31 Ιουλίου 2024
Είναι η 213η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 153 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:27 – Δύση ήλιου: 20:35
Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 8 λεπτά
🌘 Σελήνη 25.5 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Ευδόκιμο, Ευδόκιμη, Ιωσήφ, Σήφη,
Ιωσηφίνα, Ζοζεφίνα, Φρειδερίκο και Φρειδερίκη
Γεγονότα
1801 – Ο λόρδος Έλγιν μεταφέρει την πρώτη μετόπη από τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Λονδίνο. Ο Τόμας Μπρους, 7ος κόμης του Έλγκιν και 11ος κόμης του Κινκάρντιν (Thomas Bruce, 7th Earl of Elgin and 11th of Kincardine), όπως είναι το πλήρες όνομά του, γνωστός και ως Ελγίνος και λόρδος Έλγιν στη χώρα μας, γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 1766 στο Μπλούμχολ της κομητείας Φάιφ της Σκωτίας. Ήταν ο δεύτερος γιος του Τσαρλς Μπρους, 5ου κόμη του Έλγκιν και της συζύγου του Μάρθας Γουάιτ.
Το 1785 κατατάχθηκε στο βρετανικό στρατό με το βαθμό του ανθυπολοχαγού κι έφθασε μέχρι το βαθμό του υποστράτηγου. Από το 1790 και μετά ακολούθησε διπλωματική καριέρα, πρώτα ως πρεσβευτής στις Βρυξέλλες (1790) και στις συνέχεια στο Βερολίνο (1795), κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου του πολέμου κατά της Γαλλίας. Στις 11 Μαρτίου 1799 νυμφεύθηκε τη Μέρι Νέσμπιτ, με την οποία θα αποκτήσει τέσσερα παιδιά. Λίγο αργότερα τοποθετήθηκε έκτακτος πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη, λόγω της εκστρατείας του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο, με οδηγίες να ασχοληθεί αποκλειστικά με πολιτικά ζητήματα. Το Μάιο του 1800 ο Έλγιν έστειλε στην Αθήνα τον γραμματέα της πρεσβείας Γουίλιαμ Χάμιλτον μαζί με έξι καλλιτέχνες και τεχνίτες από την Ιταλία για την καταγραφή των αρχαίων μνημείων της Αττικής και ιδιαίτερα του Παρθενώνα. Ο αρχικός σκοπός του ήταν να λάβει εκμαγεία από διάφορα μνημεία για να διακοσμήσει την έπαυλή του στη Σκωτία.
Όταν τα διεθνή πολιτικά γεγονότα οδήγησαν την Τουρκία σε συμμαχία με τη Μεγάλη Βρετανία εναντίον της Γαλλίας, ο Έλγιν άδραξε την ευκαιρία για να ωφεληθεί προσωπικά και ν’ αποκτήσει μία τεράστια συλλογή από αρχαιότητες. Το 1801 κατόρθωσε να αποσπάσει επιστολή από τον καϊμακάμη Σεγούτ Αβδουλάχ, που εκείνη την περίοδο αντικαθιστούσε τον Μεγάλο Βεζύρη στην Κωνσταντινούπολη, με την οποία προέτρεπε τις οθωμανικές αρχές στην Αθήνα να επιτρέψουν στους ανθρώπους του να ενεργήσουν ανασκαφές γύρω από την Ακρόπολη, υπό τον όρο να μην προξενήσει ζημιές στα μνημεία.
Από το 1801 έως το 1804 τα συνεργεία του Έλγιν δρούσαν στην Ακρόπολη, προκαλώντας σημαντικές ζημίες στα γλυπτά και το ίδιο το μνημείο, αποσπώντας και διαμελίζοντας ένα σημαντικό μέρος (περίπου το ήμισυ) από το σωζόμενο γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, μαζί με ορισμένα αρχιτεκτονικά μέλη, όπως ένα κιονόκρανο κι ένα σπόνδυλο από κίονα. Οι αφαιρούμενες αρχαιότητες συσκευάζονταν σε κιβώτια και μεταφέρονταν δια θαλάσσης στην Αγγλία. Το 1802 φορτώθηκαν τα πρώτα 12 κιβώτια στο ιδιόκτητο ιστιοφόρο του Έλγιν «Μέντωρ». Το πλοίο, όμως, βυθίστηκε στον Αβλέμονα των Κυθήρων και χρειάστηκαν δύο χρόνια για την ανέλκυσή τους.
Το 1803 επιστρέφοντας στην Αγγλία κρατήθηκε αιχμάλωτος στη Γαλλία, όταν παραβιάστηκε η συνθήκη της Αμιένης, και μόλις το 1806 επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου ήδη είχε γίνει αντικείμενο κριτικής από διακεκριμένους συμπατριώτες του (Ντότγουελ, Ντάγκλας, Κλαρκ, Σμιθ, Χόμπχαουζ) για τη μεταφορά των ελληνικών γλυπτών στην Αγγλία. Τον κατηγόρησαν ως κοινό κλέφτη και βάνδαλο, που με αθέμιτα μέσα (δωροδοκίες κλπ) λήστεψε σεβαστά μνημεία του πολιτισμού για ίδιον όφελος.
Το 1807, ο Έλγιν προκάλεσε σκάνδαλο, όταν κατηγόρησε τη σύζυγό του για μοιχεία και την έσυρε στα δικαστήρια, απαιτώντας από τον εραστή της ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Το ζευγάρι χώρισε τον επόμενο χρόνο και ο Έλγιν ξαναπαντρεύτηκε το 1810 με την Ελίζαμπεθ Τάουνσεντ, με την οποία απέκτησε 7 παιδιά. Όμως, είχε χάσει την περιουσία του, εξαιτίας των τεράστιων ποσών που δαπάνησε για τα συνεργεία του, τη μεταφορά των γλυπτών και τις δωροδοκίες των Τούρκων αξιωματούχων, κι έτσι το 1816 αναγκάστηκε να πουλήσει μισοτιμής τη συλλογή του με τα «Μάρμαρα του Παρθενώνα» στο Βρετανικό Μουσείο, όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα. Από το 1790 έως το 1840 μετείχε στη Βουλή των Λόρδων ως αντιπρόσωπος της Σκωτίας, αλλά η παρουσία του στη δημόσια ζωή της Μεγάλης Βρετανίας ήταν μικρή. Ο Τόμας Μπρους 7ος κόμης του Έλγκιν και 11ος κόμης του Κινκάρντιν πέθανε στις 14 Νοεμβρίου 1841, στο Παρίσι, όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του προκειμένου να αποφύγει τους δανειστές του.
1856 – Mε βασιλικό διάταγμα του Όθωνα απαγορεύεται το κάπνισμα στους δημόσιους κλειστούς χώρους. Αιτία της απαγόρευσης αποτέλεσε ο κίνδυνος πυρκαϊάς. Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που δημιουργούν θεσμικό πλαίσιο για την απαγόρευση του καπνίσματος. Συγκεκριμένα, στο σχετικό διάταγμα το οποίο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αναφέρεται ρητά πως κατόπιν συνεννόησης με τον Υπουργό Εσωτερικών, απαγορεύεται το κάπνισμα των υπαλλήλων στα δημόσια γραφεία και καταστήματα, καθώς και των προσερχόμενων σε αυτά, ενώ γίνεται μνεία και στη σημασία της πρόληψης από τα ενδεχόμενα δυστυχήματα πυρκαγιάς.
Ωστόσο, παρά το γεγονός πως η Ελλάδα υπήρξε από τις πρώτες χώρες που δημιούργησαν θεσμικό πλαίσιο για την απαγόρευση του καπνίσματος, σήμερα η χώρας μας παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών (37,6%) και παραμένει στις πρώτες θέσεις με υψηλά ποσοστά καπνιστών μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών.
Όπως αναφέρει ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, παγκοσμίως 7,1 εκατομμύρια θάνατοι το χρόνο οφείλονται στο ενεργητικό κάπνισμα, ενώ 884.000 θάνατοι σχετίζονται με το παθητικό. Και είναι ως εκ τούτου, το παθητικό κάπνισμα η χειρότερη μορφή βίας που μπορεί να ασκήσει κάποιος στον συνάνθρωπό του, καθώς βάζει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του. Επίσης, ο Π.ΙΣ. αναφέρει πως το 25% των θανάτων του ανδρικού πληθυσμού στη χώρα μας, οφείλεται άμεσα ή έμμεσα στο κάπνισμα και σημειώνει σε σχετική ανακοίνωσή του:
“Με αυτό το απαράδεκτο για μια χώρα του δυτικού κόσμου ποσοστό θανάτων από μια συνήθεια που θα έπρεπε να έχει περιοριστεί δραματικά εδώ και δεκαετίες, ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας για ενεργοποίηση του αντικαπνιστικού νόμου, αρχής γενομένης από τα δημόσια κτίρια. Ο Π.Ι.Σ. καλεί την ηγεσία του Υ.Υ.Κ.Α. και κάθε αρμόδια Αρχή να επιβάλλει πάραυτα το νόμο και εκφράζει την πρόθεσή του να βοηθήσει με κάθε μέσο που διαθέτει στον έλεγχο αυτού του μείζονος προβλήματος Δημόσιας Υγείας.”
1920 – Ο Ίων Δραγούμης δολοφονείται στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Παπαδιαμαντοπούλου στην Αθήνα από άνδρες της προσωπικής φρουράς του Ελευθέριου Βενιζέλου. (Ιουλιανά) Μετά την επιτυχία του βενιζελικού κινήματος το 1917 εξορίσθηκε με άλλους αντιβενιζελικούς πολιτικούς στην Κορσική, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου (1918). Επανήλθε στην Ελλάδα για να εξοριστεί αυτή τη φορά στη Σκόπελο. Απελευθερώθηκε στα τέλη του 1919 και ανέπτυξε δράση υπέρ της «Ηνωμένης Αντιπολιτεύσεως», η οποία συσπείρωνε τους αντιβενιζελικούς. Ο Ίων Δραγούμης ήταν ένας από τους ηγέτες της, καθώς ξεχώριζε τόσο για τις πολιτικές και διπλωματικές του ικανότητες, όσο και για την πνευματικότητα και την αγνή φιλοπατρία του.
Την επομένη της απόπειρας δολοφονίας του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Παρίσι (30 Ιουλίου 1920), ο Ίων Δραγούμης δολοφονήθηκε από βενιζελικούς αξιωματικούς στη διασταύρωση των οδών Βασιλίσσης Σοφίας (τότε Κηφισίας) και Παπαδιαμαντοπούλου. Η άσκοπη και άδικη δολοφονία του συγκίνησε το Πανελλήνιο και τον πολιτικό κόσμο. Ο Κωστής Παλαμάς από τις στήλες της Καθημερινής του αφιέρωσε τη Νεκρική Ωδή.
Το συγγραφικό του έργο, αποτελούμενο από πολιτικές μελέτες, άρθρα κοινωνικού προβληματισμού και λογοτεχνήματα, συντονίζεται με την εθνική και πολιτική του δράση. Υπήρξε από τους πρωτεργάτες του δημοτικισμού στην Ελλάδα και συχνά υπέγραφε με το ψευδώνυμο Ίδας. Το πολιτικό του μανιφέστο εμπεριέχεται στο κείμενα Ελληνικός Πολιτισμός (1914) και Μονοπάτι, στο οποίο αναλύει τους σκοπούς της ύπαρξης του ελληνικού έθνους και το περιεχόμενο της εθνικής ιδεολογίας. Ο Ίων Δραγούμης πίστευε βαθιά στην κοινοτική ιδέα και όχι στην αυταπάτη της δημοκρατίας, που μας «σαπίζει», όπως έλεγε.
1960 – Διεξάγονται oι πρώτες βουλευτικές εκλογές στη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία. Οι βουλευτικές εκλογές του 1960 πραγματοποιήθηκαν στις 31 Ιουλίου 1960, λίγες μέρες πριν επικυρωθεί από τη βρετανική βουλή το νομοσχέδιο για την ανεξαρτησία της Κύπρου (16 Αυγούστου 1960). Οι εκλογές διεξήχθησαν με πλειοψηφικό σύστημα και με βάση την αποικιακή νομοθεσία. Οι βουλευτικές έδρες ήταν 50. Με βάση το σύνταγμα η αναλογία Ελλήνων-Τούρκων πρέπει να είναι 70%-30%. Από τις 50 έδρες οι 35 αναλογούσαν σε Έλληνες (Ελληνοκύπριοι) και οι 15 σε Τούρκους (Τουρκοκύπριοι). Το εκλογικό σύστημα που ίσχυε ήταν το πλειοψηφικό σύστημα.[2] Με βάση το πλειοψηφικό σύστημα κάθε ο συνδυασμός που είχε τις περισσότερες ψήφους σε μία περιφέρεια κέρδιζε όλες τις έδρες και οι υπόλοιποι συνδυασμοί καμία. Για σκοπούς βουλευτικών εκλογών η Κυπριακή Δημοκρατία διαιρέθηκε σε έξι εκλογικές περιφέρειες, οι οποίες αντιστοιχούσαν στις έξι διοικητικές περιφέρειες. Οι 50 βουλευτικές έδρες κατανεμήθηκαν κατά εκλογική περιφέρεια με βάση τον αριθμό των εγγεγραμμένων εκλογέων κάθε εκλογικής περιφέρειας. Εκλέχθηκαν οι 35 βουλευτές της Ελληνικής κοινότητας («Πατριωτικό Μέτωπο» 30 έδρες και ΑΚΕΛ 5) και οι 15 της Τουρκοκυπριακής. Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής εκλέγεται ο Γλαύκος Κληρίδης και αντιπρόεδρος ο Ορχάν Μιντερίζογλου.
1976 – Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, με επιστολή του προς τον πρόεδρο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, λόρδο Κιλάνιν, προτείνει τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα.
«[…] Πιστεύω ότι καμιά άλλη χώρα δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει την μόνιμη διεξαγωγή των Αγώνων στην περιοχή της, εκτός από την χώρα που γέννησε την Ολυμπιακή Ιδέα και είχε την ικανότητα να διατηρήσει το βαρύ προνόμιο τελέσεώς τους επί χίλια ολόκληρα χρόνια. […] Η Ελλάς, Κύριε Πρόεδρε, προσφέρεται να διευκολύνει την λύση των προβλημάτων αυτών, διαθέτοντας τον κατάλληλο χώρο, και μάλιστα στην Αρχαία Ολυμπία, για την μόνιμη τέλεση των Αγώνων. Ο χώρος αυτός μπορεί να προσλάβει τον χαρακτήρα ουδετέρου εδάφους με μια διεθνή συμφωνία που θα κατοχυρώνει τα δικαιώματα στις εγκαταστάσεις, θα καθιερώνει το απαραβίαστο της περιοχής και θα αναγνωρίζει τον αποφασιστικό ρόλο της Ολυμπιακής Επιτροπής στην αθλητική αρμοδιότητά της.»
1984 – Η κυβέρνηση Παπανδρέου ανακοινώνει την απόφασή της να προχωρήσει στην αγορά μαχητικών Mirage-2000 και F-16 για την ελληνική Πολεμική Αεροπορία («αγορά του αιώνα»). Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΚΥΣΕΑ, εγκρίνεται η υπογραφή προσυμφώνων για την αγορά 40 αεροσκαφών F-16 και 40 Μιράζ 2000. Υλοποιείται έτσι μια προειλημμένη απόφαση, αγνοώντας το κοινό αίσθημα και τις διαμαρτυρίες για την καταστροφική αυτή επιλογή. Ταυτόχρονα ο πρωθυπουργός ανακοινώνει ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει εσπευσμένα στα εξοπλιστικά προγράμματα του Στρατού και του Ναυτικού, τα οποία αντιπροσωπεύουν κολοσσιαίες δαπάνες και χρέη που πρόκειται να κρατήσουν τη χώρα μας εξαρτημένη για πολλές δεκαετίες. Σύμφωνα με τους αρχικούς υπολογισμούς, το κόστος της «αγοράς του αιώνα» ξεπερνούσε τα 200 δισεκατομμύρια δραχμές. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος, το ποσό αυτό αυξήθηκε σημαντικά ενώ η «αγορά του αιώνα» εξελίχτηκε σε ένα θερμοκήπιο οικονομικών και πολιτικών σκανδάλων.
Το βασικό επιχείρημα που χρησιμοποίησε η κυβέρνηση για να δικαιολογήσει αυτό το πρωτοφανές σε μέγεθος και κόστος εξοπλιστικό πρόγραμμα, ήταν η απειλή από την Τουρκία. Αυτό ήταν, εξάλλου, το μόνιμο και σταθερό επιχείρημα των εκάστοτε κυβερνήσεων για να δικαιολογηθούν οι υπέρογκες δαπάνες για εξοπλισμούς.
Γεννήσεις
1919 – Πρίμο Λέβι. Ο Πρίμο Λέβι γεννήθηκε στις 31 Ιουλίου του 1919 στο Τορίνο από οικογένεια εβραϊκής καταγωγής. Το διάστημα 1934-1937 σπούδασε στο Liceo classico Massimo d’Azeglio του Τορίνο, το οποίο ήταν διάσημο γιατί σε αυτό δίδαξαν πολλοί φωτισμένοι καθηγητές όπως ο Augusto Monti, ο Umberto Cosmo, ο Τσέζαρε Παβέζε (Cesare Pavese) (ο οποίος ήταν και μαθητής στο συγκεκριμένο σχολείο) κ.α. που αντιτάχθηκαν στον φασισμό και υπέστησαν διώξεις.
Αφού τελείωσε το Λύκειο το 1937, γράφτηκε στο τμήμα χημείας του Πανεπιστημίου του Τορίνο. Τον Νοέμβριο του 1938 τέθηκαν σε ισχύ στην Ιταλία οι ρατσιστικοί νόμοι που επέβαλαν πληθώρα διακρίσεων εις βάρος των Εβραίων της χώρας. Μεταξύ άλλων απαγορευόταν πλέον στους Εβραίους η εγγραφή στο Πανεπιστήμιο, όμως όσοι ήδη σπούδαζαν, όπως ο Λέβι, μπορούσαν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Ο Λέβι λόγω της εβραϊκής καταγωγής του αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες στο να βρει εισηγητή για τη διπλωματική του. Τελικά αποφοίτησε με άριστα το 1941 αλλά πάνω στο πτυχίο του αναγραφόταν ότι ήταν Εβραίος.
Το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς άρχισε να εργάζεται σε μια εταιρία εξόρυξης αμιάντου κοντά στο Τορίνο. Η δουλειά του ήταν να βρει μια οικονομική μέθοδο για την εξαγωγή νικελίου από τα υπολείμματα από την εξόρυξη αμιάντου, από το ορυχείο της εταιρίας. Λόγω της εβραϊκής καταγωγής του είχε προσληφθεί ημιπαράνομα (δεν εμφανιζόταν στις καταστάσεις του προσωπικού). Το 1942, με την μεσολάβηση ενός παλιού συμφοιτητή του, προσελήφθη σε μια ελβετική φαρμακευτική εταιρία στο Μιλάνο, όπου ήρθε σε επαφή με μέλη αντιφασιστικών οργανώσεων και εντάχθηκε στο παράνομο Κόμμα της Δράσης (Partito d’Azione).
Τον Οκτώβριο του 1943 εντάχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση Δικαιοσύνη και Ελευθερία (Giustizia e Libertà) στη Βαλ ντ’ Αόστα (Val d’Aosta). Καθώς όμως τόσο ο ίδιος όσο και οι σύντροφοί του δεν ήταν εκπαιδευμένοι, πολύ γρήγορα, τον Δεκέμβριο του 1943, συνελήφθησαν από τη φασιστική αστυνομία και μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο στο Φόσσολι. Στις 22 Φεβρουαρίου του 1944, 650 Εβραίοι, μεταξύ αυτών και ο Λέβι, στοιβάχτηκαν σε ένα τρένο (ήταν 50 άνθρωποι σε κάθε βαγόνι) και μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς. Εκεί καταγράφηκε ως το νούμερο 174.517 και αμέσως οδηγήθηκε στο στρατόπεδο Buna-Monowitz, γνωστό ως Άουσβιτς III (Μόνοβιτς), όπου παρέμεινε μέχρι την απελευθέρωσή του από τον Κόκκινο Στρατό στις 27 Ιανουαρίου του 1945. Από τους 650 Εβραίους που μεταφέρθηκαν εκείνη την μέρα του Φεβρουαρίου στο Άουσβιτς τελικά επέζησαν μόλις 20 άτομα.
1965 – Τζόαν Ρόουλινγκ (Joanne “Jo” Rowling, 31 Ιουλίου 1965[21]), γνωστή κυρίως με τα αρχικά Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (J. K. Rowling), είναι διάσημη Αγγλίδα συγγραφέας. Έγινε διάσημη για τη συγγραφή της σειράς Χάρι Πότερ, τα βιβλία της οποίας έχουν κερδίσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον, έχουν πολυβραβευθεί και έχουν πωλήσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο. Τα βιβλία έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 70 γλώσσες.
Το 2008, στη Sunday Times Rich List, η περιουσία της Ρόουλινγκ υπολογίστηκε στα 560 εκατομμύρια. στερλίνες, καθιστώντας την το 144ο πιο πλούσιο άτομο στον κόσμο και την 12η πιο πλούσια γυναίκα στη Βρετανία. Είναι το πρώτο πρόσωπο παγκοσμίως που κέρδισε περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο δολάρια μόνο από τη συγγραφή βιβλίων. Το 2008 κέρδισε περίπου 300 εκατομμύρια δολάρια.
Ο οίκος Bloomsbury, φοβούμενος ότι τα αγόρια δεν θα αγόραζαν το βιβλίο εξαιτίας του γεγονότος ότι είχε γυναίκα συγγραφέα, ζήτησαν από τη Ρόουλινγκ να χρησιμοποιήσει δύο αρχικά, κρύβοντας έτσι το μικρό της όνομα. Μη έχοντας μεσαίο όνομα, η Ρόουλινγκ επέλεξε το Κ από το όνομα της γιαγιάς της, Κάθλιν Έιντα Μπούλτζεν Ρόουλινγκ (Kathleen Ada Bulgen Rowling), σαν το δεύτερο αρχικό του ψευδωνύμου της.
1969 – Μίλτος Πασχαλίδης. Γεννήθηκε στις 31 Ιουλίου του 1969 στην Καλαμάτα Μεσσηνίας και μεγάλωσε στην Αθήνα. Διδάχθηκε κλασική κιθάρα στο Ελληνικό Ωδείο. Οι σπουδές στο μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ηράκλειο, αποτέλεσαν σταθμό στη ζωή και μουσική του καριέρα, με τη συμμετοχή του, αρχικά, στους Χαϊνηδες για να ακολουθήσει η προσωπική του καλλιτεχνική πορεία. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στη Λάρισα και ζει στην Αθήνα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 συμμετέχει σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα.
‘Εχει συνεργαστεί με πληθώρα ερμηνευτών της ελληνικής μουσικής: Γιώργο Νταλάρα, Δημήτρη Μητροπάνο, Σωκράτη Μάλαμα, Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Γλυκερία, Γιώτα Νέγκα, Χρήστο Θηβαίο, Δημήτρη Μπάση, Νατάσσα Μποφίλου, Μπάμπη Στόκα, Γιάννη Χαρούλη, Μιρέλα Πάχου. Επιπλέον έχει συνεργαστεί με ορισμένους από τους σημαντικότερους συνθέτες και στιχουργούς: Θάνο Μικρούτσικο, Μίκη Θεοδωράκη, Άλκη Αλκαίο, Μάνο Ελευθερίου, Μάριο Τόκα, Αντώνη Μιτζέλο, Οδυσσέας Ιωάννου. Ο πρώτος προσωπικός του δίσκος κυκλοφόρησε το 1995 (Παραμύθι με λυπημένο τέλος). Το 2020 κυκλοφόρησε ο δίσκος “Στη χώρα των αθώων”. Εκτός από τη σύνθεση τραγουδιών έχει ασχοληθεί με τη συγγραφή.
Θάνατοι
1818 – Νικόλαος Σκουφάς. Ο Νικόλαος Σκουφάς γεννήθηκε το 1779 στο Κομπότι της Άρτας από γονείς «μεσαίας τάξης», ο πατέρας του λεγόταν Κουμπάρος αλλά ο ίδιος ασχολούμενος με την κατασκευή σκούφων (πίλων) έλαβε αργότερα το προσωνύμιο Σκουφάς με το οποίο και καθιερώθηκε.
Το 1813, ο Σκουφάς βρισκόταν στη Ρωσία, όπου και εγκαταστάθηκε στην Οδησσό, ασκώντας χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία το παλαιό επάγγελμά του. Με αυτόν τον τρόπο, του δόθηκε η ευκαιρία να γνωριστεί με τον Αθανάσιο Τσακάλωφ και τον Εμμανουήλ Ξάνθο, μετέπειτα συνιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε το έτος 1814, ύστερα από πρόταση του Σκουφά. Ο Σκουφάς διέθετε επαναστατική προπαίδεια: ήταν προκατηχημένος στις ιδέες που θα προέβαλε στην Εταιρεία, από τον Κωνσταντίνο Ράδο, έμπορο στη Ρωσία, γεννημένο στο Τσεπέλοβο των Ιωαννίνων. Ο Ράδος είχε σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, όπου μυήθηκε στον καρμποναρισμό, και είχε προσπαθήσει να ιδρύσει το 1812 στη Μόσχα ελληνική επαναστατική εταιρεία, υπολογίζοντας στα πρώτα μέλη της και τον Σκουφά. Ο Σκουφάς ανέλαβε τη διάδοση και την κατήχηση μελών από το πλήθος των ομογενών της Ρωσίας. Μερικά από τα μέλη που μύησε ήταν ο Γεώργιος Σέκερης, ο Αντώνιος Κομιζόπουλος, ο Νικόλαος Γαλάτης και ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος. Αρχικά, οι προσπάθειές του στη Μόσχα και την Πετρούπολη δεν ευδοκίμησαν, αλλά στη συνέχεια βρήκε ανταπόκριση στην Οδησσό, στις αρχές του 1816.
Στην Οδησσό, ο Νικόλαος Σκουφάς συνεργάστηκε με τον Άνθιμο Γαζή, ο οποίος τελικά είχε αναλάβει έναν πολύ αποφασιστικό ρόλο στη διάδοση της Φιλικής Εταιρείας, αναθέτοντάς του τη μύηση κλεφτών και αρματολών της Στερεάς Ελλάδας. Ο ίδιος ανέλαβε να διαδώσει την ιδέα της Φιλικής Εταιρείας στην Πελοπόννησο, περνώντας για αυτόν ακριβώς το σκοπό από την Κωνσταντινούπολη. Το 1818 με προτροπή του Σκουφά, η έδρα της Φιλικής Εταιρείας μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί ο Σκουφάς μύησε τον Παναγιώτη Σέκερη (αδελφό τού ήδη μυημένου Γεωργίου Σέκερη) ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην χρηματοδότηση του έργου της Εταιρείας. Ο Σκουφάς ισχυριζόταν ότι η έδρα της Εταιρείας έπρεπε να μεταφερθεί στην Πελοπόννησο παρά τις αντιρρήσεις των άλλων δύο συνιδρυτών.
Ωστόσο, η κακή υγεία του δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει την αποστολή του. Πέθανε στις 31 Ιουλίου 1818 στο Μέγα Ρεύμα της Κωνσταντινούπολης και τάφηκε στον τοπικό ναό των Ταξιαρχών. Το όνομά του έχει δοθεί στον Δήμο που ανήκει το Κομπότι, σε κεντρικό δρόμο της πόλης της Άρτας (στον οποίο βρίσκεται το κτίριο που στεγαζόταν αρχικά η επιχείρησή του) αλλά και σε δρόμο στο κέντρο της Αθήνας, στο Κολωνάκι.
1944 – Αντουάν Ντε Σεν Εξιπερί. Ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ (29 Ιουνίου 1900 – 31 Ιουλίου 1944) (Πλήρες όνομα Αντουάν-Ζαν-Μπατίστ-Μαρί-Ροζέ ντε Σαιντ-Εξυπερύ – Antoine-Jean-Baptiste-Marie-Roger de Saint-Exupery) ήταν Γάλλος συγγραφέας , γνωστός στο ευρύ κοινό από το βιβλίο του «Ο Μικρός Πρίγκιπας», το οποίο μεταφράστηκε σε 250 γλώσσες και έρχεται ως ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία στο κόσμο. Βρίσκεται δεύτερο από την κορυφή της λίστας: Βιβλία με περισσότερα από 100 εκατομ. αντίτυπα. Ο Εξυπερύ δεν ήταν όμως ένας διηγηματογράφος, αλλά ένας βαθύς φιλόσοφος που αποτύπωνε τη ζωή κι ανέλυε τον προορισμό της. Από την άποψη αυτή το έργο που τον χαρακτηρίζει απόλυτα είναι τα βιβλία του «Γη των Ανθρώπων» και το «Ταχυδρομείο του Νότου», που αποτελούν το απάνθισμα της φιλοσοφίας του.
Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αφιερώθηκε στην κατάκτηση των αιθέρων της πολιτικής αεροπορίας, της οποίας είναι ιστορικά απ’ τους μεγάλους προδρόμους , ήταν ηγετικός παράγων της δημιουργίας της πρώτης διεθνούς γαλλικής εμπορικής εταιρείας από την οποία ξεπήδησε η Air France, ήταν δοκιμαστής αεροπλάνων της Air France και πολέμησε στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην πτώση της Γαλλίας, όπου και παρασημοφορήθηκε για να σκοτωθεί τελικά το 1944. Η Γαλλία και οι γαλλόφωνες χώρες τιμούν με το όνομά του σωρεία δρόμων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Το διεθνές αεροδρόμιο της Λυών ονομάζεται Σαιντ-Εξυπερύ.
Τα βιβλία του και η ζωή του έχουν γίνει θέματα περίπου 10 ταινιών, αν και μερικές από αυτές έχουν χαθεί από τις προπολεμικές ταινιοθήκες.
2001 – Γιάννης Σπάρτακος. Γεννήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 1914 στην Αθήνα.[εκκρεμεί παραπομπή] Διδάχθηκε πιάνο από μικρή ηλικία. Σπούσασε στο Ελληνικό Ωδείο με τη Σοφία Σπανούδη και θεωρητικά με τον Αλέκο Κόντη. Ως έφηβος συνόδευε τις προβολές βουβών ταινιών σε κινηματογράφο των Αθηνών. Τη δεκαετία του 1930 ξεκίνησε την καθαρά επαγγελματική του καριέρα ως πιανίστας στα βαριετέ και στα καμπαρέ της εποχής. Το 1940 γνώρισε τη Ρένα Βλαχοπούλου, με την οποία συνεργάστηκε για πρώτη φορά, αλλά η καλλιτεχνική επαφή τους διακόπηκε λόγω του Ελληνοϊταλικού πολέμου και της επιστράτευσης. Συναντήθηκαν πάλι στη διάρκεια της Κατοχής και συνεργάστηκαν σε επιθεωρήσεις του Αλέκου Σακελλάριου και του Χρήστου Γιαννακόπουλου, με μεγάλη επιτυχία. Ο Σπάρτακος άσκησε μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της Βλαχοπούλου ως τραγουδίστριας, η οποία κέρδισε τότε από το κοινό τον τίτλο «βασίλισσα της τζαζ» και ο Σπάρτακος τον αντίστοιχο του «βασιλιά».
Ο Σπάρτακος συνέχισε την καλλιτεχνική παρουσία του στις δεκαετίες 1940-1960, κυρίως ως επικεφαλής μουσικών σχημάτων σε διάσημα κέντρα των Αθηνών, όπως τα «Αστέρια» (όπου η Νανά Μούσχουρη τραγούδησε το 1957 για πρώτη φορά συνοδευόμενη από ορχήστρα) και το «Κing’s Palace», το ξενοδοχείο «Ακροπόλ», αλλά και το κέντρο «Κάστρα» της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, περιόδευε τακτικά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα εκτός Ελλάδος, στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή, παίζοντας ακόμη κι ενώπιον του βασιλιά της Αιγύπτου Φαρούκ και του Σάχη της Περσίας. Την περίοδο 1946-1951 περιόδευσε με τη Βλαχοπούλου, η οποία είχε πρωτοτραγουδήσει στην Κατοχή την μετέπειτα παγκόσμια επιτυχία του «Θα σε πάρω να φύγουμε» (στο κινηματοθέατρο «Σινέ Νιους» της Οδού Σταδίου, ο μεταγενέστερος κινηματογράφος «Άστορ»). Το τραγούδια αυτό ηχογραφήθηκε, με τον τίτλο «Greek Βolero», από τη διάσημη ορχήστρα του Κουβανο-ισπανού Σαβιέ Κουγάτ (Ξαβιέ Κουγκάτ) στην Αμερική.
Στις γνωστές συνθέσεις του συγκαταλέγονται τα τραγούδια «Εσένα» (1959), τρίτο βραβείο στο Α΄ Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού (Αθήνα, 1959), με το οποίο καθιερώθηκε ως ερμηνευτής ο Γιάννης Βογιατζής, τα «Τι κρίμα αγάπη μου», «Ένα φιλάκι να σού ‘δινα», «Αν είχατε τα μάτια τα δικά μου», «Σιγοψιχαλίζει» κ.άλ. Στον Σπάρτακο ανήκει και το τραγούδι «Θα γυρίσεις ξανά», που υπήρξε η πρώτη ηχογράφηση της Σοφίας Βέμπο το 1935. Ο Σπάρτακος προτίμησε να το δώσει σε εκείνην, παρά στη Σούλα Καραγιώργη, που τότε μεσουρανούσε. Στους παλιότερους καλλιτέχνες που ερμήνευσαν συνθέσεις του περιλαμβάνεται η γνωστή τραγουδίστρια Ροζίτα (Ροσίτα) Σεράνο από τη Χιλή, καθώς και οι Σούλα Καραγιώργη, Πάνος Παπαθανασίου, Δανάη, Ζωίτσα Κουρούκλη. Από τη νεώτερη γενιά, τραγούδια του ερμήνευσαν -μεταξύ άλλων- οι Μαρινέλλα, Τάνια Τσανακλίδου, Μπέσσυ Αργυράκη, ο Δάκης και ο Γιάννης Πετρόπουλος.
Ο Γιάννης Σπάρτακος απεβίωσε στην Αθήνα, στις 31 Ιουλίου 2001, στον Ευαγγελισμό, από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
