. Γρηγόρης Τσιλιμαντός Μεγαλώνοντας ανάμεσα σε δυο ρέματα «Κάτω από τα τσιμέντα υπάρχουν οι φωνές μας»… μέσα στα ρέματα Το Αγρίνιο είναι μια πόλη που μάθαινε να ζει με τα νερά, την υγρασία και τις λάσπες. Ρέματα, πηγάδια, πολλά πηγάδια, τέσσερις λίμνες γύρω του, Αχελώος κι ένας απέραντος και πλούσιος κάμπος που στον πόλεμο αντιστάθμισε τη λιμοκτονία απ’ την κατοχική πείνα. Οι κερδισμένοι απ’ τον κάμπο είναι άλλη ιστορία. Γεννημένος […]
Κατηγορία: Μαρτυρίες
Ο Παπα-Βαλής της αντίστασης | «Σκηνοθέτης» κηδειών
. Πέτρος Παναγιωτόπουλος Ο Παπα-Βαλής της αντίστασης Μέσα στα φέρετρα και κάτω από τα λουλούδια μετέφερε όπλα για το «βουνό» Ο Παπα-Βαλής διακονούσε την Εκκλησία στο χωριό Σιβίστα του Αιτωλικού και αργότερα, μέχρι το 1945, στο Αγρίνιο (πιθανότατα στο Κοιμητήριο). Σχεδόν αμέσως με την έναρξη της υποδούλωσης της Ελλάδας στις δυνάμεις του Άξονα, ο παπα-Βαλής πρόσφερε τις δυνάμεις του στην υπηρεσία της «Εθνικής Αλληλεγγύης». Η «Εθνική Αλληλεγγύη» ήταν η πρώτη […]
Βραχώρι | Οι Σουλιώτες
. Ελένη Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη Το πρόβλημα των ετεροχθόνων Οι Σουλιώτες μαζί με Καλαρρυτηνούς και Κομποτιάτες δημιούργησαν το σουλιώτικο μαχαλά που εκτεινόταν από την περιοχή Βόρεια του πάρκου ως τον Άγιο Δημήτριο Στα 1822 που επανέρχονται οι Σουλιώτες από τα Επτάνησα γίνεται πρόταση από το εκτελεστικό να εγκατασταθούν στο Ζαπάντι. Οι ντόπιοι ενταντιώθηκαν υποκινούμενοι και από τους οπλαρχηγούς γαιοκτήμονες, αρχικά τον Γ. Ράγκο και αργότερα τον Γιαννάκη Στάικο. Υποδαυλίζοντας φατριασμούς […]
Αναγκαστικός Νόμος 509/1947 | Το καθεστώς του εμφυλίου
. Λευτέρη Τηλιγάδα Αναγκαστικός Νόμος 509/1947 Η δαμόκλειος σπάθη του ελληνικού κράτους κατά του κομμουνισμού για σχεδόν 30 ολόκληρα χρόνια Όπως γράφουμε στο σημερινό καλαντάρι του Αγρινίου στις 18 Ιανουαρίου 1948 συνελήφθησαν στο Αγρίνιο οι: Ηλίας Λαϊνάς, Αθανάσιος Χιτόπουλος, Ιωάννης Λιάσος, Σταύρος Τσιγκούνας και Σπύρος Μάρκου, για παράβαση του Αναγκαστικού Νόμου 509/1947. Παίρνοντας αφορμή απ’ αυτές τις συλλήψεις, ας δούμε μερικά γεγονότα που σημάδεψαν ανεξίτηλα, εκείνες τις μέρες, τη σύγχρονη […]
«Κάποιος μας τιμώρησε», έλεγε και ξαναέλεγε
. Μάγδα Παπαδημητρίου* «Κάποιος μας τιμώρησε», έλεγε και ξαναέλεγε Η ζωή στο Ξηρόμερο… Ο ήλιος είχε αρχίσει να ξαπλώνει πίσω από τα βραχώδη Ακαρνανικά Όρη. Κουράστηκε κι αυτός ο άμοιρος, να βλέπει τους ταλαιπωρημένους αγρότες, να ψήνονται κάτω από τις αχτίδες του, χωρίς έλεος. Σε λίγο θα έδινε τη θέση του στο φεγγάρι, που άρχισε να φαίνεται παίζοντας κρυφτούλι με τα αστέρια. Ήθελε να τους διώξει. Τους λυπόταν. Τους είχε […]
Βραχώρι | Τα χρόνια της ληστείας
. Ελένης Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη Βραχώρι | Ληστεία – «γαλόνι και σπαθί»* Υπήρχαν πολλοί παραγκωνισμένοι αγωνιστές και κλέφτες που έμειναν στο περιθώριο και μαζί με άλλα αναρχικά στοιχεία «βγήκαν στο κλαρί» κατά της εξουσίας Η ληστεία, ενδημικά φαινόμενο στην Αιτωλοακαρνανία για εκατό και πλέον χρόνια μετά την Επανάσταση20, λυμαινόταν και την περιοχή του Αγρινίου. Η στενωπός της Κλεισούρας, μέσω της οποίας ελέγχεται η διέλευση ανθρώπων και εμπορευμάτων, ληστοκρατείται από πολλές […]
Η Πλατεία Φλέμιγκ στα τέλη του 1950
. Νίκος Αντωνίου – Η Πλατεία Φλέμιγκ τέλη του 1950 – Στο δεξί μέρος της φωτογραφίας, το μισό κτίσμα με το ποδήλατο παρκαρισμένο είναι η πολυκατοικία, όπου σε όροφό της μετέπειτα είχε το ιατρείο του ο παιδίατρος Πάνος Μάμαλης και στο ισόγειο ήταν το κατάστημα του Παλαΐνη Έχω σε πολλή μεγάλη εκτίμηση τις φωτογραφίες σε σχέση με τις καρτ-ποστάλ, γιατί ακόμα και η πιο σπάνια καρτ-ποστάλ έχει βγει σε τουλάχιστον […]
Βραχώρι | Τα καπετανάτα
. Ελένη Γιαννακοπούλου – Τριανταφυλλίδη Οι αρματολοί* Τα τζάκια και τα καπετανάτα είναι οι δύο βασικοί πόλοι στον διαπλεκόμενο κοινωνικό ιστό του Βραχωριού Στη Δυτική Ελλάδα, κοιτίδα του κλεφταρματολισμού, διαμορφώνεται μια στρατοκρατική κοινωνία με δρώντα πρόσωπα τους κλεφταρματολούς που εναλλάσσονται στους ρόλους κλέφτης-αρματολός, αρματολός-κλέφτης, περνώντας από την παρανομία στη νομιμότητα και το αντίθετο. Ο καπετάνιος με τους λουφέδες των Οθωμανών -ως κάτοχος σεβαστών χρηματικών ποσών παρείχε δάνεια-, τα κοπάδια αιγοπροβάτων […]
«Κέντρο 3» | Το ΕΑΜικό δίκτυο πληροφοριών του Αγρινίου
. Νίκος Κανής* «Κέντρο 3» Το ΕΑΜικό δίκτυο πληροφοριών του Αγρινίου Το Κατασκοπευτικό «Κέντρο 3» ήταν ένα δίκτυο πληροφοριών που είχε στήσει το ΕΑΜ του Αγρινίου μέσα στο γερμανικό φρουραρχείο της πόλης. Αποτελούνταν από την διερμηνέα Μαρία Δημάδη, τον ιερέα Κώστα Βαλή (Παπαβαλή) και τον πολιτικό μηχανικό Κώστα Καζαντζή, μετέπειτα εθνοσύμβουλο στις Κορυσχάδες. Η Μαρία Δημάδη γεννήθηκε το 1907 στο Αγρίνιο, κρατούσε από αγροτική οικογένεια. Έβγαλε το γυμνάσιο και μιλούσε […]
Η πλατεία Μπέλλου την περίοδο του Μεσοπολέμου
. Νίκος Αντωνίου Η πλατεία Μπέλλου στο μεσοπόλεμο Μία φωτογραφία σε σέπια του μεσοπολέμου από την «κάτω πλατεία» ή πλατεία Μπέλλου από το γνωστό Δήμαρχο, σημαντικό άνθρωπο και δωρητή του συγκεκριμένου οικοπέδου Φαίνεται λοιπόν ότι η πόλη μας είχε ανάπτυξη και δείγμα της τα πoλλά αυτοκίνητα που είναι παρκαρισμένα. Λέτε να είναι η 1η πιάτσα Ταξί; Βέβαια, δεν θα μπορούσε να λείπει από το σκηνικό και το βασικό μεταφορικό μέσο […]
Ναπολέων Λαπαθιώτης | «Στο Αγρίνιο μείναμε όλο το καλοκαίρι»
. Ναπολέων Λαπαθιώτης «Στο Αγρίνιο μείναμε όλο το καλοκαίρι» «Το Αγρίνιο, μετά το Ναύπλιο, έρχεται σε πρώτη γραμμή δυνατών, νοσταλγικών, σχεδόν παραμυθένιων, αναμνήσεων» –Μετά το τέλος του άτυχους πολέμου του 1897 οι Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις του μετώπου της Ηπείρου είχαν υποχωρήσει και ένα σημαντικό τμήμα τους υπό τον στρατηγό Λεωνίδα Λαπαθιώτη, πατέρα του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, είχαν στρατοπεδεύσει στην περιοχή του Αγρινίου. Ο ποιητής ήταν τότε μικρό παιδί, στα πρώτα […]
Ζαπάντι | Ο μιναρές του κάμπου
. Λευτέρη Τηλιγάδα Ο μιναρές του κάμπου Ο μιναρές του γκρεμισμένου τζαμιού στο δρόμο για τη Μεγάλη Χώρα (Ζαπάντι) Δυόμιση χιλιόμετρα περίπου από το κέντρο του Αγρινίου εξακολουθεί, κάτι περισσότερο από δυόμιση αιώνες τώρα, να ορθώνεται ένα σημαντικό πολιτισμικό αποτύπωμα-ερείπιο του οθωμανικού πολιτισμού της περιοχής μας, το οποίο αναδεικνύει το μέγεθος της τραγικής συνενοχής και αδιαφορίας όλων μας απέναντι στα πολιτιστικά στοιχεία που δημιούργησε μέσα στο χρόνο η τοπική κοινωνία, […]
Η συναυλία σταθμός της πανκ σκηνής στο Αγρίνιο
. Μανώλης Νταλούκας Η πανκ σκηνή στο Αγρίνιο Στις 5 Ιανουαρίου 1985, οι πανκς της Αθήνας φτάνουν μαζικά στο Αγρίνιο, για συναυλία-βιτρίνα του 2ου Λυκείου (College) της πόλης Ουσιαστικά ήταν μία εκδήλωση διαμαρτυρίας, Αγρινιωτών του αντιεξουσιαστικού χώρου, κατά των επιχειρήσεων «Αρετή» που η Αστυνομία, είχε εξαπολύσει στα Εξάρχεια Φωτογραφίες: Γ. Τουρκοβασίλης | Επιμέλεια:. Λ.Τ. Οι πανκς, συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Κλαυθμώνος, και εκεί επιβιβάσθηκαν σε πούλμαν που είχαν νοικιάσει για το […]
Σιδηρόδρομοι Βορειοδυτικής Ελλάδας | Η ιστορία μιας γραμμής
. Νίκος Αντωνίου Σιδηρόδρομοι Βορειοδυτικής Ελλάδας Ακόμα και σήμερα, αν κάποιος θέλει να πάει στην περιοχή που είναι ο παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός, λέει «πάω στο τραίνο», ή «μένω στo σταθμό του τραίνου» Με αφορμή το γεγονός ότι μια μέρα σαν σήμερα, το 1890, έγινε νόμος του κράτους (Θα τον βρείτε ΕΔΩ) η παραχώρηση της κατασκευής και της εκμετάλλευσης της σιδηροδρομικής γραμμής Μεσολογγίου-Κρυονερίου, αλλά και της εκμετάλλευσης της γραμμής Αγρινίου-Μεσολογγίου, στον […]
Πλατεία Αγοράς | Όταν το Αγρίνιο είχε μόνο μία πλατεία
. Λευτέρη Τηλιγάδα Όταν το Αγρίνιο είχε μόνο μία πλατεία Η Πλατεία Αγοράς -σημερινή πλατεία Ειρήνης- ήταν το κεντρικότερο σημείο της πόλης Το Αγρίνιο ήταν μια μικρή κωμόπολη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, κεντρικός άξονας της οποίας ήταν η σημερινή οδός Τσικνιά από το ύψος της Καζαντζή μέχρι την Παπαστράτου, η σημερινή πλατεία Ειρήνης και η σημερινή Σκαλτσοδήμου μέχρι το ύψος της σημερινής Δημοτσελίου. Νότια αυτού του άξονα υπήρχε μία άλλη […]
Μοροζίνι και Γερακάρης σε Αιτωλία και Βραχώρι
. Λευτέρη Τηλιγάδα Μοροζίνι και Γερακάρης σε Αιτωλία και Βραχώρι Στα σχέδια των εισβολέων, αν και δεν ήταν ο κεντρικός στόχος, υπήρχε η κατάληψη και η λαφυραγώγηση του Βραχωριού Η οθωμανική κωμόπολη του Βραχωριού, είναι βέβαιο, ότι από την πρώτη στιγμή που επιλέχθηκε από τους τιμαριούχους σπάχηδες ως τόπος εγκατάστασης των οικογενειών τους, απέκτησε κυρίαρχη θέση στην περιοχή και μέσα σε πολύ λίγα χρόνια μεταμορφώθηκε στο σημαντικότερο διοικητικό, οικονομικό και […]