.
Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν»
4 Ιανουαρίου 2025
Είναι η 4η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 361 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 07:41 – Δύση ήλιου: 17:19 – Διάρκεια ημέρας: 9 ώρες 38 λεπτά
🌒 Σελήνη 4.6 ημερών
Γεγονότα
1847 – Ο Σάμουελ Κολτ πουλά το πρώτο του περίστροφο στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών. O Κολτ χάραξε ένα ξύλινο μοντέλο πυροβόλου όπλου που αργότερα έγινε το πιο διάσημο όπλο χειρός που σχεδιάστηκε ποτέ. Μετά από αρκετά χρόνια ο Κόλτ κατάφερε να αναπτύξει ένα μηχανισμό που δούλευε.
Το επονομαζόμενο revolver (ελληνικά αποδίδεται ως “περίστροφο”) είχε έναν μεταλλικό κύλινδρο με υποδοχές για σφαίρες (μύλος), ο οποίος περιστρεφόταν κατά μία θέση κάθε φορά που ο κόκορας σηκωνόταν. Επίσης το revolver ήταν το πρώτο όπλο που χρησιμοποιούσε με επιτυχία την κρουστική δράση.
Το 1835 ο Κολτ πατεντάρισε το σχέδιο και το 1836, που ιδρύθηκε η εταιρία Patent Arms Manufacturing Company στο Πάτερσον (Paterson), το ρεβόλβερ βγήκε στην παραγωγή. Αργότερα ο Κολτ σχεδίασε τρεις ακόμη τύπους όπλων χειρός, όπως και δύο τουφέκια.
Το 1842 το εργοστάσιο έκλεισε λόγω έλλειψης παραγγελιών. Πέντε χρόνια αργότερα η παραγωγή ανέκαμψε όταν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών παρήγγειλε χίλια κομμάτια για τον πόλεμο ενάντια στο Μεξικό. Το 1855 ο Κολτ κατασκεύασε νέο εργοστάσιο στο Χάρτφορντ, που έγινε και το μεγαλύτερο ιδιωτικό εργοστάσιο παραγωγής όπλων του κόσμου.
1956 – Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ιδρύει την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ). Ο Σεπτέμβριος του έτους εκείνου δεν ήταν και από τους πλέον κολακευτικούς για την ελληνική πολιτική ζωή, κάτω μάλιστα από ένα κατακλυσμό εκατοντάδων απεγνωσμένων αιτημάτων δράσης εκ μέρους πρεσβειών, οργανώσεων, σωματείων και ιδιωτών τόσο από την Κύπρο, όσο κυρίως από την Κωνσταντινούπολη μπροστά στο νέο ξεριζωμό του ελληνικού στοιχείου που σημειωνόταν. Μάταια προσπαθούσε τότε και ο Βασιλεύς Παύλος να πείσει τον στρατάρχη-πρωθυπουργό, η υγεία του οποίου συνεχώς χειροτέρευε, να παραιτηθεί.
Πρώτος που φέρεται να ζήτησε («αξίωνε με διάβημα») από τον βασιλέα Παύλο την άμεση διαδοχή, με προκήρυξη εκλογών, ήταν ο Σοφοκλής Βενιζέλος, επικαλούμενος κίνδυνο ακυβερνησίας και ανάγκη να προληφθούν ελλοχεύοντες κίνδυνοι. Σημειώνεται ότι μετά την παραίτηση του Σπύρου Μαρκεζίνη από την κυβέρνηση, τον Απρίλιο του 1954, ο Παπάγος, στο τέλος του 1954, είχε διορίσει αντιπροέδρους του κόμματος δύο πρώην πανεπιστημιακούς καθηγητές και πρωτοκλασάτους του κόμματος, τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Στέφανο Στεφανόπουλο.
Τότε, όπως συμβαίνει πάντα σε παρόμοιες περιπτώσεις, κινητοποιήθηκαν και όλα τα συμφέροντα για τη διαδοχή του πρωθυπουργού. Βουλευτές, πολιτευόμενοι, εκπρόσωποι παντός είδους επιδιώξεων άρχισαν να διαγκωνίζονται στα γραφεία των παραπάνω αντιπροέδρων του κόμματος, υποβάλλοντας ακόμα και «πρωτόκολλα τιμής» (προσωπικής υποστήριξης). Συνέπεια όμως αυτών ήταν να δημιουργηθούν μέσα στο ίδιο κόμμα δύο επιμέρους συσπειρωμένες ομάδες.
Όταν τελικά ο Παύλος ζήτησε και εγγράφως την 1η Οκτωβρίου 1955 την παραίτηση του πρωθυπουργού, διαπιστώνοντας την μεταξύ των δύο αντιπροέδρων διάσταση απόψεων στον χειρισμό των εθνικών ζητημάτων, οι σύμβουλοι του Παπάγου του εισηγήθηκαν να αρνηθεί, προωθώντας ταυτόχρονα, σύμφωνα με το άρθρο 76 του τότε Συντάγματος (1952), και το σχετικό ΦΕΚ 268/3-10-1955, τον διορισμό «προσωρινού αναπληρωτή πρωθυπουργού». Αυτός ήταν ο Στέφανος Στεφανόπουλος. Κατόπιν αυτού η κυβέρνηση δεν ήταν πλέον ακέφαλη και ούτε εκλογές απαιτούνταν.
Ωστόσο η πρωθυπουργία του Παπάγου θα διακοπεί την επομένη, 4 Οκτωβρίου, με τον θάνατό του. Αμέσως μετά το παλάτι θα καλέσει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στα ανάκτορα προκειμένου να του δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Αμέσως ο Καραμανλής θέλησε να αντικαταστήσει τον Συναγερμό με ένα άλλο πολιτικό κόμμα. Έτσι στις 4 Ιανουαρίου 1956 ιδρύθηκε η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση.
Κατά την ίδρυση της ΕΡΕ προσχώρησαν σε αυτήν τα περισσότερα στελέχη του διαλυθέντος κόμματος του Ελληνικού Συναγερμού καθώς και πολλοί πολιτευόμενοι από άλλα κόμματα, π.χ. από τις διάφορες πτέρυγες του Κόμματος Φιλελευθέρων, ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο Γρηγόριος Κασιμάτης, ο Δημήτρης Μακρής κ.ά. Στην ιδρυτική διακήρυξη αναφέρεται ότι «αι δύο μεγάλοι πολιτικαί παρατάξεις αίτινες προέκυψαν από τον διχασμόν του 1915 ετερμάτισαν από μακρού χρόνου την αποστολήν των», ενώ παράλληλα τονίζεται ότι είναι αναγκαία η εμφάνιση νέων πολιτικών σχημάτων και η προβολή της «Ηγεσίας της Νέας Γενεάς». Η ΕΡΕ αποτελούσε έτσι μετεξέλιξη του Ελληνικού Συναγερμού, με ριζική όμως αλλαγή της ηγετικής του ομάδας και ιδιαίτερο τονισμό εκείνων ακριβώς των σημείων που συνιστούσαν την πρωτοτυπία του σε σχέση με τις έως τότε εκφράσεις της αντιβενιζελικής παράταξης.
Γεννήσεις
1896 – Αντρέ Μασόν | Γάλλος ζωγράφος και σχεδιαστής. Σημαντική η συμβολή του στην εξέλιξη του υπερρεαλισμού και του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού. Σε ηλικία έντεκα ετών, ξεκίνησε σπουδές ζωγραφικής στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών των Βρυξελλών, έχοντας ως δάσκαλο τον Constant Montald. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και αργότερα πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη διάρκεια του οποίου τραυματίστηκε σοβαρά. Τα πρώιμα έργα του χρονολογούνται στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και χαρακτηρίζονται από την επίδραση του Αντρέ Ντερέν αλλά και τις αναζητήσεις του Μασόν πάνω στον αναλυτικό κυβισμό.
Το 1923 διοργανώθηκε από τον Ντανιέλ-Ανρί Κανβάιλερ η πρώτη ατομική έκθεσή του στο Παρίσι, η οποία προκάλεσε το ενδιαφέρον του Αντρέ Μπρετόν και οδήγησε στη συμμετοχή του Μασόν στην ομάδα των υπερρεαλιστών. Υπό την επίδραση των ιδεών του υπερρεαλιστικού κινήματος, ο Μασόν ασχολήθηκε ενεργά με την αυτόματη ζωγραφική (κατά αναλογία με την αυτόματη γραφή) και έργα του παρουσιάστηκαν στο πρώτο τεύχος του περιοδικού La Révolution Surréaliste (1924). Μαζί με τον Χουάν Μιρό υπήρξε ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του υπερρεαλισμού, μέχρι το 1929, όταν εκδιώχθηκε από το κίνημα.
Στη δεκαετία του 1930, το ύφος του διαφοροποιήθηκε και φιλοτέχνησε θέματα δανεισμένα από την ελληνική μυθολογία και τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο. Εργάστηκε επίσης για το θέατρο, σχεδιάζοντας τα σκηνικά και τα κοστούμια για το μπαλέτο Les Présages του χορογράφου Léonide Massine (1896-1979), ενώ φιλοτέχνησε τα εξώφυλλα της επιθεώρησης Acéphale του Ζωρζ Μπατάιγ. Την περίοδο αυτή έζησε για ένα μεγάλο διάστημα στη νότια Γαλλία και την Ισπανία, επιστρέφοντας στο Παρίσι το 1937.
Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου κατέφυγε στη Ηνωμένες Πολιτείες, όπου άσκησε επίδραση στον αμερικανικό αφηρημένο εξπρεσιονισμό. Επέστρεψε στη Γαλλία το 1946. Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, τα έργα του μαρτυρούν το έντονο ενδιαφέρον του για τον ιμπρεσιονισμό. Το 1965 ανέλαβε μία από τις σημαντικότερες παραγγελίες του, κατόπιν πρόσκλησης του Αντρέ Μαλρώ να φιλοτεχνήσει την οροφή του Θεάτρου Οντεόν (Théâtre de l’Odéon) του Παρισιού.
Θάνατοι
1976 – Επαμεινώνδας Θωμόπουλος | Έλληνας ζωγράφος. Σπούδασε ζωγραφική στην Ιταλία (Νάπολη, Ρώμη και Βενετία ) και ήταν γιος του Αλέξη Θωμόπουλου, προέδρου του δημοτικού συμβουλίου Πατρών και γόνου παλιάς οικογένειας της πόλης. Η αδελφή του, Ευτέρπη, είχε παντρευτεί τον βιομήχανο Κωνσταντίνο Πραπόπουλο ενώ πρώτος του ξάδερφος ήταν ο ιστορικός Στέφανος Θωμόπουλος.
Διετέλεσε για χρόνια καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και διετέλεσε διευθυντής της σχολής την περίοδο 1948–1949. Το 1945 εκλέχθηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1962 διετέλεσε πρόεδρος του ίδιου ιδρύματος. Μεταξύ άλλων τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του ιταλικού στέμματος και με τον Ταξιάρχη αξίας της ιταλικής δημοκρατίας.
Η καλλιτεχνική του δημιουργία εκτείνεται σε διάστημα μεγαλύτερο των εβδομήντα χρόνων ενώ τα περισσότερα έργα του είναι εμπνευσμένα από την ελληνική φύση και την αγροτική ζωή. Πολλά από αυτά φιλοξενούνται στο Δημαρχείο Πατρών και στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας. Το 1929 φιλοτέχνησε 16 ελαιογραφίες για λογαριασμό του Δήμου Πατρέων, και τοποθετήθηκαν στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου και στο γραφείο του δημάρχου.
Μαθητές του υπήρξαν πολλοί, γνωστοί αργότερα, ζωγράφοι, όπως ο Απόστολος Λευκάδιος, ο Νίκος Γαΐτης, ο Γιάννης Σπυρόπουλος κ.ά. Έχει επίσης ζωγραφίσει αγιογραφίες στον ναό της Ευαγγελίστριας στην Πάτρα. Το 1996 ο Δήμος Πατρέων τον τίμησε με μεγάλη έκθεση στην Δημοτική Πινακοθήκη της πόλης.
Στο link που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε
ακόμα περισσότερα γεγονότα που συνέβησαν αυτή την ημερομηνία
Γέγονε την 4η Ιανουαρίου
