Μνήμη χρονολογίου της 5ης Οκτωβρίου


.

| Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν» |


[ 5ης Οκτωβρίου 2024 ]

Είναι η 279η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 87 ημέρες για τη λήξη του
🌅  Ανατολή ήλιου: 07:24 – Δύση ήλιου: 19:02
Διάρκεια ημέρας: 11 ώρες 37 λεπτά
🌒  Σελήνη 2.3 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Χαριτίνη, Χαριτίνα, Χαρίτη,
Τίνα, Χαρά, Μεθοδία και Ερμογένη

Γεγονότα

 

610 – Ο έξαρχος της Αφρικής Ηράκλειος αναγορεύεται αυτοκράτορας του Βυζαντίου μετά την ανατροπή του διεφθαρμένου Φωκά. Ο πατέρας του Ηράκλειος ο Πρεσβύτερος ήταν έξαρχος της Καρχηδόνας και ένας από τους παλαιούς στρατηγούς του αυτοκράτορα Μαυρίκιου, με σημαντικό ιστορικό θριάμβων στο περσικό μέτωπο κατά τον πόλεμο της περιόδου 572-591. Τον καιρό της βάναυσης βασιλείας του σφετεριστή αυτοκράτορα Φωκά, ο οποίος είχε ανατρέψει τον Μαυρίκιο το 602, και της νέας περσικής επέλασης στην Εγγύς Ανατολή με αφορμή το πραξικόπημά του, όπου οι Πέρσες για πρώτη φορά δεν περιορίστηκαν σε μεθοριακές συγκρούσεις στην Αρμενία και τη Μεσοποταμία αλλά εισέβαλαν μαζικά στις ανατολικές ρωμαϊκές επαρχίες, ο Ηράκλειος διέκοψε αρχικά την επικοινωνία με την πρωτεύουσα και την τροφοδοσία της με αφρικανικά σιτηρά. Τελικά συγκέντρωσε ισχυρές ρωμαϊκές στρατιωτικές δυνάμεις προκειμένου να κινηθεί εναντίον του Φωκά. Υπό τη διοίκηση του γιου του Ηράκλειου, ο στόλος σαλπάρει από την Καρχηδόνα το 609 ενώ ταυτόχρονα ξεκινά ο στρατός από την ξηρά, υπό τη διοίκηση του ανιψιού του Νικήτα, και οι δύο με τελικό προορισμό την Κωνσταντινούπολη.
Συναντώντας παντού θερμή υποδοχή, και ενισχύοντας καθ’ οδόν το ήδη σημαντικό στράτευμά του, ο νεαρός Ηράκλειος φτάνει πρώτος στη Βασιλεύουσα το 610. Μεγαλόσωμος, με ξανθά μαλλιά και επιβλητικό παρουσιαστικό, εισέρχεται θριαμβευτής στην Πόλη με την υποστήριξη των Πρασίνων και χωρίς μάχη. Η ανακτορική φρουρά των Εξκουβιτόρων αυτομολεί στην πλευρά του και τελικώς ο Φωκάς συλλαμβάνεται και εκτελείται.

1912 – Η Ελλάδα κηρύσσει τον πόλεμο κατά των Οθωμανών. Ο Ελληνικός Στρατός διαβαίνει τα σύνορα και εισέρχεται στο έδαφος της Μακεδονίας. Ο Στρατός Θεσσαλίας στον οποίο συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων αποτελούνταν από: τις 1ης έως 7ης Μεραρχίες, 20 συντάγματα πεζικού, 1 σύνταγμα Κρητών, 1 τάγμα Ευζώνων, 3 Τάγματα Εθνοφρουράς, 1 ταξιαρχία ιππικού, 4 συντάγματα πεδινού και 2 μοίρες ορειβατικού πυροβολικού. Επίσης το μηχανικό αποτελούνταν από 2 συντάγματα σκαπανέων, 1 τάγμα γεφυροποιών και 2 λόχους τηλεγραφητών. Τη δύναμη ενίσχυαν και 4 αεροσκάφη.
Ο Στρατός Ηπείρου, που ο ρόλος του θα ήταν δευτερεύων, αποτελούνταν από την 8η Μεραρχία, 1 σύνταγμα πεζικού, 4 τάγματα Ευζώνων, 1 τάγμα Εθνοφρουράς, 1 Ίλη ιππικού, 1 μοίρα πεδινού, 1 ορειβατικού και 1 τοπομαχικού πυροβολικού. Επίσης πλαισιωνόταν και από έναν λόχο μηχανικού.
Εκτός όμως των παραπάνω προμηθειών και κατασκευών αποθηκών κ.λπ. η κυβέρνηση Θεοτόκη προώθησε τη βελτίωση του ελληνικού στόλου. Δέκα χρόνια πριν ο ελληνικός στόλος απαρτιζόταν από απαρχαιωμένα σκάφη, με εξαίρεση τα θωρηκτά που αποκτήθηκαν το 1890 και τα τορπιλοβόλα που είχε αγοράσει η Κυβέρνηση του Τρικούπη. Έτσι το 1900 ιδρύθηκε και το “Ταμείο Εθνικού Στόλου” το οποίο και ενισχύθηκε με 2.500.000 φράγκα που κληροδότησε ο Γεώργιος Αβέρωφ ενώ κατ΄ έτος αντλούσε επίσης 925.000 δραχμές από κονδύλια του προϋπολογισμού. Τον Νοέμβριο του 1908 ξεκινά η παραγγελία του θωρηκτού καταδρομικού κλάσης “Πίζα”, που ονομάσθηκε “Γ. ΑΒΕΡΩΦ” και κατέπλευσε μόλις το 1911. Επίσης τότε, την ίδια περίοδο (1906) και για πρώτη φορά ξεκίνησε η σύντονη εκπαίδευση του στρατού. Ο Θεοτόκης με μια αποφασιστική ενέργεια κατάργησε όλες εκείνες τις αποσπάσεις των αξιωματικών του στρατού σε άλλες υπηρεσίες, αστυνομία, αποσπάσματα, φύλαξη λιμένων κ.λπ. απελευθερώνοντας χρηματικούς πόρους. Έτσι το 1907 ξεκινά η εκπαίδευση του στρατού καθώς και των έφεδρων τεσσάρων προηγουμένων κλάσεων. Το 1908 εκπαιδεύονται όλες οι κλάσεις από 1900 μέχρι και 1908. Το δε 1909 συνεχίσθηκε η συμπληρωματική εκπαίδευση τριών κλάσεων 1902, 1904 και 1906.
Στόλος Αιγαίου: Θωρηκτά: 4 (Αβέρωφ, Σπέτσαι, Ψαρά, Ύδρα) Αντιτορπιλλικά: 10 (Βέλος, Σφενδόνη, Λόγχη, Νίκη, Ναυκρατούσα, Δόξα, Νέα Γενεά, Ασπίς, Θύελλα, Κεραυνός). Ανιχνευτικά: 4 (Λέων, Πάνθηρ, Αετός, Ιέραξ). Τορπιλλοβόλα: 5 (11, 12, 14, 15, 16). Υποβρύχια: 1 (Δελφίν). Υδροπλάνα: 1 (Ναυτίλος). Οπλιταγωγά: 1 (Σφακτηρία). Ναρκοθετικά: 1 (Άρης). Ανεφοδιαστικά: 1 (Κανάρης)
Μοίρα Ιονίου: Ατμοβάριδες: 2 (Άκτιον, Αμβρακία). Ατμομυοδρόμωνες: 4 (Αλφειός, Αχελώος, Πηνειός, Ευρώτας). Κανονιοφόροι: 3 (Α, Β, Δ). Μοίρα Ευδρόμων:. Επίτακτα εξοπλισμένα:. Εμπορικά: 5 (Εσπερία, Μυκάλη, Μακεδονία, Αθήναι, Αρκαδία). Βοηθητικά: 3 (Αιγιαλεία, Μονεμβασία, Ναυπλία)

 

 

1949 – 38 μέρες μετά τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, συνέρχεται η 6η ολομέλεια του ΚΚΕ στο Μπουρέλι της Αλβανίας και αποφασίζει την επίσημη παύση του πυρός. Μια απ’ τις πιο σημαντικές εσωτερικές διαδικασίες του ΚΚΕ πραγματοποιείται σαν σήμερα το 1949. Αναφερόμαστε στην 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ,  έγινε στο Μπουρέλι της Αλβανίας. Κι αυτό γιατί γίνεται σε μια εποχή με πρόσφατες τις συνέπειες της ήττας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Οι φυλακές, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και οι τόποι εξορίας, έχουν πλημμυρίσει από αγωνιστές, ενώ ο ένοπλος δοσιλογισμός, τα καθάρματα δηλαδή που αρχικά υπηρέτησαν τις δυνάμεις κατοχής του άξονα και στην πορεία ένα μεγάλο μέρος του στελέχωσε τον λεγόμενο “Εθνικό Στρατό” άρχισαν να στελεχώνουν τον “σκληρό πυρήνα” του αστικού κράτους. Την ίδια περίοδο τα Εκτακτα στρατοδικεία, έκαναν “υπερορίες” και η τρομοκρατία βασίλευε απ’ την μια γωνιά στην άλλη σε όλη την Ελλάδα.
Με την ασφάλεια της χρονικής απόστασης, η εκτίμηση που κάνει σήμερα η Κ.Ε του ΚΚΕ για την 6η Ολομέλεια του ΚΚΕ και πώς τότε αυτό το όργανο του ΚΚΕ, εξηγούσε τα αίτια της ήττας του ΔΣΕ και τα καθήκοντα που καθόριζε μπροστά στην νέα κατάσταση που είχε διαμορφωθεί, σηκώνει μεγάλη συζήτηση.
Η 6η Ολομέλεια της ΚΕ (5.10.1949) που συνήλθε στο Μπουρέλι της Αλβανίας, με σκοπό η καθοδήγηση του Κόμματος είδε κριτικά και αυτοκριτικά την πορεία της πάλης του κατά την προηγούμενη περίοδο και να προσαρμόσει την τακτική του στις νέες συνθήκες. Βάση της συζήτησης στην Ολομέλεια και των αποφάσεων που πήρε αποτέλεσε το ντοκουμέντο της λίμνης Ρίτσα.
Στην Απόφαση της 6ης Ολομέλειας αποτιμήθηκε ως εξής η προσφορά του ΔΣΕ:
«… Η τρίχρονη ηρωική εποποιία του ΔΣΕ αποτελεί ανεχτίμητο κεφάλαιο του λαϊκού απελευθερωτικού κινήματος της Ελλάδας, κεφάλαιο που καθαγιάστηκε με τη θυσία χιλιάδων και χιλιάδων αγωνιστών, αντρών, γυναικών, νέων, που, άλλοι δίνοντας τη ζωή τους και άλλοι τραυματίες και ανάπηροι, με το αίμα τους πότισαν και έθρεψαν τις ρίζες μιας λαϊκοδημοκρατικής και σοσιαλιστικής Ελλάδας. Ο ΔΣΕ μέσα στο σκληρό αιματηρό αγώνα ενάντια στους εγκάθετους του ξένου ιμπεριαλισμού δημιούργησε ολόκληρη στρατιά ηρώων. (…) Το ΚΚΕ, εμπνευστής, οργανωτής και καθοδηγητής του ΔΣΕ, έσωσε άλλη μια φορά την τιμή της Ελλάδας.
Επίσης, η 6η Ολομέλεια έκανε και την παρακάτω βασική διαπίστωση:
«Η ήττα μας στη μάχη του Βίτσι-Γράμμου τον Αύγουστο του 1949 σημειώνει μια αλλαγή στην κατάσταση. Αυτό επιβάλλει μια αλλαγή στην πολιτική μας γραμμή. Η τακτική της συνέχισης οπωσδήποτε του ένοπλου αγώνα, που εκφράζει ένα μικροαστικό πνεύμα απελπισίας και έλλειψη προοπτικής, θα ‘δίνε τη δυνατότητα στον αντίπαλο να καταφέρει συντριπτικό χτύπημα εναντίον των αγωνιστών και στελεχών του λαϊκού επαναστατικού κινήματος». 7
Η Απόφαση της Ολομέλειας εκτίμησε ως βασικές αιτίες για την ήττα του ΔΣΕ:
«Την έκβαση της φετινής αναμέτρησης με τον εχθρό καθόρισε το γεγονός ότι το Κόμμα μέσα σε συνθήκες που οι δυσκολίες για τον αγώνα μας μεγάλωναν εξ αιτίας κυρίως της προδοσίας του Τίτο (…) δεν μπόρεσε να λύσει το βασικό πρόβλημα των εφεδρειών του ΔΣΕ και του εφοδιασμού των τμημάτων του της κεντρικής και νότιας Ελλάδας, δεν κατάφερε να σπάσει την κατάσταση που δημιούργησε ο μοναρχοφασισμός στις πόλεις, για να εξασφαλίσει νέες δυνάμεις στο ΔΣΕ και για να συνδυάσει ένα γερό μαζικό κίνημα στις πόλεις με τον πόλεμο του ΔΣΕ στα βουνά».

 

 

1951 – Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας, μετά από τριήμερη σφοδρή επίθεση, καταλαμβάνει το ύψωμα 313 (Σκοτς) κοντά στον ποταμό Ιμτζίν. Πρόκειται για την πλέον αιματηρή επιχείρησή του (πεσόντες 28, τραυματίες 87).
Μπορεί να απέχει 8.516 χιλιόμετρα, ωστόσο η Ελλάδα είχε εμπλοκή στον «Πόλεμο της Κορέας» και μάλιστα- σαν σήμερα- πλήρωσε βαρύ τίμημα αίματος. Το καλοκαίρι του 1950, η Β. Κορέα την οποία ήλεγχαν κομμουνιστές πέρασε στη Ν. Κορέα, προσκείμενη στη Δύση, σε ένα χρονικό σημείο που ο «Ψυχρός Πόλεμος» (ΗΠΑ-Σοβιετική Ένωση) βρισκόταν στην κορύφωσή του.
Οι ΗΠΑ, όπως ήταν φυσικό έσπευσαν στο πλευρό της Ν.Κορέας και είχαν εγκαταστήσει μάλιστα τα στρατεύματά τους στην Ιαπωνία, η οποία διεκδικούσε από την Κίνα την Κορέα ενώ στο πλευρό της Ν. Κορέας τάχθηκαν 15 χώρες του ΟΗΕ, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Οι άλλες ήταν οι Αυστραλία, Βέλγιο, Καναδάς, Κολομβία, Αιθιοπία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Φιλιππίνες, Νότιος Αφρική, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Μεγάλη Βρετανία, ενώ πέντε χώρες απέστειλαν ιατρικό και υγειονομικό (Δανία, Ιταλία, Σουηδία, Νορβηγία, Ινδία).
Η Ελλάδα είχε αποστείλει δύναμη ένα Τάγμα Πεζικού κι ένα «σμήνος» αεροπορίας και στις 5 Οκτωβρίου το 1951, μετά από τρεις μέρες σφοδρών συγκρούσεων οι Έλληνες στρατιώτες κατέλαβαν το ύψωμα Σκοτς κοντά στον ποταμό Ιμτζίν. Εκεί που απέτυχαν οι Αμερικανοί, οι Έλληνες κατάφεραν να επιτύχουν, αλλά το τίμημα ήταν βαρύ, καθώς 85 στρατιώτες τραυματίστηκαν και 28 έχασαν τη ζωή τους. Συνολικά η μάχη στο Σκοτς κράτησε 7 μέρες.

 

 

1951 – Αρχίζουν οι 1οι Μεσογειακοί Αγώνες στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, που θα ολοκληρωθούν στις 20 Οκτωβρίου. Οι Μεσογειακοί Αγώνες 1951, επίσημα γνωστοί ως I Μεσογειακοί Αγώνες (αιγυπτιακά αραβικά:ألعاب البحر الأبيض المتوسط 1951) και κοινώς γνωστοί ως Αλεξάνδρεια 1951, ήταν μία διεθνής αθλητική διοργάνωση που πραγματοποιήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από τις 5 έως τις 20 Οκτωβρίου του 1951. Ήταν η 1η διοργάνωση Μεσογειακών Αγώνων υπό την αιγίδα της Διεθνούς Επιτροπής Μεσογειακών Αγώνων (Δ.Ε.Μ.Α.) (γαλλικά: Comité international des Jeux méditerranéens‎). Συνολικά 734 αθλητές (όλοι άνδρες) από 10 Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές (NOCs) συμμετείχαν στους Αγώνες. Το πρόγραμμα περιλάμβανε αγωνίσματα σε 13 διαφορετικά αθλήματα.

 

 

1962 – Οι Beatles κυκλοφορούν το πρώτο τους τραγούδι «Love Me Do». Είναι το επίσημο ντεμπούτο σινγκλ του αγγλικού ροκ συγκροτήματος Beatles , με την υποστήριξη του ” PS I Love You “. Όταν το σινγκλ κυκλοφόρησε αρχικά στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 5 Οκτωβρίου 1962, έφτασε στο νούμερο 17. Κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1964, όπου έγινε νούμερο ένα επιτυχία.
Το τραγούδι γράφτηκε αρκετά χρόνια πριν ηχογραφηθεί, και πριν από την ύπαρξη των Beatles. Το σινγκλ περιλαμβάνει την εξέχουσα φυσαρμόνικα του John Lennon και τα φωνητικά ντουέτο από τον ίδιο και τον Paul McCartney. Τρεις ηχογραφημένες εκδοχές του τραγουδιού από τους Beatles έχουν κυκλοφορήσει, η καθεμία με διαφορετικό ντράμερ. Η πρώτη απόπειρα ηχογράφησης από τον Ιούνιο του 1962 παρουσίασε τον Pete Best στα ντραμς, αλλά δεν κυκλοφόρησε επίσημα μέχρι τη συλλογή Anthology 1 το 1995. Μια δεύτερη έκδοση ηχογραφήθηκε τρεις μήνες αργότερα με τον αντικαταστάτη του Best Ringo Starr , και χρησιμοποιήθηκε για το αρχικό σινγκλ Parlophone . Μια τρίτη έκδοση, με τον ντράμερ Andy White στη θέση του Starr, συμπεριλήφθηκε στο συγκρότημαΤο άλμπουμ Please Please Me και στο σινγκλ των Tollie του 1964που χτύπησε στις ΗΠΑ. συμπεριλήφθηκε επίσης στα αμερικανικά LP Παρουσιάζοντας… The Beatles και The Early Beatles .

 

Γεννήσεις

 

1713 – Ντενί Ντιντερό (Denis Diderot, 5 Οκτωβρίου 1713 – 31 Ιουλίου 1784) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας. Γιος ενός σιδερά από την πόλη Λανγκρ (Langres), διδάχθηκε από Ιησουίτες κληρικούς και σπούδασε στη Σορβόνη, από όπου αποφοίτησε το 1732 ως νομικός. Ο Ντιντερό έχασε όμως το ενδιαφέρον του για το νομικό επάγγελμα και προτίμησε να ασχοληθεί με γλώσσες, λογοτεχνία, φιλοσοφία και μαθηματικά. Αναδείχθηκε σε επιφανή φιλόλογο, φιλόσοφο και συγγραφέα ενώ ήταν εμπνευστής και ηγέτης της προσπάθειας για συγγραφή της «Εγκυκλοπαίδειας» από το 1746 μέχρι το 1780. Σε όλα τα έργα του διέδιδε το πνεύμα του διαφωτισμού, άθεος και υλιστής ο ίδιος, ενάντια στη δεισιδαιμονία και τη θρησκοληψία. Μαζί με τον Βολταίρο και τον Ρουσσώ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους συγγραφείς του 18ου αιώνα. Τα μυθιστορήματά του διαβάζονται ακόμα και τον 21ο αιώνα. Έγραψε ακόμα θεατρικά έργα και κριτικές εργασίες.
Η τσαρίνα Αικατερίνη της Ρωσίας τον κάλεσε να υποβάλει προτάσεις για το εκπαιδευτικό σύστημα της Ρωσίας και γι’ αυτό ο Ντιντερό έμεινε στα χρόνια 1773-1774 στην Πετρούπολη. Στα ύστερα δημοσιεύματά του ασχολήθηκε επίσης με πολιτικά ζητήματα και θεωρείται από τους πνευματικούς πατέρες της επερχόμενης γαλλικής επαναστάσεως.

 

1936 – Βάτσλαβ Χάβελ (Václav Havel, Πράγα, 5 Οκτωβρίου 1936 – 18 Δεκεμβρίου 2011) ήταν Τσέχος πολιτικός, συγγραφέας, αντικομμουνιστής και δραματουργός. Υπήρξε ο τελευταίος πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας και πρώτος Πρόεδρος της Τσεχίας, από τις 2 Φεβρουαρίου 1993 ως τις 2 Φεβρουαρίου 2003. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη λεγόμενη “Άνοιξη της Πράγας” του 1968 και τη “Βελούδινη επανάσταση” του 1989 (ως αρχηγός του λεγόμενου Πολιτικού Φόρουμ.) Η αντεπαναστατική εκείνη κίνηση σήμανε την ανατροπή δηλαδή του Σοσιαλισμού στην Τσεχοσλοβακία.

Ο Χάβελ έγραψε θεατρικά έργα, τα οποία απαγορεύτηκαν στη χώρα του μετά το 1968.] Το θεατρικό του έργο Memorandum (Το υπόμνημα) μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Φώντα Κονδύλη (εκδ. «Δωδώνη») και τον Κανέλλο Αποστόλου (εκδ. «Ύψιλον», 2009).

Η ανυπομονησία δεν ωφελεί: «Επιτρέψτε μου να μιλήσω για λίγο σε πρώτο πρόσωπο: αν και ήμουν ευθυγραμμισμένος με την υπομονή της αναμονής των διαφωνούντων και ήμουν πεπεισμένος για τη σημασία της, αυτά τα τρία τελευταία χρόνια, ύστερα από την ειρηνική επανάσταση εναντίον του ολοκληρωτισμού, μ’ έπιασε μια ανυπομονησία που άγγιζε τα όρια της απελπισίας. Βασανιζόμουν με την ιδέα ότι οι αλλαγές ήταν αργές, ότι η χώρα μου δεν είχε ένα δημοκρατικό σύνταγμα, ότι οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι δεν κατάφερναν να συμφωνήσουν για να συμβιώσουν σ’ ένα κράτος, ότι αργούσαμε να πλησιάσουμε τον δυτικό δημοκρατικό κόσμο και τις δομές του, ότι ήμασταν ανίκανοι να ξεφορτωθούμε το παρελθόν μας με σωφροσύνη και ότι πασχίζαμε να εξαλείψουμε τα κατάλοιπα του προηγούμενου καθεστώτος με όλη τη θλιβερή ηθική του.
Κατατρωγόμουν από την επιθυμία να δω να πραγματοποιείται τουλάχιστον ένας απ’ αυτούς τους στόχους. […] Ήταν σαν να είχα ξεχάσει να περιμένω με τον μοναδικό τρόπο που έχει κάποιο νόημα. Σήμερα έχω τον χρόνο να το ξανασκεφτώ. Και αρχίζω να καταλαβαίνω ότι η ανυπομονησία μου με έκανε πράγματι να υποκύψω σε μια τάση την οποία είχα πάντα κατακρίνει. Υπέκυπτα σε μια μορφή ανυπομονησίας από τις πιο καταστροφικές, εκείνη του σύγχρονου τεχνοκρατικού πολιτισμού, ποτισμένη από τον ορθολογισμό της, πεπεισμένη λανθασμένα ότι ο κόσμος είναι ένα σταυρόλεξο με μία και μοναδική λύση, τη λεγόμενη αντικειμενική».  [Από δημοσίευμα του «Ταχυδρόμου» αφιερωμένο στον Βάτσλαβ Χάβελ, τελευταίο πρόεδρο της Τσεχοσλοβακίας (1989-1992) και πρώτο πρόεδρο της Τσεχικής Δημοκρατίας (1993-2003). Το συγκεκριμένο κείμενο υπό τον τίτλο «Μην περιμένετε τον Γκοντό!» είχε δημοσιευτεί στο τεύχος του «Ταχυδρόμου» που είχε κυκλοφορήσει στις 18 Νοεμβρίου 1992]

 

 

1951 – Μπομπ Γκέλντοφ (Bob Geldof) είναι Ιρλανδός πολυβραβευμένος μουσικός με σημαντική κοινωνική και οικολογική δράση. Γεννήθηκε στο Δουβλίνο το 1951 και έχει εβραϊκή καταγωγή.
Περισσότερο γνωστός για τους αγώνες του κατά της πείνας στην Αφρική και σαν εγκέφαλος πίσω από τη συναυλία Live Aid το 1985, ο Μπομπ Γκέλντοφ, ο οποίος γεννήθηκε σαν σήμερα το 1951, συχνά παραβλέπεται ως ένας από τους αρχιτέκτονες του πανκ μέσα από την πορεία του με τους Boomtown Rats.
Παρά τις μεγάλες κορυφώσεις και τις δραματικές ματαιώσεις της πολυκύμαντης διαδρομής του, ο ίδιος ο Ιρλανδός μουσικός και ακτιβιστής δηλώνει ότι ζει τη ζωή του αρνούμενος να κοιτάξει πίσω. «Έχω την άποψη ότι δεν υπάρχει καθρέφτης οπισθοπορείας σε αυτό το αυτοκίνητο», λέει.
Από την απαρχή της καριέρας του το 1975 έως τις μέρες μας, το προφίλ του Γκέλντοφ υπόκειται διαρκείς μεταμορφώσεις. Τον γνωρίσαμε ως μεγαλόστομο νεαρό ρόκερ προτού εξελιχθεί στον παθιασμένο αγωνιστή του Live Aid, μιας από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες πρωτοβουλίες συγκέντρωσης κεφαλαίων όλων των εποχών.
Αργότερα έγινε η τραγική φιγούρα που έχασε την πρώτη του σύζυγο, την τηλεοπτική παρουσιάστρια Πόλα Γέιτς, και τη δεύτερη κόρη τους, Πίτσις, από υπερβολική δόση ναρκωτικών.
Στον πυρήνα της ύπαρξής του, παραμένει ένας αουτσάιντερ με παγκόσμια επιρροή, μια θεληματική περσόνα που ανασύρθηκε από τη γκρίζα καταστολή της καθολικής Ιρλανδίας της δεκαετίας του 1970 με την πεποίθηση ότι μπορούσε και έπρεπε να αλλάξει τον κόσμο.

 

Θάνατοι

 

1850 – Λογγίνος Χέυδεν (ρωσικά: Логин Петрович Гейден, Λόγκιν Πετρόβιτς Γκέιντεν, ολλανδικά: Lodewijk van Heiden, 6 Σεπτεμβρίου 1772 – 17 Οκτωβρίου 1850), ήταν Ολλανδός ναύαρχος του ρωσικού στόλου. Στην Ελλάδα είναι κυρίως γνωστός ως ένας από τους τρεις διοικητές του ενωμένου στόλου των Μεγάλων Δυνάμεων στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου.
Ο Λόντεβικ Σίγκισμουντ Βίνσεντ Γκούσταφ, Κόμης φαν Χάιντε-Ράινεσταϊν, γεννήθηκε στο Ζαουντλάρεν της Ολλανδίας. Κατατάχθηκε στο ναυτικό σε ηλικία εννέα ετών και πήρε προαγωγή σε ηλικία 16 ετών. Το 1827 ήταν αρχηγός του ρωσικού στόλου, που αποτελούμενος από οκτώ πλοία (τέσσερις ναυαρχίδες και ισάριθμες φρεγάτες) κατέστρεψε μαζί με τους στόλους της Αγγλίας και της Γαλλίας τον Τουρκο-Αιγυπτιακό στόλο έξω από το Ναυαρίνο. Την ίδια χρονιά λέγεται ότι έφερε πρώτος τα μανταρίνια στην Ελλάδα. Ο Χέυδεν υπήρξε επίσης κυβερνήτης της Ρεβάλης. Το 1832 επέστρεψε για τελευταία φορά στην Ολλανδία. Πέθανε σε ηλικία 77 ή 78 ετών.
Νυμφεύτηκε το 1805 την Άννα Μαρία Άκελαϊε (1778-1850), κόρη του Δανού αξιωματικού Γιόχαν Άκελαϊε, ο οποίος επίσης υπηρετούσε στο ρωσικό ναυτικό. Μαζί απέκτησαν έξι παιδιά, τον Λουδοβίκο τον νεότερο (ρωσικά: Λόγκιν Λογκίνοβιτς, 1806), τη Μαρία (1808), τον Αλέξανδρο (1810), την Ελισάβετ (1812), τη Λουίζα (1819) και τον Φρειδερίκο (ρωσικά: Φιόντορ, 1821). Ο Φρειδερίκος Χέυδεν έγινε μετέπειτα κυβερνήτης του δουκάτου της Φινλανδίας.
Το όνομά του φέρει μία οδός στην Αθήνα, κοντά στην Πλατεία Βικτωρίας, η οποία μνημονεύει τη ναυμαχία, ενώ παράλληλες σε αυτήν οδοί φέρουν τα ονόματα των επικεφαλής των άλλων στόλων που συμμετείχαν στην ναυμαχία του Ναυαρίνου, Έντουαρντ Κόδριγκτον και Ανρί Δεριγνύ.

 

1918 – Ρολάν Γκαρός. Ήταν Γάλλος αεροπόρος που έδρασε κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένθερμος οπαδός του τένις δάνεισε το όνομά του στο διεθνές τουρνουά τένις των Παρισίων, ένα από τα τέσσερα του γκραν-σλαμ.
Γεννήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 1888, στο Σεν-Ντενί της νήσου Ρεϊνιόν, γαλλικής υπερπόντιας κτήσης στον Ινδικό Ωκεανό. Από νωρίς έδειξε το πάθος για την αεροπορία και το 1909 πέταξε για πρώτη φορά με ένα μονοπλάνο. Τα επόμενα χρόνια κατέρριψε πολλές φορές το παγκόσμιο ρεκόρ ύψους, ενώ το 1913, ξεκινώντας από το Φρεζί της Νότιας Γαλλίας πραγματοποίησε την πρώτη πτήση πάνω από τη Μεσόγειο με τελικό προορισμό την Μπιζέρτα της Τυνησίας.
Τον επόμενο χρόνο, με την έκρηξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου εντάχθηκε στο γαλλικό στρατό και στις μονάδες της αεροπορίας, που δεν ήταν ακόμη ανεξάρτητο όπλο. Ένα από τα πρώτα του καθήκοντα ήταν η τελειοποίηση της διαδικασίας βολής δια μέσου του έλικα του αεροπλάνου, με τη χρησιμοποίηση θωρακισμένων ανακλαστήρων, τεχνική που είχε αναπτυχθεί από τον συμπατριώτη του αεροναυπηγό Ρεμόν Σολνιέ.
Τον Αύγουστο του 1914, δημοσιεύματα εφημερίδων ανέφεραν ότι ο Γκαρός σκοτώθηκε, όταν εμβόλισε ένα γερμανικό Ζέπελιν. Τα δημοσιεύματα δεν είχαν βάση, καθώς το ίδιο χρονικό διάστημα εθεάθη στο Παρίσι. Την Πρωταπριλιά του 1915 είχε την πρώτη του επιτυχία, όταν κατέρριψε ένα γερμανικό αεροπλάνο. Ακολούθησαν δύο ακόμα καταρρίψεις στις 15 και 18 Απριλίου.
Την ίδια ημέρα όμως λόγω βλάβης αναγκάστηκε να πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση στις γερμανικές γραμμές, με αποτέλεσμα να συλληφθεί αιχμάλωτος και να φυλακιστεί. Στις 14 Φεβρουαρίου 1918, κατάφερε να δραπετεύσει και να ξαναπάρει τη θέση του στο «Σμήνος των Πελαργών» (Escadrille de Cigognes).
Στις 2 Οκτωβρίου κατέρριψε ένα ακόμη γερμανικό αεροπλάνο, αλλά τρεις ημέρες αργότερα, στις 5 Οκτωβρίου 1918, κατά την διάρκεια αερομαχίας πάνω από τις Αρδένες, το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε από ένα γερμανικό που πιλοτάριζε ο «άσος» της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας Χέρμαν Χάμπιχ, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί την παραμονή των 30ων γενεθλίων του και ένα μήνα πριν από το τέλος του Μεγάλου Πολέμου.
Ο Ρολάν Γκαρός υπήρξε ένθερμος οπαδός του τένις και παρακολουθούσε κάθε χρόνο το τουρνουά των Παρισίων. Προς τιμήν του οι νέες εγκαταστάσεις του διεθνούς τουρνουά που δημιουργήθηκαν το 1928, καθώς και το κεντρικό γήπεδο έλαβαν το όνομά του. Από τότε το το Γαλλικό Διεθνές Πρωταθλημα Τένις των Παρισίων είναι γνωστό ως «Ρολάν Γκαρός».

 

2011 – Στίβεν Πολ Τζομπς. Ιδιοφυής αμερικανός επιχειρηματίας και οραματιστής, ο Στιβ Τζομπς ήταν ο συνιδρυτής μαζί με τον Στιβ Βόζνιακ της εταιρείας υψηλής τεχνολογίας Apple, που έφερε επανάσταση στο χώρο των προσωπικών υπολογιστών, με τη δημιουργία των πρώτων υπολογιστών Apple και στη συνέχεια του θρυλικού Mac. Υπήρξε, ακόμη, εμπνευστής των καινοτόμων προϊόντων iPod (2001), iPhone (2007) και iPad (2010).

Ο Στίβεν Πολ Τζομπς γεννήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1955 στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας. Φυσικοί γονείς του ήταν ο Συρολιβανέζος Αμπντουφατάχ αλ Τζανταλί και η Ελβετίδα Τζόαν Σίμπλε, και οι δύο φοιτητές στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’50. Οι γονείς της Σίμπλε, πιστοί Καθολικοί, δεν ενέκριναν τη σχέση της με έναν μουσουλμάνο κι έτσι το νεαρό ζευγάρι έδωσε το παιδί που είχε αποκτήσει για υιοθεσία στον Πολ Τζομπς, μηχανικό της Αμερικανικής Ακτοφυλακής και τη σύζυγό του Κλάρα.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας του, ο Στιβ Τζομπς προτιμούσε να κάνει παρέα με μεγαλύτερούς του. Ένας απ’ αυτούς, εξοικειωμένος με τις σύγχρονες τεχνολογίες, θα τον έφερνε σε επαφή με ένα νέο μαγικό κόσμο. Το 1972 ο Τζομπς γράφτηκε στο Κολέγιο Ριντ του Όρεγκον, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του ύστερα από έξι μήνες για να δουλέψει για λίγο στην Atari ως σχεδιαστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Σύντομα τα εγκατέλειψε όλα κι έφυγε για την Ινδία, όπου εντρύφησε στον Βουδισμό, προκειμένου να βρει το νόημα της ζωής.

Το 1974 επέστρεψε στην Καλιφόρνια, όπου είχε την ιδέα της εμπορικής εκμετάλλευσης μιας εφεύρεσης του φίλου και συνομηλίκου του Στιβ Βόζνιακ, που εργαζόταν στη Hewlett-Packard (HP). Την Πρωταπριλιά του 1976, οι δυο φίλοι ίδρυσαν την εταιρεία Apple, με σήμα το δαγκωμένο μήλο, και κατάφεραν να κάνουν προσιτή και αποδεκτή τη νέα τεχνολογία των προσωπικών υπολογιστών, με τον Apple I, στην αγορά και τις επιχειρήσεις.

Στη σχέση τους βρίσκει κάποιος την πλήρη εφαρ­μογή του φυσικού κανόνα ότι τα αντίθετα έλκονται. Τον Βόζνιακ από πολύ μικρό το μόνο που τον ενδιέφερε και του γέμιζε τη ζωή ήταν η ενασχόλησή του με τη δημιουργία ηλεκτρονικών μηχανών και συσκευών παντός είδους. Δεν τον ενδιέφερε καθόλου να εκμεταλλευτεί τις ικανότητές του και αυ­τά που έφτιαχνε. Τον ικανοποιούσε από μόνη της η πρόκληση για τη δημιουργία και την εξέλιξη και μεγαλύτερη πληρωμή από την επιτυχία τής κάθε προσπάθειάς του δεν μπορούσε να φανταστεί.

Από την άλλη πλευρά, ο Στίβεν Τζομπς ήταν ο ορισμός του χαρι­σματικού μάρκετινγκ μάνατζερ. Το τρομερό εμπορικό δαιμόνιο, αλλά και το επικοινωνιακό χάρισμα που διέθετε, σε συνδυασμό με την ιδιοφυΐα του και τις απίστευτες ικανότητες του Βόζνιακ, οδήγησαν την Apple στην κορυφή και τους δύο φίλους στη λίστα των πολυεκατομμυριούχων προτού καν συμπληρώσουν τα 30 τους χρόνια.

Τη στιγμή της απόλυτης δόξας, όμως, ο Τζομπς οδηγείται από τους μετόχους της Apple σε υποχρεωτική έξοδο από την εταιρεία, με τον ίδιο να συνεχίζει μόνος του να ασχολείται και να ρισκάρει πάνω σε νέες τεχνολογίες. Ήταν το 1985, όταν ο Τζομπς εγκατέλειψε την Apple. Πούλησε όλες τις μετοχές του, κρατώντας συμβολικά μόνο μία. Ο Στιβ Βόζνιακ επέλεξε έναν άλλο δρόμο, αφού το 1985 εγκατέλειψε και αυτός την Apple. Σταμάτησε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα και άρχισε να ασχολείται με φιλανθρωπίες και δωρεές σχετικές με το αντικείμενό του.

Το 1997 οι μέτοχοι της Apple προ της διαφαινόμενης καταστροφής κάλεσαν τον Τζομπς να επιστρέψει στην εταιρεία για να τη σώσει. Βλέποντας αυτός ότι το δημιούργημά του κινδυνεύει με εξα­φάνιση από τον βιομηχανικό χάρτη, άφησε πίσω του τα παλιά κι επέστρεψε χωρίς δεύτερη σκέψη. Υπό την εμπνευσμένη καθοδήγησή του, η Apple απέφυγε τη χρεοκοπία, ανέκαμψε εντυπωσιακά και μέσα σε μόλις τρία χρόνια έγινε ξανά μία υπολογίσιμη δύναμη στο χώρο των υπολογιστών. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα ήταν η μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως σε χρηματιστηριακή αξία.

O Τζομπς είχε την πρώτη και την τελευταία λέξη όσον αφορά στο σχεδιασμό των συσκευών και την αίσθηση που δίνουν, πιστεύοντας ότι «η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί». Το 2001 παρουσίασε τον μικρό μουσικό αναπαραγωγέα iPod, το 2007 έφερε επανάσταση στην κινητή τηλεφωνία με το iPhone και το 2010 επέβαλε τα τάμπλετ με το iPad. Δικό του υπήρξε και το επιτυχημένο κινηματογραφικό στούντιο Pixar, το οποίο αγόρασε από τον Τζορτζ Λούκας, το ανέδειξε και το πούλησε αργότερα στην Disney.

Από το 2004 ο Τζομπς αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία οδήγησαν στο θάνατό του επτά χρόνια αργότερα. Τη χρονιά αυτή υποβλήθηκε σε επέμβαση για την αφαίρεση νευροενδοκρινικού όγκου στο πάγκρεας, ενός αδένα που βρίσκεται στο συκώτι και μεταξύ άλλων παράγει ινσουλίνη. Ο Τζομπς διαβεβαίωνε τότε ότι ο καρκίνος είχε εξαφανιστεί και δεν θα απαιτούσε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.

Παρέμεινε, όμως, πολύ αδύνατος και το 2009 αποχώρησε αιφνιδιαστικά σε αναρρωτική άδεια λόγω μιας «ορμονικής διαταραχής». Ο Τζομπς φέρεται να υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση ήπατος το 2009 για την αντιμετώπιση του καρκίνου, μία θεραπεία που είναι πιθανό να οδήγησε σε επιπλοκές.

Τον Αύγουστο του 2011 παραιτήθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Apple, παραδίδοντας τα ηνία της εταιρείας στον άμεσο συνεργάτη του Τιμ Κουκ. Ο οραματιστής και χαρισματικός Στιβ Τζομπς έφυγε από τη ζωή στις 5 Οκτωβρίου 2011, σε ηλικία 56 ετών. Ήταν παντρεμένος από το 1991 με την οικονομολόγο και επιχειρηματία Λορίν Πάουελ (γ. 1963), με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Από μια προηγούμενη σχέση του με τη συγγραφέα Κριζάν Μπρένερ απέκτησε μία κόρη.

 

 

Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia