Λευτέρης Τηλιγάδας
Πολιτικό αεροδρόμιο Αγρινίου
Το Γενάρη του 1931 στο ΦΕΚ 7/Α/13-1-1931 δημοσιεύτηκε το διάταγμα
της απαλλοτρίωσης μιας έκτασης (γηπέδου) κοντά στο χωριό Δοκίμι του Αγρινίου
για τη δημιουργία ενός βοηθητικού αεροδρομίου
Η απόφαση για την απαλλοτρίωση της έκτασης πάρθηκε, μετά από εισήγηση του Υπουργού της Αεροπορίας στην 36η Συνεδρίαση (3 Σεπτεμβρίου 1930) του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο με την 12η πράξη εκείνης της ημέρας, αναγνώρισε ως δημόσια ανάγκη και ενέκρινε «την υπέρ Δημοσίου και εις βάρος του έκτακτου προϋπολογισμού του Υπουργείου Αεροπορίας Κεφ 12-1 αναγκαστικήν απαλλοτρίωσιν γηπέδου, ανήκοντος εις διαφόρους ιδιοκτήτας παρά την πόλιν Αγρίνιον εις θέσιν «Βοϊδολείβαδο» του χωρίου Δοκιμίου, εκτάσεως 250 στρεμμάτων περίπου, εμφαινόμενον εν τω συνημμένω διαγράμματι του μηχανικού Θ. Φιλαδελφέως υπό στοιχεία ΑΒΓΔΕΖΗΘΙΑ. Το γήπεδον τούτο θέλει χρησιμοποιθή ως βοηθητικόν αεροδρόμιον».
Στις 8 Μάρτη του 1931, ημέρα Κυριακή, η αγρινιώτικη εφημερίδα «ΦΩΣ» που εξέδιδε ο Μιλτιάδης Τζάνης, στο φύλλο της με αριθμό 203/253, παρουσιάζει, στην πρωτοσέλιδη στήλη της «Προς την πρόοδον», μια συνέντευξη του συνεργάτη της Επαμεινώνδα Παπαπερικλή με τον τότε υπουργό αεροπορίας, της κυβέρνησης Βενιζέλου, Αλέξανδρο Ζάννα, του τμηματάρχη του υπουργείου, κ. Κορμαζόπουλου, καθώς και ένα σχεδιάγραμμα του αεροδρομίου Αγρινίου στο Βοϊδολείβαδο, κοντά στο Δοκίμι, το οποίο, πολύ πιθανόν, να είναι αντίγραφο του προαναφερόμενου διαγράμματος του Φιλαδελφέως. Στην έντυπη αυτή αποτύπωση του σχεδιαγράμματος υπάρχουν επίσης και οι φωτογραφίες του Αλέξανδρου Ζάννα και του Κώστα Κορμαζόπουλου.
Ανάλογα με τον εξοπλισμό που διέθετε κάθε αεροδρόμιο εκείνης της εποχής αποκτούσε το χαρακτηριστικό του αερολιμένα, του απλού αεροδρομίου ή του βοηθητικού. Στους αερολιμένες, υπήρχαν στεγασμένες οι απαιτούμενες δημόσιες υπηρεσίες, όπως αστυνομία, τελωνείο, ταχυδρομείο, τηλεγραφείο, μετεωρολογικός σταθμός, ασύρματο τηλέφωνο, υπόστεγα, σταθμός αυτοκινήτων, μηχανοστάσιο και εγκαταστάσεις αεροπορικών εταιρειών. Τα απλά αεροδρόμια ήταν λιγότερα εξοπλισμένα αφού σε αυτά υπήρχαν μόνο υπόστεγα, μέσα ανεφοδιασμού, μετεωρολογικός σταθμός και συνεργείο για πρόχειρες επισκευές μηχανών. Τέλος τα βοηθητικά αεροδρόμια, όπως αυτό του Αγρινίου, δεν είχαν μόνιμες εγκαταστάσεις, αφού οι υπηρεσίες που προσέφεραν ήταν μόνο για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ή αναγκαστικής προσγείωσης και όχι στάθμευσης. Για το λόγο αυτό ήταν διεσπαρμένα κατά μήκος των συγκοινωνιακών γραμμών.
Όπως έχουμε πει και παραπάνω, η δεύτερη γραμμή της «Ε.Ε.Ε.Σ.» κατέληγε στα Ιωάννινα, με ενδιάμεσο σταθμό στο Αγρίνιο, αλλά και τα δύο αεροδρόμια ήταν προβληματικά. Ιδιαίτερα το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων, το οποίο σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των πιλότων της εποχής, δεν είχε ελευθερία ορίζοντα προς όλες τις κατευθύνσεις και με τις πολλές βροχές του χειμώνα ο χωμάτινος διάδρομος γινόταν προβληματικός, γεγονός που μεγάλωνε τα προβλήματα στις προσγειώσεις και τις απογειώσεις. Αυτό το δεύτερο στοιχείο επιβάρυνε τη λειτουργία όλων των αεροδρομίων της Δυτικής Ελλάδας με αποτέλεσμα πολλά δρομολόγια να ακυρώνονται. Ενδεικτικό είναι ότι επί οκτώ συνεχόμενα χρόνια το αεροδρόμιο του Αγρινίου δεν ήταν προσγειώσιμο το χειμώνα.
Το καλοκαίρι του 1939 ένας πιλότος της «Ε.Ε.Ε.Σ.» και ο τότε διευθυντής της πολιτικής αεροπορίας ήρθαν στο Αγρίνιο και έλεγξαν την πιθανή επέκτασή του, καθώς και την καταλληλότητα προσγείωσης αεροσκαφών τύπου Ju-52. Κρίθηκε κατάλληλο και αποφασίστηκε η επέκτασή του στα 1.000 στρέμματα και η δημιουργία υποδομής για χειμερινή χρήση.
Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειώσουμε, ότι και στα δύο αεροδρόμια (Ιωαννίνων και Αγρινίου) σε περίπτωση βροχόπτωσης εφαρμοζόταν η εξής πρακτική για την εξακρίβωση της προσγειωσιμότητας: ένα κοινό κάρο, αφού φορτωνόταν με βαριά αντικείμενα, διέτρεχε το διάδρομο στα ευπαθή σημεία. Λόγω της στενότητας των ζαντών του, οι τροχοί υποχωρούσαν στο μαλακό έδαφος και έτσι σημειώνονταν τα επικίνδυνα για την προσγείωση μέρη. Άλλες φορές πάλι επιστρατεύονταν και πιο δραστικά μέσα, όπως προκύπτει από την απάντηση που έδωσε ο αεροσταθμάρχης Αγρινίου σε αεροπλάνο της γραμμής: «Ορατότης περιορισμένη – Υετὸς εκόπασεν – Κατάστασις αεροδρομίου: Έφιππος Χωροφυλακή εκτελέσασα επέλασιν εντός του χώρου προσγειώσεως, εύρε τούτον κατάλληλον διὰ προσγείωσιν.»
——————————————————————————————————————————————————————–
Υποσημείωση: Οι χρονολογίες που καταγράφονται πριν την 16η Φεβρουαρίου 1923 είναι σύμφωνες με την χρονολόγηση των πηγών. Για την αντιστοίχιση με τη σημερινή χρονολόγηση πρέπει στην αντίστοιχη χρονολογία να προστεθούν 13 μέρες
Φωτογραφία: Το σχεδιάγραμμα του αεροδρομίου Αγρινίου στο Βοϊδολείβαδο
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
