Οι χοροί των θηλέων στην πλατεία Μπέλλου

Η Ελλάς των επετείων
Οι χοροί των θηλέων στην πλατεία Μπέλλου

Με Βασιλικό Διάταγμα της 15ης του 1938 που φέρει την υπογραφή του Όθωνα, καθιερώνεται στο νεοσύστατο τότε Βασίλειο της Ελλάδας, η 1η κρατική γιορτή, εθνικού περιεχομένου, για να τιμηθεί από την πολιτεία η Επανάσταση του 1821: «[…] Θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25ης Μαρτίου είναι λαμπρά και καθ’ αυτήν εις πάντα Έλληνα διά την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος διά την κατ’ αυτήν την ημέραν έναρξιν του περί της ανεξαρτησίας αγώνος του ελληνικού Έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν εθνικής εορτής», αναφέρει το Διάταγμα.

Το Αγρίνιο, όπως και κάθε επαρχιακή πόλη της επικράτειας, ακολουθούσε τις μεταβολές αυτού του τελετουργικού. Εκείνο όμως, που χαρακτήριζε μέχρι και την μεταπολίτευση τον εορτασμό στην πόλη, πέρα από την μαθητική παρέλαση, ήταν οι χοροί του Γυμνασίου Θηλέων στην κεντρική πλατεία το απόγευμα της επετείου, ως ιστορική συνέχεια εκείνων των εορτασμών της Αθήνας, το 1838. Η φωτογραφία αυτής της σελίδας, όπως και του εξωφύλλου, αποτυπώνει μια τέτοια στιγμή. Η φωτογραφία είναι από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 και σ’ αυτή διακρίνονται οι μαθήτριες: Θεοδώρα Ματραλή, Μάνια Χρυσικοπούλου, Τούλα Καραθανάση, Μαρία Παπαβασιλείου, Νίκη Φαρμάκη, Ευτυχία Παπαδοπούλου και Φρίντα Κολοβού.

Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε, ότι ήδη είχε προηγηθεί από το 1834 μία σειρά δυναστικών (βασιλικών) εορτασμών (η επέτειος της ανόδου του στο θρόνο του ΌΘωνα στις 20 Μαΐου, η ονομαστική γιορτή του βασιλιά στις 18 Σεπτεμβρίου, η γιορτή των αποβατηρίων του βασιλιά στις 25 Ιανουαρίου, η γιορτή των αποβατηρίων της βασίλισσας στις 3 Φεβρουαρίου, η γιορτή των γενεθλίων της βασίλισσας στις 9 Δεκεμβρίου και η ονομαστική γιορτή της βασίλισσας στις 25 Σεπτεμβρίου), το τελετουργικό των οποίων μεταφέρθηκε από τη Βαυαρία και χρησιμοποιήθηκε αυτούσιο και για τον εορτασμό των εθνικών επετείων.

Ο πρώτος εορτασμός της επετείου ξεκίνησε με 21 κανονιοβολισμούς από την παραμονή της 25ης Μαρτίου 1838. Ανήμερα του εορτασμού στρατιωτικά τμήματα παρατάχθηκαν από τις 8:00 το πρωί στους δρόμους μεταξύ των Ανακτόρων (σημερινό κτίριο της Βουλής) και της εκκλησίας της Αγίας Ειρήνης (επί της οδού Αιόλου), όπου τελέστηκε η επίσημη δοξολογία με την παρουσία των αρχών της πόλης, εκπροσώπων των συντεχνιών και μέλη του διπλωματικού σώματος. Εικοσιένα (21) κανονιοβολισμοί σήμαναν το τέλος της δοξολογίας και το βασιλικό ζεύγος πήρε το δρόμο της επιστροφής για το παλάτι.

Στην Πλατεία του Παλατιού (Πλατείας Συντάγματος), ο Δήμος Αθηναίων διοργάνωσε ένα ολοήμερο γλέντι με χορούς και τραγούδια μέχρι πρωίας, σύμφωνα με τον τύπο της εποχής.

Παρέλαση του στρατού πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1875. Η παλιότερη αναφορά για μαθητική παρέλαση εντοπίζεται το 1899 [1]. Το 1932 τα σχολεία της Αθήνας παρήλασαν μαζί με τους προσκόπους, τη «φρουρά της πόλης» και τις «εθνικιστικές οργανώσεις», ενώ από το 1936 η μαθητική παρέλαση, έλαβε επίσημο χαρακτήρα. Την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά οι παρελάσεις μαθητών και μελών της ΕΟΝ προ-σέλαβαν μεγάλη σημασία και συνδέθηκαν με τη στρατιωτική παρέλαση. Η πρακτική των μαθητικών παρελάσεων εξακολούθησε κατά την εμφυλιοπολεμική περίοδο και έπειτα έως και μετά τη μεταπολίτευση.