...
Λευτέρης Τηλιγάδας
| Ο Θάνατος του λόρδου Μπάυρον |
«Απαρηγόρητα θρηνεί μεταξύ των χαρμοσύνων του Πάσχα ημερών η Ελλάς,
διότι αιφνιδίως στερείται από τας αγκάλας της τον πολύτιμον αυτής ευεργέτην,
τον Λαμπρόν Λόρδον Νόελ Βύρωνα
| Από τις αρχές του Απρίλη με το που κυκλοφόρησε η φήμη στο Μεσολόγγι για την άσχημη κατάσταση στην οποία βρισκόταν η υγεία του λόρδου Βύρωνα και για τις επόμενες μέρες μέχρι το θάνατο του, στις 7(19) Απριλίου του 1824[1], το μοναδικό θέμα κάθε συζήτησης στη μικρή πόλη του Μεσολογγίου δεν ήταν άλλο πέρα από την εξέλιξη της αρρώστιας του. Όλοι ρωτούσαν εκείνους που θεωρούσαν ότι γνώριζαν κάτι περισσότερο για την τύχη του λόρδου και όλοι διατηρούσαν την ελπίδα ότι τελικά θα τα καταφέρει να βγει νικητής από αυτή τη βαριά αρρώστια η οποία τον βασάνιζε. Δεν ήταν μόνο Μαυροκορδάτος και όσοι συχνάζανε στο σπίτι του που έμειναν κατάπληκτοι από την είδηση του θανάτου του εκείνη τη μέρα. Ήταν ολόκληρη η γύρω περιοχή που πληροφορήθηκε από στόμα σε στόμα το θλιβερό γεγονός.
«Εμείς», γράφει ο Γκάμπα[2], «δεν θρηνούσαμε την απώλεια ενός μεγαλοφυούς άντρα και ενός στηρίγματος της Ελλάδας, θρηνούσαμε τον πατέρα μας, τον προστάτη μας και τον φίλο μας, που πέθανε σε μία ξένη γη, στη μέση ενός ξένου λαού, ξέροντας, ότι όπου αλλού και αν πέθανε, δεν θα ήταν περισσότερο αγαπητός ούτε θα θρηνούνταν με πιο ειλικρινή τρόπο. […] Οι Έλληνες κάθε ηλικίας και κάθε τάξης από τον Μαυροκορδάτο μέχρι και τον πιο ασήμαντο πολίτη συμμερίζονταν τη θλίψη μας κάθε φορά που συναντιόμασταν προσπαθούσαμε μεταξύ μας να παρηγορήσουμε ο ένας τον άλλον.»
Το γεγονός του θανάτου του Μπάυρον κατέγραψαν πρώτα τα «Ελληνικά χρονικά», στο φύλλο της 9ης(21ης) Απριλίου του 1824 (τεύχος αρ. 29) με το παρακάτω πρωτοσέλιδο άρθρο:
«Απαρηγόρητα θρηνεί μεταξύ των χαρμοσύνων του Πάσχα ημερών η Ελλάς, διότι αιφνιδίως στερείται από τας αγκάλας της τον πολύτιμον αυτής ευεργέτην, τον Λαμπρόν Λόρδον Νόελ Βύρωνα. Ο Υπέρτιμος ούτος ανήρ μετά δεκαήμερον ασθένειαν φλογιστικού ρευματικού πυρετού, όστις είχεν εισέλθει έως εις τον εγκέφαλον, εξέπνευσεν σήμερον περί το εσπέρας. Αγνοούμεν δια ποίας αιτίας δεν ηθέλησεν ο Λαμπρός Λόρδος να συγκατανεύση εις όσας παρακλήσεις είχε κάμει προς αυτόν ο ιατρός του Φ. Βρούνες, και ο ιατρός της Εταιρείας Ι. Μίλιγκεν δια να τον φλεβοτομήσωσιν.
Δεν έπαυεν έτι ζων ο Λαμπρός Φιλλέλην να παρασταίνη τους ευνοϊκούς υπέρ της Πατρίδος σκοπούς του. Ο υπέρ της αληθούς ελευθερίας της Ελλάδος ζήλος του μεγάλως μας ενεθάρρυνε, και μας έδιδε τας πλέον χρηστάς περί του έθνους ελπίδας. Πικρώς θλίβεται και κατάκαρδα λυπείται ο λαός της Ελλάδος στερούμενος τοιούτον πατέρα και ευεργέτην· Εις όλων των πατριωτών τα πρόσωπα η θλίψις και κατήφεια φαίνονται ζωγραφισμέναι· αλλά πολύ περισσότερον κλαίει και αναστενάζει ο λαός του Μεσολογγίου, διότι αύτη η πόλις είχε την καλήν τύχην να συγκαταριθμή μεταξύ των πολιτών της άνδρα των αρετών και προτερημάτων του Λαμπρού Λόρδου. Αι προς αυτόν του έθνους μας ελπίδες απέτυχον, και πλέον δεν μας μένει, παρά να κλαίωμεν απαρηγορήτως τον τόσον σκληρόν δι’ ημάς θάνατον.»
Την ίδια μέρα του θανάτου του η προσωρινή Διοίκηση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας εξέδωσε την παρακάτω διαταγή.
Αμέσως μετά τον θάνατό του οι αποσκευές του σφραγίστηκαν και ορίστηκε μία επιτροπή υπό την προεδρία του Μαυροκορδάτου για να ελέγξει τα πράγματά του και να εξετάσει τα έγγραφα που υπήρχαν στο σπίτι του. Παράλληλα ένας ταχυδρόμος έφυγε από το Μεσολόγγι για να μεταφέρει τα γράμματα με τα οποία αναγγέλλονταν το δυσάρεστο γεγονός στον Όσμπορν (συγγενή και φίλο του Μπάυρον) που έμενε στη Ζάκυνθο, καθώς και στους οικείους του στην Αγγλία.
Ακολούθησε αμέσως νεκροψία και ταρίχευση κατά την οποία αφαιρέθηκαν τα εσωτερικά όργανα του νεκρού και η μεν καρδιά του και ο εγκέφαλος του μεταφέρθηκαν στην Αγγλία οι δε πνεύμονές του παρέμειναν για να ταφούν στη γη του Μεσολογγίου.
Η κηδεία του πραγματοποιήθηκε τρεις μέρες μετά τον θάνατο του, στις 10(22) Απριλίου του 1824, δύο χρόνια ακριβώς πριν την μεγάλη Έξοδο της φρουράς του Μεσολογγίου.
—————————————————————————————————————————————————————–
1. Οι χρονολογίες του άρθρου συμφωνούν με την αρίθμηση των ημερών που είναι καταγεγραμμένη στις πηγές και είναι σύμφωνες με το χρονολογικό σύστημα του Ιουλιανού ημερολογίου. Μέσα στην παρένθεση αναγράφεται η ημερομηνία η οποία συμφωνεί με το Γρηγοριανό σύστημα χρονολόγησης που ισχύει σήμερα | 2. Ο Κόμης Πιέτρο Γκάμπα ήταν Ιταλός φιλέλληνας και φίλος του Βύρωνα που συνόδευσε από τη Γενεύη στην Κεφαλληνίαν και από κει στο Μεσολόγγι. Έζησε μαζί του μέχρι τον θάνατό του, ως γραμματέας των εξ απορρήτων του λόρδου.
Φωτογραφία:
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
