Συνέβη 15 Αυγούστου στην Ελλάδα και τον κόσμο

15 Αυγούστου 2023

Είναι η 227η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 138 ημέρες για τη λήξη του
🌅  Ανατολή ήλιου: 06:40 – Δύση ήλιου: 20:19 – Διάρκεια ημέρας: 13 ώρες 39 λεπτά
🌑  Σελήνη 28.6 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Παναγιώτη, Παναγιώτα, Δέσποινα, Μαρία, Μαριέττα, Μαριανό, Μαριανή, Μάριο, Ταρσίζιο

 

Γεγονότα

 

1096 – Ξεκινά η πρώτη Σταυροφορία, με σκοπό την κατάληψη των Αγίων Τόπων, που τότε κατείχαν οι Οθωμανοί. Στις αρχές του 1096, ο Πέτρος ο Ερημίτης, έχοντας περιοδεύσει στη Γαλλία και στη Γερμανία, έφτασε στην Κολωνία. Από εκεί, έχοντας μαζέψει χιλιάδες λαού γύρω του, άρχισε την πορεία προς την Ιερουσαλήμ. Τα πράγματα όμως δεν ήταν τόσο καλά όσο έδειχναν. Η σταυροφορία του λαού, όπως ονομάστηκε αλλιώς η σταυροφορία του, ήταν στην ουσία σταυροφορία απλών ανθρώπων, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν είχαν πολεμήσει ξανά, γυναικόπαιδα, ηλικιωμένοι, μερικοί φτωχοί ιππότες και αρκετοί τυχοδιώκτες. Όλοι αυτοί νόμιζαν ότι η πορεία στην Ιερουσαλήμ θα ήταν εύκολη, σύντομη και ότι στη Γη της Επαγγελίας θα πλούτιζαν σε μικρό χρονικό διάστημα. Όταν αυτές οι ψευδαισθήσεις άρχισαν να διαλύονται άρχισε να διαλύεται η πίστη τους στο πρόσωπο του Πέτρου και μαζί η όποια συνοχή μπορούσε να έχει αυτός ο συρφετός. Στην Ουγγαρία και στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία λεηλάτησαν και έκαψαν πόλεις, σκότωσαν και τρομοκράτησαν τον τοπικό πληθυσμό. Ο αυτοκρατορικός στρατός τους πρόλαβε, τους σταμάτησε και τους οδήγησε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί ο αυτοκράτορας Αλέξιος συναντήθηκε με τον Πέτρο και τον συμβούλευσε να μην περάσει αμέσως στην Ασία αλλά να περιμένει και τους υπόλοιπους σταυροφόρους που θα ήταν πιο καλά οπλισμένοι και οργανωμένοι. Όμως πολύ σύντομα το πλήθος που ακολουθούσε τον Πέτρο άρχισε να θυμώνει και να κατηγορεί τον αυτοκράτορα που δεν τους άφηνε να περάσουν απέναντι, στη Μικρά Ασία, ενώ οι επιδρομές στα προάστια της Κωνσταντινούπολης ήταν καθημερινό φαινόμενο. Ο Αλέξιος μετά από αυτά βιάστηκε να τους μεταφέρει απέναντι με πλοία όπου επιδόθηκαν σε λεηλασίες περισσότερο εναντίον των ντόπιων χριστιανών παρά εναντίον των μουσουλμάνων. Πλέον, όμως, ο Πέτρος δεν ασκούσε καμία εξουσία πάνω στον όχλο και παρά τις αρχικές τους επιτυχίες οι περισσότεροι σφαγιάστηκαν σε ενέδρα των Σελτζούκων υπό τον Κιλίτζ Αρσλάν Α’ ή πιάστηκαν αιχμάλωτοι και πουλήθηκαν ως δούλοι. Ελάχιστοι γλίτωσαν και μεταφέρθηκαν στην ευρωπαϊκή ακτή και σε άσχημη κατάσταση.

 

1858 – Θεμελιώνεται το νέο Βουλευτήριο (Παλαιά Βουλή), που θα ανεγερθεί σε σχέδια του αρχιτέκτονα Φρανσουά Μπουλανζέ. Το νεοκλασσικό μέγαρο θεμελιώθηκε το 1858 από τη βασίλισσα Αμαλία και οικοδομήθηκε σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα François Boulanger προκειμένου να στεγάσει τη Βουλή και τη Γερουσία. Μετά την έξωση του βασιλιά Όθωνα και τη μεταπολίτευση του 1862 το σώμα της Γερουσίας καταργείται. Τα σχέδια του κτηρίου τροποποιήθηκαν από τον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκο με κυριότερη μεταβολή την κατάργηση του αμφιθεάτρου της Γερουσίας. Το κτήριο του Κοινοβουλίου ολοκληρώθηκε το 1875. Στις 11 Αυγούστου 1875 πραγματοποιήθηκε η επίσημη έναρξη των συνεδριάσεων της Βουλής, με πρωθυπουργό τον Χαρίλαο Τρικούπη. Για 60 ολόκληρα χρόνια το κτήριο της οδού Σταδίου στέγαζε την πολυτάραχη πολιτική ζωή της χώρας. Το 1935 η Βουλή των Ελλήνων μεταστεγάστηκε στα Παλαιά Ανάκτορα, στην Πλατεία Συντάγματος, όπου λειτουργεί έκτοτε. Το κτήριο της Παλαιάς Βουλής παραχωρήθηκε με απόφαση του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, προκειμένου να στεγάσει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Η υλοποίηση της απόφασης καθυστέρησε λόγω του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Τελικά, η Εταιρεία εγκαταστάθηκε στο μέγαρο το 1960 και δύο χρόνια αργότερα άνοιξε για το κοινό η νέα έκθεση του Μουσείου της, στην οριστική του στέγη. Η “Παλαιά Βουλή” είναι αρχιτεκτονικό κόσμημα στο κέντρο των Αθηνών. Η μεγαλόπρεπη Αίθουσα των Συνεδριάσεων αποτελεί χώρο ιστορικής μνήμης, αλλά και στέγη για εκδηλώσεων ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου. Οι αίθουσες που την περιβάλλουν στεγάζουν τη μόνιμη έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, ενώ το υπερώο αποτελεί τον χώρο των περιοδικών του εκθέσεων.

 

1909 – Ξεσπά η επανάσταση στου Γουδή, που οργάνωσε ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος». Τη διακυβέρνηση της χώρας καλείται να αναλάβει ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η στρατιωτική επανάσταση του Δεκαπενταύγουστου του 1909 στο Γουδή (εσφαλμένη θεωρείται η γραφή Γουδί) αναγνωρίζεται το γεγονός εκείνο, το οποίο, στο ξεκίνημα του 20ου αιώνα, άλλαξε σημαντικά, πολύπλευρα και αποφασιστικά το ρου της ελληνικής πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας.
Το κίνημα, λοιπόν, του «Στρατιωτικού Συνδέσμου» στο Γουδή αποτελεί για πολλούς και διάφορους λόγους χρονικό σημείο – «καμπή» στη νεότερη πολιτική και ιστορία. Ένας απ’ αυτούς ας θεωρηθεί ο περιορισμός σε σημαντικό βαθμό της κυριαρχίας της παλαιάς (οικονομικής, κοινωνικής, πνευματικής και πολιτικής) ολιγαρχίας, αλλά – βασικά – των Ανακτόρων στην πολιτική ζωή του τόπου, όπου – παρά το Σύνταγμα του 1864, τη «δεδηλωμένη» του 1875 και κατά καιρούς τις απόπειρες κοινωνικοπολιτικών μεταρρυθμίσεων – έλυναν και έδεναν «ασύδοτα». Νωπές ήσαν κι οι μνήμες από τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897.
Επιπλέον, τώρα πια, μερίδιο διεκδικούν στη νομή της εξουσίας και παίρνουν μέρος στην άσκησή της νέες κοινωνικές τάξεις, που προέρχονται από την αστική τάξη και τα μεσαία – γενικότερα – κοινωνικά στρώματα. Οι νέες πολιτικές δυνάμεις, εξάλλου, σε σχέση με τις προϋπάρχουσες, εμφανίζονται και λιγότερο, συν τοις άλλοις, πιστές στο Θρόνο.

 

1940 – Το καταδρομικό «Έλλη» τορπιλίζεται απ’ τους Ιταλούς στην Τήνο. Στις 15 Αυγούστου του 1940 και περί ώρα 08:25′, λίγο πριν τη λιτάνευση της ιερής εικόνας της Παναγίας Τήνου, και ενώ στη προκυμαία υπήρχε ήδη πολύς κόσμος, το ιταλικό υποβρύχιο Delfino “εν καταδύσει” πλησίασε τον θαλάσσιο χώρο εξαπολύοντας τρεις τορπίλες κατά του ευδρόμου ΕΛΛΗ ενώ ήταν αγκυροβολημένο έξω από τον λιμένα της Τήνου όπου και συμμετείχε στις εκδηλώσεις του εορτασμού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εκ των οποίων μόνο μία έπληξε αυτό, προκαλώντας έκρηξη στο μηχανοστάσιο και πυρπόληση των δεξαμενών πετρελαίου, με 9 νεκρούς και 24 τραυματίες. Οι δε άλλες δύο τορπίλες προορίζονταν να χτυπήσουν τα επιβατηγά Έλση και Έσπερος που βρίσκονταν μέσα στο λιμάνι της Τήνου. Όμως η απόπειρα απέτυχε και οι τορπίλες αστόχησαν και εξερράγησαν στη προκυμαία καταστρέφοντας μόνο ένα τμήμα του κρηπιδώματος του λιμένα, χωρίς ευτυχώς να προκαλέσουν θύματα. Παρά τις προσπάθειες όμως που κατέβαλε το πλήρωμα με τη βοήθεια των επιβατικών πλοίων να το ρυμουλκήσει στα ρηχά τελικά το ΕΛΛΗ βυθίστηκε περίπου μία ώρα μετά στις 09:45΄ και το πλήρωμα αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει πηδώντας στη θάλασσα. Για καλή τύχη των τραυματισμένων ναυαγών, στην περιοχή βρίσκονταν τα αλιευτικά σκάφη ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ και ΕΛΕΝΗ, ιδιοκτησίας Μιχάλη Σπυρ. Πετυχάκη. Αψηφώντας τον κίνδυνο της αναμενόμενης εκρήξεως της Έλλης, ο Καπετάν Μιχάλης Πετυχάκης έδωσε σήμα στα σκάφη του να προσεγγίσουν και να περισυλλέξουν 24 τραυματίες ναυαγούς προτού υπάρξουν περισσότερα θύματα. Για την ηρωική του πράξη τιμήθηκε μαζί με το πλήρωμα του από τον Βασιλιά Γεώργιο και την Ελληνική κυβέρνηση με Τιμητική Ευαρέσκεια.
Στη συνέχεια το υποβρύχιο απομακρύνθηκε χωρίς να καταστεί γνωστή η ταυτότητά του. Από την έρευνα που διενεργήθηκε στη συνέχεια από πραγματογνώμονες αξιωματικούς του ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού, επί των θραυσμάτων των τορπιλών που είχαν εκραγεί στη προκυμαία, διεπιστώθη αμέσως ότι επρόκειτο για ιταλικές τορπίλες.
Η τότε ελληνική κυβέρνηση (του Ι. Μεταξά) τήρησε απόλυτα μυστική την πραγματογνωμοσύνη εκείνη, (η οποία τελικά δημοσιεύτηκε με φωτογραφίες δύο ημέρες μετά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, δηλαδή στις 30 Οκτωβρίου του 1940), αλλά και με ταυτόχρονη απαγόρευση στον τύπο για οποιοδήποτε υπαινιγμό εθνικότητας του υποβρυχίου. Παρά ταύτα όμως από την πρώτη στιγμή η ελληνική κοινή γνώμη ουδεμία αμφιβολία έτρεφε περί της εθνικότητας των υπευθύνων.

 

1969 – Πρεμιέρα για το θρυλικό ροκ φεστιβάλ του Γούντστοκ (Woodstock Festival) ή απλά Γούντστοκ (επισήμως: Woodstock Music & Art Fair) ήταν ένα μουσικό φεστιβάλ που προσέλκυσε ένα ακροατήριο άνω των 400.000 ατόμων και που ήταν προγραμματισμένο να διαρκέσει για τρεις ημέρες σε μία γαλακτοπαραγωγική φάρμα στη Νέα Υόρκη (πολιτεία), από τις 15 έως τις 17 Αυγούστου του 1969, αλλά τελικά κράτησε τέσσερις ημέρες, καθώς ολοκληρώθηκε στις 18 Αυγούστου. Το φεστιβάλ έλαβε χώρα στη γαλακτοκομική φάρμα του Μαξ Γιασγκούρ στο Μπέθελ, το οποίο βρίσκεται 69 χλμ νοτιοδυτικά της κωμόπολης Γούντστοκ της Νέας Υόρκης. Κατά τη διάρκεια του μερικές φορές βροχερού σαββατοκύριακου, 32 καλλιτέχνες έπαιξαν στην ύπαιθρο μπροστά σ’ ένα ακροατήριο περισσότερων από 400.000 ανθρώπων. Θεωρείται ευρέως ως μία σημαντική στιγμή στη μουσική ιστορία, καθώς και καθοριστικό σημείο για τη γενιά της αντικουλτούρα της δεκαετίας του 1960.
Το Rolling Stone το κατέγραψε ως μία από τις 50 στιγμές που άλλαξαν την ιστορία του rock and roll. Το γεγονός καταγράφτηκε στο βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ Γούντστοκ (Woodstock, 1970), στο συνοδευτικό soundtrack και στο τραγούδι Woodstock της Τζόνι Μίτσελ, το οποίο αναφέρεται στο γεγονός και έγινε μεγάλη επιτυχία για τους Crosby, Stills, Nash & Young και τους Matthews Southern Comfort.

 

1971 – Ο αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον καταργεί τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό. Σήμερα είναι η επέτειος όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Richard Milhous Nixon είπε στο αμερικανικό κοινό στις 15 Αυγούστου 1971, ότι η κυβέρνηση μαζί με το Υπουργείο Οικονομικών θα αναστείλουν αμέσως τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου ΗΠΑ σε χρυσό. Ο Νίξον ουσιαστικά αποκάλυψε την αφαίρεση του χρυσού προτύπου από το δολάριο και δεν θα επέστρεφε ποτέ. Επιπλέον, αυτό που δεν γνωρίζει πλήρως το αμερικανικό κοινό είναι γιατί ο Νίξον και οι κολλητοί του αποφάσισαν να καταργήσουν το χρυσό πρότυπο.
Ο λόγος για τον οποίο ο Νίξον αφαίρεσε το χρυσό πρότυπο είναι επειδή οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να κρύψουν τις τεράστιες πολεμικές δαπάνες που τροφοδοτούσαν τον πόλεμο του Βιετνάμ. Μέρος της συμφωνίας του Bretton Woods σχεδιάστηκε έτσι ώστε οι ΗΠΑ να είναι οι κάτοχοι των τριών τετάρτων του χρυσού στον κόσμο. Οι πολεμικές δαπάνες υπό τον Νίξον ήταν τόσο μαζικές, άλλες χώρες όπως η Γαλλία άρχισαν να λαμβάνουν υπόψη τις αμερικανικές εκτυπώσεις τεράστιων ποσών δολαρίων ΗΠΑ. Το απόγευμα της Παρασκευής, 13 Αυγούστου 1971, ο Νίξον και τα μέλη του Υπουργείου Οικονομικών συναντήθηκαν κρυφά στο Camp David.
Στις 15 Αυγούστου 1971, ο Νίξον απευθύνθηκε στο έθνος και τους είπε για την απόφαση να «ανασταλεί προσωρινά η μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό ή άλλα αποθεματικά περιουσιακά στοιχεία».
Σύμφωνα με μαρτυρίες και αναφορές, η μυστική συνάντηση του Camp David ήταν πολύ επίμαχη και οδήγησε σε μια τεράστια συζήτηση. Μέχρι το τέλος της συνάντησης, η διοίκηση του Νίξον αποφάσισε τελικά να διαλύσει τη συμφωνία του Μπρέτον Γουντς. Μιλώντας στην τηλεόραση την Κυριακή 15 Αυγούστου 1971, ο Νίξον είπε ότι έδωσε εντολή στον 61ο υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζον Μπ. Κόναλι, να αναστείλει τη μετατρεψιμότητα του χρυσού με δολάρια ΗΠΑ.

 

Γεννήσεις

 

1769 – Ναπολέων Βοναπάρτης (Napoléon Bonaparte, 15 Αυγούστου 1769 — 5 Μαΐου 1821) από τον Οίκο του Βοναπάρτη ήταν Γάλλος στρατηγός κορσικανικής καταγωγής και Αυτοκράτορας της Γαλλίας (ως Ναπολέων Α΄), ο οποίος αποκλήθηκε Μέγας. Έγινε Πρώτος Ύπατος της Γαλλίας (1798-1804), Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας (1802-1805), Αυτοκράτορας των Γάλλων (1804-1814), βασιλιάς της Ιταλίας (1805-1814) και Προστάτης της Συνομοσπονδίας του Ρήνου (1806-1813). Θεωρείται στρατηγική και κυβερνητική μεγαλοφυΐα, ιδρυτής βασιλικής δυναστείας, καταλύτης αλλά και θεμελιωτής ευρωπαϊκών βασιλείων και χωρών, στα οποία και άφησε βαθιά χαραγμένη τη σφραγίδα της προσωπικότητάς του.

 

 

1818 – Γεώργιος Αβέρωφ (γεννημένος ως Γεώργιος Αυγέρου Αποστολάκας) (Μέτσοβο, 15 Αυγούστου 1815 – Αλεξάνδρεια Αιγύπτου, 15 Ιουλίου 1899) ήταν Έλληνας Βλάχος επιχειρηματίας, και ένας από τους μεγαλύτερους εθνικούς ευεργέτες. Κατά τη συνήθεια της εποχής καθιέρωσε ως επώνυμο το όνομα του πατέρα του, Αυγερινού (Αυγέρου), το οποίο μετατράπηκε σε Αβέρωφ.
Από το Μέτσοβο μετέβηκε το 1837 στο Κάιρο της Αιγύπτου για να εργαστεί στο εμπορικό κατάστημα του αδελφού του Αναστασίου. Χάρη στην επιχειρηματική δραστηριότητα και την τόλμη του, εξελίχθηκε στον μεγαλύτερο έμπορο της Αιγύπτου και σημαντικό μέλος των Ελλήνων της Αιγύπτου. Παράλληλα ασχολήθηκε με τραπεζικές εργασίες, την αγορά και εκμίσθωση κτημάτων ενώ με τα ποταμόπλοιά του στον Νείλο κυριάρχησε στο εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο της Αιγύπτου. Από αυτές τις δραστηριότητες απόκτησε μία τεράστια περιουσία την οποία διέθεσε για εθνικούς και κοινωφελείς σκοπούς. Η πολυεπίπεδη ευεργετική του δράση εκδηλώνεται μέσα από δωρεές σημαντικών ποσών για φιλανθρωπίες, κοινωφελή έργα και δημιουργία εκπαιδευτικών και άλλων υποδομών, στην ελληνική κοινότητα της Αλεξάνδρειας, το Μέτσοβο, την Αθήνα αλλά και γενικότερα προς το ελληνικό κράτος. Μεταξύ αυτών, την ίδρυση Γεωργικής Σχολής στη Λάρισα, την ανέγερση της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, τη δωρεά προς το Ωδείο των Αθηνών, τη δωρεά για την αναμαρμάρωση του Παναθηναϊκού σταδίου, όπου τελέστηκαν οι πρώτοι σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες, την αποπεράτωση του Πολυτεχνείου των Αθηνών και τη δωρεά για τη ναυπήγηση σύγχρονου θωρηκτού με το οποίο η Ελλάδα κυριάρχησε στο Αιγαίο πέλαγος.

 

1922 – Γιώργος Μουζάκης. Έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως τρομπετίστας το 1938 και ο πρώτος του δίσκος κυκλοφόρησε το 1946. Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών (1939-1947) και συνέχισε εκπαίδευση στην Αυστρία και Γερμανία (1952-1954). Έγραφε μουσική κυρίως για το θέατρο και για χορό. Διατηρούσε δική του ορχήστρα από το 1940. Ο ίδιος έπαιζε τρομπέτα, πιάνο, φιλικόρντα και τρομπόνι.
Τη δική του σφραγίδα φέρουν περίπου 2.500 μουσικές μελωδίες, επενδύσεις και τραγούδια (ελαφρά και κλασικά), μουσική για πάνω από 200 θεατρικά έργα (ελαφρά), 20 μουσικές κωμωδίες και περίπου 60 κινηματογραφικές ταινίες, καθώς και μια συμφωνία (πρώτη), μια σουίτα (αρχαϊκή) και τη λαϊκή όπερα Ο Μηνάς ο ρέμπελος. Επίσης έγραψε μουσική για βαριετέ (1940-1948). Από τα πιο γνωστά του τραγούδια είναι «Η σκλάβα», «Θέλω κοντά σου να μείνω», «Κάποιο δειλινό», «Έλα μου κοπέλα μου», «Εγώ θα σ’ αγαπώ και μη σε νοιάζει», «Αδυναμία μου», «Ένας φίλος ήρθε από τα παλιά», «Σου σφυρίζω», «Όμορφη που ήτανε η παλιοπαρέα μας», «Έχω απόψε ραντεβού», «Καλωσόρισες έρωτα», «Θέλω ρούμπα να χορεύω», «Σ’ αγαπώ σ’ όλες τις γλώσσες» αλλά και ο Ύμνος του Παναθηναϊκού.
Υπήρξε μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Μουσουργών και του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου. Είχε δώσει πολλές συναυλίες ακόμη και εκτός Ελλάδος, όπως στην Αμερική, Αυστραλία, Βουλγαρία, Καναδά, Πολωνία, Ρουμανία και αλλού. Επονομάστηκε «βασιλιάς της επιθεώρησης». Ήταν ο δημιουργός των τηλεοπτικών εκπομπών Από τον παππού στον εγγονό και Μελωδίες και ρυθμοί. Ειδικότερα, το τραγούδι του “Μάμπο μπραζιλέρο” από την ταινία Η ωραία των Αθηνών, 1954, είναι πάντα επίκαιρο και ενθουσιάζει γέρους, νέους και παιδιά.
Είχε τιμηθεί με το Α’ Βραβείο ενορχήστρωσης ΣΟΠΟΤ (Πολωνία 1966), Α’ Βραβείο τραγουδιού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (1967). Επίσης, για τρεις συνεχόμενες χρονιές, με το Ξενοπούλειο Έπαθλο (1952, 1953 και 1954) και το 1973 με το Βραβείο Ελλήνων Λογοτεχνών. Τέλος, το 2003 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την 68χρονη προσφορά του. Ήταν κάτοικος Αθηνών (Παπάγου) και μιλούσε Ιταλικά και Αγγλικά.

 

Θάνατοι

 

1118 – Αλέξιος Α’ Κομνηνός. Καταγόταν από τη μεγάλη αριστοκρατική στρατιωτική οικογένεια των Κομνηνών, που κατείχε μεγάλες εκτάσεις στην Κασταμώνα της Παφλαγονίας. Ήταν τρίτος γιος του Ιωάννη Κομνηνού (αδελφού του Αυτοκράτορα Ισαάκιου Α΄ Κομνηνού) και της Άννας Δαλασσηνής. Ο Αλέξιος από πολύ νωρίς κατατάχθηκε στον αυτοκρατορικό στρατό και αντιμετώπισε αρκετούς στασιαστές και διεκδικητές του αυτοκρατορικού θρόνου. Επί Μιχαήλ Ζ΄στάλθηκε ως στρατηγός στη Μικρά Ασία και κατόρθωσε να του παραδοθεί από τους Σελτζούκους Τούρκους ο στασιαστής αρχηγός των Νορμανδών μισθοφόρων Ρουσέλ ντε Μπαγιέλ (Roussel de Bailleul, Ρουσέλιος κατά Ζωναράν ή Ουρσέλιος κατά την Άννα Κομνηνή), τον οποίο έφερε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1078 ορίστηκε αρχηγός του στρατού στα Βαλκάνια ((δομέστικος των σχολών της Δύσης) από τον Αυτοκράτορα Νικηφόρο Γ΄ Βοτανειάτη. Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του ήταν η νίκη και σύλληψη πρώτα του Νικηφόρου Βρυέννιου και αργότερα του Νικηφόρου Βασιλάκιου. Κέρδισε την εύνοια της αυτοκράτειρας Μαρίας της Αλανής, συζύγου των αυτοκρατόρων Μιχαήλ Ζ΄ και Νικηφόρου Γ΄, που τον υιοθέτησε και τον βοήθησε στην προσπάθεια ανόδου του στη στρατιωτική ιεραρχία. Το 1081 στασίασε και ο ίδιος με τους αδελφούς του και πήρε τον θρόνο από το Νικηφόρο Γ΄ μετά από παρότρυνση και με τη βοήθεια του Ιωάννη Δούκα, θείου του Μιχαήλ Ζ´. Μετά από την άνοδό του στον θρόνο νυμφεύτηκε την Ειρήνη Δούκαινα, εγγονή του Ιωάννη Δούκα. Για να εξασφαλίσει την υποστήριξη των Δουκών επανέφερε τον Κωνσταντίνο Δούκα, γιο του Μιχαήλ Ζ΄ και της Μαρίας της Αλανής, ως συναυτοκράτορα. Μάλιστα αργότερα τον αρραβώνιασε με την πρωτότοκη κόρη του, Άννα. Η γέννηση του γιου του Αλεξίου Α΄, Ιωάννη, το 1087 τερμάτισε την αναγνώριση του Κωνσταντίνου ως συναυτοκράτορα. Ο Κωνσταντίνος, όμως, συνέχισε να έχει φιλικές σχέσεις με τον Αυτοκράτορα μέχρι το τέλος του, περίπου το 1095.

 

1944 – Ελένη Βαλλιάνου. Ελληνικής καταγωγής ηρωίδα της Γαλλικής Αντίστασης, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ελένη Βαλλιάνου (Hélène Vagliano) γεννήθηκε το 1909 στο Παρίσι. Ήταν κόρη του κεφαλλονίτη πλοιοκτήτη Μαρίνου Βαλλιάνου και της Δανάης Βαλλιάνου. Η οικογένειά της ζούσε σε ένα πολυτελέστατο σπίτι στο Άσκοτ της Αγγλίας, όπου η μικρή Ελένη πέρασε τα παιδικά της χρόνια.
Το 1924 οι γονείς της, λάτρεις του γκολφ, μετακόμισαν στις Κάννες της γαλλικής Ριβιέρας για να μπορούν να επιδίδονται και τον χειμώνα στο αγαπημένο τους άθλημα. Η 15χρονη Ελένη παρέμεινε στο Άσκοτ, όπου συνέχισε τις σπουδές της, εσώκλειστη στο τοπικό σχολείο St. George’s School. Ήταν ιδιαίτερα αγαπητή μεταξύ των συμμαθητών της. Έπαιζε υπέροχο πιάνο, μιλούσε με ευχέρεια γαλλικά και αγγλικά και συμμετείχε στα αθλητικά δρώμενα του σχολείου της με την ομάδα του λακρός.
Το 1927, η 18χρονη πλέον Ελένη ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Άσκοτ και μετακόμισε στο σπίτι των γονιών της στις Κάννες. Ήταν ένα αρχοντικό στην περιοχή στην περιοχή Καλιφορνί, με την ονομασία Βίλα Σανφλερί (Villa Champfleuri). Ξεχώριζαν η μεγάλη πισίνα, οι λιμνούλες με τα φλαμίνγκος και ο εντυπωσιακός κήπος, ο οποίος αργότερα κηρύχτηκε διατηρητέος. Ένας αληθινός επίγειος παράδεισος για την οικογένεια Βαλιάνου. Ο πατέρας της ήταν ήδη πρωταθλητής του γκολφ και πρόεδρος του τοπικού συλλόγου και η μητέρας της επικεφαλής της τοπικής γυναικείας ομάδας του γκολφ.
Η νεαρή Ελένη έζησε μια ανέμελη ζωή τα χρόνια του Μεσοπολέμου. Τρελαινόταν για θαλάσσιες βόλτες με το ταχύπλοο που της χάρισε ο πατέρας της και αγαπούσε με πάθος την ορειβασία. Συχνά έγραφε άρθρα για την εφημερίδα των αποφοίτων του σχολείου της και μετέφραζε άρθρα στη γραφή Μπράιγ για τις εφημερίδες των τυφλών. Αναμίχθηκε στο κίνημα του προσκοπισμού, αλλά και στα κοινά της αγγλικής κοινότητας των Καννών.
Η ζωή της έλαβε διαφορετική τροπή με την κήρυξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1939. Μαζί με τη μητέρα της βοηθούσε εθελοντικά τους γάλλους στρατιώτες που στέλνονταν στο μέτωπο της Ιταλίας. Από το καλοκαίρι του 1940, όταν η Γαλλία βρέθηκε κάτω από τη γερμανική κατοχή, ο γαλλικός λαός άρχισε να οργανώνει την αντίστασή του στη δωσιλογική κυβέρνηση του Βισύ. Η Ελένη, με νεανική ορμή, πνεύμα αγωνιστικό και θάρρος αξιοζήλευτο, συμμετέχει στο αντιστασιακό κίνημα των «Μακί» της περιοχής της και σύντομα αναδείχνεται ηγετικό στέλεχος, παρά τη νεαρή της ηλικία.
Η παράτολμη, όμως, δράση της κινητοποίησε τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις στις Κάννες. Στις 28 Ιουλίου 1944 συνελήφθη από άνδρες της οργάνωσης Λεγεώνα των Γάλλων Εθελοντών κατά του Μπολσεβικισμού του πρώην κομμουνιστή βουλευτή Ζακ Ντοριό, που συνεργάζονταν με τις κατοχικές δυνάμεις. Την ίδια ημέρα συνελήφθησαν και οι γονείς της, σε μια προσπάθεια να της ασκηθεί πίεση και να καταδώσει τους συντρόφους της.
Έως τις 15 Αυγούστου την υπέβαλλαν σε φρικτά βασανιστήρια στο τοπικό αρχηγείο της Γκεστάπο, χωρίς να μπορέσουν να κάμψουν το ηθικό της ή να της αποσπάσουν οποιαδήποτε μαρτυρία για τους συντρόφους της. Ανήμερα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και λίγες μόνο ώρες προτού εισέλθουν τα συμμαχικά στρατεύματα στις Κάννες, την εκτέλεσαν έξω από την πόλη, μαζί με 23 άλλους συγκρατούμενούς της.
Η πάνδημη κηδεία της έγινε έξι εβδομάδες μετά την εκτέλεσή της, στον Ρωσικό Ορθόδοξο Ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στις απελευθερωμένες Κάννες. Το φέρετρό της ήταν τυλιγμένο με την τρίχρωμη γαλλική σημαία, ενώ οι σύντροφοί της στην αντίσταση απέδιδαν τιμές. Μια χορωδία τραγούδησε το Ave Maria και το αγαπημένο της κομμάτι Viens Douce Mort, σύνθεση του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Βρίσκεται θαμμένη σε κρύπτη του Ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, όπου κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη της.
Οι εφημερίδες της εποχής χαρακτήρισαν την Ελένη Βαλλιάνου ως νέα Ζαν ντ’ Αρκ. Η Γαλλική κυβέρνηση της απένειμε μετά θάνατον το Παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής και τον Πολεμικό Σταυρό του Φοίνικα. Στις Κάννες ένας δρόμος φέρει το όνομά της (rue Hélène Vagliano. Τον Αύγουστο του 2002 έγιναν αποκαλυπτήρια τιμητικής πλάκας στον αύλειο χώρο του Δημαρχείου Λειβαθούς στις Κεραμιές Κεφαλληνίας, πατρίδα του εθνικού ευεργέτη Παναγή Βαλλιάνου (Εθνική Βιβλιοθήκη στην Αθήνα), πρόγονου της Ελένης Βαλλιάνου.

 

1980 – Μαρία Δεσύλλα – Καποδίστρια. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1898· ήταν κόρη του Γεωργίου Καποδίστρια, γιου του Αντωνίου· ο Αντώνιος ήταν γιος του Γεωργίου, αδελφού του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.
Η Μαρία παντρεύτηκε πρώτα τον Κερκυραίο διπλωμάτη Λουδοβίκο-Σπυρίδωνα Σκάρπα, με τον οποίο απέκτησε δύο κόρες, αλλά χώρισε το 1928. Το 1935 παντρεύτηκε για δεύτερη φορά με τον Σταμάτιο Δεσύλλα, Κερκυραίο βιομήχανο και δήμαρχο Κέρκυρας, τον οποίο αντικατέστησε στη δημαρχία το 1956 μετά τον θάνατό του. Συγκεκριμένα στις αναπληρωματικές εκλογές που ακολούθησαν, εξελέγη με 5.365 ψήφους σε σύνολο 10.207. Στον δημαρχιακό θώκο παρέμεινε μέχρι το 1959.
Ως απόγονος της οικογένειας, και επειδή ο προπάππος της ήταν ο μοναδικός από τα αδέλφια που είχε αποκτήσει παιδιά, είχε στην κατοχή της την εξοχική κατοικία της οικογένειας στην θέση Κουκουρίτσα. Το 1979 δώρισε το σπίτι στην Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας, τη Φιλαρμονική Εταιρία Κερκύρας και την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών με σκοπό τη δημιουργία Μουσείου, το οποίο να στεγάζει τα διασωθέντα προσωπικά αντικείμενα του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδος, καθώς και προσωπογραφίες και έπιπλα εποχής, που ανήκαν στην οικογένεια.

 

 

Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia


AgrinioStories