...
Aγρινιώτικο καλαντάρι
| 14 Απριλίου |
1901: σε εξέγερση οι αμπελοκτήμονες Αγρινίου | 1929: Σύνδεσμος Αυτοκινητιστών Αγρινίου
1944: η Μεγάλη Παρασκευή του Αγρινίου | 1957: επίσκεψη Καραμανλή στο Αγρίνιο
| 14 Απριλίου 1901
Σε αναβρασμό βρίσκονταν οι αμπελοκτήμονες της περιοχής Αγρινίου, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Εμπρός της 16ης Απριλίου 1901. Το ρεπορτάζ βασίζεται σε τηλεγράφημα που εστάλη από το Αγρίνιο στις 14 Απριλίου.
Όπως αναφέρεται, οι αμπελοκαλλιεργητές της περιφέρειας Ρουπακιά καταγγέλλουν ότι, παρότι εξέλεξαν με νόμιμες διαδικασίες αμπελοφύλακες και η εκλογή τους εγκρίθηκε από τον νομάρχη, οι εν λόγω φύλακες απολύθηκαν αμέσως μετά την ορκωμοσία και την ανάληψη των καθηκόντων τους. Οι καλλιεργητές αποδίδουν την αιφνίδια αυτή απόφαση σε πολιτική παρέμβαση ισχυρού τοπικού βουλευτή.
Η απόλυση των αμπελοφυλάκων, σημειώνουν, έχει αφήσει τα αμπέλια εκτεθειμένα στις ανεξέλεγκτες μετακινήσεις των κοπαδιών, προκαλώντας σοβαρές ζημιές και πλήττοντας τα συμφέροντα των παραγωγών. Οι ίδιοι δηλώνουν αποφασισμένοι να αντιδράσουν δυναμικά.
Πάνω από 100 αμπελοκαλλιεργητές υπογράφουν την καταγγελία, την οποία, όπως επισημαίνουν, θα αποστείλουν και στον βασιλιά.
14 Απριλίου 1929
Από το φύλλο του Ριζοσπάστη της 14ης Απριλίου 1929 πληροφορούμαστε ότι περίπου έναν χρόνο νωρίτερα είχε ιδρυθεί στην πόλη του Αγρινίου ένας Σύνδεσμος αυτοκινητιστών. Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, ο σύνδεσμος αυτός είχε περιέλθει σε κατάσταση αδράνειας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η απραξία αυτή οφειλόταν στο γεγονός ότι οι επικεφαλής του συνδέσμου δεν κατάφεραν να χαράξουν μια σταθερή και αποτελεσματική πορεία, ικανή να δώσει ώθηση στο εγχείρημα και να προσελκύσει το ενδιαφέρον των αυτοκινητιστών της περιοχής.
14 Απριλίου 1944
1944 – Η Μεγάλη Παρασκευή του Αγρινίου. Τη Μεγάλη Παρασκευή, 14 Απριλίου 1944, το Αγρίνιο βίωσε μία από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ιστορίας του. Οι δυνάμεις Κατοχής προχώρησαν, σε συνεργασία με το Τάγμα Ασφαλείας Αγρινίου, σε μαζική εκτέλεση 107 Ελλήνων αμάχων και 2 Ιταλών στρατιωτών, ενώ 3 ακόμη απαγχονίστηκαν δημόσια στην κεντρική πλατεία της πόλης, για «παραδειγματισμό».
Τα θύματα είχαν συλληφθεί σε τρεις επιχειρήσεις-«μπλόκα» που πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες σε Πλατεία Χατζοπούλου, Καραπανέικα και Παναιτώλιο. Πολλοί εξ αυτών κρατούνταν στις φυλακές της Αγίας Τριάδας, ενώ άλλοι είχαν μεταφερθεί εκεί από τις Καπναποθήκες Παπαπέτρου, που ένα μέρος τους λειτουργούσε ως φυλακή. Άγνωστα παραμένουν μέχρι σήμερα τα πλήρη στοιχεία των δύο Ιταλών, καθώς και ο τρόπος της σύλληψής τους.
Το πρωί της 14ης Απριλίου, ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής Ηπείρου και Ακαρνανίας εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
«Την 9ην Απριλίου 1944 ο εκ Μεσολογγίου προς Αγρίνιον κατευθυνόμενος σιδηροδρομικός σταθμός υπέστη βορείως της Σταμνάς επίθεσιν κομμουνιστικών συμμοριών και επυρπολήθη. Γερμανοί στρατιώται και και συνταξειδεύοντες Έλληνες πολίται εφονεύθυσαν ή ετραυματίσθησαν. Τραυματισμένοι Γερμανοί στρατιώται εφονεύθησαν ή απήχθησαν ανάνδρως.
»Ως αντίποινα των υπούλων τούτων πράξεων αίτινες πλήττουν αφ΄ενός τον Γερμανικόν στρατόν και αφετέρου τους ειρηνικούς κατοίκους, ελήφθησαν και εξετελέσθησαν τα κάτωθι μέτρα:
»1ον) Σήμερον 120 κομμουνισταί εκ χωρίων κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής και εκ Παναιτωλίου, οίτινες ως διαπιστώθη έλαβον μέρος εμμέσος ή αμέσως εις την εν λόγω πράξιν, ετυφεκίσθησαν ή απηγχονίσθησαν εν Αγρινίω.
»2ον) Εις Σταμνάν και Παναιτώλιον, ωρισμένος αριθμός οικιών, εις τας οποίας είχον διαμείνει συμμορίται ή ανευρέθησαν εν αυταίς όπλα και πυρομαχικά, κατεστράφη.
»3ον) Δέκα χωρία, εξ ων προήρχονται οι λησταί ή τα οποία κείνται κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής υπεχρεώθησαν εις την καταβολήν μεγάλης χρηματικής ποινής. Εις περίπτωσιν επαναλήψεως, όλα τα χωρία, άτινα κείνται παρά την σιδηροδρομικήν γραμμήν ως και εκείνα, ων οι κάτοικοι λαμβάνουν μέρος εις απόπειρας, θα καταστραφούν και οι άνω των 16 ετών άρρενες κάτοικοι αυτών θα υποβληθούν εις αντίποινα.
14 Απριλίου 1944.
Ο στρατιωτικός διοικητής
των γερμανικών Μονάδων Ηπείρου και Ακαρνανίας».
Η μαζική εκτέλεση του Αγρινίου παραμένει μία από τις πιο αιματηρές πράξεις αντιποίνων των Ναζί στην Ελλάδα και έχει μείνει στη μνήμη των κατοίκων ως η «Μεγάλη Παρασκευή του Αγρινίου».
Διαβάστε το σύνολο των αναρτήσεων
που αφορούν στο παραπάνω γεγονός στο link που ακολουθεί:
1944: Η Μεγάλη Εβδομάδα του Αγρινίου
14 Απριλίου 1957
Στις 14 Απριλίου 1957, ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής επισκέφθηκε το Αγρίνιο αμέσως μετά την παρουσία του στο Μεσολόγγι για τον εορτασμό της Εξόδου. Τον συνόδευε ο Υπουργός Εσωτερικών Δημήτριος Μακρής, όπως αναφέρει η εφημερίδα Ελευθερία της 16ης Απριλίου 1957.
Κατά την άφιξή του, ο δήμαρχος Αγρινίου Ανδρέας Παναγόπουλος τον υποδέχθηκε στην είσοδο του Δημαρχείου. Στη συνέχεια, από τον εξώστη του Δημαρχείου, ο πρωθυπουργός απευθύνθηκε στο συγκεντρωμένο πλήθος στην πλατεία Σιντριβανίου.
Στην ομιλία του, επικεντρώθηκε στην αγροτική πολιτική της κυβέρνησης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο καπνικό ζήτημα. Όπως τόνισε, η κυβέρνηση είχε ήδη προβεί σε ενέργειες για τη συγκέντρωση της εσοδείας του 1955 και διαβεβαίωσε ότι θα συνεχίσει να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των καπνοπαραγωγών. Επεσήμανε, ωστόσο, ότι η κρατική παρέμβαση έχει όρια, καθώς οι τιμές των καπνών εξαρτώνται από τη διεθνή αγορά και τη ζήτηση των καπνών εξωτερικής κατανάλωσης. Τόνισε πως οι καπνέμποροι δεν θα πρέπει να εκμεταλλεύονται την ανάγκη των παραγωγών και προειδοποίησε πως, αν επιχειρηθεί κάτι τέτοιο, η κυβέρνηση θα σταθεί αποφασιστικά απέναντί τους — υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει και τη στήριξη των ίδιων των παραγωγών.
——————————————————————————————————————————————————–
*Οι χρονολογίες που καταγράφονται πριν την 16η Φεβρουαρίου 1923 είναι σύμφωνες με την χρονολόγηση των πηγών. Για την αντιστοίχιση με τη σημερινή χρονολόγηση πρέπει στην αντίστοιχη χρονολογία να προστεθούν 13 μέρες
Λίγα λόγια για την φωτογραφία της ανάρτησης
Τρία χρόνια μετά τη Μεγάλη Παρασκευή του ‘44, φτάνει στο Αγρίνιο ο Ελβετός φωτογράφος και φωτορεπόρτερ Werner Bischof, στήνεται σ΄ ένα μπαλκόνι του «Ακροπόλ» και τραβάει αυτή τη φωτογραφία που βλέπετε…
Όσο κι αν η λογική επιμένει να με πείσει για το αντίθετο, τόσο ακόμα πιο πολύ εδραιώνεται η αίσθησή μου ότι αυτή η φωτογραφία δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, μια τυχαία αποτύπωση της στιγμής από έναν μεγάλο καλλιτέχνη. Είναι κάτι παραπάνω… Είναι η απόλυτη αποτύπωση του ίχνους της ψυχής αυτής της πλατείας και της ιστορίας της.
Ο Werner Bischof γεννήθηκε στις 26 Απριλίου 1916 στη Ζυρίχη. Το 1922 η οικογένειά του μετακομίζει στο Waldshut της Γερμανίας, όπου ο μαθαίνει τα πρώτα του γράμματα.
Το 1932 εγκαταλείπει τις σπουδές του για να πάρει το πτυχίο του δασκάλου, και γράφεται στο Kunstgewerbeschule (Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών) της Ζυρίχης, από την οποία αποφοιτά το 1936 με έπαινο.
Από το 1939 εργάζεται ως ανεξάρτητος φωτογράφος για διάφορα περιοδικά. Από το 1945 έως το 1949 ταξιδεύει συνεχώς σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες από τη Γαλλία ως τη Ρουμανία και από τη Νορβηγία ως την Ελλάδα.
Ο φακός του καταγράφει τα «σπαράγματα» τα ερειπίων της μεταπολεμικής Ευρώπης και καθιερώνεται ως ένας από τους κορυφαίους φωτορεπόρτερ της εποχής του με μια ανοιχτή και ευαίσθητη ανθρωποκεντρική ματιά πίσω από το βιζέρ της μηχανής του.
Αποτύπωμα αυτής της ματιάς είναι και η συγκεκριμένη φωτογραφία, την οποία, από την πρώτη στιγμή που την είδα στην ανάρτηση του Αλέξη Κατεφίδη, την θεώρησα και την θεωρώ ως την καλύτερη φωτογραφία της κεντρικής πλατείας του Αγρινίου, όλων των εποχών.
Είναι μια φωτογραφία νοτισμένη με τη θαμπή υγρασία αυτής της πόλης, η οποία έρχεται να καθρεφτίσει και να αναπλάσει, τρία χρόνια μετά την ιστορική φωτογραφία του Ξυθάλη με τον κρεμασμένο Πάνο Σούλο, το απέναντι ακριβώς είδωλο του χώρου.
Τρία χρόνια μετά, λοιπόν, ακριβώς απέναντι…
Δεν είναι η τύχη που ορίζει το κάδρο· ούτε η τέχνη είναι… Είναι η μνήμη του χώρου, που ανοίγει το κάδρο και το μεγενθύνει…
Φωτογραφία κορυφής: Werner Bischof
Η πλατεία Μπέλλου το 1947, τρία χρόνια μετά τους απαγχονισμούς
Έρευνα – Κείμενα: Λ. Τηλιγάδας
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
