lorenz) ήταν αμερικανός μετεωρολόγος, που ανέπτυξε τη «θεωρία του χάους» και εισήγαγε τον όρο «το σύνδρομο της πεταλούδας». Οι ανακαλύψεις του άνοιξαν το δρόμο σ’ ένα νέο πεδίο έρευνας με μεγάλο αντίκτυπο, όχι μόνο στα Μαθηματικά, αλλά και στη Βιολογία, στη Φυσική, ακόμη και στις Κοινωνικές Επιστήμες.
Γεννήθηκε στις 23 Μαΐου 1917 στο Γουέστ Χάρτφορντ του Κονέκτικατ. Σπούδασε μαθηματικά στο κολέγιο Ντάρμουθ του Νιου Χαμσάιρ και στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε ως μετεωρολόγος στο Στρατό και μετά την αφυπηρέτησή του αποφάσισε να σπουδάσει Μετεωρολογία στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). «Ως παιδί πάντα με ενδιέφερε να κάνω πράγματα με τους αριθμούς και με ενθουσίαζαν οι αλλαγές του καιρού», έγραψε στην αυτοβιογραφία του.
Τη δεκαετία του ’60, ως καθηγητής στο ΜΙΤ, μέσα από μετεωρολογικά μοντέλα που ανέπτυξε, ο Έντουαρντ Λόρεντζ υποστήριξε την άποψη ότι τα μικρά γεγονότα και οι αλλαγές σ’ ένα σύστημα όπως η ατμόσφαιρα, μπορούν να οδηγήσουν σε τεράστιες αλλαγές. Τεκμηρίωσε την άποψή του αυτή το 1972 στην περίφημη μελέτη του «Προβλεψιμότητα: Μπορεί η κίνηση των φτερών μιας πεταλούδας στη Βραζιλία, να προκαλέσει τυφώνα στο Τέξας;».
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο Έντουαρντ Λόρεντς έβαλε το τελευταίο καρφί στο φέρετρο του Καρτεσιανού σύμπαντος και άνοιξε το δρόμο σ’ αυτό που ορισμένοι αποκαλούν τρίτη επιστημονική επανάσταση στον 20ό αιώνα, μετά τις θεωρίες της σχετικότητας και της κβαντοφυσικής, καθώς απέδειξε ότι συγκεκριμένα ντετερμινιστικά συστήματα έχουν προβλέψιμα όρια. Το 1991 τιμήθηκε με το βραβείο Κιότο «για την καθοριστική επίδρασή του σ’ ένα ευρύ πεδίο της βασικής επιστήμης, που επέφερε τις πιο δραματικές αλλαγές στην άποψη της ανθρωπότητας για τη φύση από την εποχή του Νεύτωνα».
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Χρονολόγιο
