3 Αυγούστου 2023
Είναι η 215η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 150 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:29 – Δύση ήλιου: 20:33 – Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 3 λεπτά
🌖 Σελήνη 16.6 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Ολύμπιο Σαλώμη και Σαλώμα
Γεγονότα
1844 – Διεξάγονται οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα επί Όθωνα. Ήταν 3 Αυγούστου 1844, ημέρα διεξαγωγής των πρώτων εκλογών στην Ελλάδα, 23 χρόνια μετά την επανάσταση του 1821 και επί βασιλείας Οθωνα. Όλα αυτά ξεκινούν ένα μήνα μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση του Ανδρέα Μεταξά, ο οποίος ήταν στέλεχος του Ρωσικού Κόμματος, προκήρυξε εκλογές για τη σύνταξη και τη ψήφιση Συντάγματος. Πρόεδρος της προκυψάσης Εθνοσυνέλευσης εξελέγη ο αγωνιστής Πανούτσος Νοταράς, ηλικίας 103 ετών. Οι εργασίες της Σώματος περαιώθηκαν στις 18 Μαρτίου 1844 με τη ψήφιση του πρώτου Συντάγματος της Ελλάδας και την έγκρισή του από τον βασιλιά Όθωνα. Η Εθνοσυνέλευση ψήφισε, ακόμα, Εκλογικό Νόμο, με τον οποίον έγιναν οι εκλογές Μαΐου – Αυγούστου 1844, και συμβολικά δημοσιεύτηκε στις 25 Μαρτίου. Παρά τα φολκλορικά του στοιχεία, ήταν ο πιο προοδευτικός στον κόσμο, έως την ώρα εκείνη. Οι εκλογές έπρεπε να διεξαχθούν σε οχτώ μέρες. Το πρόβλημα ήταν ότι ο νόμος δεν ξεκαθάριζε αν αυτές οι οχτώ μέρες έπρεπε να είναι κοινές για όλη τη χώρα ή όχι. Με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η εκλογική διαδικασία τον Απρίλιο του 1844 και τον Σεπτέμβριο να συνεχίζεται ακόμα σε ορισμένες περιοχές. Έτσι, στις 30 Μαρτίου 1844, ορκίστηκε μονοκομματική κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, που προκήρυξε τις εκλογές.
Αυτές εκλογές έγιναν σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο της 4ης Μαρτίου 1829, δηλαδή με «έμμεση και καθολική ψηφοφορία του άρρενος πληθυσμού άνω των 25 ετών». Εξελέγησαν 244 πληρεξούσιοι από 92 εκλογικές περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων και εκπροσώπων των αλύτρωτων περιοχών που συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821.
Οι εκλογές διήρκεσαν έξι μήνες, μέσα σε κλίμα βίας και νοθείας, και διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Κυβέρνησης Μαυροκορδάτου. Οι περισσότερες περιφέρειες τις έκαναν τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1844, ενώ άλλες τον Αύγουστο. Έγιναν με το πλειοψηφικό σύστημα στενής περιφέρειας. Νικητής των εκλογών ήταν ο Ιωάννης Κωλέττης αρχηγός του Γαλλικού κόμματος, ήταν ο πρώτος κοινοβουλευτικός πρωθυπουργός της Ελλάδας. Παρόλο που το κόμμα του ήρθε τρίτο στις εκλογές σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού με το Ρωσικό κόμμα, την Κυβέρνηση Ιωάννη Κωλέττη 1844. Η πρωθυπουργία του Κωλέττη που ξεκίνησε την 6η Αυγούστου του 1844,σημαδεύτηκε από ένα αδυσώπητο πόλεμο των πολιτικών δυνάμεων και συνεχείς παρεμβάσεις προς όφελος της χώρας, που αντιπροσώπευε το κάθε κόμμα. Ο Ανδρέας Μεταξάς αποχώρησε σύντομα από το συνασπισμό, λόγω της διαχείρισης του εκκλησιαστικού ζητήματος, αφήνοντας στον Κωλέττη την απόλυτη ευθύνη της διακυβέρνησης και στρέφοντας το φιλικό του τύπο εναντίον του. Οι οικογενειακές φατρίες επικρατούσαν ακόμα δυσχεραίνοντας το έργο της κυβέρνησης. Επιπλέον ο βασιλιάς παρά τον περιορισμό του από το Σύνταγμα συνέχισε να παρεμβαίνει ανοικτά στην κρατική πολιτική.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση ο Πρωθυπουργός προσπάθησε την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, ασκώντας διπλωματία προς τις Μεγάλες Δυνάμεις, ενώ παράλληλα έθετε το στόχο της διεύρυνσής της προς τα παλαιά σύνορα της Αυτοκρατορίας. Ο Κωλέττης κατηγορήθηκε για συγκεντρωτισμό και περιφρόνηση του κοινοβουλευτισμού, χαρακτηριστικά οι αντιπολιτευόμενες εφημερίδες μιλούσαν για δικτατορία. Η πολιτική ένταση, όμως, την περίοδο εκείνη ήταν τόσο οξεία ώστε οι χαρακτηρισμοί ενείχαν στοιχεία υπερβολής και οι όποιες εξουσιαστικές πρακτικές είχαν άλλα μέτρα σύγκρισης από τα σύγχρονα και εξυπηρετούσαν άλλες ανάγκες. Η πρώτη εκλεγμένη Βουλή των Ελλήνων συγκροτήθηκε σε σώμα και συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1845.
1923 – Ιδρύεται στην Αθήνα το Νοσοκομείο Προσφύγων Αθηνών, μετέπειτα Ιπποκράτειο. Το 1878 ο Γρηγόριος Μαρασλής εκλέχθηκε δήμαρχος, αξίωμα το οποίο διατήρησε επί τέσσερις, ιδιαίτερα δημιουργικές, θητείες που διήρκεσαν 17 χρόνια. Επί των ημερών του η Οδησσός μεταμορφώθηκε σε σύγχρονη πόλη: ηλεκτροδοτήθηκε, απέκτησε νοσοκομεία, σχολεία όλων των βαθμίδων, θέατρα, γηροκομείο και δίκτυο ύδρευσης.
Η αγορά του ακινήτου των οκτώ στρεμμάτων στο τέρμα της Β. Σοφίας, που τότε αποτελούσε κομμάτι της λεωφόρου Κηφισίας, είχε γίνει από τον ομογενή Γρηγόριο Μαρασλή για να δημιουργηθεί σχολή εμπορικών σπουδών. Τα σχέδια όμως άλλαξαν με απόφαση της κυβέρνησης και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο (πρώην ΑΣΟΕΕ) χωροθετήθηκε στην Πατησίων ενώ στο ακίνητο στα όρια των Αμπελοκήπων στεγάστηκε το 1902 το Μαράσλειο Χημείο.
Η χρήση διατηρήθηκε έως το 1912, οπότε λόγω των Βαλκανικών Πολέμων το κτίριο μετατράπηκε… προσωρινά σε νοσοκομείο για τους στρατιώτες, αλλά δέκα χρόνια μετά, με βασιλικό διάταγμα, ανακηρύχθηκε πρόσκαιρο Νοσοκομείο Προσφύγων από τη Μικρά Ασία και στελεχώθηκε από σπουδαίους Ελληνες γιατρούς από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη.
Από τον Ιούλιο του 1935 μετονομάστηκε σε «Ιπποκράτειο Νοσοκομείο» και συγκαταλέγεται έως σήμερα στα κορυφαία νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας.
1951 – Ιδρύεται η «Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά» (ΕΔΑ), με πρωτοβουλία των Ιωάννη Πασσαλίδη, Δημήτρη Μαριόλη, Σταμάτη Χατζήμπεη και Μιχάλη Κύρκου. Η ΕΔΑ ιδρύθηκε σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση στις 3 Αυγούστου του 1951 σαν συνασπισμός κομμάτων της αριστεράς, με την πρωτοβουλία του εκτός νόμου τότε τελούντος Κ.Κ.Ε., με πρόεδρο τον Ιωάννη Πασαλίδη.
Την ιδρυτική διακήρυξή της υπέγραψαν μικρά αριστερά κόμματα που ήταν νόμιμα εκείνη την περίοδο: το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας του Ι. Πασαλίδη, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το Κόμμα Αριστερών Φιλελευθέρων των Νεόκοσμου Γρηγοριάδη και Σταμ. Χατζημπέη, και το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα του Μιχαήλ Κύρκου.
Ο βασικός κορμός των στελεχών της ήταν μέλη του Κ.Κ.Ε., το οποίο είχε τεθεί εκτός νόμου από το 1947, όπως και οι Εμμανουήλ Πρωιμάκης και οι στρατηγοί Σαράφης, Χατζημιχάλης και Αυγερόπουλος. Διοικούνταν από εξαμελή διοικούσα επιτροπή (Ιωάννης Πασαλίδης, Δημήτρης Μαριόλης, Διονύσιος Χριστόκος, Σταμάτιος Χατζήμπεης, Μιχαήλ Κύρκος και Ιωάννης Κακορέλης).
1981 – Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας των ΗΠΑ αρχίζουν απεργία διαρκείας. Το 1981, η PATCO (Professional Air Traffic Controllers Organization) η Οργάνωση των Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας των ΗΠΑ ζήτησε από την FAA, την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, $10.000 αύξηση ετησίως για κάθε ελεγκτή, τετραήμερη εργασία και πλήρη αφυπηρέτηση μετά από 20 χρόνια. Συνολικό κόστος των αιτημάτων $770εκ για την FAA. H αντιπρόταση της FAA δεν έγινε δεκτή και οι ελεγκτές, άρχισαν τις προετοιμασίες για απεργία.
Στις 3 Αυγούστου 1981 στις 7 το πρωί, 13,000 μέλη της PATCO, προχώρησαν σε απεργία κατά παράβαση του Ομοσπονδιακού νόμου που απαγορεύει σε άτομα που εργάζονται για το κράτος να απεργούν εναντίον της κυβέρνησης.Οι 13.000 από τους 17.500 ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας προχώρησαν σε απεργία διαρκείας διεκδικώντας καλύτερους μισθούς, συνταξιοδοτικά προνόμια και λιγότερες ώρες εργασίας. Ο τότε πρόεδρος της Αμερικής, Ρόναλντ Ρίγκαν, δεν μάσησε τα λόγια ούτε φοβήθηκε τυχόν πολιτικές συνέπειες.
Με ανακοίνωση-τελεσίγραφο ενημέρωνε τους απεργούς πως είτε επιστρέφουν στα καθήκοντα τους σε 48 ώρες είτε απολύονται για παράβαση του νόμου. Ακριβώς 48 ώρες μετά ο πρόεδρος τήρησε αυτό που είχε πει και απέλυσε 11,345 ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας απο του 17.000 συνολικά και παράλληλα τους απαγόρευσε να δουλέψουν ξανά ως ελεγκτές.
Ο Πρόεδρος του σωματείου των εργαζομένων στην Υπηρεσία Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Robert Poli Αν και οι ηγέτες της συντεχνίας τον κατηγόρησαν για «βίαιη υπερβολή», ο Ρίγκαν –ως σκληρός cowboy- απάντησε πως κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα ανεχόταν μία παράνομη απεργία από κρατικούς υπαλλήλους. Οι πτήσεις στις ΗΠΑ δεν κατέρρευσαν. Οι υπόλοιποι ελεγκτές που δεν απέργησαν μαζί με άτομα από την πολεμική αεροπορία έλεγχαν τις πτήσεις.
Τις πρώτες δύο μέρες 60% των πτήσεων διενεργήθηκε κανονικά. Τέσσερις μέρες μετά, το 80% των πτήσεων έγινε κανονικά. Μερικούς μήνες αργότερα, η κυβέρνηση δεν αναγνώριζε πλέον την PATCO. Μετά από τη συγκεκριμένη κίνηση του Reagan να αντικαταστήσει εργαζόμενους που ήταν σε απεργία, πολλά πράγματα άλλαξαν σε σχέση με τις εργασιακές σχέσεις στις ΗΠΑ.
Η απεργία αυτή θεωρήθηκε από πολλούς ως η αρχή του τέλους για τον συνδικαλισμό στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μια στάση που θα εμπνεύσει την Μάργκαρετ Θάτσερ, όταν 3 χρόνια αργότερα θα ξεσπάσει η μεγάλη απεργία των ανθρακωρύχων στην Μεγάλη Βρετανία και θα αποτελέσει το τέλος του πανίσχυρου συνδικάτου τους στη χώρα. Το «δικαίωμα στην εργασία»
Το δικαίωμα στην απεργία σταδιακά θα μετατραπεί σε «δικαίωμα στην εργασία» και οι απεργίες θα θεωρηθούν ως μέσο «εκβιασμού και ομηρίας των πολιτών». Έτσι θα θεσπιστούν μια σειρά από νόμοι που διευκολύνουν την ποινικοποίηση τους.
Ο νόμος Taft–Hartley που ψηφίστηκε από το αμερικάνικο κογκρέσο το 1947 –παρά το βέτο του προέδρου Τρούμαν- θα αποτελέσει το άλλοθι στις ΗΠΑ για τη θέσπιση νομοθετικών πράξεων που διασφαλίζουν το «δικαίωμα στην εργασία» έναντι της απεργίας. Οι νόμοι αυτοί επιτρέπουν -μεταξύ άλλων-στον εργοδότη να απολύσει όποιον εργάτη απεργεί ή ανήκει σε σωματείο ενώ παράλληλα του δίνει το δικαίωμα να στραφεί νομικά εναντίον συνδικάτων.
Τον Δεκέμβριο του 2012 το Μίσιγκαν έγινε η 24η πολιτεία όπου το «δικαίωμα στην εργασία» νομοθετήθηκε παρά τις διαμαρτυρίες χιλιάδων πολιτών. Εντύπωση προκαλεί πως ακόμα και ο πρόεδρος Ομπάμα τάχθηκε κατά του νόμου δηλώνοντας ότι δεν μειώνει την ανεργία αλλά οδηγεί σε όλο και περισσότερο κακοπληρωμένη εργασία.
1989 – Αεροσκάφος τύπου Shorts 330 της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας συντρίβεται κοντά στο αεροδρόμιο της Σάμου, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο και οι 34 επιβαίνοντες. Η πτήση 545 της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας ξεκίνησε στις 13:15 της 3ης Αυγούστου από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης με τελικό προορισμό την Κω. Ενδιάμεσος σταθμός της ήταν η Σάμος, όπου αναμενόταν να προσγειωθεί στις 17:30. Λίγα λεπτά πριν τις 5 το απόγευμα, όμως, το μικρό αεροσκάφος τύπου Shorts 330-200 χάνεται από τα ραντάρ. Από το μυαλό όλων θα περάσει το χειρότερο δυνατό σενάριο, το οποίο και θα επιβεβαιωθεί ώρες αργότερα. Το αεροπλάνο έχει πέσει, οδηγώντας στο θάνατο τα 3 μέλη του πληρώματος και 31 επιβάτες, μεταξύ των οποίων και ένα βρέφος. Είναι το πλέον πολύνεκρο δυστύχημα με τέτοιου είδους πτητικό μέσο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Δείτε περισσότερα στο link που ακολουθεί: 3 Αυγούστου 1989 – Τραγωδία στη Σάμο
1996 – Η Νίκη Μπακογιάννη σπάει το φράγμα των 2 μέτρων στο άλμα εις ύψος και με επίδοση 2,02 μ. κατακτά το αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα. Θα περάσει στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες ως η αθλήτρια με τη μεγαλύτερη διαφορά (33 πόντοι) σωματικού ύψους (1,70 μ.) και ύψους που υπερέβη (2,02 μ.). Η Μπακογιάννη είχε ταξιδέψει στην Ατλάντα με ατομικό (και πανελλήνιο) ρεκόρ 1..97μ., αλλά τελικά πήρε την δεύτερη θέση πίσω από την Στέφκα Κοσταντίνοβα, η οποία χρειάστηκε να περάσει τα 2.05μ. για να σιγουρέψει το χρυσό μετάλλιο. Στην περιγραφή του μεγάλου τελικού στην Ατλάντα, για λογαριασμό της ΕΡΤ, ήταν ο Νίκος Αντωνιάδης.
Γεννήσεις
1811 -Ελίσα Ότις. Ο Ότις γεννήθηκε στο Χάλιφαξ του Βερμόντ, από τους Stephen Otis και Phoebe Glynn. Έφυγε από το σπίτι του σε ηλικία 19 ετών και τελικά εγκαταστάθηκε στο Troy της Νέας Υόρκης, όπου εργάστηκε για πέντε χρόνια ως οδηγός. Το 1834 παντρεύτηκε τη Susan A. Houghton. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Charles και τον Norton. Αργότερα την ίδια χρονιά, ο Ότις έπαθε μια φοβερή πνευμονία που σχεδόν τον σκότωσε, αλλά κέρδισε αρκετά χρήματα για να μεταφέρει τη σύζυγό του και τον τρίχρονο γιο του στο Βερμόντ Χιλς στον Πράσινο Ποταμό. Σχεδίασε και δημιούργησε μια αλεστική μηχανή, αλλά δεν κέρδισε αρκετά χρήματα από αυτό, οπότε το μετέτρεψε σε πριονιστήριο, αλλά ούτε με αυτό δεν προσέλκυσε πελάτες. Έχοντας δεύτερο γιο, ξεκίνησε να κατασκευάζει βαγόνια και καροτσάκια, στα οποία ήταν αρκετά ικανός. Η σύζυγός του πέθανε λίγο αργότερα, αφήνοντάς τον με δύο γιους, τον έναν 8 ετών και τον άλλο μωρό.
Σε ηλικία 34 ετών και ελπίζοντας για μια νέα αρχή, ξαναπαντρεύτηκε και μετακόμισε στο Όλμπανι της Νέας Υόρκης. Εργάστηκε ως κατασκευαστής κούκλας στην εταιρία Otis Tingely. Εξειδικευμένος ως τεχνίτης και εξαντλημένος από το να εργάζεται όλη μέρα για να φτιάχνει μόνο δώδεκα παιχνίδια, εφηύρε ένα ρομπότ και το κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Έτσι μπορούσε να παράγει κρεβάτια τέσσερις φορές πιο γρήγορα από ό,τι χειροκίνητα (περίπου πενήντα την ημέρα). Το αφεντικό του του έδωσε μπόνους και στη συνέχεια ο Ότις ξεκίνησε δική του επιχείρηση. Στο μισθωμένο κτίριό του άρχισε να σχεδιάζει ένα φρένο ασφαλείας που θα μπορούσε να σταματήσει αμέσως τρένα, καθώς και έναν αυτόματο φούρνο ψησίματος. Χρεωκόπησε όταν το ρυάκι που χρησιμοποιούσε για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος εξετράπη από τον τοπικό Δήμο για την παραγωγή πόσιμου νερού. Το 1851 μετακόμισε για πρώτη φορά στο Μπέργκεν Σίτι του Νιου Τζέρσεϋ (σήμερα μέρος του Τζέρσεϊ Σίτι), για να εργαστεί ως μηχανικός, και στη συνέχεια στο Yonkers της Νέας Υόρκης, ως διευθυντής ενός εγκαταλελειμμένου πριονιστηρίου, το οποίο θα μετέτρεπε σε εργοστάσιο κρεβατιών.
Στην ηλικία των 40, ενώ καθάριζε το εργοστάσιο, αναρωτήθηκε πώς θα μπορούσε να ανεβάσει όλα τα σκουπίδια στο επάνω επίπεδο του εργοστασίου. Είχε ακούσει για πλατφόρμες ανύψωση, αλλά αυτές συχνά έσπαγαν, και δεν ήταν πρόθυμος να αναλάβει τους κινδύνους. Εκείνος και οι γιοι του, που ήταν επίσης εφευρετικοί, σχεδίασαν ένα «ασανσέρ ασφαλείας» και το δοκίμασαν με επιτυχία. Αρχικά ασχολήθηκε τόσο λίγο, που ούτε το κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ούτε ζήτησε μπόνους από τους ανωτέρους του για αυτό, ούτε προσπάθησε να το πουλήσει. Αφού πραγματοποίησε αρκετές πωλήσεις και αφού το εργοστάσιο κρεβατιών παρήκμασε, ο Ότις εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να δημιουργήσει μια εταιρεία ανελκυστήρων, η οποία αρχικά ονομάστηκε Union Elevator Works και αργότερα Otis Brothers & Co.
Τους πρώτους μήνες δεν έλαβε καμία παραγγελία, αλλά λίγο μετά, η Παγκόσμια Έκθεση της Νέας Υόρκης του 1853 του προσέφερε μια μεγάλη ευκαιρία για δημοσιότητα. Στο Crystal Palace της Νέας Υόρκης, ο Ότις εξέπληξε το πλήθος όταν διέταξε να κοπεί το μόνο σχοινί που κρατούσε την πλατφόρμα πάνω στην οποία στεκόταν ο ίδιος. Το σχοινί κόπηκε με τσεκούρι και η πλατφόρμα έπεσε μόνο λίγα εκατοστά πριν σταματήσει. Ο μηχανισμός κλειδώματος ασφαλείας είχε λειτουργήσει και πλέον οι άνθρωποι είχαν μεγαλύτερη προθυμία να μπουν σε ανελκυστήρες έλξης. Οι ανελκυστήρες αυτοί έγιναν γρήγορα ο τύπος με την πιο κοινή χρήση και βοήθησαν στο να καταστούν δυνατοί και οι σύγχρονοι ουρανοξύστες.
Μετά την Παγκόσμια Έκθεση, ο Ότις λάμβανε συνεχείς παραγγελίες, διπλασιάζοντας τον τζίρο του κάθε χρόνο. Ανέπτυξε διαφορετικούς τύπους κινητήρων, όπως έναν τρίτροπο κινητήρα βαλβίδας ατμού, ο οποίος θα μπορούσε να αλλάξει την κατεύθυνση του ασανσέρ μεταξύ πάνω και κάτω και να το σταματήσει γρήγορα.
1940 – Αντώνης Καλογιάννης (Καισαριανή Αθηνών, 3 Αυγούστου 1933 – 11 Φεβρουαρίου 2021) ήταν Έλληνας τραγουδιστής. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καισαριανή ενώ ξεκίνησε να εργάζεται ως τσαγκάρης. Η συνάντησή του το 1966 με τον Μίκη Θεοδωράκη άλλαξε την πορεία της ζωής του, με αποτέλεσμα να βρεθεί στους μεγαλύτερους συναυλιακούς χώρους της τότε Σοβιετικής Ένωσης, της Ευρώπης και της Αμερικής και να ερμηνεύει στίχους του Σικελιανού, του Ρίτσου και του Σεφέρη υπό την καθοδήγηση του Μίκη Θεοδωράκη.
Ερμήνευσε επίσης τραγούδια του Θεοδωράκη, του Μάριου Τόκα, του Τάκη Μουσαφίρη και του Αργύρη Κουνάδη. Συνεργάστηκε με την Βίκυ Μοσχολιού στον δίσκο του Δήμου Μούτση «Συνοικισμός Α», που κυκλοφόρησε το 1972 και με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη στον δίσκο του Ηλία Ανδριόπουλου «Γράμματα στο Μακρυγιάννη», που κυκλοφόρησε το 1979. Κατά την Δικτατορία των Συνταγματαρχών του 1967, έφυγε στο εξωτερικό μαζί με την Μαρία Φαραντούρη και δημιούργησε λαϊκή ορχήστρα, με την οποία έδωσαν συναυλίες που είχαν καθαρά πολιτικό χαρακτήρα, συμβάλλοντας έτσι στον αγώνα κατά της Χούντας.
Το 1970 αποφυλακίστηκε ο Μίκης Θεοδωράκης και μαζί έδωσαν περισσότερες από 500 συναυλίες σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, κάνοντας γνωστή την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε τότε στην Ελλάδα. Το 1972 ο Καλογιάννης επέστρεψε στην Ελλάδα και τραγούδησε σε αρκετές μπουάτ στην Πλάκα. Ξεχωριστές στιγμές στην σταδιοδρομία του, υπήρξαν η ηχογράφηση του «Πνευματικού Εμβατηρίου» του Άγγελου Σικελιανού και το «Κατάσταση Πολιορκίας» το 1970 μαζί με την Μαρία Φαραντούρη, καθώς και του «Ήλιος και Χρόνος / Επιφάνεια Αβέρωφ» το 1975. Η δεκαετία του 1980, ξεκίνησε με έναν Δίσκο (Μίμη Πλέσσα – Δημήτρη Χριστοδούλου «Τραγούδια της γειτονιάς»/1980), που μάλλον έκλεισε την προηγούμενη δεκαετία. Με τον επόμενο Δίσκο του («Τα σημερινά»/1981), ο Αντώνης Καλογιάννης πραγματοποίησε την στροφή του στο ερωτικό τραγούδι, όπου και καθιερώθηκε ως ένας ερωτικός τραγουδιστής. Με τα χρυσά σε πωλήσεις, «Σημερινά», του Σπύρου Παπαβασιλείου και του Λάκη Τεάζη, ο Καλογιάννης άνοιξε την πιο εμπορική δεκαετία της σταδιοδρομίας του με το τραγούδι (μεγάλη του επιτυχία) «Όμορφή μου Κατερίνα». Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν και άλλες μεγάλες επιτυχίες, όπου ο τίτλος τους παρέπεμπε σε γυναικεία ονόματα. Απεβίωσε στις 11 Φεβρουαρίου 2021 από ανακοπή καρδιάς.
1966 – Χρήστος Χωμενίδης. Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 3 Αυγούστου του 1966 και είναι εγγονός του συνιδρυτή του ΕΑΜ Χρήστου Χωμενίδη και του γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ προπολεμικά Βασίλη Νεφελούδη. Αδελφός της εκ πατρός γιαγιάς του ήταν ο Δημήτρης Γληνός.
Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1990 και συνέχισε τις σπουδές του στη νομική στη Ρωσία και στην επικοινωνιολογία στην Αγγλία. Το 1993 εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Το σοφό παιδί. Το συγκεκριμένο βιβλίο έγινε δεκτό με διθυραμβικές κριτικές. Ακολούθησαν άλλα εννέα μυθιστορήματα και τρεις συλλογές διηγημάτων. Δύο μυθιστορήματά του έχουν μεταφραστεί στη γαλλική γλώσσα, ένα στην ιταλική, δύο στην εβραϊκή, όπου Το Σοφό Παιδί βρέθηκε στη λίστα των ευπώλητων του Ισραήλ, ένα στην τούρκικη και μια συλλογή διηγημάτων στη λιθουανική. Το μυθιστόρημά του Νίκη είναι ένα βιβλίο-χρονικό μιάς οικογένειας και παράλληλα ψηφιδωτό της ιστορίας της Ελλάδας στον 20ο αιώνα. Ο Χρήστος Χωμενίδης έχει καταπιαστεί στα γραπτά του με πολλά και ετερόκλιτα θέματα, από τη βιομηχανία του λαϊκού τραγουδιού στη Φωνή μέχρι την προ-ομηρική Ελλάδα στο Λόγια-Φτερά.
Στο μυθιστόρημα “Νίκη” έχει απονεμηθεί το κρατικό βραβείο λογοτεχνίας, το βραβείο του περιοδικού “Αναγνώστης” και το βραβείο αναγνωστών “Public”. Τον Δεκέμβριο του 2021, στη “Νίκη” απονεμήθηκε το “Prix du livre Européen”, “Ευρωπαϊκό Βραβείο Μυθιστορήματος”. Στο μυθιστόρημα “Ο Φοίνικας” έχει απονεμηθεί το βραβείο αναγνωστών “Public”.
Ο Χρήστος Χωμενίδης έχει αρθρογραφήσει σε δεκάδες εφημερίδες και περιοδικά, με πιό πρόσφατες την εβδομαδιαία του συνεργασία με Τα Νέα και με το Capital. Από το 2002 μέχρι το 2010 διατηρούσε επίσης καθημερινή εκπομπή στο ραδιόφωνο. Από την άνοιξη του 2020, κάνει πόντκαστ στην πλατφόρμα pod.gr Στο ελληνικό δημοψήφισμα του 2015 είχε ταχθεί υπέρ του «Ναι». Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Μιλάει αγγλικά και ρωσικά.
Θάνατοι
1973 – Ηλίας Βενέζης Γεννήθηκε στις Κυδωνίες (Αϊβαλί) της Μικράς Ασίας στις 4 Μαρτίου 1904 σύμφωνα με αυτοβιογραφικό του σημείωμα. Ο πατέρας του, Μιχαήλ Μέλλος, καταγόταν από την Κεφαλλονιά και η μητέρα του από τη Λέσβο. Βενέζης λεγόταν ο παππούς του Δημήτριος από την πλευρά της μητέρας του. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε στο Αϊβαλί, μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1914, όταν και εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και τα αδέρφια του στη Μυτιλήνη μέχρι το 1919. Ο Βενέζης παρακολούθησε το Γυμνάσιο της Μυτιλήνης (Γυμνασιάρχης ήταν ο φιλόσοφος Ιωάννης Ολύμπιος), αλλά αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Κυδωνιών.
Το 1922 η οικογένειά του εγκατέλειψε οριστικά πλέον τη Μικρά Ασία, ο ίδιος όμως δεν πρόλαβε να επιβιβαστεί στο πλοίο. Αιχμαλωτίστηκε και εστάλη, μαζί με άλλους 3.000 Αϊβαλιώτες, στα Τάγματα Εργασίας για 14 μήνες σε ηλικία 18 ετών. Οι εμπειρίες του από τα εργατικά τάγματα περιέχονται στο πρώτο μυθιστόρημά του, Το Νούμερο 31328. Ο Βενέζης ήταν ένας από τους μόλις 23 συμπατριώτες του που τελικά επιβίωσαν.
Το 1923 απελευθερώθηκε και επέστρεψε στη Μυτιλήνη. Εκεί υπήρχε αξιόλογη λογοτεχνική κίνηση με πρωτεργάτη τον Στρατή Μυριβήλη. Αυτός μάλιστα τον παρακίνησε να καταγράψει την αιχμαλωσία του και έλεγε χαρακτηριστικά ότι “του έμαθε πώς να κρατάει το μολύβι στο χέρι”. Το Νούμερο 31328 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες το 1924 στην εφημερίδα Καμπάνα της Μυτιλήνης, διευθυντής της οποίας ήταν ο Μυριβήλης. Το 1939 ο Βενέζης μοιράστηκε μαζί με τον Μυριβήλη το πρώτο στην ιστορία Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας. Το 1956 ήταν και οι δυο υποψήφιοι για την έδρα Λογοτεχνίας στην Ακαδημία Αθηνών, όπου και εκλέχτηκε ο Βενέζης.
Στη Μυτιλήνη εργαζόταν στην Τράπεζα της Ελλάδος και το 1932 πήρε μετάθεση και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα (υπήρξε υπάλληλος στην τράπεζα το διάστημα 1930-1957). Δύο χρόνια πριν από την αποχώρησή του το 1955, κατόπιν παροτρύνσεως του τότε διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα, συνέγραψε το ¨΄Χρονικό της Τραπέζης της Ελλάδος¨΄ μια εξιστόρηση της πρώτης 25ετίας της Τράπεζας. Διώχθηκε για τις πολιτικές του ιδέες από τον νόμο του “Ιδιωνύμου”, από τη δικτατορία του Μεταξά και κατά τη διάρκεια της Κατοχής συνελήφθη με την κατηγορία ότι είχε μιλήσει για ελευθερία, σε συγκέντρωση του προσωπικού της τράπεζας μέσα στο κεντρικό κτίριο, με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Φυλακίστηκε στο “Μπλοκ C” των φυλακών Αβέρωφ και η εκτέλεσή του απετράπη έπειτα από αντιδράσεις του πνευματικού κόσμου.
Μετά τον πόλεμο διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην πνευματική ζωή της χώρας με επίσημες θέσεις, όπως του Διευθύνοντος συμβούλου του Εθνικού Θεάτρου, Αντιπροέδρου του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Το 1957 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Παράλληλα το έργο του γνώριζε πολύ μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα με συνεχείς επανεκδόσεις και στο εξωτερικό με πολλές μεταφράσεις. Ήταν εξαιρετικά δημοφιλής λογοτέχνης στην εποχή του, με εκπομπή στο ραδιόφωνο και ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα, που με το ομώνυμο βραβείο της ανέδειξε το μεταπολεμικό μυθιστόρημα.
Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του (1971-1973) υπέφερε από σοβαρό πρόβλημα υγείας. Κατά το διάστημα αυτό είχε αποτραβηχθεί από κάθε κοινωνική ζωή και όταν δεν βρισκόταν στο νοσοκομείο, εργαζόταν επάνω στα τελευταία του βιβλία. Μετά τον θάνατό του κυκλοφόρησε το Μικρασία, Χαίρε, που βρέθηκε έτοιμο σε ντοσιέ ανάμεσα στα χαρτιά του με τη σημείωση: «Για το τυπογραφείο». Το 1979 το «Βιβλιοπωλείον της Εστίας» δημοσίευσε Το Μυθιστόρημα των Τεσσάρων, που είχε γραφεί για την εφημερίδα «Ακρόπολη» το 1958. Πέθανε στις 3 Αυγούστου 1973 στην Αθήνα, από καρκίνο του λάρυγγα. Κηδεύτηκε και τάφηκε στη Μήθυμνα (Μόλυβο) της Λέσβου απέναντι από τη μικρασιατική του πατρίδα. Σύμφωνα με τη θέλησή του, ο τάφος του είναι ανώνυμος με μόνη επιγραφή τη λέξη ΓΑΛΗΝΗ.
1975 – Ανδρέας Εμπειρίκος. Ο Εμπειρίκος γεννήθηκε το 1901 στη Μπράιλα της Ρουμανίας. Οι γονείς του απέκτησαν τρία ακόμη αγόρια, τον Μαρή, τον Δημοσθένη που πέθανε νέος και τον Κίμωνα. Ο πατέρας του, Λεωνίδας Ανδρ. Εμπειρίκος ήταν εφοπλιστής, γόνος παλαιάς οικογένειας ναυτικών με καταγωγή από την Άνδρο. Μαζί με τους αδελφούς του Μιχάλη και Μαρή Εμπειρίκο, υπήρξε ιδρυτής της Εθνικής Ατμοπλοΐας Ελλάδος (1909-1935), της Embiricos Brothers, της Byron Steamship Co. Ltd. καθώς και άλλων εταιρειών. Την περίοδο 1917-18 υπήρξε επίσης βουλευτής της κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου και υπουργός Επισιτισμού. Η μητέρα του Ανδρέα Εμπειρίκου, Στεφανία, ήταν κόρη του Λεωνίδα Κυδωνιέως από την Άνδρο και της Ρωσίδας Σολωμονίδος Κοβαλένκο, από το Κίεβο. Το 1902 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου και έξι χρόνια αργότερα στην Αθήνα. Την περίοδο 1912-17 φοίτησε στο γυμνάσιο της Σχολής Μακρή και στη συνέχεια υπηρέτησε τη θητεία του στο ναυτικό. Γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, αλλά σύντομα διέκοψε τις σπουδές του και μετακόμισε στη Λωζάνη, όπου είχε εγκατασταθεί η μητέρα του μετά τον χωρισμό της από τον πατέρα του. Εκεί σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στο πανεπιστήμιο και έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Ο Οδυσσέας Ελύτης αναφέρει για τα πρώιμα ποιητικά του έργα πως «η συναισθηματική του εκτόνωση σε στίχους είχε αρχίσει τόσο πρόωρα που σε ηλικία είκοσι χρονών να διαθέτει ήδη στο ενεργητικό του ένα πλήθος ποιήματα γραμμένα πάνω στ’ αχνάρια των ποιητών που κάθε φορά τον γοήτευαν περισσότερο, κατ’ εξοχήν του Κωστή Παλαμά».[6] Την περίοδο 1921-25 εργάστηκε στην οικογενειακή ναυτιλιακή εταιρεία Byron Steamship Co. Ltd. του Λονδίνου και παράλληλα σπούδασε φιλοσοφία και αγγλική φιλολογία. Το 1926 ήρθε σε διάσταση με τον πατέρα του και ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου αποφάσισε να ασχοληθεί με την ψυχανάλυση. Κοντά στον Ρενέ Λαφόργκ (René Laforgue), ο οποίος υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας Παρισίων, έκανε προσωπική και διδακτική ανάλυση. Συνδέθηκε με αρκετούς Γάλλους ψυχαναλυτές, μεταξύ αυτών και ο Φρουά Γουιτμάν, ο οποίος είχε ενδιαφέρον για τη μοντέρνα ποίηση και περίπου το 1929 έφερε σε επαφή τον Εμπειρίκο με την ομάδα των υπερρεαλιστών. (Δείτε ΕΔΩ)
1979 – Άγγελος Τερζάκης. Ήταν γιος του πολιτικού Δημητρίου Τερζάκη (1870-1958). Γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 16 Φεβρουαρίου του 1907 και έζησε εκεί μέχρι το 1915, όταν και μετακόμισε στην Αθήνα, όπου τελείωσε το Γυμνάσιο και σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έλαβε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος το 1929, αλλά εγκατέλειψε σύντομα τη δικηγορία για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία.
Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1925 με τη συλλογή διηγημάτων Ο ξεχασμένος και έκτοτε ασχολήθηκε συστηματικά με την πεζογραφία και το θέατρο, όπου πρωτοεμφανίστηκε το 1936 με το έργο του Αυτοκράτωρ Μιχαήλ που ανέβασε τον ίδιο χρόνο το Εθνικό Θέατρο. Παράλληλα διηύθυνε και τα βραχύβια περιοδικά Πνοή και Λόγος. Το 1937 έγινε γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου και αργότερα καλλιτεχνικός και γενικός διευθυντής του Δραματολογίου (1939-1942) και γενικός διευθυντής της ιστορίας και της δραματολογίας της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (1950-1971) και γενικός διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (1950-1975).
Πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο (1940-1941) και κατέγραψε τις εμπειρίες του σε κάποια από τα διηγήματά του και κυρίως στο βιβλίο του «Απρίλης». Το 1964 συνέγραψε για λογαριασμό του Γενικού Επιτελείου Στρατού το χρονικό του πολέμου, το οποίο εκδόθηκε με τον τίτλο «Ελληνική Εποποιία 1940-41».
Μετά τον πόλεμο συνέχισε την ενασχόλησή του με τα γράμματα: αρθρογραφούσε για πολλά χρόνια στην εφημερίδα Το Βήμα (φιλολογικός συνεργάτης) και από το 1948 θεατρικός κριτικός. Επίσης υπήρξε και διευθυντής του περιοδικού Εποχές (1963-1967).
Το 1969 τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών και το 1974 έγινε Ακαδημαϊκός. Επίσης τιμήθηκε δύο φορές με το πρώτο κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1938 και 1939), με το κρατικό βραβείο θεάτρου (1957) και πρώτο κρατικό βραβείο της ομάδας των δώδεκα καλύτερων ποιητών και πεζογράφων (1963).
Πέθανε στις 3 Αυγούστου 1979 στην Αθήνα. Γιος του είναι ο γνωστός Ελληνογερμανός συνθέτης Δημήτρης Τερζάκης (γενν. 1938).
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
