Α! γη μου, Α! πατρίδα μου, Α! ρίζα βαθιά,
πότε θα ξαναγίνεις δέντρο για σένα και τον κόσμο;
[Μήτσος Κασόλας, “Για ένα μανιφέστο πολιτισμού”]
- του Κ. Ν. Μ. Καζαμιάκη*
Ο συγγραφέας του πολιτισμού, Μήτσος Κασόλας, γεννήθηκε το 1936. Σπούδασε κινηματογράφο και θέατρο. Εργάστηκε ως φωτογράφος και οπερατέρ στο κινηματογραφικό τμήμα του Υπουργείου Παιδείας μέχρι που τον απόλυσε η χούντα. Στη Φίνος Φιλμ, για τρία χρόνια ήταν βοηθός του σκηνοθέτη Ντίνου Δημόπουλου.
Ήταν μέλος γνωμοδοτικών επιτροπών, για σενάρια, στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Ασχολείται με τη συγγραφή βιβλίων και σεναρίων. Άσκησε και το επάγγελμα του δημοσιογράφου από το 1972 έως το 1992, σε πολλές εφημερίδες του κέντρου και της περιφέρειας: “Tα Nέα”, “Aυγή”, “Οικονομική Πορεία” κ.ά.
Από το 1964 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές, ένα χρονικό, ένα δοκίμιο για τον Νίκο Καββαδία, οχτώ μυθιστορήματα και έξι θεατρικά έργα.
Το 1971 παντρεύτηκε με την Αριάδνη. Το 1972 γεννήθηκε η πρώτη τους κόρη Αγγελική και το 1975 η δεύτερη Μαρία.
Το 1974 πήρε το A’ Κρατικό Βραβείο για το χρονικό του “H άλλη Αμερική” και το 1982 τιμήθηκε με το A’ Κρατικό Βραβείο για το μυθιστόρημά του “O Πρίγκιπας”, που προβλήθηκε ως τηλεοπτική σειρά, είκοσι έξι επεισοδίων, στην ET-1, σε σκηνοθεσία του Τάσου Ψαρρά.
Το μυθιστόρημά “Αγγελίνα” μεταφέρθηκε ως σειρά στη ΝΕΤ, επίσης από τον Τάσο Ψαρρά, με τον τίτλο “Ο θησαυρός της Αγγελίνας”.
Ποιήματά του μελοποίησε ο Γιάννης Mαρκόπουλος και έχουν ενσωματωθεί στην ταινία του Zυλ Nτασέν “Δοκιμή”.
Αποσπάσματα του βιβλίου του “H άλλη Αμερική” περιέχονται σε βιβλία της μέσης εκπαίδευσης.
Μία σειρά από τα έργα του διδάσκονται στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ στο τμήμα ξένων γλωσσών.
Επιλογή από το ποιητικό του έργο μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην Αμερική με τον τίτλο “Harvest” το 1971.
Βιβλία του Μήτσου Κασόλα.
2019 Η Γερακίνα, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2018 Έξι θεατρικά έργα, Andy’s Publishers | 2018 Ο πρίγκιπας, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2017 Για ένα μανιφέστο πολιτισμού, Gutenberg Γιώργος & Κώστας Δαρδανός | 2015 Το μέλλον είναι πίσω μας, Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων | 2009 Νίκος Καββαδίας, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2007 Ερμιόνη, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2006 Η άλλη Αμερική, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2005 Αγγελίνα, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2004 Νίκος Καββαδίας, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2002 Όλα για την αγάπη του Χάρη, Εκδόσεις Καστανιώτη | 2000 Τρεις αρραβώνες, πέντε γάμοι, ένα τρένο, Εκδόσεις Καστανιώτη | 1999 Το γένος το ιερό και το βέβηλο, Εκδόσεις Καστανιώτη | 1998 Το σάπιο νερό, Εκδόσεις Καστανιώτη | 1997 Μια σοφή μαϊμού και ένας τρελός χρυσοθήρας, Εκδόσεις Καστανιώτη | 1996 Ο πρίγκιπας, Εκδόσεις Καστανιώτη | 1992 Το γένος το ιερό και το βέβηλο, Κέδρος | 1990 Ο άρχοντας του κόσμου, Κέδρος | 1989 Βοαλεία ή μια τρύπα στο σύμπαν, Εξάντας | 1989 Το σάπιο νερό, Κέδρος | 1987 Η άλλη Αμερική, Κέδρος.
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΑΝΘΡΩΠΕΥΕΙ, που ενώνει, που μας φιλιώνει με τον εαυτό μας, με τους άλλους και με τη φύση, είναι το θέμα του βιβλίου, «Για ένα μανιφέστο πολιτισμού» για μια αναγέννηση της Ελλάδας και όχι μόνο. Και γιατί όχι μόνο;
«Γιατί ότι είναι βαθιά ελληνικό είναι και παγκόσμιο. Και ότι είναι βαθιά παγκόσμιο είναι και ελληνικό.» [Μ. Κασόλας, Για ένα μανιφέστο πολιτισμού, εισαγωγικό σημείωμα, σελ.13.]
«We are all Greeks. Our laws, our literature, our religion, our arts, have their root in Greece. (Είμαστε όλοι Έλληνες. Οι νόμοι μας, η λογοτεχνία μας, η θρησκεία μας, οι τέχνες μας, έχουν τη ρίζα τους στην Ελλάδα). [Percy Shelley, 1792- 1822.]
Η τριλογία του Μήτσου Κασόλα: Πρίγκιπας- Αγγελίνα- Γερακίνα.
Τα τρία μυθιστορήματα του συγγραφέα Μήτσου Κασόλα: ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ- ΑΓΓΕΛΙΝΑ-ΓΕΡΑΚΙΝΑ, αποτελούν μια τριλογία με αυτόνομο μύθο το καθένα. Με την ΓΕΡΑΚΙΝΑ ολοκληρώνεται η τριλογία που αφορά στην ιστορία, στα πάθη και στους αγώνες «ενός ολόκληρου λαού», όπως αποφάνθηκε σε μια κριτική του για τον ΠΡΙΓΚΙΠΑ, ο πεζογράφος Ανδρέας Φραγκιάς. Κοινό στοιχείο και στα τρία μυθιστορήματα ο ίδιος τόπος ζωής των βασικών ηρώων τους και πολλών άλλων προσώπων, με συνεχείς εκπλήξεις και ανατροπές μη αναμενόμενες …
Ο ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ( Πρώτο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και τηλεοπτική σειρά από την ΕΡΤ) είναι η ζωή ενός φτωχού αγρότη που σκηνοθετεί τον θάνατό του για να του σβηστούν τα χρέη του και να είναι «καθαρός» από αυτά μετά την … «ανάσταση» του…
Η ΑΓΓΕΛΙΝΑ (τηλεοπτική σειρά και αυτή από την ΕΡΤ) είναι 105 χρονών και στα πρόθυρα του τέλους της, επιθυμεί να παρευρεθούν στην κηδεία της οι συγγενείς και τα τρισέγγονα της ακόμα, που έχουν μεταναστεύσει σε ξένες χώρες. Το δέλεαρ για να παρευρεθούν είναι η διαθήκη της που θα ανοιχτεί στην ταφή και τους περιέχει όλους!. Το περιεχόμενο της, μεγάλη έκπληξη και ευλογία… αγάπης!
Η ΓΕΡΑΚΙΝΑ είναι 113 χρονών, και λόγω αυτής της ηλικίας της, δεν θυμάται τίποτα από τη ζωή της. Οι μνήμες της δεν λειτουργούν. Και όμως είναι πολλοί αυτοί που τρέμουν μήπως και ζωντανέψουν, φέρνοντας στο φως πολλά ένοχα μυστικά και εγκλήματα. Πράγμα που συμβαίνει κάποια στιγμή, προκαλώντας έναν ανεμοστρόβιλο δραματικών και τραγικών καταστάσεων και κωμικών επίσης! Και εξαιτίας της αφυπνισμένης της μνήμης, προκύπτει μια τρομερή πατροκτονία, τρεις φόνοι και μια αυτοκτονία, και ο θάνατος της Γερακίνας, με αναμενόμενη την παραπέρα ερήμωση ενός άλλοτε μεγάλου ιστορικού χωριού. Η ΓΕΡΑΚΙΝΑ είναι κι αυτή η ιστορία ενός ολόκληρου λαού, αλλά και μιας ολόκληρης ίσως χώρας, που μέρα με τη μέρα φαίνεται να χάνει την ιστορία της και τον πολιτισμό της ….
Πως όμως παρόλα αυτά καταφέρνει ο συγγραφέας, και με τη ΓΕΡΑΚΙΝΑ του, να προξενεί άφθονο γέλιο; Ο αναγνώστης θα το διαπιστώσει διαβάζοντας το βιβλίο.
«.. ο χρόνος κρύβει τα μυστικά και ο χρόνος τα φανερώνει..» [Μήτσος Κασόλας, Η Γερακίνα, εκδ. Καστανιώτη 2019, σελ. 95.]
«Οι άνθρωποι στα μικρά μέρη λένε πολλά και τρέφονται απ` αυτά.» [Μήτσος Κασόλας, Η Γερακίνα, εκδ. Καστανιώτη 2019, σελ. 214.]
Ο τόπος του Μήτσου Κασόλα, της οικογένειας Κασόλα αλλά και των ηρώων του, Πρίγκιπα, Αγγελίνας και Γερακίνας: «Κοίταζε ολόγυρα τον Κουμαριά, το όρος Παναιτωλικό, που ξεκινούσε από το Αγρίνιο και έφτανε ανατολικά ως το Βελούχι, έβλεπε και τη λίμνη ολογάλαζη, και τον Εύηνο, τον Φίδαρη, να διασχίζει τον κάμπο του χωριού, τα χωράφια και τ` αλώνια του: “Καλότυχα που είναι τα βουνά που δε γερνάνε, που δεν φοβούνται αστραπές που δεν παραπονιούνται”» [Μήτσος Κασόλας, Η Γερακίνα, εκδ. Καστανιώτη 2019, σελ. 45.]
«Το μυαλό του γύριζε ξανά και ξανά στο Δαφνί (Δερβέκιστα), στο σπίτι του, στην πλατεία, στο σχολείο, στα σοκάκια, στα μαγαζιά, στα καφενεία, στις βρύσες, στις ρεματιές, στα ψηλώματα από τα οποία έβλεπε κάτω ολόκληρη τη λίμνη της Τριχωνίδας με τα παραλίμνια χωριά που τις νύχτες, όταν ανάβανε τα φώτα τους, έδειχναν σαν να ήταν ένα μεγάλο φωτεινό περιδέραιο της λίμνης». [Μήτσος Κασόλας, Η Γερακίνα, εκδ. Καστανιώτη 2019, σελ. 151.]
Για την παρουσίαση της Γερακίνας στον Ιανό
Πραγματοποίησα για τον Μήτσο Κασόλα, στον «Ιανό», δύο δίωρες εκδηλώσεις στις 13 Ιουνίου 2018 και στις 5 Δεκεμβρίου 2019. Και στις δύο εκδηλώσεις συνεργάστηκα με την Αριαδνη Κασόλα. Η Αριάδνη, παρούσα σε όλες τις εκδηλώσεις για τον Μήτσο, ήταν η ψυχή κάθε δραστηριότητας σχετικά με τον σύζυγο της Μήτσο Κασόλα. Η εκδήλωση της 5ης Δεκεμβρίου 2019, ήταν η τελευταία εκδήλωση για την Αριάδνη. Δέσποζε μέσα στον χώρο, μιλούσε και είχε μια καλή κουβέντα κι ένα χαμόγελο για όλους.
Σ` αυτήν την εκδήλωση μετά τα εισαγωγικά που ανέφερα για τον Μήτσο Κασόλα, τα βιογραφικά και τα έργα του, αποσπάσματα από τη Γερακίνα, λίγα λόγια για τον τόπο του συγγραφέα, απολαύσαμε το λόγο του Μήτσου Κασόλα και τους: Αγγελική Κασόλα, Ειρήνη Μελά, Γιάννη Καρούνη, από τη θεατρική ομάδα “Πείραγμα” που διάβασαν αποσπάσματα από τη Γερακίνα:
Στο πιάνο έπαιξε μελοποιημένα ποιήματα του συγγραφέα ο μουσικοσυνθέτης Νίκος Πλάτανος.
Η κόρη του συγγραφέα Αγγελική Κασόλα είχε μια έκπληξη για τον πατέρα της αφού η υπέροχη τραγουδίστρια Κατερίνα Κατσίγιαννη τραγούδησε A cappella το αγαπημένο δημοτικό τραγούδι του Μήτσου Κασόλα: Tώρα τα πουλιά, τώρα τα χελιδόνια.
Tώρα τα πουλιά, τώρα τα χελιδόνια
τώρα οι πέρδικες συχνολαλούν και λένε.
– Ξύπνα αφέντη μου, ξύπνα καλέ μ’ αφέντη,
ξύπνα αγκάλιασε κορμί κυπαρισσένιο
κι άσπρονε λαιμό, βυζάκια σαν λεμόνια,
σαν το κρύο νερό πο ’ρχεται από τα χιόνια.
Μετά πήραν το λόγο οι: Γιώργος Γραμματικάκης, Δημήτρης Παπαχρήστος, Μάνος Ζαχαρίας, Μανόλης Χατζηνάκης και μίλησαν για τον Μήτσο Κασόλα, για το έργο του και την ιδιαίτερη συμβολή του στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου.
*Αρχιτέκτων, Ιστορικός Αρχιτεκτονικής, Ιστορικός Τέχνης.
** Αφιερώνεται στη μνήμη της Αριάδνης Κασόλα ( 1944- 16 Μαΐου 2020).
Αριάδνη αγαπημένη, γη μας, πατρίδα μας, ρίζα βαθιά
Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στην efsyn.gr στις 15.08.2020
