Γέγονε την 26η Οκτωβρίου


...

Ο γέγονε… Γέγονε |


Γεγονότα

 

1863 – Ιδρύεται η Ένωση Ποδοσφαίρου της Αγγλίας και τίθενται οι πρώτοι κανονισμοί του αθλήματος. Το ποδόσφαιρο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, γεννήθηκε στην Αγγλία μέσα από μια διαδικασία οργάνωσης και διαφοροποίησης από το ράγκμπι. Το 1857 ιδρύεται το Sheffield Football Club, το πρώτο ποδοσφαιρικό σωματείο στον κόσμο, το οποίο ένα χρόνο αργότερα συντάσσει τους περίφημους «Κανόνες του Σέφιλντ».

Οι κανόνες αυτοί αποτέλεσαν τη βάση πάνω στην οποία, το 1863, η νεοσύστατη Football Association (FA) θα θεσμοθετήσει τους επίσημους κανονισμούς του αθλήματος, ξεχωρίζοντας οριστικά το ποδόσφαιρο από το ράγκμπι. Την ίδια εποχή καθιερώνεται και ο όρος «soccer», ως συντόμευση του «association football».

Το 1871, ο γραμματέας της FA, Τσάρλς Άλκοκ, προτείνει τη δημιουργία μιας εθνικής διοργάνωσης – του Κυπέλλου Αγγλίας (FA Cup), του αρχαιότερου ποδοσφαιρικού θεσμού στον κόσμο. Έναν χρόνο αργότερα, διεξάγεται και ο πρώτος διεθνής αγώνας, μεταξύ Αγγλίας και Σκωτίας, που λήγει ισόπαλος 0-0. Παρότι το άθλημα εξαπλώνεται ραγδαία, η FA απαγορεύει τον επαγγελματισμό έως το 1885, όταν τελικά αναγκάζεται να τον επιτρέψει υπό την πίεση των συλλόγων.

Η οριστική θεσμική οργάνωση του ποδοσφαίρου ήρθε το 1888, όταν ο Σκωτσέζος παράγοντας Γουίλιαμ Μακ Γκρέγκορ πρότεινε τη δημιουργία μιας Football League με συνεχή αγωνιστική δράση. Δώδεκα σύλλογοι από τη Βορειοδυτική Αγγλία και τα Μίντλαντς υπέγραψαν την ιστορική συμφωνία, καθιερώνοντας και το σύστημα βαθμολογίας (2-1-0), που επικράτησε διεθνώς για σχεδόν έναν αιώνα. Το αγγλικό ποδόσφαιρο είχε πλέον αποκτήσει τη δομή και τους θεσμούς που θα το ανέδειχναν σε παγκόσμιο φαινόμενο.

 

 

1880 – Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος αναλαμβάνει Πρωθυπουργός της Ελλάδας για 10η φορά (ρεκόρ στην ελληνική πολιτική ιστορία). Πρωτοεκλέχθηκε βουλευτής Μεσσηνίας το 1850 και από τότε επανεκλεγόταν σχεδόν αδιάλειπτα μέχρι τον θάνατό του, με φήμη ικανού ρήτορα και μετριοπαθούς πολιτικού. Από τα πρώτα του βήματα διακρίθηκε για τις τοποθετήσεις του σε ζητήματα οικονομίας και διοίκησης, που του εξασφάλισαν ευρεία αναγνώριση.

Υπηρέτησε σε κρίσιμα υπουργεία —Οικονομικών, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Παιδείας και Εξωτερικών— και δύο φορές διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής. Το 1865 ίδρυσε το Εθνικό Κόμμα, εκφράζοντας την ανάγκη για πολιτική σταθερότητα και εθνική συνεννόηση. Ως πρωθυπουργός χειρίστηκε με ψυχραιμία το Κρητικό Ζήτημα (1866), αποτρέποντας πολεμική σύρραξη με την Τουρκία, ενώ κορυφαία επιτυχία της διακυβέρνησής του υπήρξε η ειρηνική προσάρτηση της Θεσσαλίας και της Άρτας, έπειτα από αποφασιστική αλλά συνετή διπλωματική στάση απέναντι στην Υψηλή Πύλη.

Στο εσωτερικό μέτωπο έλαβε ουσιαστικά μέτρα για την πάταξη της ληστείας (νόμος ΤΟΔ΄ του 1871), ιδιαίτερα μετά το μακελειό του Δηλεσίου, και για τη φορολογική αναμόρφωση του κράτους. Με τον νόμο ΦΠΣΤ΄ περί ευθύνης υπουργών, επέβαλε διαφάνεια στη δημόσια διοίκηση, οδηγώντας σε δίκη τους συνεργάτες του Δημητρίου Βούλγαρη. Παράλληλα προχώρησε σε ανακατανομή 2,65 εκατ. στρεμμάτων γης και χορήγησε αμνηστία σε 100 ληστές ώστε να πολεμήσουν στην Κρήτη. Με ευθυκρισία, νηφαλιότητα και διορατικότητα, ο Κουμουνδούρος άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη διαμόρφωση του ελληνικού κράτους.

 

1912 – Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει τη Θεσσαλονίκη απ’ τους Οθωμανούς. Την ίδια μέρα οι Σέρβοι καταλαμβάνουν τα Σκόπια.

Η Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε στις 26 και 27 Οκτωβρίου 1912 με την είσοδο των ελληνικών στρατευμάτων στην πόλη έπειτα από τις νικηφόρες μάχες των Ελλήνων στα Γιαννιτσά και στο Σαραντάπορο. 20 Οκτωβρίου οι ελληνικές δυνάμεις υπό των εντολών του Βασιλιά Κωνσταντίνου, κατευθυνόταν στην Βόρεια Ήπειρο, προς απελευθέρωση αυτής. Μετά απο έντονη διαφωνία όμως του Ελευθέριου Βενιζέλου με τον Βασιλιά, επικράτησε η διαταγή του Πρωθυπουργού και τα Ελληνικά στρατεύματα οδηγήθηκαν προς απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, ωστε να προλάβουν την επέλαση των Βουλγάρων, οι οποίοι ενδιαφερόταν να καταλάβουν την πόλη και να έχουν πρόσβαση στο Αιγαίο.

Μετά από τις προαναφερόμενες μάχες τα Ελληνικά στρατεύματα κατέλαβαν την πόλη και ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος έκανε θριαμβευτική είσοδο στην Θεσσαλονίκη. Ο Οθωμανός στρατηγός της Θεσσαλονίκης, Χασάν Ταχσίν Πασάς, παρέδωσε την πόλη στους Έλληνες, άνευ όρων και μαζί με 25.000 αιχμαλώτους, με συμφωνία που υπεγράφη στο χωριό Τοψίν (σημερινή Γέφυρα Θεσσαλονίκης).

Με αφορμή το ξέσπασμα του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, με τις βαλκανικές χώρες να στρέφονται εναντίον των Οθωμανών, οι χώρες ξεκίνησαν την επεκτατική πορεία. Οι Έλληνες αφού κατάφεραν να προσαρτήσουν μεγάλο μέρος της Μακεδονίας προσέγγισαν την Θεσσαλονίκη. Τα ελληνικά στρατεύματα της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας πήραν εντολή από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄ να κινηθούν ταχύτατα προς την Θεσσαλονίκη πριν φτάσουν οι Βουλγαρικές στρατιωτικές δυνάμεις, γιατί τότε η Μακεδονία αποτελούσε σημείο σύγκρουσης Ελλήνων και Βουλγάρων για την κυριαρχία στην περιοχή.

Τα στρατεύματα της Θεσσαλίας, με εντολή του Βασιλιά Γεωργίου Α΄ κινήθηκαν βορειότερα και έπειτα από την Μάχη των Γιαννιτσών έφτασαν έξω από την Θεσσαλονίκη, ενώ τα στρατεύματα της Μακεδονίας κατευθύνθηκαν νοτιότερα, με εντολή του Ελευθερίου Βενιζέλου και ύστερα από την Μάχη του Σαρανταπόρου έφτασαν και αυτοί στην Θεσσαλονίκη[ασαφές]. Οι τουρκικές δυνάμεις μετά από την ήττα στο Σαραντάπορο, κατευθύνθηκαν στα Γιαννιτσά δίνοντας αμυντική μάχη για να ανακόψουν την ελληνική πορεία προς την Θεσσαλονίκη, όμως ο ελληνικός στρατός νίκησε την μάχη και προωθήθηκε στην πόλη.

Στις 25 Οκτωβρίου 1912, τα ελληνικά στρατεύματα περικύκλωσαν την Θεσσαλονίκη. Στις 26 και 27 Οκτωβρίου 1912, ο Χασάν Ταχσίν Πασάς αναγκάστηκε να υπογράψει το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες, άνευ όρων και έδωσε 25.000 αιχμαλώτους. Η επικράτεια των Ελλήνων στην Μακεδονία ήταν αιτία που ξέσπασε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος γιατί οι Βούλγαροι δεν έμειναν ικανοποιημένοι από τα εδάφη που κατέλαβαν.

 

1930 – Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος επισκέπτεται την Άγκυρα, εγκαινιάζοντας μία νέα εποχή ειρήνης και φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Δεν λείπουν, ωστόσο, οι διαμαρτυρίες των προσφύγων.

Με τη φράση «χος γκέλντινιζ» (καλώς ορίσατε) να επαναλαμβάνεται σε διαφορετικές γραφές και προσφωνήσεις για τον έλληνα πρωθυπουργό και τη συνοδεία του, σε ατμόσφαιρα εξαιρετικής λαμπρότητας και εγκαρδιότητας, το πολεμικό καταδρομικό «Ελλη» που είχε ξεκινήσει από το Πέραμα στις 25 Οκτωβρίου 1930 για την Κωνσταντινούπολη γινόταν δεκτό με απόδοση τιμών στην ακτή του Χαϊδάρ Πασά, ένα προάστιο της Βασιλεύουσας επί της ασιατικής ακτής του Βοσπόρου, νοτίως του Σκούταρι. Ηταν ένα όμορφο, ζεστό σχετικά, απόγευμα. Οι τρεις ανώτεροι διπλωματικοί υπάλληλοι που συνόδευαν τον πρωθυπουργό και τον έλληνα ΥΠΕΞ Α. Μιχαλακόπουλο με κόπο συμμερίζονταν την αισιοδοξία της πολιτικής ηγεσίας της χώρας τους. Ο Βενιζέλος, αντίθετα, ατένιζε με αισιοδοξία την ακτή.

Για την επιτυχία εκείνης της επίσκεψης, η οποία κατέληξε στη συνομολόγηση μιας σειράς διμερών συμφωνιών, δηλωτική της ελεύθερης και ανεξάρτητης βουλήσεως των δύο λαών να χαράξουν από κοινού την οδό της φιλίας και της συνεργασίας, ο ίδιος ο Βενιζέλος, ευρισκόμενος πλέον στην αντιπολίτευση, τρία χρόνια αργότερα, το 1933, θα ομολογούσε, παρουσία του έλληνα πρεσβευτή στην Αγκυρα Σπ. Πολυχρονιάδη, στον τούρκο ομόλογό του σε δεξίωση στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα: «Αι συμφωνίαι αύται είναι το μεγαλύτερον πολιτικόν έργον το οποίον θα αφήσω μετά τον θάνατόν μου».

Μάλιστα, γράφοντας στη σύζυγό του Ελενα Βενιζέλου, την επομένη κιόλας των εκλογών, έχοντας ήδη ενώπιόν του το πρόγραμμα της εξωτερικής πολιτικής, με κυρίαρχη την ελληνοτουρκική προσέγγιση, εκμυστηρευόταν: «Τώρα,ο Θεός βοηθός! Αν η υγεία μου δεν με προδώσει, πιστεύω πραγματικώς ότι εις μίαν τετραετίαν η Ελλάς ημπορεί να γίνη αγνώριστη» (30 Ιουλίου 1928).

 

Γεννήσεις

 

1795 – Νικόλαος (Χαλκιόπουλος) Μάντζαρος. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα σε οικογένεια ευγενών γαιοκτημόνων με ρίζες από τον 16ο αιώνα. Ο πατέρας του, Ιάκωβος Μάντζαρος, υπήρξε επιφανής νομικός και ιππότης, ενώ η μητέρα του, Ρεγγίνα Τουρίνη, ήταν ποιήτρια και μουσικός. Από μικρός έδειξε μεγάλο ταλέντο στη μουσική· στα οκτώ του άρχισε μαθήματα πιάνου και θεωρίας, ενώ σε εφηβική ηλικία σπούδασε αρμονία, αντίστιξη και σύνθεση με σπουδαίους δασκάλους όπως ο Ιταλός Μπαρμπάτι. Το 1813, σε ηλικία 18 ετών, παντρεύτηκε τη Μαριάννα Ιουστινιάνη, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά.

Ο Μάντζαρος συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στην Ιταλία, όπου συνδέθηκε με τον διάσημο διευθυντή του Βασιλικού Ωδείου Νάπολης, Νικολό Αντόνιο Τσινγκαρέλι, που αναγνώρισε το ταλέντο και τη μόρφωσή του. Παρότι του προσφέρθηκε η διεύθυνση του ωδείου, ο Μάντζαρος προτίμησε να επιστρέψει στην Κέρκυρα το 1826 για να υπηρετήσει τη μουσική παιδεία των Ελλήνων.

Το 1840 ίδρυσε τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, θεμέλιο της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής, και δίδαξε δωρεάν για δεκαετίες, διαμορφώνοντας συνθέτες όπως ο Σπυρίδων Ξύνδας και ο Παύλος Καρρέρ. Είχε στενή φιλία με τον Διονύσιο Σολωμό, του οποίου μελοποίησε τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν», καθιερώνοντας τον ως Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας.

Άνθρωπος ευγενικός, απλός και ανιδιοτελής, ο Μάντζαρος αφιέρωσε όλη του τη ζωή στη μουσική και στην πνευματική ανύψωση των συμπατριωτών του. Πέθανε φτωχός το 1872, αφήνοντας όμως ανεκτίμητη παρακαταθήκη: την απαρχή της νεοελληνικής λόγιας μουσικής και το διαχρονικό σύμβολο της εθνικής ανεξαρτησίας.

 

1916 – Φρανσουά Μιτεράν. Γεννήθηκε το 1916 στη Ζαρνάκ της Γαλλίας, σε οικογένεια ευκατάστατων επαρχιωτών. Ο πατέρας του υπήρξε υπάλληλος των σιδηροδρόμων και αργότερα παρασκευαστής όξους, ενώ η μητέρα του προερχόταν από καθολική αριστοκρατική οικογένεια. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Παρίσι και αποφοίτησε το 1937, ολοκληρώνοντας και σπουδές Νομικής λίγο αργότερα. Κατά τη στρατιωτική του θητεία γνώρισε τον σοσιαλιστή Ζωρζ Νταγιάν, τον οποίο διέσωσε από επίθεση ακροδεξιών, γεγονός που σημάδεψε την πολιτική του πορεία.

Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρέτησε στη Γραμμή Μαζινό, τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε από τους Γερμανούς. Μετά από τρεις αποτυχημένες απόπειρες, δραπέτευσε το 1941 και εντάχθηκε στην Αντίσταση, ενώ αρχικά εργάστηκε στη διοίκηση του καθεστώτος του Βισύ. Το 1944 ο στρατηγός Ντε Γκωλ τον διόρισε Γενικό Γραμματέα για τους Αιχμαλώτους Πολέμου, θέση που σφράγισε τη μεταπολεμική του ανέλιξη.

Από το 1946 εκλέγεται βουλευτής της Νιέβρ και υπηρετεί σε πολλές κυβερνήσεις, μεταξύ άλλων ως Υπουργός Εσωτερικών και Δικαιοσύνης. Το 1965 ήταν υποψήφιος της ενωμένης Αριστεράς απέναντι στον Ντε Γκωλ και το 1971 ανέλαβε την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Το 1981 εξελέγη Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, νικώντας τον Ζισκάρ ντ’ Εσταίν, και επανεξελέγη το 1988.

Κατά την προεδρία του προώθησε την ευρωπαϊκή ενοποίηση, υπέγραψε τις Συνθήκες Σένγκεν και Μάαστριχτ, κατάργησε τη θανατική ποινή και μείωσε το όριο συνταξιοδότησης στα 60 έτη. Πέθανε το 1996, αφήνοντας παρακαταθήκη έναν εκσυγχρονισμένο, ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Γαλλίας.

 

Θάνατοι

 

1822 – Μαχμούτ Πασάς Δράμαλης. Υπήρξε Οθωμανός στρατηγός αλβανικής καταγωγής και μία από τις σημαντικότερες μορφές της οθωμανικής αντίδρασης στην Ελληνική Επανάσταση. Γεννήθηκε στη Δράμα, από όπου και πήρε το προσωνύμιό του. Διακρίθηκε για την ανδρεία και τις στρατιωτικές του ικανότητες σε εκστρατείες στα Βαλκάνια και το 1808 διαδέχθηκε τον πατέρα του, Χαλίλ Μεχμέτ, στην τοπαρχία της πόλης. Το 1820 διορίστηκε διοικητής της Λάρισας και έλαβε μέρος στην εκστρατεία κατά του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, ενώ αργότερα κατέστειλε εξεγέρσεις στα Άγραφα και στο Πήλιο. Μετά τον θάνατο του Αλή Πασά, διορίστηκε Μόρα βαλεσί, δηλαδή διοικητής της Πελοποννήσου, με αποστολή να καταπνίξει την Επανάσταση.

Το καλοκαίρι του 1822, επικεφαλής στρατιάς 30.000 ανδρών, ξεκίνησε από τη Λάρισα και έφτασε στη Θήβα, την οποία πυρπόλησε, προχωρώντας στη συνέχεια μέσω Αττικής και Κορίνθου προς το Άργος. Εκεί βρήκε αντίσταση από 700 Έλληνες υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη, οχυρωμένους στην ακρόπολη. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, εφαρμόζοντας στρατηγική καμένης γης, διέταξε την καταστροφή των σπαρτών και τη μόλυνση των πηγών, οδηγώντας τον τουρκικό στρατό σε πείνα και δίψα.

Αναγκασμένος να υποχωρήσει, ο Δράμαλης κινήθηκε προς την Κόρινθο, αλλά στις 26 Ιουλίου 1822 καταστράφηκε ολοκληρωτικά στα Δερβενάκια από τις ελληνικές δυνάμεις. Από τον στρατό του σώθηκαν μόλις 6.000 άνδρες. Ο ίδιος πέθανε λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 1822 στην Κόρινθο, πιθανότατα από τύφο, συντριμμένος από την ήττα του. Η εκστρατεία του Δράμαλη σφράγισε οριστικά την αποτυχία των Οθωμανών να ανακτήσουν την Πελοπόννησο.

 

————————————————————————
Πηγές: sansimera.gr, el.wikipedia