8 Ιουλίου 2024
Είναι η 190η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 176 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 00:00 – Δύση ήλιου: 00:00
Διάρκεια ημέρας: 00 ώρες 00 λεπτά
🌑 Σελήνη 00.0 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Θεόφιλο, Προκόπιο, Προκόπη και Προκοπία
Γεγονότα
1912 – Ο Κωνσταντίνος Τσικλητήρας κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο μήκος άνευ φοράς στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Στοκχόλμης, με επίδοση 3,37. (Η ημερομηνία είναι βάσει του Γρηγοριανού Ημερολογίου, ενώ στην Ελλάδα ισχύει ακόμη το Ιουλιανό και καταγράφεται σαν να έγινε στις 25 Ιουνίου).
Ο Κωστής Τσικλητήρας (Πύλος, 30 Οκτωβρίου 1888 – Αθήνα, 10 Φεβρουαρίου 1913) ήταν Έλληνας αθλητής στίβου και ποδοσφαίρου, 20 φορές πρώτος πανελληνιονίκης πέντε διαφορετικών αγωνισμάτων σε διάστημα 6 χρόνων και κάτοχος πανελλήνιων ρεκόρ σε τρία στυλ άλματος. Κατέκτησε από 2 μετάλλια σε δύο συνεχόμενες διοργανώσεις Ολυμπιακών αγώνων, το δε χρυσό του 1912 στη Στοκχόλμη αποτέλεσε επί σειρά δεκαετιών ορόσημο σε πλήθος επιπέδων της ελληνικής ολυμπιακής ιστορίας, με χαρακτηριστικότερο γεγονός ότι ίδια επιτυχία δεν επαναλήφθηκε στο στίβο παρά 80 χρόνια έπειτα (1992 η Βούλα Πατουλίδου). Τα ένα χρυσό, δύο αργυρά και ένα χάλκινο μετάλλια τον κατατάσσουν πρώτο στους Έλληνες ολυμπιονίκες με τα περισσότερα στο σύνολο, από κοινού με τον Πύρρο Δήμα (3-0-1) και το φίλο-συναθλητή Νίκο Γεωργαντά (επίσης 1-2-1, όπου η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή δεν αναγνωρίζει πλέον τα 3 των Μεσοολυμπιακών το 1906). Σπούδασε λογιστική, αλλά έως το θάνατό του σε ηλικία 24½ ετών είχε αφιερωθεί στον αθλητισμό.
1921 – Ο Ελληνικός Στρατός σημειώνει μεγάλη νίκη στο Εσκί Σεχίρ της Μικράς Ασίας και προελαύνει προς την Άγκυρα. Ο ελληνικός στρατός, μετά την κατάληψη της Κιουτάχειας, συνέχισε την επίθεσή του σε δύο κατευθύνσεις με στόχο την κατάληψη του Εσκί Σεχίρ και πιο νότια του Αφιόν Καραχισάρ. Έτσι την 7η Ιουλίου ο ελληνικός στρατός είχε εγκατασταθεί πλησίον της γραμμής Εσκή Σεχίρ – Σεϊντή Γαζί – Αφιόν Καραχισάρ, ενώ ο τουρκικός στρατός συνέχισε την υποχώρησή του. Στον τομέα του Εσκή Σεχίρ – Σεϊντή Γαζί βρίσκονταν το πρωί της 8ης Ιουλίου τρεις ελληνικές μεραρχίες (1η, 7η, 10η) και η Ταξιαρχία Ιππικού. Νοτιότερα και μέχρι το Αφιόν Καραχισάρ βρισκόταν άλλες τέσσερις ελληνικές μεραρχίες (2η, 5η, 12η, 13η).
Ωστόσο, ο Ισμέτ Ινονού για να φθείρει τον εχθρό και να κερδίσει χρόνο για τη υποχώρησή του και τη μεταφορά πολύτιμου στρατιωτικού και σιδηροδρομικού υλικού στην Άγκυρα αποφάσισε να επιχειρήσει αναστροφή και γενική αντεπίθεση με στόχο τις ελληνικές θέσεις ανατολικά του Εσκί Σεχίρ. Έτσι την 7η Ιουλίου με τη συγκατάθεση του Κεμάλ που είχε επισκεφθεί το μέτωπο την 6η Ιουλίου, εξέδωσε διαταγή παράταξης του τουρκικού στρατού στην γραμμή Μποζ Νταγ – Σαρρή Μπαμπά – Σεϊντή Γαζί με σκοπό την αντεπίθεση, προσδοκώντας τον αιφνιδιασμό του ελληνικού στρατού και την ανατροπή του. Το ελληνικό Επιτελείο δεν προέβλεψε αυτήν την επιθετική αναστροφή των Τούρκων. Έτσι ξεκίνησε τα χαράματα της 8ης Ιουλίου η μάχη του Εσκή Σεχίρ, η οποία διαδραματίσθηκε σε ανοιχτό πεδίο και με συμμετοχή όλων των δυνάμεων των αντιπάλων. Ο ελληνικός στρατός αιφνιδιάστηκε από την τουρκική αναστροφή και επίθεση και διάφορες μονάδες του κλονίστηκαν και υποχώρησαν. Η διοίκηση της Στρατιάς παραμένοντας μακριά από το μέτωπο δεν ανέλαβε τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων, αλλά την πρωτοβουλία πήραν οι Έλληνες μέραρχοι που συνεργάστηκαν υποδειγματικά μεταξύ τους και ανέστρεψαν την κατάσταση. Η μάχη του Εσκί Σεχίρ διήρκεσε από τις 4 το πρωί μέχρι τη νύχτα και η τουρκική επίθεση αντιμετωπίστηκε αποτελεσματικά. Ο ελληνικός στρατός αντεπιτέθηκε καταλαμβάνοντας την επόμενη μέρα, 9η Ιουλίου, την πόλη, ενώ ο τουρκικός στρατός οπισθοχώρησε πέραν της γραμμής Εσκί Σεχίρ-Σεϊντή Γαζή.
Όμως οι Έλληνες αδράνησαν αδικαιολόγητα μη καταδιώκοντας συστηματικά τις κεμαλικές δυνάμεις, οι οποίες υποχώρησαν ανενόχλητες, και αρκέστηκε στην κατάληψη του Εσκί Σεχίρ και νοτιότερα του Αφιόν Καραχισάρ. Υπεύθυνος της αδράνειας αυτής και μη συστηματικής καταδίωξης του τουρκικού στρατού θεωρήθηκε ο διοικητής του Β’ Σώματος Στρατού Αριστοτέλης Βλαχόπουλος, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον πρίγκιπα Ανδρέα.
1963 – Οι ΗΠΑ επιβάλλουν εμπάργκο στην Κούβα του Φιντέλ Kάστρο. Τον Απρίλιο του 1959 ο Φιντέλ Κάστρο, κατά τη διάρκεια περιοδείας του στις Η.Π.Α., χαρακτήριζε “ουμανιστική δημοκρατία” το καθεστώς του. Όμως η αγροτική μεταρρύθμιση της 17ης Μαΐου του 1959 έθιξε καίρια τα συμφέροντα αμερικανικών εταιριών που κατείχαν το 90% των μεγάλων κτημάτων της Κούβας, ειδικά στον τομέα της ζάχαρης. Στις αρχές του 1960 είχαν αρχίσει να ωριμάζουν στις Η.Π.Α. σχέδια ανατροπής του Κάστρο και στις 4 Μαρτίου του 1960 οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες προκάλεσαν έκρηξη με θύματα στο γαλλικό φορτηγό πλοίο Λα Κουμπρ, που βρισκόταν στο λιμάνι της Αβάνας, έχοντας μεταφέρει όπλα. Η έκρηξη αποτέλεσε ταυτόχρονα προειδοποίηση προς την κουβανική ηγεσία, η οποία είχε δεχτεί τον Φεβρουάριο τον αντιπρόεδρο της σοβιετικής κυβέρνησης Αναστάς Μικογιάν και είχε υπογράψει μαζί του τις πρώτες εμπορικές συμφωνίες. Στις 11 Μαΐου οι Ηνωμένες Πολιτείες διέκοψαν την παροχή τεχνικής βοήθειας προς την Κούβα, όμως ο Κάστρο απάντησε με υπογραφή νέας εμπορικής συμφωνίας με την Ε.Σ.Σ.Δ. στις 18 Ιουνίου.
Στις 6 Ιουλίου η Ουάσινγκτον διέκοψε κάθε εισαγωγή κουβανικής ζάχαρης (τα έσοδα από την πώληση της οποίας αποτελούσαν το 80% του κουβανικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος), ενώ ταυτόχρονα τα διυλιστήρια της Τέξακο, της Στάνταρντ Όιλ και της Σελ στην Κούβα αρνήθηκαν να διυλίσουν σοβιετικό πετρέλαιο, που μόλις είχε αφιχθεί στο νησί. Ο Κάστρο αρνήθηκε να υποκύψει. Εθνικοποίησε αμέσως τα διυλιστήρια και χωρίς να χάσει χρόνο προχώρησε στην εθνικοποίηση και όλων των μεγάλων επιχειρήσεων. Από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο του 1960 εθνικοποιήθηκαν 192 αμερικανικές επιχειρήσεις. Στο μεταξύ μία δεύτερη μετάβαση και παραμονή του Φιντέλ Κάστρο στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, με αφορμή τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε., τον έπεισε ότι οι Η.Π.Α. ετοίμαζαν εισβολή στην Κούβα. Ο εναγκαλισμός του με τον ηγέτη της Ε.Σ.Σ.Δ. Νικίτα Χρουστσόφ έμεινε ιστορικός. Το ίδιο βράδυ της επιστροφής του από τις Η.Π.Α., στις 28 Σεπτεμβρίου του 1960, ο Φιντέλ Κάστρο ανακοίνωσε την ίδρυση των Επιτροπών Υπεράσπισης της Επανάστασης, στις οποίες κατατάχθηκε το σύνολο σχεδόν του κουβανικού πληθυσμού που μπορούσε να φέρει όπλα. Στις 14 Οκτωβρίου ο Κάστρο προχώρησε στην επισημοποίηση των εθνικοποιήσεων, ενώ στις 19 του ίδιου μήνα ο Λευκός Οίκος επέβαλλε ολοκληρωτικό εμπάργκο εξαγωγών προς την Κούβα.
Το εμπάργκο κατά της Κούβας ενισχύθηκε με ειδικούς νόμους, όπως ο νόμος “για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Κούβα” του 1992 και ο νόμος Χελμς-Μπάρτον του 1996. Ο νόμος “για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Κούβα” θεσπίστηκε το 1992 με δηλωμένο σκοπό τη διατήρηση των κυρώσεων κατά της Κούβας εφόσον η κουβανική κυβέρνηση αρνείται να κινηθεί προς “τον εκδημοκρατισμό και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”. Το 1996, το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών ψήφισε το νόμο Χελμς-Μπάρτον, ο οποίος περιόρισε ακόμα περισσότερο τους πολίτες των Η.Π.Α. από την επιχειρηματική δραστηριότητα στην ή με την Κούβα και έγινε πιο αυστηρός ως προς την παροχή δημόσιας ή ιδιωτικής βοήθειας σε οποιαδήποτε επόμενη κυβέρνηση στην Αβάνα, εκτός εάν και έως ότου ικανοποιηθούν ορισμένες αξιώσεις εναντίον της κουβανικής κυβέρνησης. Το 1999, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον διεύρυνε το εμπάργκο ακόμα περισσότερο, απαγορεύοντας τις ξένες θυγατρικές των αμερικανικών επιχειρήσεων να έχουν συναλλαγές με την Κούβα. Ωστόσο, το 2000, ο Κλίντον ενέκρινε την πώληση αμερικανικών “ανθρωπιστικών” προϊόντων στην Κούβα.
Παρά τη χρήση του ισπανικού όρου bloqueo (αποκλεισμός), δεν υπήρξε φυσικός, ναυτικός αποκλεισμός της χώρας από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά από την Κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν εμπόδισαν το εμπόριο της Κούβας με τρίτες χώρες καθώς οι άλλες χώρες δεν είναι υπό τη δικαιοδοσία των αμερικανικών νόμων, όπως του νόμου “για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Κούβα” (αν και, θεωρητικά, οι ξένες χώρες που συναλλάσσονται με την Κούβα θα μπορούσαν να υποστούν κάποια ποινή από τις Η.Π.Α., γεγονός το οποίο θα καταδικαζόταν ως μέτρο “ετεροδικίας” που παραβιάζει “την κυρίαρχη ισότητα των κρατών, τη μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις τους και την ελευθερία του εμπορίου και της ναυτιλίας ως υψίστης σημασίας για την άσκηση των διεθνών υποθέσεων”). Η Κούβα μπορεί και διεξάγει διεθνές εμπόριο με πολλές τρίτες χώρες. Επιπλέον, η Κούβα είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου από το 1995.
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα περιέγραψε μία σειρά από βήματα που θα μπορούσε να κάνει η Κούβα ως δείγμα καλής θέλησης, συμπεριλαμβανομένων της απελευθέρωσης των πολιτικών κρατουμένων, την άδεια λειτουργίας στο νησί των αμερικανικών τηλεπικοινωνιακών εταιριών και τον τερματισμό της αποστολής αμερικανικών δολαρίων από συγγενείς που διαμένουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2009, η υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α., Χίλαρι Κλίντον, δήλωσε ότι κατά τη γνώμη της θα πρέπει να αρθεί η απαγόρευση ταξιδίων των αμερικανο-κουβανικών οικογενειών. Πολλοί το είδαν ως ευκαιρία για τους Κουβανούς και τους Αμερικανούς να συμμετάσχουν μαζί σε επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η διαδικασία για μεγαλύτερα διπλωματικά και εμπορικά ανοίγματα των Η.Π.Α. με την Κούβα εκτροχιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2009 όταν οι κουβανικές αρχές συνέλαβαν τον Άλαν Γκρος, ο οποίος εργαζόταν για την Αμερικανική Υπηρεσία για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID), και το 2011 καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκισης. Διατηρώντας περιορισμένες οικονομικές συναλλαγές με την Κούβα, ο Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε ότι χωρίς την ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών στην Κούβα το εμπάργκο παραμένει “προς το εθνικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών”.
Προς το παρόν, το εμπάργκο είναι ακόμα σε ισχύ και είναι το πιο μακροχρόνιο εμπορικό εμπάργκο στη σύγχρονη ιστορία. Παρά την ύπαρξη του εμπάργκο, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας προς την Κούβα (το 4,3% των εισαγωγών της Κούβας προέρχεται από τις Η.Π.Α., σύμφωνα με στοιχεία του 2012). Ωστόσο, η Κούβα πρέπει να πληρώνει τοις μετρητοίς για όλες τις εισαγωγές από τις Η.Π.Α. καθώς δεν επιτρέπεται η πίστωση.
Η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. από το 1992 καταδικάζει κάθε χρόνο την συνεχιζόμενη επίδραση του εμπάργκο και δηλώνοντας ότι πρόκειται για παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας, του Παρατηρητήριου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Διαμερικανικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έχουν επίσης εναντιωθεί στο εμπάργκο.
1965 – Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αποστέλλει επιστολή στον λαοπρόβλητο πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, με την οποία τον κατηγορεί ότι «ενισχύει και υποθάλπει […] συνωμοσία μοναδικόν σκοπόν έχουσα την ανατροπήν του Συντάγματος και την επιβολήν δικατορίας ελεεινής μορφής…». Αρχή της ρήξης του Γεωργίου Παπανδρέου με τα Ανάκτορα («Ιουλιανά» και «Αποστασία»). Στις εκλογές του 1964 η Ένωση Κέντρου συγκέντρωσε ποσοστό 52,72% και ο Γεώργιος Παπανδρέου σχημάτισε αυτοδύναμη κυβέρνηση με 171 βουλευτές. Η σφοδρή κόντρα με το παλάτι ξεκίνησε όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου αποφάσισε να αναλάβει ο ίδιος το Υπουργείο Άμυνας, στη θέση του Πέτρου Γαρουφαλιά, ο οποίος είχε την εύνοια του στέμματος.
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αρνήθηκε να υπογράψει το διάταγμα με αποτέλεσμα να έρθει σε ρήξη με τη βασιλική οικογένεια. Από την πλευρά του ο Πέτρος Γαρουφαλιάς αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη θέση του ακόμη και μετά τη διαγραφή του από την Ένωση Κέντρου στις 13 Ιουλίου. Μάλιστα, ο Π. Γαρουφαλιάς είχε προλάβει ήδη να μεταθέσει σε νευραλγικές θέσεις στο λεκανοπέδιο Αττικής 15 αξιωματικούς που είχαν σχέση με την ακροδεξιά συνωμοτική στρατιωτική οργάνωση του ΙΔΕΑ. Δείτε περισσότερα στο link που ακολουθεί: Τα «Ιουλιανά» του 1965 και η «Αποστασία»
1997 – Ο έλληνας πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης και ο τούρκος πρόεδρος, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, υπογράφουν στη Μαδρίτη, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, συμφωνία έξι σημείων, με σκοπό τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο και την απομάκρυνση του κινδύνου σύρραξης ανάμεσα στις δύο χώρες. Η «Συμφωνία της Μαδρίτης» προκαλεί αντιδράσεις των ελληνικών πολιτικών κομμάτων, ακόμη και των μελών του κυβερνώντος κόμματος, που κατηγορούν την κυβέρνηση ότι νομιμοποιεί έτσι τις τουρκικές αξιώσεις.
Γεννήσεις
1851 – Άρθουρ Έβανς (Sir Arthur John Evans, 8 Ιουλίου, 1851 – 11 Ιουλίου 1941) ήταν Άγγλος αρχαιολόγος. Αποκάλυψε στο σύνολό του τον πολιτισμό που ονόμασε “Μινωικό”, ο οποίος ήταν στην εποχή του μόνο μια αμυδρή μυθική ανάμνηση. Ήταν γιος του Τζον Έβανς, ενός χαρτοβιομηχάνου και ερασιτέχνη αρχαιολόγου ουαλικής καταγωγής. Έλαβε την εκπαίδευσή του στο Σχολείο Χάροου (Harrow), στο κολέγιο Μπρέιζνοουζ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και στο πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν. Ενστερνιζόμενος το ενδιαφέρον του πατέρα του στην αρχαιολογία ο Άρθουρ εργάστηκε στο Ασμόλειο Μουσείο, στην Οξφόρδη κατά την περίοδο 1884 – 1908.
1876 – Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Γεννήθηκε στις 8 Ιουλίου 1876 στην Τρίπολη Αρκαδίας. Ήταν γιος του Παναγιώτη Παπαναστασίου και της Μαριγώς Ρογάρη – Αποστολοπούλου. Ο πατέρας του ήταν γυμνασιάρχης και τμηματάρχης στο Υπουργείο Παιδείας και διετέλεσε βουλευτής Μαντίνειας, ενώ η μητέρα του ήταν κόρη του Δημάρχου Λεβιδίου. Η οικονομική ευμάρεια των γονιών του, τον πριμοδότησαν με σπουδές που καθόρισαν την μετέπειτα του πορεία. Σπούδασε Νομική και κοινωνικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική και τη Φιλοσοφία στα πανεπιστήμια της Χαϊδελβέργης, του Βερολίνου, του Λονδίνου και των Παρισίων. Την εποχή που σπούδαζε στη Γερμανία, επικρατούσαν σοσιαλιστικές ιδέες, από τις οποίες επηρεάστηκε και ο τρόπος σκέψης του. Ιδιαίτερα ασχολήθηκε με τα θεωρητικά προβλήματα του συνεργατισμού και διαμόρφωσε μέσα του έντονες συνεταιριστικές αντιλήψεις. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1907 και την επόμενη χρονιά ίδρυσε την Κοινωνιολογική Εταιρία και ήταν συνιδρυτής (μαζί με τον Αλέξανδρο Δελμούζο και τον Θρασύβουλο Πετιμεζά) της «Ομάδας των Κοινωνιολόγων».
Το 1910, μέλη της Κοινωνιολογικής Εταιρίας ίδρυσαν το Λαϊκό Κόμμα και στις εκλογές του ίδιου έτους ο Παπαναστασίου εκλέχτηκε βουλευτής. Έδωσε έντονες μάχες για την παραχώρηση των τσιφλικιών στους ακτήμονες της Θεσσαλίας. Το 1916, ως βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων, προσχώρησε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης και αντιπροσώπευσε την Επαναστατική Κυβέρνηση των Ιονίων Νήσων. Το Μάρτιο του 1917 του ανατέθηκε από την προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης η Γενική Διοίκηση των Ιονίων Νήσων. Εξελέγη πολλάκις βουλευτής (1910, 1915, 1923, 1926, 1928, 1932, 1933 και 1936). Από το 1917 έως το 1920 ήταν Υπουργός Συγκοινωνιών και προσωρινά Υπουργός Περιθάλψεως και Εσωτερικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου. Το 1922 δημοσίευσε το «Δημοκρατικό Μανιφέστο», με το οποίο καταγγέλθηκε η πολιτική των φιλοβασιλικών κυβερνήσεων στο Μικρασιατικό ενώ παράλληλα υποστήριζε την εγκαθίδρυση Δημοκρατίας. Για την πράξη αυτή καταδικάστηκε σε φυλάκιση, αλλά με το ξέσπασμα του Κινήματος Πλαστήρα, απελευθερώθηκε.
Όταν στις 14 Ιουνίου 1917 η Προσωρινή κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου μεταφέρεται στην Αθήνα και ανασχηματίζεται, ο Παπαναστασίου αναλαμβάνει το Υπουργείο Συγκοινωνιών και το κρατάει έως τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920. Ως υπουργός Συγκοινωνιών προωθεί την αναδιοργάνωση του Πολυτεχνείου και της Σχολής Καλών Τεχνών και επικυρώνει με νόμο (Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός) το νέο σχέδιο πόλεως της Θεσσαλονίκης, που είχε καταστραφεί από την πυρκαγιά τον Αύγουστο του 1917 και εισηγείται στη Βουλή τη σύσταση επιτροπής για τη μελέτη του σχεδίου πόλεως της Αθήνας.
1934 – Ανδρέας Λεντάκης. Γεννήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας έχοντας οικογενειακές καταβολές από την Κάρπαθο. Ο πατέρας του Βασίλης Ηλ. Λεντάκης, σπουδαίος λαϊκός αρχιτέκτονας, μετέβη στην Αφρική από το χωριό Όλυμπος της Καρπάθου και η μητέρα του η Ευαγγελία Μιχ. Νουάρου από το χωριό Μενετές του ίδιου νησιού. Ο Ανδρέας Λεντάκης υπήρξε το μικρότερο τέκνο της οικογένειάς του έχοντας δύο ακόμη μεγαλύτερα απ’ αυτόν αδέλφια. Τον ετεροθαλή Ηλία που ήταν γιος του Βασίλη Λεντάκη και της Αιθιοπίδας Ουελέτε Μαριάμ, μέλους της εθνότητας Ορόμο και τον αυτάδελφό του Μιχάλη.
Ο Ανδρέας Λεντάκης είχε την ατυχία να ορφανέψει τριών χρονών από μητέρα και έκτοτε τον μεγάλωσε η θεία του και αδελφή της μητέρας του Ευδοξία Μιχ. Νουάρου με τον σύζυγό της Ανδρέα Κουσουμπέση, καταγόμενο από την Πορταριά του Πηλίου. Η συνεισφορά του άτεκνου αυτού ζεύγους στην ανατροφή του Αντρέα ήταν καθοριστική, αφού στα εννέα του χρόνια έμεινε ορφανός και από πατέρα. Μεγαλώνοντας φοίτησε στα Ελληνικά Κοινοτικά Σχολεία της Αντίς Αμπέμπα, από το Γυμνάσιο των οποίων αποφοίτησε, αριστεύοντας μάλιστα, το έτος 1953.
Ο Ανδρέας Λεντάκης με την εγκατάστασή του στην Αθήνα δραστηριοποιήθηκε στον πολιτικό χώρο της Αριστεράς. Υπήρξε ηγετικό στέλεχος των φοιτητικών κινημάτων των δεκαετιών του ’50 και του ’60, του «1-1-4» και του «15%», σύνθημα δικής του έμπνευσης, όπως και η θρυλούμενη φράση “προίκα στην παιδεία και όχι στη Σοφία”, που σηματοδότησαν μιαν ολόκληρη εποχή. Τα συνθήματα αυτά τα πανελλαδικοποιεί μαζί με τους συντρόφους του και τα κάνει κίνημα μαζεύοντας 1.000.000 υπογραφές. H πολιτική του δραστηριότητα ξεκίνησε με την ένταξή του στους αγώνες για το Κυπριακό, και την παράλληλη ένταξη και δράση του στην παράνομη οργάνωση της ΕΠΟΝ[10] (1955-1958). Το 1958, που αυτοδιαλύθηκε η ΕΠΟΝ εντάχθηκε στη Νεολαία της ΕΔΑ, της οποίας διετέλεσε ηγετικό στέλεχος (ήδη το 1960 ήταν μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας της ΕΔΑ). Ταυτόχρονα κατείχε και την ιδιότητα του Ιδρυτικού Μέλους και Γραμματέα του Συλλόγου των Φοιτητών της Φιλοσοφικής Σχολής (1955 – 1957), του Συλλόγου Εργαζομένων Φοιτητών (1958 – 1962) ενώ ήταν από τους βασικούς διοργανωτές του Α’ Πανσπουδαστικού Συνεδρίου το έτος 1957, στις εργασίες του οποίου χρημάτισε επίσης Γραμματέας.
Ο Ανδρέας Λεντάκης ήταν ο τελευταίος αρχισυντάκτης της “Πανσπουδαστικής”, του δεκαπενθήμερου Πανσπουδαστικού δημοσιογραφικού οργάνου, από το 1965 μέχρι τη διάλυσή της από τη Δικτατορία το 1967, ενώ συνεργαζόταν ήδη από το 1956.
Υπήρξε επίσης Ιδρυτικό Μέλος και υπεύθυνος Διεθνών Σχέσεων της Διοικούσας Επιτροπής Συλλόγων Πανεπιστημίου Αθηνών (ΔΕΣΠΑ) (1956-1957). Εκπροσώπησε το Φοιτητικό Κίνημα σε διεθνή συνέδρια (Mόσχα, Πράγα, Kούβα, Λονδίνο, Γκάνα), ενώ στο παγκόσμιο forum νεολαίας της Mόσχας, τον Σεπτέμβριο του 1964 εκλέχτηκε Πρόεδρος του Προεδρείου για την προετοιμασία του Τελικού Ανακοινωθέντος και των αποφάσεων. Στη συνέχεια με τον Τάκη Μπενά, Γραμματέα της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (ΔΝΛ), επισκέφτηκε την Τασκένδη και ξαναγύρισαν στη Μόσχα, όπου επεξεργάστηκε το σχέδιο Διακήρυξης της ΔΝΛ
Ο Ανδρέας Λεντάκης ήταν ανάμεσα στα Ιδρυτικά Μέλη της Κίνησης Λαμπράκη αρχικά και στη συνέχεια της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (ΔΝΛ), της οποίας διετέλεσε ηγετικό στέλεχος μέχρι το 1967. Δούλεψε δραστήρια στον τομέα της διαφώτισης και του πολιτισμού. Εκστρατεύοντας με τα λεωφορεία των Λαμπράκηδων μετέφερε με τους συναγωνιστές του τα δημοκρατικά και πολιτιστικά αιτήματα της εποχής σε όλη την Ελλάδα.
Το 1963 εκδίδεται από την Δημοκρατική Κίνηση Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης» το βιβλίο του Νεοφασιστικές Οργανώσεις στην Νεολαία. Το καλοκαίρι του ιδίου έτους Επιτροπή της Κεντρικής Γραμματείας Λαμπράκηδων με επικεφαλής τον Μίκη Θεοδωράκη επισκέφθηκε τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον συνεχάρη για την εκλογή του και του κατέθεσε υπόμνημα για εκδημοκρατισμό, ζητώντας την άμεση διάλυση των παρακρατικών οργανώσεων, επιδίδοντας ταυτόχρονα το βιβλίο του Ανδρέα Λεντάκη Νεοφασιστικές Οργανώσεις στην Νεολαία, που παρείχε την αναγκαία τεκμηρίωση και τις αποδείξεις.
Από τους πρωτοπόρους της ίδρυσης του Κινήματος Ειρήνης, που εκφράστηκε με τη δημιουργία του Συνδέσμου Νέων για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό «Μπέρτραντ Ράσσελ» το 1962, συνδιοργάνωσε τις απαγορευμένες Μαραθώνιες Πορείες Ειρήνης με το Μιχάλη Περιστεράκη, Πρόεδρο του Συνδέσμου και το Νίκο Κιάο, Γραμματέα.
Στην ιστορική διαδήλωση κατά την οποία σκοτώθηκε ο Σωτήρης Πέτρουλας, στα «Ιουλιανά» (1965), ο Ανδρέας Λεντάκης, που ήταν ήδη στοχοποιημένος από την Ασφάλεια, με την πληροφορία ότι είχε δοθεί συγκεκριμένη εντολή να τον «εξουδετερώσουν» την ημέρα εκείνη να έχει διαρρεύσει, -αν και προειδοποιήθηκε-, δεν εγκατέλειψε τις πρώτες γραμμές, τραυματίστηκε σοβαρά και μεταφέρθηκε με ρήξη σπλήνας σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο
Τον Φεβρουάριο του 1966 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και έγινε ο πρώτος φοιτητής πολιτικός κρατούμενος, που εκτοπίστηκε από την κυβέρνηση Στέφανου Στεφανόπουλου με το πρόσχημα ότι είναι «άπατρις» στην Άνδρο και τη Μήλο. Ταυτόχρονα του αφαίρεσαν το laissez passer, επειδή ετοιμαζόταν να φύγει για νέο κύκλο σπουδών στο Παρίσι. Απολύθηκε στις αρχές του 1967.
Θάνατοι
1695 – Κρίστιαν Χόιχενς. Ο Κρίστιαν Χόυχενς (Christiaan Huygens, 14 Απριλίου 1629 – 8 Ιουλίου 1695) ήταν εξέχων Ολλανδός μαθηματικός και επιστήμονας. Συνέβαλε σημαντικά στην επιστημονική επανάσταση του 17ου αιώνα. Γεννήθηκε στη Χάγη και σπούδασε νομική και μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν και το Κολλέγιο της Οράγγης. Καταρχήν ασχολήθηκε με τις κωνικές τομές, γρήγορα όμως στράφηκε στην αστρονομία. Με τηλεσκόπια δικής του κατασκευής ανακάλυψε τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα, το 1655. Την επόμενη χρονιά ήταν ο πρώτος που πρότεινε ότι οι δακτύλιοι του Κρόνου δεν ήταν συμπαγείς αλλά αποτελούνταν από πολλά σωματίδια, όπως και ο πρώτος που εξήγησε το γεγονός ότι οι δακτύλιοι έμοιαζαν να «εξαφανίζονται» κατά περιόδους. Επίσης, ανακάλυψε μερικά διπλά άστρα και ανέλυσε το Νεφέλωμα του Ωρίωνα σε ξεχωριστά άστρα. Παράλληλα άρχισε να δουλεύει πάνω στην κατασκευή ρολογιών ακριβείας, καταρχήν για τις ανάγκες της αστρονομίας και αργότερα της ναυσιπλοΐας. Εφεύρε και πατεντάρισε το ρολόι με εκκρεμές το 1656. Η κατασκευή ρολογιών τον απασχόλησε ως το τέλος της ζωής του· δική του εφεύρεση είναι και το ρολόι τσέπης. Έγινε μέλος της Βρετανικής Βασιλικής Επιστημονικής Εταιρείας το 1663 (μια από τις μεγαλύτερες διακρίσεις για τους επιστήμονες της εποχής) και το 1666 μετακόμισε στο Παρίσι ως μέλος της Γαλλικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών. Εκεί συνέχισε τις αστρονομικές παρατηρήσεις, ενώ ασχολήθηκε με τη φυγόκεντρο δύναμη και με προβλήματα κρούσεων. Η εργασία του πάνω στον νόμο της φυγόκεντρης δύναμης άνοιξε το δρόμο για τη διατύπωση του νόμου του αντίστροφου τετραγώνου για τη βαρύτητα. Ασχολήθηκε επίσης με την Ακουστική και τη φύση του κενού.
Η υγεία του άρχισε να κλονίζεται το 1670, με αποτέλεσμα να μετακινείται ανάμεσα στο Παρίσι και στη Χάγη, στην οποία επέστρεψε για τελευταία φορά το 1681. Παρόλα αυτά, συνέχισε την εργασία του πάνω στα ρολόγια και την οπτική, προτείνοντας μάλιστα για πρώτη φορά μια θεωρία για την κυματική φύση του φωτός, μια ιδέα που δικαιώθηκε διακόσια χρόνια αργότερα. Ένα από τα τελευταία έργα του, ο Κοσμοθεωρός (Cosmotheoros) ασχολείται με την πιθανότητα ζωής σε άλλους κόσμους, σκέψη πρωτοποριακή έως και αιρετική για τα δεδομένα της εποχής. Ο Χόυχενς θεωρούσε ότι το Σύμπαν είναι γεμάτο ζωή, την οποία μάλιστα φανταζόταν παρόμοια με τη ζωή στη Γη του 17ου αιώνα. Πέθανε στη Χάγη στον ύπνο του το 1695. Προς τιμή του ονομάστηκε το όχημα της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, μέρος της αποστολής Κασσίνι-Χόιχενς στον Κρόνο, που προσεδαφίστηκε στον δορυφόρο του Τιτάνα και εξέτασε το έδαφος και την ατμόσφαιρά του.
1822 – Πέρσι Σέλεϋ. Ο Πέρσυ Μπυς Σέλλεϋ (αγγλ. Percy Bysshe Shelley) ήταν Άγγλος ποιητής, βασικός εκπρόσωπος του ρομαντισμού. Ανήκει, μαζί με τον Λόρδο Μπάυρον και τον Τζον Κητς, στη δεύτερη γενιά των Άγγλων ρομαντικών. Ο Σέλλεϋ δεν γνώρισε την αναγνώριση που περίμενε ως ποιητής στη διάρκεια της ζωής του. Μετά τον θάνατό του, όμως, το έργο του έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές και επηρέασε πολλές γενιές ποιητών. Αν και η οικογένειά του ήταν αριστοκρατική, ο Σέλλεϋ είχε ριζοσπαστικές ιδέες και στράφηκε, με την ποίηση αλλά και με τον τρόπο ζωής του, εναντίον όλων των παραδοσιακών θεσμών. Ξεπέρασε την εσωστρέφεια του ρομαντικού ατομικισμού και εξέφρασε μέσω του έργου του το όραμά του για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη. Πέθανε, σε ηλικία 30 ετών, στον κόλπο Λα Σπέτσια στην Ιταλία.
1967 – Βίβιαν Λι. Η Βίβιαν Μαίρυ Χάρτλεϋ (Vivien Mary Hartley, 5 Νοεμβρίου 1913 – 8 Ιουλίου 1967), αργότερα γνωστή ως Βίβιαν Λη και Λαίδη Ολίβιε, ήταν Αγγλίδα ηθοποιός. Βραβεύθηκε με δύο Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου, το πρώτο για τον ρόλο της Σκάρλετ Ο’Χάρα στο Όσα παίρνει ο άνεμος (Gone With The Wind) το 1939 και το δεύτερο για τον ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά στο Λεωφορείον ο Πόθος (A Streetcar Named Desire) το 1951, υποδυόμενη δύο καλλονές του αμερικανικού Νότου.
Η Βίβιαν Λη ήταν κυρίως θεατρική ηθοποιός και συνεργαζόταν συχνά με τον δεύτερο σύζυγό της, τον ηθοποιό Λώρενς Ολίβιε, που για σχεδόν μια εικοσαετία τη σκηνοθέτησε σε αρκετές από τις θεατρικές εμφανίσεις της, ενώ σε πολλές συμπρωταγωνίστησαν. Κατά τη διάρκεια της τριακονταετούς σταδιοδρομίας της στη σκηνή υποδύθηκε ποικίλους και διαφορετικούς ρόλους, σε έργα των δημοφιλέστερων θεατρικών συγγραφέων, όπως οι Νόελ Κάουαρντ, Τζορτζ Μπέρναρντ Σω και Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Η καριέρα της συνεχίσθηκε σποραδικά μετά το διαζύγιο της με τον Ολίβιε το 1960. Η Λη κέρδισε το Βραβείο Τόνυ Α΄ Γυναικείου Ρόλου σε Μιούζικαλ το 1963 για την εμφάνισή της στην παράσταση Τόβαριτς στο Μπρόντγουεϋ, που ήταν το κύκνειο άσμα της.
Θεωρούσε ότι η φυσική ομορφιά της δεν διευκόλυνε την αναγνώρισή των υποκριτικών της ικανοτήτων. Είχε προβλήματα υγείας από νεαρή ηλικία. Για μεγάλο μέρος της ενήλικης ζωής της, η Λη έπασχε από διπολική διαταραχή. Στα μέσα της δεκαετίας του ’40 διαγνώστηκε με φυματίωση, μια ασθένεια που την ταλαιπώρησε χρόνια και προκάλεσε τελικά το θάνατό της το 1967.
Το 1999 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε 16η στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες κινηματογραφικές σταρ όλων των εποχών.
