...
Το Λαζαρέτο (Βαθύ) απέχει από το Αγρίνιο
207 χλμ. (μέσω Πάτρας – Κεφαλονιάς) και 201 χλμ. (μέσω Λευκάδας – Κεφαλονιάς)
– Επιμέλεια: Λ. Τηλιγάδας –
Κλικ για μεγέθυνση
Λαζαρέτο | Μια μικρή Σπιναλόγκα στο Ιόνιο
Το Λαζαρέτο ή Σωτήρος ή Λοιμοκαθαρτήριο της Ιθάκης
είναι ένα μικρό νησάκι στην είσοδο του λιμανιού στο Βαθύ
που την περίοδο της Ενετοκρατίας λειτουργούσε ως καθαρτήριο
| Ακριβώς απέναντι από τις ακαρνανικές ακτές, στο ύψος του Πεταλά, στο κέντρο σχεδόν του κόλπου που βρίσκεται το λιμάνι της Ιθάκης, στο Βαθύ και μπροστά απ΄ αυτό, υπάρχει ένα μικρό νησάκι, το οποίο σήμερα σε τίποτα δεν θυμίζει το παρελθόν του. Ένα μικρό νησάκι φυλακή-καθαρτήριο, όπως η Σπιναλόγκα στην Κρήτη, που μέχρι την επέλαση του Ιανού ήταν κατάφυτο από πεύκα. Το νησάκι αυτό βρίσκεται πιο κοντά στη δυτική άκρη του λιμανιού από την ακτή της οποίας μπορεί κανείς να το προσεγγίσει ακόμα και κολυμπώντας.
Το νησάκι όπως αναφέραμε ήδη ξεκίνησε ως λοιμοκαθαρτήριο, μετετράπηκε σε φυλακή και σήμερα αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα μέρη του Ιονίου για ζευγάρια απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, τα οποία το επιλέγουν, ως έναν άκρως ρομαντικό προορισμό, για να παντρευτούν και να δώσουν όρκους αιώνιας αγάπης.
Οι πρώτες μαρτυρίες για το Λαζαρέτο της Ιθάκης ξεκινούν από την εποχή της Ενετοκρατίας. Τότε, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, τα καράβια που έρχονταν από μακριά χρειαζόταν να μείνουν σε καραντίνα, για την αποφυγή μολυσματικών ασθενειών, προτού ξεφορτώσουν. Από τη χρήση αυτή προέρχεται και η ονομασία του νησιού, καθώς Λαζαρέτο, δηλαδή λοιμοκαθαρτήριο, είχαν όλα τα μεγάλα λιμάνια των Ενετών – όπως η ίδια η Βενετία, αλλά και η Κέρκυρα, της οποίας το Λαζαρέτο αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως λεπροκομείο και τόπος εξορίας.
Στο λοιμοκαθαρτήριο, ο λιμενικός γιατρός αναλάμβανε να ορίσει τις ημέρες καραντίνας για το πλήρωμα. Αν και ο όρος «καραντίνα» παραπέμπει σε 40 ημέρες απομόνωσης, από το ιταλικό quaranta (σαράντα), εν τούτοις η τελική απόφαση ήταν αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων. Ο γιατρός ρωτούσε, μεταξύ άλλων, από πού ερχόταν το καράβι, επί πόσες ημέρες ταξίδευε κι αν στον τόπο αναχώρησης υπήρχε σε έξαρση κάποια μολυσματική ασθένεια και κατόπιν ανακοίνωνε πόσες ημέρες θα έπρεπε οι ναυτικοί να μείνουν κλεισμένοι εκεί – σε μια ιδιότυπη «φυλάκιση».
Ενώ το πλήρωμα βρισκόταν υπό περιορισμό στο Λαζαρέτο, το υγειονομείο αναλάμβανε δράση: οι φύλακες του λιμανιού, οι «βαρδιάνοι» του υγειονομείου, αναλάμβαναν να προσέχουν το πλοίο, ενώ γινόταν απολύμανση με καπνό από θειάφι στα ρούχα, στις επιστολές, ακόμα και στα πανιά, που πλένονταν στη θάλασσα. Από τον 18ο αιώνα και μετά, σύμφωνα με αναφορές περιηγητών που διασώζονται, στο Λαζαρέτο υπήρχε η εκκλησία του Παντοκράτορα, που λειτουργούσε ως μοναστήρι, ενώ το υγειονομείο χρησιμοποιούσε τα γύρω κτήρια.
Ως φυλακή το Λαζαρέτο υποδεχόταν κατάδικους από κάθε σημείο της τότε Ελλάδας έως και το 1912. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου φυλακίστηκαν εκεί αιχμάλωτοι, ενώ αμέσως μετά η χρήση του ως φυλακή σταμάτησε και οι εγκαταστάσεις εγκαταλείφθηκαν. Το κτήριο των φυλακών όμως παρέμενε επί δεκαετίες στο Λαζαρέτο, καλύπτοντάς το, έως τους σεισμούς του Αυγούστου του 1953, που χτύπησαν την Ιθάκη, την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο, οπότε υπέστη σοβαρές ζημιές και κατεδαφίστηκε.
Γεμάτο πεύκα είναι σήμερα το Λαζαρέτο της Ιθάκης – πολλοί το αποκαλούν «στολίδι» του λιμανιού του γραφικού νησιού. Κανένα ίχνος δεν μαρτυρά τη σκοτεινή ιστορία του και αν κάποιος δεν δει παλιές, ασπρόμαυρες φωτογραφίες, δύσκολα μπορεί να αντιληφθεί πόσο διαφορετικά ήταν τα πράγματα πριν από 100 χρόνια.
Το παλιό λοιμοκαθαρτήριο, οι φυλακές και το σημερινό Λαζαρέτο, διαθέτουν πάντως ένα σημείο που μένει κοινό ως σήμερα: Πρόκειται για το εκκλησάκι του Σωτήρα, που χρονολογείται από τα μέσα του 17ου αιώνα (το 1668, σύμφωνα με πηγές).
Παραμονή της γιορτής και ανήμερα, στις 5 και 6 Αυγούστου, καΐκια μεταφέρουν τους πιστούς στο Λαζαρέτο για τη Λειτουργία, ενώ τα τελευταία χρόνια το νησάκι έχει εξελιχθεί σε «in» προορισμό για την τέλεση γάμων – ντόπιων και επισκεπτών που το προτιμούν.
Φωτογραφία κορυφής: Επί ενετικής κυριαρχίας, το Λαζαρέτο λειτούργησε ως λοιμοκαθαρτήριο. Οι πηγές αναφέρουν ότι τουλάχιστον από το 1560, έδεναν εκεί τα πλοία που προσέγγιζαν την Ιθάκη και παρέμεναν σε καραντίνα 40 μέρες πριν τους επιτραπεί να προσεγγίσουν την ακτή, για λόγους υγείας – τότε οι μολυσματικές ασθένειες ήταν από τις κύριες αιτίες θανάτου.
Με πληροφορίες από πηγή | Μάριος Καλογερόπουλος
———————————————————————————————
Πηγή: https://www.newsbomb.gr/
