Η Βαλαώρα χτισμένη στα 500 μ. υψόμετρο,
νοτιοδυτικά της Δημοτικής Ενότητας Απεραντίων,
απλώνεται σε τρεις οικισμούς: το Δρακοπήδημα,
τα Κονδυλέικα και το Παλιοχώρι
Έχει 369 μόνιμους κατοίκους (βάσει απογραφής 2011), που απασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Το πετρώδες έδαφος, στο οποίο οφείλει το όνομά της, καθώς και ο ανοικτός ορίζοντας και η ορατότητα που διαθέτει, χαρακτηρίζουν μορφολογικά το τοπίο του χωριού. Το ξερό κλίμα είναι ιδιαίτερα ευχάριστό και ευεργετικό.
Αξιοθέατα
Προχριστιανικά ανεξερεύνητα κάστρα όπως το Κάστρο της Μάρως στη θέση Παλιοκιάφα, ή Πόλη- Κιάφα και τα κάστρα στη θέση Καταβόθρα και Κάστρο με τα γιγάντια «Κυκλώπεια Τείχη», μαρτυρούν την ιστορία του χωριού από αρχαιοτάτων χρόνων.
Η Βαλαώρα είναι η προγονική γη του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Στο Παλιοχώρι στη θέση ¨Παλιοκτίρια¨, υπήρξαν μέχρι αρκετά χρόνια πριν ερείπια της οικίας των προγόνων του , ενώ προτομή του μεγάλου μας ποιητή, υπάρχει εντός της παιδικής χαράς, που βρίσκεται δίπλαστο πετρόκτιστο Δημοτικό Σχολείο και Νηπιαγωγείο του χωριού.
Η Παναγία, η παλαιότερη εκκλησία του χωριού βρίσκεται στο Παλιοχώρι, σε θέση περίοπτη, χτισμένη το 1896, αφού κατεδαφίσθη ο μικρότερος ναός που υπήρχε εκεί. Σύμφωνα με την παράδοση στη θέση αυτή ευρέθη από βοσκούς της περιοχής εικόνα της Παναγίας. Πολύ μεταγενέστερος είναι ο ναός των Αγίων Αποστόλων στην Πάνω Βαλαώρα. Στο χωριό υπήρξαν παλιότερα πολλά ξωκλήσια, πολλά από τα οποία προσφάτως ξαναχτίστηκαν από ιδιώτες στις ίδιες τοποθεσίες, ενώ στην είσοδο του οικισμού Κονδυλέικα προβάλει επιβλητικά ο Προφήτης Ηλίας, πανέμορφο εκκλησάκι επάνω σε κατάφυτο λοφίσκο.
Τα ασβεστολιθικά πετρώματα του χωριού καθώς και το λιγοστό χώμα, παράγουν ιδιαιτέρως γευστικά προϊόντα με φημισμένη παλαιότερα τη νόστιμη φακή Βαλαώρας. Επίσης τα γαλακτοκομικά και το κρέας που παράγονται εδώ ξεχωρίζουν για τη γεύση τους. Να επισημάνουμε πως στη Βαλαώρα βόσκει ελεύθερα , εδώ και χιλιάδες χρόνια η πολυκερατική αγελάδα, χαρακτηριστική για το μικρό της μέγεθος.
Χαρακτηριστικό και πρωτότυπο στη Βαλαώρα υπήρξε και το φράξιμο των χωραφιών, μοναδικό στην Ευρυτανία, ίσως και σε όλη την Ελλάδα, που γινόταν με απλούς και μονούς τοίχους με ασβεστόπετρες που υπάρχουν άφθονες στην περιοχή.
Επίσης στην περιοχή Κάστρο και Τρουμπλίτσα (Κουντρί) μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει την καταπληκτική θέα και τα «ελληνικά φιορδ», της Τεχνητής Λίμνης Κρεμαστών, ενώ αν σας αρέσουν οι εξερευνήσεις , ανακαλύψτε τα ασβεστολιθικά πετρώματα της περιοχής, τα ενδιαφέροντα σπήλαια, παίρνοντας πληροφορίες από ντόπιους , όπως ¨Σπλιά τ΄Θεού¨ , ¨Καλύβ΄τ΄Κώτσια¨, ¨Σπλιά τ’ Κονδυλαίων¨.
Ένα μοναδικό μνημείο της φύσης , το φαράγγι του Μπουζονίκου , συνδεδεμένο με πολλές δοξασίες και δεισιδαιμονίες της περιοχής, σας περιμένει να το διασχίσετε 200μ. δεξιά από τη Γέφυρα του Γρανιτσιώτη, πηγαίνοντας προς Τοπόλιανα. Η έξοδος του φαραγγιού είναι 500 μ. ψηλότερα πάντα πλάι στο ποτάμι.
Το φαράγγι του Μπουζονίκου
Το χειμώνα του 1910 στην Ευρυτανία, μια έντονη βροχόπτωση που διήρκησε πολλές ημέρες, προκάλεσε στα Άγραφα την κατάρρευση μεγάλου μέρους της πλαγιάς του Καλόγερου στη θέση Μπαλτενήσι και τεράστιος όγκος φερτών υλικών και βράχων ακολούθησαν τη ροή του ποταμού. Μετά την καταστροφή, η περιοχή άλλαξε για πάντα, καθώς εξαφάνισε τα μισά κτήματα ενώ δεκαπλασιάστηκε η κοίτη του ποταμού Γρανιτσιώτη, βάθυναν τα χαμηλότερα τμήματα της και έπαψε να κυλά από το φαράγγι Μπουζουνίκου.
Ο Γρανιτσιώτης ποταμός πηγάζει κάτω από την κορυφή «Καλόγερος» των Δυτικών Αγράφων και αφού διασχίσει τους οικισμούς Άνω και Κάτω Ποταμιά Γρανίτσας και το Βέρνικο εκβάλλει στον Αχελώο. Όταν άλλαξε η ροή του ποταμιού, το φαράγγι εξαιτίας των υψηλών βράχων, των στενών περασμάτων, των σπηλαίων, της βλάστησης, απέκτησε απόκοσμη μορφή και οι ντόπιοι δημιουργούσαν θρύλους. Σήμερα το φαράγγι, αποτελεί μια πρόταση για εναλλακτική δράση, καθώς πέραν της ανόθευτης φυσικής ομορφιάς, έχει και μια από τις καλύτερες πίστες αναρρίχησης.
Πριν από περίπου δύο χρόνια ο Θωμάς Νταβαρίνος από τα Τοπόλιανα, δεινός αναρριχητής και ορειβάτης με εμπειρίες αναβάσεων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ιδιαίτερα ψηλά και δύσκολα βουνά σε διάφορες χώρες, με μια ομάδα εθελοντών ξεκίνησε να υλοποιεί το όραμά του.
‘Αρχισε να ασχολείται με τη διάνοιξη μονοπατιών στην περιοχή, ενώ ίδρυσε τον Ορειβατικό Σύλλογο Αγράφων. Με την εμπειρία του είδε σαν πρόκληση τη δημιουργία αναρριχητικού πεδίου στο φαράγγι Μπουζουνίκου και στην προέκταση του μονοπατιού που συνεχίζει δίπλα στον Γρανιτσιώτη και συναντά τον Αχελώο με πορεία προς τον βορά και παραποτάμια φτάνει ως το κάστρο των Τοπολιάνων. Δαπανήθηκαν πάρα πολλές ημέρες εργασίας, για να αλλάξουν την όψη κάθε βράχου ξεχωριστά. Αφαιρέθηκαν σαθρά υλικά, πέτρες, φυτά, δέντρα. Ο Θωμάς Νταβαρίνος έτριψε κάθε πέτρα και βράχο με συρματόβουρτσα κρεμασμένος από αναρριχητικό σκοινί και ασφαλισμένος σε ένα απλό ιμάντα αναρρίχησης.
Πλέον, έχει ήδη διαμορφωθεί ένα αναρριχητικό πεδίο πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα, αφού σε ένα φαράγγι μήκους περίπου 630 μέτρων υπάρχουν δεκάδες αναρριχητικές διαδρομές, διαφόρων επιπέδων δυσκολίας που απευθύνονται στον αρχάριο έως και στον πλέον έμπειρο αναρριχητή.
Πλεονέκτημα του πεδίου, είναι η πρόσβαση στο φαράγγι, αφού ένας λιθόστρωτος δρόμος φτάνει μέχρι την είσοδο και την έξοδο του φαραγγιού, καθιστώντας πολύ εύκολη τη μεταφορά των προσωπικών και αναρριχητικών υλικών κάθε επισκέπτη
