Το Ελληνικό Πανεπιστήμιο υποφέρει από αγκυλώσεις
και ιδεολογικές στρεβλώσεις δεκαετιών που το υποβαθμίζουν.
- του Βασίλη Φωτάκη*
Τόνοι μελάνης έχουν χυθεί έως τώρα καταδικάζοντας κάθε μορφή βίας στα Πανεπιστήμια από οποιονδήποτε και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Υπάρχουν όμως ταυτόχρονα αρκετοί ιδεολογικοί και πολιτικοί χώροι που δικαιολογούν, καλλιεργούν και υποθάλπουν έως ένα σημείο τη βία ως βασικό συστατικό διεκδίκησης και ανοχής.
Η ψήφιση του νόμου για την πολιτική ασφαλείας στα ΑΕΙ και την πανεπιστημιακή αστυνομία που ψηφίστηκε πριν από ένα χρόνο, περίπου, μένει να δούμε κατά πόσο θα αλλάξει αυτή την παγιωθείσα κατάσταση. Αυτό που δεν κατανοώ είναι ότι η αστυνομία και ο ρόλος της είναι ενιαίος, αυτός της ασφάλειας. Γεννάται οπότε εύλογα το ερώτημα ως προς τί ωφελεί αυτός ο κατακερματισμός και η εξειδίκευση του ρόλου ως Πανεπιστημιακή αστυνομία;
Η αλήθεια είναι πως υπάρχει ένα κομμάτι του πολιτικού αλλά και πανεπιστημιακού κατεστημένου που βολεύεται μια χαρά με όλη αυτή την κατάσταση. Η τρομοκρατία εργαλειοποιήθηκε από τους τραμπούκους και εξωθεσμικούς ενδύοντας θεσμικό μανδύα, με οργανωμένες μειοψηφίες να κάνουν τη «δουλειά» απολαμβάνοντας ασυλία στην ασκηθείσα βία τους.
Οι πρυτανικές αρχές δεν έχουν δουλειά να ανακατεύονται σε επιχειρησιακά ζητήματα ασφαλείας και κάπου εκεί το “απροϋπόθετο” γεννά προϋποθέσεις.
Το απροϋπόθετο του Πανεπιστημίου προϋποθέτει παιδεία, γνώση και κυρίως σεβασμό σε κάθε συνταγματική διάταξη. Προϋποθέτει η Ανώτατη παιδεία να εξελίσσεται παράλληλα με τις οικονομικές, πολιτισμικές και πολιτικές μεταβλητές της κοινωνικής πραγματικότητας και της κατανόησης της πραγματικής ζωής και όχι το κατά πόσο και τι μας βολεύει ως εργαλείο εξουσίας.
Και στο κάτω κάτω λογοδοσία σε αυτούς που – βάζουν τα λεφτά που-χρηματοδοτούν ως εντολοδόχοι της βούλησης των εντολέων τους.
Καμία πλειοψηφία, όσο συντριπτική κι αν είναι, δεν έχει τη δικαιοδοσία να εμποδίσει τον καθηγητή να διδάξει και τον φοιτητή να διδαχθεί. Οι Φοιτητικές συνελεύσεις προφανώς δεν έχουν αρμοδιότητα να αναιρέσουν ή να αναστείλουν την εκπαιδευτική λειτουργία.
Το Ελληνικό Πανεπιστήμιο υποφέρει από αγκυλώσεις και ιδεολογικές στρεβλώσεις δεκαετιών που το υποβαθμίζουν. Η βία απειλεί την κοινωνική συνοχή διότι η ριζοσπαστικοποίηση είναι μια δυναμική διαδικασία όπου η ατομική συμπεριφορά και η κοινωνική αλληλεπίδραση συμπλέκονται, κάτι που απαιτεί ευρεία και πολυεπίπεδη κατανόηση του φαινομένου της βίας γιατί εγκυμονεί τον κίνδυνο η ακτιβιστική βία να μετεξελιχθεί σε εξτρεμιστική βία.
Σε αυτό το σημείο ας αναφερθεί πως η αδιαμεσολάβητη δημοκρατία που είναι η σημαία ακροαριστερών ομάδων που δρουν εντός και εκτός πανεπιστημίων, εχθρεύεται τους κάθε είδους θεσμούς τους οποίους και επιδιώκει να ανατρέψει καθώς αποτελούν βασικό πυλώνα της δημοκρατίας.
Το πανεπιστημιακό άσυλοαναγνωρίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και απόψεων. Προστατεύει την Πανεπιστημιακή γνώση και δεν δημιουργεί άβατα και πυρήνες ανομίας. Πολύ περισσότερο όμως δεν προστατεύει οποιαδήποτε εγκληματική ενέργεια.
Η προσπάθεια αλίευσης πολιτικής υπεραξίας από το ζήτημα του ασύλου πρέπει να μας οδηγήσει να χαρτογραφήσουμε το μονοπάτι της βίας ακόμη και αν σκοντάφτουμε σε περιστατικά ηθικά νομιμοποιημένης βίας. Τα «παρεκκλίνοντα» μέλη μιας κοινωνίας οφείλουμε να τα οδηγήσουμε μακριά από την βεντάλια των ιδεολογικών τους εμμονών που οδηγούν σε απλουστευμένα πορίσματα.
Η πολιτεία, το Υπουργείο Παιδείας, πρέπει να αφήσει το Πανεπιστήμιο να λειτουργήσει αυτοδιοίκητα, δεν μπορεί η χρηματοδότησή τους να αποτελεί αρμοδιότητα κυβερνητική, ούτε να καταργούνται και να ιδρύονται σχολές εν μια νυκτί με πολιτική βούληση. Επιβάλλεται το ρόλο αυτό να τον αναλάβουν ανεξάρτητες αρχές που θα θεσμοθετηθούν και θα ενισχύσουν το ρόλο του Πανεπιστημίου στη κοινωνία.
Απαιτείται ένα πλαίσιο κανόνων, όπου η αυθαιρεσία στις αποφάσεις μέσα στα Πανεπιστήμια απ΄όπου και αν προέρχεται να επηρεάζει τις συμπεριφορές εν γένει. Αν αποκλειστικά η συζήτηση είναι για την αστυνόμευση, αυτή πάνω από όλα δεν είναι απαραίτητη κυρίως από ομάδες κουκουλοφόρων που αστυνομεύουν τους φοιτητές.
Η νομοθετική άρση των εμποδίων για τη συνεργασία πανεπιστημίων και αστυνομίας για το ζήτημα της ασφάλειας είναι ένα βήμα, η αποτυχία διαφύλαξης της δημόσιας περιουσίας όμως είναι το διαρκές ζήτημα.
Δεν μπορεί η κοινωνία να είναι αποκομμένη από αυτό, δεν μπορεί οι ζημίες που δημιουργούνται από ακτιβιστική δράση να μην βαραίνουν τους υπαίτιους αλλά τον φορολογούμενο πολίτη γενικά.
Η στόχευση όλων όσο αφορά το πανεπιστήμιο πρέπει να είναι η σύγχρονη μορφή του, η διεπιστημονικότητα των τίτλων του και της έρευνας. Η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι στην πόρτα μας και εμείς δεν πρέπει να μείνουμε αποκλεισμένοι από αυτό που παγκοσμίως συντελείται, το χρωστάμε στις μελλοντικές γενιές.
*Ο Βασίλης Φωτάκης είναι MSc Οικονομολόγος – Σ. Επιχειρήσεων, Αντιδήμαρχος Οικονομικών Δήμου Αγρινίου και Αν. Γραμματέας Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Νέας Δημοκρατίας
