...
Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν»
| 5 Απριλίου 2025 |
Είναι η 95η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 270 ημέρες για τη λήξη του.
🌅 Ανατολή ήλιου: 07:03 – Δύση ήλιου: 19:51 – Διάρκεια ημέρας: 12 ώρες 48 λεπτά
🌓 Σελήνη 7.7 ημερών
| Χρόνια πολλά στους: Αργυρώ, Αργυρή, Αργυρούλα, Ρούλα
| Γεγονότα
1897 – Κηρύσσεται ο καταστροφικός για την Ελλάδα πόλεμος με την Τουρκία. Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 (γνωστός στην Ελλάδα και ως Μαύρο ’97 ή Ατυχής πόλεμος) ήταν ο πόλεμος μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Βασιλείου της Ελλάδας το 1897.
Άμεση αφορμή ήταν το Κρητικό Ζήτημα, στο οποίο η Ελληνική πλειοψηφία της Οθωμανικής επαρχίας της Κρήτης επιθυμούσε την Ένωση με την Ελλάδα. Παρά την αποφασιστική Οθωμανική στρατιωτική νίκη, η αυτόνομη Κρητική Πολιτεία υπό οθωμανική επικυριαρχία ιδρύθηκε το επόμενο έτος (ως αποτέλεσμα της παρέμβασης των Μεγάλων Δυνάμεων μετά τον πόλεμο), με τον Πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας και της Δανίας ως πρώτο Ύπατο Αρμοστή. Αυτή ήταν η πρώτη πολεμική προσπάθεια στην οποία δοκιμάστηκε το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό της Ελλάδας μετά την Επανάσταση του 1821 και την πτώχευσή της τον Δεκέμβριο του 1893.
Ο πόλεμος αυτός, αν μπορεί να χαρακτηριστεί έτσι, με δεδομένο ότι δεν δόθηκε ποτέ διαταγή επίθεσης στο στρατόπεδο των Ελλήνων, «ακήρυχτος» όπως τον χαρακτήρισε η τότε ελληνική κυβέρνηση και η αντιπολίτευση, στην ουσία «οθωμανική εισβολή» κατέληξε σε ήττα της Ελλάδας και στην υποβολή της σε διεθνή οικονομικό έλεγχο ύστερα από απαίτηση της Γερμανίας. Εντούτοις η σημασία του υπήρξε τεράστια, όχι μόνο ως προς την εξέλιξη του Κρητικού ζητήματος που τελικά η Ελλάδα ήταν αυτή που δικαιώθηκε. Στάθηκε η αιτία να παραμείνει η ελληνική κυβέρνηση σθεναρά ανυποχώρητη στην απόφασή της για ενίσχυση του στρατού μη φειδόμενη των όποιων οικονομικών συνεπειών, με δεδομένη την από τετραετίας (19 Δεκεμβρίου 1893), κήρυξη πτώχευσης του Χ. Τρικούπη, καθώς ακόμα και των απειλών των Μεγάλων Δυνάμεων περί επιβολής ναυτικών αποκλεισμών. Το αποτέλεσμα αυτής της απόφασης ήταν η άμεση προετοιμασία και ανταπόκριση της Ελλάδας στους Βαλκανικούς πολέμους που κατέληξαν τουλάχιστον για την ίδια νικηφόροι.
Παρά τη διακοίνωση των Μεγάλων Δυνάμεων ότι όποιος και αν θα είναι ο νικητής της επαπειλούμενης σύρραξης δεν θα του αναγνωριζόταν «κανένα εδαφικό όφελος» τελικά ο πόλεμος άρχισε στις 6 Απριλίου/18 Απριλίου (ν. ημερολ) 1897 και έληξε με την παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων, στις 7 Μαΐου/19 Μαΐου (ν. ημερολ) «ανακωχή», αφού οι Τούρκοι είχαν καταλάβει τη Θεσσαλία. Η ειρήνη υπογράφηκε στις 6 Σεπτεμβρίου/18 Σεπτεμβρίου (ν. ημερολ.), σε προσωρινή συνθήκη μετά από πεντάμηνες διαπραγματεύσεις των Μεγάλων Δυνάμεων με το Οθωμανικό κράτος (την Υψηλή Πύλη). Η τελική συνθήκη υπογράφηκε στις 22 Νοεμβρίου/4 Δεκεμβρίου (ν. ημερολ) 1897 όπου και ακολούθησε η εκκένωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους και δέκα μήνες μετά η αυτονόμηση της Κρήτης με Ύπατο Αρμοστή τον Πρίγκιπα Γεώργιο (Ελλάδας και Δανίας).
Ο πόλεμος του 1897 απετέλεσε την πρώτη πλήρους κλίμακας πολεμική εμπλοκή της Ελλάδας 67 χρόνια μετά από την απόκτηση της ανεξαρτησίας της, κατά την οποία και δοκιμάσθηκε σε εκστρατεία τόσο ο τότε πολεμικός μηχανισμός της όσο και το πολεμικό δυναμικό της, με ό,τι ατέλειες και αδυναμίες παρουσίαζε
1979 – Εκδηλώνεται η 2η Πετρελαϊκή Κρίση, με αφορμή την Ιρανική Επανάσταση. Η πετρελαϊκή κρίση του 1979 , γνωστή και ως Πετρελαϊκό Σοκ του 1979 ή Δεύτερη Πετρελαϊκή Κρίση , ήταν μια ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από πτώση της παραγωγής πετρελαίου στον απόηχο της Ιρανικής Επανάστασης .
Αν και η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου μειώθηκε μόνο κατά περίπου τέσσερα τοις εκατό, η αντίδραση των αγορών πετρελαίου αύξησε δραστικά την τιμή του αργού πετρελαίου τους επόμενους 12 μήνες, υπερδιπλασιάζοντας την στα 39,50 $ ανά βαρέλι (248 $/m 3 ). Η άνοδος της τιμής προκάλεσε ελλείψεις καυσίμων και μεγάλες ουρές σε πρατήρια καυσίμων παρόμοια με την πετρελαϊκή κρίση του 1973 .
Το 1980, μετά την έναρξη του πολέμου Ιράν-Ιράκ , η παραγωγή πετρελαίου στο Ιράν μειώθηκε δραστικά. Η παραγωγή πετρελαίου του Ιράκ μειώθηκε επίσης σημαντικά, προκαλώντας οικονομική ύφεση παγκοσμίως. Οι τιμές του πετρελαίου δεν επέστρεψαν στα προ κρίσης επίπεδα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Οι τιμές του πετρελαίου μετά το 1980 άρχισαν μια σταθερή πτώση τα επόμενα 20 χρόνια , εκτός από μια σύντομη άνοδο κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου , η οποία στη συνέχεια έφτασε σε πτώση 60% τη δεκαετία του 1990. Το Μεξικό, η Νιγηρία και οι σημαντικότεροι εξαγωγείς πετρελαίου της Βενεζουέλας επέκτεισαν την παραγωγή τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η Σοβιετική Ένωση έγινε ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο και το πετρέλαιο από τη Βόρεια Θάλασσα και την Αλάσκα πλημμύρισε την αγορά.
Τον Νοέμβριο του 1978, μια απεργία αποτελούμενη από 37.000 εργάτες στα εθνικοποιημένα διυλιστήρια πετρελαίου του Ιράν μείωσε την παραγωγή από 6 εκατομμύρια βαρέλια (950.000 m 3 ) την ημέρα σε περίπου 1,5 εκατομμύρια βαρέλια (240.000 m 3 ). Οι ξένοι εργάτες εγκατέλειψαν τη χώρα. Ωστόσο, φέρνοντας το προσωπικό του ναυτικού στις επιχειρήσεις παραγωγής αργού πετρελαίου, η κυβέρνηση διόρθωσε βραχυπρόθεσμες διακοπές και μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου η παραγωγή επανήλθε σε σχεδόν κανονικό επίπεδο.
Στις 16 Ιανουαρίου 1979, ο Σάχης του Ιράν, Mohammad Reza Pahlavi , και η σύζυγός του, Farah Pahlavi , έφυγαν από το Ιράν κατόπιν εντολής του πρωθυπουργού Shapour Bakhtiar, ο οποίος προσπάθησε να ηρεμήσει την κατάσταση. Μετά την αποχώρηση του Σάχη, ο Αγιατολάχ Χομεϊνί έγινε ο νέος ηγέτης του Ιράν .
Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου ωφέλησε μερικά μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών ( ΟΠΕΚ ), ο οποίος πραγματοποίησε κέρδη ρεκόρ. Κάτω από τη νέα ιρανική κυβέρνηση, οι εξαγωγές πετρελαίου ξεκίνησαν αργότερα, αλλά η παραγωγή ήταν ασυνεπής και σε χαμηλότερο όγκο, αυξάνοντας περαιτέρω τις τιμές. Η Σαουδική Αραβία και άλλα έθνη του ΟΠΕΚ, υπό την προεδρία της Mana Al Otaiba , αύξησαν την παραγωγή για να αντισταθμίσουν το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης και στις αρχές του 1979 η συνολική απώλεια της παγκόσμιας παραγωγής ήταν περίπου 4%.
Γεννήσεις
1908 – Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν, ελληνικής καταγωγής αυστριακός διευθυντής ορχήστρας. Ο Κάραγιαν γεννήθηκε στο Σάλτσμπουργκ ως Χέριμπερτ Ρίτερ φον Κάραγιαν. Από το 1916 ως το 1926 σπούδασε στο Mozarteum στο Σάλτσμπουργκ. Το 1929 διηύθυνε τη «Σαλώμη» στο Festspielhaus του Σάλτσμπουργκ, και από το 1929 ως το 1934 ήταν ο πρώτος Καπελμάιστερ στο Στάντεατερ στο Ουλμ της Βάδης-Βυρτεμβέργης. Το 1933 έκανε την έναρξη διεύθυνσής του στο Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ με τη σκηνή της «Walpurgisnacht» στην παραγωγή του Φάουστ υπό τον Μαξ Ράιναχαρτ.
Το επόμενο έτος, και πάλι στο Σάλτσμπουργκ, διεύθυνε την Φιλαρμονική Ορχήστρα Βιέννης για πρώτη φορά, και από το 1934 ως το 1941, ήταν διευθυντής στην όπερα του Άαχεν της Γερμανίας. Τον Μάρτιο του 1935 δόθηκε μια σημαντική ώθηση στη σταδιοδρομία του, όταν υπέβαλε αίτηση για την ιδιότητα μέλους στο ναζιστικό κόμμα. Το ίδιο έτος, ο Κάραγιαν διορίστηκε ως νεώτερος «Generalmusikdirektor» της Γερμανίας στο αστικό θέατρο του Άαχεν. Σημείωσε σημαντική επιτυχία με την διεύθυνση της όπερας «Τριστάνος και Ιζόλδη» του Ρίχαρντ Βάγκνερ.
Το 1946 ο Κάραγιαν έδωσε την πρώτη μεταπολεμική συναυλία του στη Βιέννη με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Βιέννης, αλλά του απαγορεύθηκε να διευθύνει περαιτέρω τις δραστηριότητές της από τις ρωσικές αρχές (όπως και η Γερμανία, έτσι και η Αυστρία είχε διαιρεθεί σε τέσσερις τομείς κατοχής – ένα γαλλικό, ένα αμερικανικό, ένα σοβιετικό και ένα βρετανικό τομέα κατοχής, ενώ η Βιέννη είχε διαιρεθεί σε τέσσερις τομείς) λόγω του ναζιστικού παρελθόντος του.
Το 1948 έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής της Gesellschaft der Musikfreunde στην Βιέννη. Διηύθυνε επίσης στη Σκάλα στο Μιλάνο. Το 1955 διορίστηκε διευθυντής μουσικής στην Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου ως διάδοχος του Βίλχελμ Φούρτβενγκλερ. Από το 1956 ως το 1964, ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής όπερας της Βιέννης. Επίσης είναι ο εμπνευστής του Πασχαλινού Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ.
Θάνατοι
1997 – Άλεν Γκίνσμπεργκ, αμερικανός ποιητής, από τις κορυφαίες προσωπικότητες που ανέδειξε το κίνημα των «Μπιτ» τη δεκαετία του 1950. Ο Γκίνσμπεργκ γεννήθηκε το 1926 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ και μεγάλωσε στο Πάτερσον. Ο πατέρας του, Λουίς Γκίνσμπεργκ, ήταν δάσκαλος και ποιητής, φέρνοντας από νωρίς τους δύο γιους του σε επαφή με την ποίηση.
Η μητέρα του, Ναόμι Λεβί Γκίνσμπεργκ ήταν επίσης δασκάλα και παράλληλα μέλος του κομμουνιστικού κόμματος, γεγονός που συνδυάστηκε με συμμετοχή του ίδιου του Γκίνσμπεργκ σε αρκετές πολιτικές συγκεντρώσεις, από νεαρή ηλικία.
Το 1932, η Ναόμι Γκίνσμπεργκ εμφάνισε για πρώτη φορά στοιχεία νευρικού κλονισμού και τα επόμενα χρόνια η ψυχική της υγεία παρέμεινε ασταθής συνοδευόμενη από μακροχρόνιες παραμονές της σε ψυχιατρικές κλινικές, με κρίσεις επιληψίας και συμπτώματα παράνοιας. Η προβληματική σχέση του Γκίνσμπεργκ με τη μητέρα του, αποτυπώθηκε χαρακτηριστικά στο ποίημα του Καντίς.
Σε ηλικία περίπου έντεκα ετών, ο Γκίνσμπεργκ επέδειξε πρώιμα δείγματα ευαισθητοποίησής του σε πολιτικά ζητήματα, αποστέλοντας σχετικές επιστολές του στην εφημερίδα New York Times. Στο γυμνάσιο, ήρθε σε επαφή με το έργο του Ουώλτ Ουίτμαν μετά από απαγγελία ποιήματος του από τον καθηγητή, του Frances Durbin, γεγονός που ο ίδιος ο Γκίνσμπεργκ αναφέρει ως μία από τις πιο ξεχωριστές στιγμές των σχολικών του χρόνων.
Διαβάστε ακόμα στο link που ακολουθεί:
Άλεν Γκίνσμπεργκ | «…ανοιχτά του Περάματος»
Το 1943 αποφοίτησε από το γυμνάσιο και άρχισε νομικές σπουδές με υποτροφία στο κολέγιο του πανεπιστημίου Columbia. Εκεί γνώρισε τον Lucien Carr και μέσω αυτού αρκετούς από τους μελλοντικούς συγγραφείς της μπητ γενιάς, όπως τον Τζακ Κέρουακ και τον Γουίλιαμ Μπάροουζ. Η περίοδος αυτή υπήρξε ταραχώδης για τον Γκίνσμπεργκ, περιλαμβάνοντας μια προσωρινή αποβολή του από το πανεπιστήμιο καθώς και πειραματισμούς του με ψυχοτρόπες ουσίες που συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια. Παράλληλα, φαίνεται πως αποφάσισε οριστικά να αφοσοιωθεί στην ποίηση. Τον Ιούνιο του 1949 συννελήφθη για συμμετοχή σε κλοπές τις οποίες είχαν διαπράξει φίλοι του. Ως ενναλακτική επιλογή απέναντι στην φυλάκισή του, οι πρώην καθηγητές του Mark Van Doren και Lionel Trilling, φρόντισαν να εκτίσει την ποινή του στο ψυχιατρικό ινστιτούτο του πανεπιστημίου, όπου παρέμεινε για συνολικά οκτώ μήνες και στο διάστημα αυτό συνδέθηκε φιλικά με το συγγραφέα Καρλ Σόλομον, ο οποίος ακολουθούσε θεραπεία για την κατάθλιψη.
Τον Οκτώβριο του 1955, ο Γκίνσμπεργκ απήγγειλε δημόσια ένα μέρος του ποιήματός του Ουρλιαχτό στην Six Gallery του Σαν Φρανσίσκο ενώ στην εκδήλωση συμμετείχαν ακόμα οι ποιητές Γκάρι Σνάιντερ και Μάικλ Μακλούρ. Ο εκδότης Λώρενς Φερλινγκέττι, ο οποίος παρευρέθηκε στην εκδήλωση, προσφέρθηκε άμεσα να δημοσιεύσει το έργο του, στον εκδοτικό του οίκο City Lights. Το Ουρλιαχτό δημοσιεύτηκε τελικά το 1956 με μία εισαγωγή του William Carlos Williams. Πολύ σύντομα απαγορεύτηκε ως άσεμνο Αρχειοθετήθηκε 2019-03-24 στο Wayback Machine., αλλά έπειτα από μια σειρά δικών επετράπη τελικά να συνεχιστεί η κυκλοφορία του. Τα επόμενα χρόνια, μαζί με τον ποιητή Πίτερ Ορλόφσκι, πραγματοποίησε ταξίδια στο Παρίσι, στην Ταγγέρη, στο Μεξικό, στην Ελλάδα, στην Αφρική και στην Ινδία. Η παραμονή του στην Ινδία είχε διάρκεια περίπου δεκαπέντε μήνες και συνδυάστηκε με μία ευρύτερη πνευματική και θρησκευτική αναζήτηση του, που κατέληξε στο να ασπαστεί το βουδισμό. Επέστρεψε στην Αμερική το 1963 συμμετέχοντας στο Συνέδριο Ποίησης του Βανκούβερ μαζί με αρκετούς ακόμα σύγχρονους πειραματικούς ποιητές.
Στην περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ συμμετείχε ενεργά στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις ενώ σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και 1980 είχε γενικά έντονη πολιτική δράση, με συμμετοχή σε κινήματα υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, κατά της κατοχής πυρηνικών όπλων ή για την προστασία του περιβάλλοντος.
Αποτέλεσε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων, ιδιότητα με την οποία προσπάθησε να προωθήσει το σύνολο της μπητ λογοτεχνίας, ενώ το 1986 έγινε επίτιμος καθηγητής φιλολογίας στο Brooklyn College. Το 1993 τιμήθηκε επίσης από τον υπουργό πολιτισμού της Γαλλίας Τζακ Λανγκ με το μετάλλιο Τεχνών και Γραμμάτων Chevalier des Arts et des Lettres. Πέθανε το 1997 στη Νέα Υόρκη.
Στο link που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε
ακόμα περισσότερα γεγονότα που συνέβησαν αυτή την ημερομηνία
Γέγονε την 5η Απριλίου
