Γέγονε την 4η Ιανουαρίου

.

Ο γέγονε… γέγονε

Γεγονότα

 

1884 – Ιδρύεται στο Λονδίνο η Φαβιανή Εταιρία (Fabian Society). Η Φαβιανή Εταιρεία (Fabian Society) ήταν μεταρρυθμιστική οργάνωση στη Μ. Βρετανία που πήρε το όνομά της από τον Ρωμαίο στρατηγό Μάξιμο Κόιντο Βερρουκόσο Φάβιο του Μελλητού, ο οποίος σημείωσε επιτυχίες επί των –συχνά ισχυρότερων αριθμητικά– αντιπάλων του (Αννίβας) , εφαρμόζοντας στρατηγικές ελιγμών και υπομονής και αποφεύγοντας τις απευθείας συγκρούσεις.

Συμπεριελάμβανε στις γραμμές της εκπροσώπους των διανοούμενων της αστικής τάξης. Στις συνεδριάσεις της Φ.Ε. πήραν μέρος μερικοί από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αγγλικής πνευματικής ζωής της εποχής: ο φιλόσοφος Τόμας Ντέιβιντσον, ο οποίος φέρεται ιδρυτής της οργάνωσης, ο λογοτέχνης Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς, ο εικαστικός καλλιτέχνης και συγγραφέας Γουίλιαμ Μόρις (βλ. λ.), ο θεατρικός συγγραφέας Τζορτζ Μπέρναρντ Σο , ο λογοτέχνης και γιατρός Χάβελοκ Έλις, οι πολιτικοί Μπέατρις Γουέμπ και Σίντνεϊ Τζέιμς Γουέμπ, ο πολιτικός και μετέπειτα πρωθυπουργός Τζέιμς Ράμσεϊ Μακ Ντόναλντ (βλ. λ.) κ.ά.

Τα κείμενα του Σο, Δοκίμια για τον Φαβιανό σοσιαλισμό (Essays On Fabian Socialism, 1889, συγκεντρώθηκαν σε τόμο το 1932) απετέλεσαν το κυριότερο όργανο προώθησης των θέσεων της οργάνωσης.

 

1885 – Το απόγευμα της 4ης Ιανουαρίου του 1885 μαζί με τη σύζυγό του πήγαν στις υπώρειες του Λυκαβηττού για να περπατήσουν και να θαυμάσουν τη θέα της πόλης. Ο Νίκολσον δεν ήταν ένας τυχαίος διπλωμάτης, αλλά μέλος της βρετανικής ελίτ, γυναικάδελφος του λόρδου Ντάφεριν, πρεσβευτή τής αυτού μεγαλειότητας στην Κωνσταντινούπολη. Εκείνη την περίοδο ο Δήμος Αθηναίων είχε προβεί σε εκτεταμένη πευκοφύτευση του Λυκαβηττού και απαγόρευε τη διέλευση σε ορισμένα σημεία του λόφου. Τη φύλαξη του Λυκαβηττού είχε αναλάβει η Χωροφυλακή.

Την ημέρα εκείνη, υπηρεσία εκτελούσε ένας αψίκορος χωροφύλακας (και διανοητικά ανισόρροπος, σύμφωνα με κάποιες πηγές), ονόματι Λουκάς Καλπούζος. Μόλις είδε το διπλωματικό ζεύγος να κινείται κοντά στην απαγορευμένη ζώνη, το διέταξε να σταματήσει με σκαιό τρόπο. Όταν ο Νίκολσον του ανακοίνωσε την ιδιότητά του, το όργανο της τάξης τον τράβηξε από το μανίκι και τον χτύπησε στον ώμο με ένα μπαστούνι.

Το επεισόδιο αυτό προκάλεσε την έντονη διαμαρτυρία της βρετανικής πρεσβείας. Ο Νίκολσον, παρακάμπτοντας το πρωτόκολλο, επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη στο γραφείο του και απαίτησε την απόλυση του Καλπούζου. Ο Τρικούπης, αφού εξέφρασε τη λύπη του για το περιστατικό, έκανε δεκτό το αίτημά του και έδωσε εντολή να εκδοθεί ημερήσια διαταγή για την απόλυση του Καλπούζου, η οποία θα διαβαζόταν σε συγκέντρωση του προσωπικού της Χωροφυλακής και στη συνέχεια θα δημοσιευόταν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

Προς στιγμήν, το επεισόδιο φαινόταν ότι έβαινε προς εκτόνωση, αφού ο Νίκολσον με την απόλυση του χωροφύλακα θεωρούσε τον εαυτό του δικαιωμένο. Όμως, όταν διάβασε την ημερησία διαταγή εξεμάνη, αφού σε αυτήν αναφέρονταν και οι δικές του ευθύνες για το επεισόδιο του Λυκαβηττού. Με την παρότρυνση Γερμανών διπλωματών απαίτησε δημόσια συγγνώμη από το Σώμα της Χωροφυλακής.

Και αυτή η απαίτησή του έγινε δεκτή από τον αγγλόφιλο Τρικούπη. Έτσι, στις 11 π.μ. της 7ης Ιανουαρίου, δύναμη από εκατό άνδρες της Χωροφυλακής Αθηνών παρατάχθηκε στην Πλατεία Συντάγματος και παρουσίασε όπλα στον Βρετανό πρόξενο Μέρλιν, ενώ η μπάντα παιάνιζε τον εθνικό ύμνο της Μεγάλης Βρετανίας «God Save The Queen».

O δημόσιος εξευτελισμός της Ελλάδας προκάλεσε τη λαϊκή οργή και όξυνε τις επιθέσεις της Δηλιγιαννικής αντιπολίτευσης. Το επεισόδιο Νίκολσον επίσπευσε την πτώση της κυβέρνησης Τρικούπη, που έτσι κι αλλιώς βρισκόταν με την πλάτη στον τοίχο, εξαιτίας της φορομπηχτικής πολιτικής της.

 

1887 – Ο Παναγής Βαλλιάνος προσφέρει το ποσό των 2.500.000 δραχμών για την ανέγερση της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Ο Παναγής Βαλλιάνος ήταν Έλληνας μεγαλέμπορος, εφοπλιστής, τραπεζίτης με έδρα την Αγγλία –όπου έζησε και τα περισσότερα χρόνια της ζωής του– και εθνικός ευεργέτης της Ελλάδας.

Θεωρείται ο «πατριάρχης» της ελληνικής ναυτιλίας ή «ο πατήρ του ελληνικού ναυτεμπορικού κόσμου» αφού ήταν ο πρώτος Έλληνας εφοπλιστής με τόσο μεγάλο στόλο. Μαζί με τα αδέρφια του, Μαρή και Ανδρέα Βαλλιάνο –μέλη της ευρύτερης οικογένειας των Βαλλιάνων–, δημιούργησε μια από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές επιχειρήσεις της εποχής, την «Vagliano Bros» («Αδερφοί Βαλλιάνου») και απέκτησε τεράστια περιουσία, της οποίας μεγάλο μέρος πήγε σε φιλανθρωπίες και δωρεές προς το Ελληνικό κράτος.

Η πιο σημαντική δωρεά του, ήταν αυτή που έκανε –μαζί με τα δυο αδέρφια του– για το κτίσιμο και τη λειτουργία της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Η καθηγήτρια Ναυτιλιακής Ιστορίας Τζελίνα Χαρλαύτη τον περιγράφει ως «ο πρώτος Έλληνας μεγιστάνας της ναυτιλίας» και ως «ο Ωνάσης της εποχής του».

 

1930 – Αρχίζει τη λειτουργία της η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας, με πρώτο διοικητή τον δικηγόρο και πολιτικό Κωνσταντίνο Γόντικα. Τον Ιούλιο του 2012 το υγιές κομμάτι της θα απορροφηθεί από την Τράπεζα Πειραιώς.

Η ίδρυση της ΑΤΕ συνιστά μέρος των προσπαθειών που κατέβαλε το κράτος για να ελέγξει το τραπεζικό σύστημα και να σταθεροποιήσει το εθνικό νόμισμα, αφού το διεθνές νομισματικό σύστημα δεν είχε μείνει ανεπηρέαστο από τον Α΄Παγκόσμιο. Η δραχμή ήταν υποτιμημένη στο 1/10 της προπολεμικής της αξίας.

Η σταθεροποίηση του εθνικού νομίσματος προϋπέθετε την σύναψη εξωτερικού προσφυγικού δανείου. Επίσης ο ερχομός των προσφύγων έκανε επιτακτικότερη τη διεύρυνση της αγροτικής πίστης. Η σύσταση μιας ξεχωριστής αγροτικής τράπεζας θα περιόριζε τις τραπεζιτικές δικαιοδοσίες της Ε.Τ.Ε., θα κάλυπτε με μεγαλύτερη άνεση τις πιστοδοτικές ανάγκες των αγροτών και θα ενίσχυε την αγροτική παραγωγή. Δεν έλειψαν οι αντιδράσεις μέσα στο κοινοβούλιο αλλά και εκτός αυτού από την Ε.Τ.Ε.

Περισσότερο από κάθε άλλον ταυτίστηκε με τη δημιουργία της Γεωργικής Τράπεζας ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με την Κοινωνία των Εθνών το 1927 ο Παπαναστασίου συμμετείχε ως υπουργός Γεωργίας. Εκεί έλαβε την υπόσχεση του Ελληνικού Κράτους, της Ε.Τ.Ε., και της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων ότι θα συνεργάζονταν για την ίδρυση και τη λειτουργία της Γεωργικής Τράπεζας. Πράγματι, στο πρωτόκολλο της συμφωνίας για την έκδοση δανείου που υπογράφτηκε στις 15 Σεπτεμβρίου του 1927, στη Γενεύη μεταξύ της ελληνικής κυβερνήσεως και της δημοσιονομικής επιτροπής της Κ.Τ.Ε. περιλήφθηκε και η υποχρέωση της ίδρυσης Γεωργικής Τράπεζας.

Στις 23 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς επιτεύχθηκε συμφωνία ανάμεσα σε κυβέρνηση και Ε.Τ.Ε. η οποία καθόριζε τις βάσεις για την σύσταση και λειτουργία αυτής της τράπεζας. Στις 3 Φεβρουαρίου παραιτείται ο Παπαναστασίου και η κυβέρνηση επιταχύνει τη διαδικασία σύστασης της τράπεζας για να μην θεωρηθεί ότι δεν υποστηρίζει τα αγροτικά συμφέροντα. Στις 23 Φεβρουαρίου 1928 υπογράφηκε νέα σύμβαση ανάμεσα στο κράτος και την ΕΤΕ για την ίδρυση και λειτουργία της Γεωργικής Τράπεζας χωρίς όμως να προωθηθεί για επικύρωση στη Βουλή επειδή τα κεφάλαια της νέας τράπεζας δεν επαρκούσαν.

 

1960 – Σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα ο γάλλος συγγραφέας Αλμπέρ Καμί. «Στο ποδόσφαιρο χρωστάω όσα ξέρω για ηθική και καθήκον» έγραφε το 1957, χρονιά που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Στα νεανικά του χρόνια στο Αλγέρι ασχολήθηκε ενεργά με το ποδόσφαιρο (έπαιζε τερματοφύλακας), το οποίο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει όταν αρρώστησε από φυματίωση.

Ο Αλμπέρ Καμύ ήταν Γάλλος φιλόσοφος, λογοτέχνης και συγγραφέας, ένας από τους πιο δημοφιλείς φιλόσοφους του 20ου αιώνα, και ένας από τους ιδρυτές του παραλογισμού. Ήταν επίσης ιδρυτής του Theatre du Travail (1935), για το οποίο δούλεψε ως σκηνοθέτης, διασκευαστής και ηθοποιός.

Χρωστά σχεδόν εξίσου τη φήμη του στα μυθιστορήματά του Ο Ξένος και Η Πανούκλα, στα θεατρικά του έργα Καλιγούλας και Οι δίκαιοι και τέλος στα φιλοσοφικά του δοκίμια Ο Μύθος του Σίσυφου και Ο επαναστατημένος άνθρωπος. Τιμήθηκε το 1957 με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

 

1967 – Οι Doors κυκλοφορούν το πρώτο άλμπουμ τους, που φέρει το όνομά τους. Περιέχει τις επιτυχίες: «Break On Through (To the Other Side)», «Alabama Song», «Light My Fire» και «The End».

Οι The Doors ήταν αμερικανικό ροκ συγκρότημα το οποίο δημιουργήθηκε το 1965 στο Λος Άντζελες. Το όνομά τους προέρχεται από το μυθιστόρημα «Οι Πύλες της Ενόρασης» (αγγλ. “The Doors of Perception”) του Άλντους Χάξλεϋ. Το συγκρότημα κυκλοφόρησε έξι επιτυχημένους στούντιο δίσκους μέχρι το 1971, όταν ο τραγουδιστής τους Τζιμ Μόρισον βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στο Παρίσι. Τα υπόλοιπα μέλη συνέχισαν ως τρίο μέχρι το 1973.

Ο ενθουσιασμός που προκαλεί ο Τζιμ Μόρισον αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό του είναι μόνο μία από τις πολλές συναρπαστικές και φαινομενικά αιώνιες πτυχές των Doors. Για να μην ξεχαστεί, το συγκρότημα ηχογράφησε επίσης μερικές από τις πιο σκοτεινές και προκλητικές μουσικές της εποχής του. Αυτό που είναι τόσο χαρακτηριστικό για το συγκρότημα του Λος Άντζελες είναι πώς οι μουσικοί – ειδικά ο πολύπλευρος Ray Manzarek – συγχώνευσαν με επιτυχία τον ροκ και τον εμπνευσμένο από την τζαζ αυτοσχεδιασμό. Είτε αισθάνεστε ότι ο Morrison ήταν ένας λαμπρός και περίπλοκος σύγχρονος σαμάνος είτε ένας δεύτερης κατηγορίας όμορφος ποιητής που το έχασε από το αλκοόλ και τα χάπια, είναι αδύνατο να αρνηθούμε τη μακροχρόνια επίδραση που είχαν οι Doors στο ροκ ‘ν’ ρολ. Ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα όλων των εποχών…

 

Γεννήσεις

 

1809 – Λουί Μπραΐγ | Γάλλος εκπαιδευτικός, που τελειοποίησε το σύστημα γραφής των τυφλών (σύστημα Μπράιγ). Ο Λουί Μπράιγ ήταν Γάλλος, εφευρέτης συστήματος γραφής και ανάγνωσης για τυφλούς που χρησιμοποιείται έως σήμερα. Γεννήθηκε το 1809 στο χωριό Κουπβρέ (Coupvray) κοντά στο Παρίσι.

Τυφλώθηκε στο ένα μάτι πολύ μικρός, στην ηλικία των τριών ετών, ύστερα από τραυματισμό με αιχμηρό αντικείμενο, καθώς βοηθούσε τον πατέρα του στην κατασκευή εξαρτημάτων ίππευσης, ενώ αργότερα η μόλυνση μεταδόθηκε και στο άλλο του μάτι, και ως την ηλικία των 5 ετών είχε μείνει τυφλός. Οι γονείς του τον έστειλαν στο Βασιλικό Ινστιτούτο Τυφλών στο Παρίσι, όπου εκπαιδεύονταν τυφλά παιδιά.

Ο Μπράιγ όμως δεν ήταν ευχαριστημένος, γιατί το σύστημα ανάγνωσης που χρησιμοποιούσαν ήταν δύσχρηστο με χοντρούς χαρακτήρες και τα βιβλία ήταν μόνο 14 με αποτέλεσμα το μάθημα να γίνεται προφορικά. Έτσι κατάφερε, μετά από προσπάθειες πέντε ετών, να δημιουργήσει ένα καινούριο ειδικό αλφάβητο για τυφλούς. Όταν παρουσίασε την μέθοδό του, άλλοι έδειξαν την ικανοποίησή τους, ενώ άλλοι υποστήριξαν πως το σύστημα ήταν κουραστικό και όχι αποδοτικό.

Ο Μπράιγ απογοητεύτηκε, αλλά δεν σταμάτησε τις προσπάθειες και βρήκε τρόπο ώστε οι τυφλοί να διδάσκονται και μαθηματικά και μουσική. Εφηύρε ακόμα και μια γραφομηχανή, με την οποία έχουν τη δυνατότητα οι τυφλοί να γράφουν, όπως και οι βλέποντες. Το έργο του Μπράιγ, που πέθανε το 1852, αναγνωρίστηκε πάντως όσο ζούσε και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως σήμερα.

 

1960 – Μάικλ Στάιπ | Αμερικανός τραγουδιστής και συνθέτης, η «ψυχή» των REM. Έγινε παγκοσμίως γνωστός ως ο frontman των R.E.M. το 1980 μέχρι τη διάλυσή τους το 2011. Με το συγκρότημα εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame το 2007 και κέρδισε τρία βραβεία Γκράμι

Επίσης, έχει σκηνοθετήσει αρκετά από τα βίντεο κλιπ του συγκροτήματος και έχει επιμεληθεί καλλιτεχνικά πολλά από τα CD του. Επιπλέον, έχει συμμετάσχει ως παραγωγός στις ταινίες Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς, Velvet Goldmine, Man on the Moon και Saved!. Ως ηθοποιός έχει εμφανιστεί στην τηλεόραση, ενώ έχει δώσει τη φωνή του σε σειρές, όπως οι Simpsons.

Σχετικά με την προσωπική του ζωή, έχει δηλώσει πως είχε σχέσεις και με γυναίκες και με άνδρες. Επίσης, έχει δηλώσει πως δεν αυτοπροσδιορίζεται με τους όρους στρέιτ, γκέι ή bisexual, αλλά τον εκφράζει περισσότερο ο όρος queer. Ο Στάιπ έχει εκφράσει ανοιχτά τις πολιτικές του απόψεις, υποστηρίζοντας τον Μπαράκ Ομπάμα το 2008 και δηλώνοντας ευθέως την αντίθεσή του στον Ντόναλντ Τραμπ το 2015.

 

1985 – Έφη Αχτσιόγλου | Ελληνίδα δικηγόρος και πολιτικός (ΣΥΡΙΖΑ). Γεννήθηκε το 1985, στα Γιαννιτσά Πέλλας. Ολοκλήρωσε με άριστα τις προπτυχιακές σπουδές της στη Νομική του ΑΠΘ και το 2009 απέκτησε -επίσης με άριστα- το μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στο Δημόσιο Δίκαιο και τις Πολιτικές Επιστήμες από την ίδια σχολή.

Είναι δικηγόρος και από τον Ιούλιο του 2014 επιστημονική συνεργάτρια της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ στις Βρυξέλλες. Έχει εργαστεί, επίσης, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και στον Τομέα Αστικού Δικαίου, Πολιτικής Δικονομίας και Εργατικού Δικαίου του Τμήματος Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 2009 έως το 2013, καθώς και ως ερευνήτρια στο Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου. Ήταν υποψήφια στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 όπως και του Σεπτεμβρίου του 2015. Στον ΣΥΡΙΖΑ πέρασε από τα κομματικά όργανα, ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, ενώ ήταν μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Α’ Θεσσαλονίκης.

Ως διευθύντρια του πολιτικού γραφείου του τότε υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου ήταν υπεύθυνη για τη διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης με τους θεσμούς σε ζητήματα σχετικά με την αγορά εργασίας και κοινωνικής ασφάλισης. Έχει υπηρετήσει ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του πρώην ΟΑΕΔ και ως μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας. Από τις 5 Νοεμβρίου 2016 έως τις 9 Ιουλίου 2019 ήταν υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Κατά τη θητεία της αποφασίστηκε η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων, η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11% και 27% για τους νέους εργαζόμενους (με ενιαίο κατώτατο μισθό τα 650 ευρώ) και η κατάργηση του υποκατώτατου μισθού, η δημιουργία του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) και το νέο πλαίσιο για την αναδοχή και την υιοθεσία. Καταγράφηκε ακόμη μείωση της αδήλωτης εργασίας και της ανεργίας.

Στις βουλευτικές εκλογές του 2019 τοποθετήθηκε στη δεύτερη θέση του ψηφοδελτίου επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ και εξελέγη στη Βουλή των Ελλήνων. Στις εθνικές εκλογές του Μαΐου 2023, ως υποψήφια στον Δυτικό Τομέα Αθηνών, εκλέχθηκε πρώτη κατά σειρά βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ με 28.491 σταυρούς. Επανεξελέγη βουλευτής στην ίδια εκλογική περιφέρεια στις εκλογές του Ιουνίου. Στις 12 Ιουλίου 2023 ανακοίνωσε την υποψηφιότητά της για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών, στις 17 Σεπτεμβρίου, ήρθε δεύτερη μεταξύ των πέντε υποψηφίων, με 53.292 ψήφους και ποσοστό 36,18%. Στο δεύτερο γύρο ήρθε δεύτερη με 44,02% των ψήφων, πίσω από τον Στέφανο Κασσελάκη.

Αποχώρησε από το κόμμα στις 23 Νοεμβρίου 2023, μαζί με οκτώ ακόμη βουλευτές της Κίνησης «6+6». Στις 5 Δεκεμβρίου, μαζί με 10 ακόμη πρώην βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., συγκρότησαν νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα με τον τίτλο Νέα Αριστερά. Το 2019, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, αποκάλυψε πως διατηρεί σχέση με τον επίσης βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Τζανακόπουλο, με τον οποίο έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Έχουν αποκτήσει έναν γιο.

 

Θάνατοι

 

1901 – Νικόλαος Γύζης, έλληνας ζωγράφος, που ανήκε στη λεγόμενη «Σχολή του Μονάχου». Ο Νικόλαος Γύζης ήταν ένα από τα έξι παιδιά του ξυλουργού Ονούφριου Γύζη και της Μαργαρίτας Γύζη, το γένος Ψάλτη, που ζούσαν στο Σκλαβοχώρι της Τήνου.

Το 1850, η οικογένειά του μετοίκησε στην Αθήνα και ο μικρός Νικόλαος άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα στο Σχολείο των Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών), αρχικά ως ακροατής και, από το 1854 έως το 1864, ως κανονικός σπουδαστής.  Με το τέλος των σπουδών του, γνωρίστηκε με τον πλούσιο φιλότεχνο Νικόλαο Νάζο, με τη μεσολάβηση του οποίου έλαβε υποτροφία από το ευαγές ίδρυμα του Ναού της Ευαγγελιστρίας της Τήνου, προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές του στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου.

Τον Ιούνιο του 1865 ο Γύζης έφθασε στο Μόναχο, όπου συνάντησε τον συνάδελφο και φίλο του Νικηφόρο Λύτρα. Ο τελευταίος τον βοήθησε στο να εγκλιματιστεί γρήγορα στο γερμανικό περιβάλλον. Πρώτοι του δάσκαλοί του στο Μόναχο ήταν ο Χέρμαν Άνσυτς (Hermann Anschütz) και ο Αλεξάντερ Βάγκνερ (Alexander Wagner). Τον Ιούνιο του 1868 έγινε δεκτός στο εργαστήριο του Καρλ φον Πιλότυ (Karl von Piloty). Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Μόναχο το 1871 και τον Απρίλιο του 1872 επέστρεψε στην Αθήνα, για να μετατρέψει το πατρικό του σπίτι επί της οδού Θεμιστοκλέους σε ατελιέ. Μαζί με τον Νικηφόρο Λύτρα, ταξίδεψε το 1873 στη Μικρά Ασία.

Απογοητευμένος από τις συνθήκες της Ελλάδας, τον Μάιο του 1874 εγκατέλειψε την Αθήνα και επέστρεψε στο Μόναχο, όπου έμελλε να ζήσει για το υπόλοιπο της ζωής του. Το 1876, ταξίδεψε παρέα με τον Νικηφόρο Λύτρα στο Παρίσι. Έναν χρόνο αργότερα νυμφεύθηκε την Άρτεμη Νάζου, με την οποία απέκτησε τέσσερις κόρες· την Πηνελόπη (γεν. 1878, πέθανε μόλις δώδεκα ημερών), τη Μαργαρίτα-Πηνελόπη (γεν. 1879), τη Μαργαρίτα (γεν. 1881) και την Ιφιγένεια (γεν. 1890), και έναν γιο, τον Ονούφριο-Τηλέμαχο (γεν. 1884).

Το 1880, ανακηρύχθηκε σε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου και το 1888 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής στο ίδιο ίδρυμα. Το 1881, πέθανε η μητέρα του και έναν χρόνο μετά πέθανε και ο πατέρας του. Το 1895, επισκέφθηκε για τελευταία φορά την Ελλάδα, την οποία ποτέ δεν ξέχασε και πάντα νοσταλγούσε. Προσβεβλημένος από λευχαιμία, πέθανε στο Μόναχο στις αρχές του 1901. Λέγεται ότι τα τελευταία του λόγια ήταν: «Λοιπόν ας ελπίζωμεν και ας ζητούμεν να είμεθα εύθυμοι!». Η σορός του ενταφιάστηκε στο Βόρειο Κοιμητήριο (Νόρντφριεντοφ, Nordfriedhof) του Μονάχου στη Βαυαρία.

 

1965 – Τ. Σ. Έλιοτ | Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος. Βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1948. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του 20ού αιώνα και ηγετική φυσιογνωμία του μοντερνιστικού κινήματος στην ποίηση. Το 1948 βραβεύτηκε με το Νόμπελ λογοτεχνίας. Ανάμεσα στα πιο γνωστά έργα του ανήκουν το Ερωτικό τραγούδι του Τζ. Προύφροκ (1915), η Έρημη Χώρα (1922), οι Κούφιοι Άνθρωποι (1925) τα Τέσσερα κουαρτέτα (1943) καθώς και το θεατρικό έργο Φονικό στην Εκκλησιά (1935).

Tο έργο του ποιητή, κριτικού και δοκιμιογράφου Τ.Σ. Έλιοτ είναι άρρηκτα δεμένο με τις κοινωνικές και πολιτιστικές ανακατατάξεις της περιόδου μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Απογοητευμένος από την εποχή του στράφηκε στο παρελθόν, αντλώντας από τις αξίες και παραδόσεις του.

Υποστήριζε ότι η ποίηση δεν απευθύνεται στις μάζες αλλά σε μια πνευματική ελίτ και δημιούργησε τομή στο χώρο της λογοτεχνικής κριτικής αναδεικνύοντας την αυτονομία του κειμένου ως μοναδικού φορέα του νοήματος. Η επίδραση που άσκησε ο Έλιοτ στον Γιώργο Σεφέρη είναι ιδιαίτερη και σημαντική. Ο Έλληνας νομπελίστας εκτός από την Έρημη Χώρα μετέφρασε και το έμμετρο θεατρικό έργο Φονικό Στην Εκκλησιά.

 

2011 – Μοχάμετ Μπουαζιζί | Τυνήσιος μικροπωλητής. Με την αυτοπυρπόλησή του έγινε καταλύτης της «επανάστασης των γιασεμιών» στην Τυνησία και πηγή έμπνευσης για το κίνημα εκδημοκρατισμού που σάρωσε τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική το 2011 και το οποίο έγινε γνωστό ως Αραβική Άνοιξη.

Σκληρά εργαζόμενος και από φτωχή οικογένεια, ο Μπουαζίζι ήταν η βασική πηγή εισοδήματος για την οικογένειά του από την ηλικία των 10 ετών, πουλώντας φρούτα στην αγορά. Άφησε το σχολείο στα 19 για να στηρίξει την εκπαίδευση των νεότερων αδελφιών του. Πέθανε στις 4 Ιανουαρίου 2011, σε ηλικία 26 ετών, αφού αυτοπυρπολήθηκε διαμαρτυρόμενος εναντίον ενός συστήματος που δεν του επέτρεπε να ζήσει με αξιοπρέπεια.

Ο Μπουαζίζι είχε πέσει συχνά θύμα των τυνήσιων αστυνομικών, που του επέβαλλαν πρόστιμα και έπαιρναν το εμπόρευμα και τις ζυγαριές του, ενώ την τελευταία φορά τον ξυλοκόπησαν και τον έριξαν καταγής.

Η οικογένειά του πιστεύει ότι η ταπείνωση, και όχι η φτώχεια, τον οδήγησε στην αυτοπυρπόληση, αφού διεκδίκησε το δίκιο του, αλλά δεν του αναγνωρίστηκε. Ο Bouazizi περιλούστηκε με βενζίνη και έβαλε φωτιά έξω από την είσοδο του κυβερνείου της μικρής πόλης Σιντί Μπουζίντ. Η πράξη του έδωσε το έναυσμα για διαμαρτυρίες που γρήγορα εξαπλώθηκαν, καθώς Τυνήσιοι από όλα τα κοινωνικά στρώματα βγήκαν στους δρόμους να διαδηλώσουν κατά της διεφθαρμένης κυβέρνησης, της υψηλής ανεργίας και των περιορισμών της ελευθερίας τους.

Ο Μπουαζίζι ζούσε ακόμα, χαροπαλεύοντας τυλιγμένος σε επιδέσμους από την κορφή ως τα νύχια, όταν το αυταρχικό καθεστώς του προέδρου Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Άλι, που βρισκόταν στην εξουσία από το 1987, άρχισε να καταρρέει. Δέκα ημέρες μετά τον θάνατο του Μπουαζίζι, ο Μπεν Άλι αναγκάστηκε να παραιτηθεί και να εγκαταλείψει τη χώρα, καθώς διαδηλωτές πλημμύριζαν τους δρόμους της Τύνιδας, πολλοί από αυτούς κρατώντας την εικόνα του Μπουαζίζι.

 

————————————————————————–
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia