Μνήμη χρονολογίου της 2ας Μαΐου

Πέμπτη 2 Μαΐου 2024

Είναι η 123η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 243 ημέρες για τη λήξη του.
🌅  Ανατολή ήλιου: 06:27 – Δύση ήλιου: 20:17
Διάρκεια ημέρας: 13 ώρες 50 λεπτά
🌗  Σελήνη 23.1 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Έσπερο, Εσπέρα, Εσπερία,
Αυγερινό, Αυγέρη, Αυγίτη, Αυγέρα, Αυγέρου,
Αυγερού και Ματρώνα

Γεγονότα

1893 – Διοργανώνεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο το πρώτο συλλαλητήριο των ελλήνων σοσιαλιστών για την Εργατική Πρωτομαγιά. Στο πλήθος απευθύνεται ο ιδρυτής του κινήματος στην Ελλάδα, Πλάτων Δρακούλης. Ακολουθεί ένα απόσπασμα από τον κατάλογο “Αρχείο Σταύρου Καλλέργη. Ψηφίδες από τον σχεδιασμό της σοσιαλιστικής πολιτείας” που κυκλοφόρησε το 2013 από την Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, σε επιμέλεια Κωστή Καρπόζηλου.
[…] Η πρώτη διακριτή εμφάνιση των σοσιαλιστών στον δημόσιο χώρο, με τη συγκέντρωσή τους για τον εορτασμό της διεθνούς ημέρας των εργατών τον Μάιο του 1893, επιβεβαιώνει αυτήν την αίσθηση. Έως τότε, ο εργατικός χαρακτήρας της ημέρας αφορούσε πολύ λίγους – το 1891 ομάδα σοσιαλιστών με επικεφαλής τον Καλλέργη φωτογραφήθηκε ομαδικά, το 1892 οι συγκεντρωμένοι δεν ήταν παραπάνω από τριάντα. Στις 2 Μαΐου του 1893 ο έως τότε αδιάφορος αθηναϊκός τύπος έστρεψε τη ματιά του προς το Στάδιο, εκεί όπου εκατοντάδες –δύο χιλιάδες κατά τον Σοσιαλιστή– “υπό μισθόν πάσχοντες” άκουσαν τον Σταύρο Καλλέργη να διαβεβαιώνει ότι “η πρόοδος βαδίζει τον δρόμον της” και οι εργατικές διεκδικήσεις “του παρόντος” θα οδηγήσουν “εν τω μέλλοντι” στην “κατάργησιν του κληρονομικού δικαιώματος και της ιδιοκτησίας”. Οι εργατικές διεκδικήσεις του παρόντος κωδικοποιούνταν στην κατοχύρωση της οκτάωρης εργασίας με ανάπαυση την Κυριακή και την παροχή επιδομάτων στους “εκ της εργασίας παθόντας”. Η επικοινωνία με τα κοινά αιτήματα και τις πρακτικές του διεθνούς σοσιαλιστικού κινήματος επεκτεινόταν σε εμφατικές λεπτομέρειες, όπως οι ερυθρές κονκάρδες “επί της κομβιοδόχης” των συγκεντρωμένων.

1941 – Ο Μαθιός (Ματθαίος) Πόταγας ήταν έφηβος που προέβη σε μια από τις πρώτες χρονικά συμβολικές πράξεις αυτοθυσίας και αντιστάσεως του Ελληνικού Λαού κατά τη γερμανική κατοχή.
Ήταν σε ηλικία δεκαεπτά (17) ετών, στις 2 Μαΐου 1941, όταν τα πρώτα γερμανικά στρατεύματα κατευθύνονταν προς τη Βυτίνα Αρκαδίας, τον τόπο καταγωγής του. Ο νεαρός Μαθιός εμφανίστηκε μπροστά τους και φέρεται να τούς είπε “Σταθείτε, δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος, αλλά ολόκληρη η Ελλάδα ακολουθεί”. Οι Γερμανοί τον σκότωσαν επί τόπου και στη συνέχεια του συνέθλιψαν το κεφάλι. Κατ’ άλλη εκδοχή, πρώτα ο Μαθιός πυροβόλησε τα αυτοκίνητα των Γερμανών, οι οποίοι τον συνέλαβαν πάραυτα και τον σκότωσαν με όπλο, συνθλίβοντάς του έπειτα το κεφάλι. “Για την κατεχόμενη Ελλάδα, η θυσία του Μάθιου Πόταγα είναι η πρώτη πράξη αντίστασης, αφού έγινε στις 2 Μαΐου 1941 και για την κατεχόμενη Ευρώπη, η πρώτη επίσης στην μορφή και το είδος, αφού παρόμοια θυσία δεν έχει αναφερθεί ως τώρα σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης”.

1977 – Απονέμεται στον ποιητή Γιάννη Ρίτσο το βραβείο Λένιν για την ειρήνη.Το σοβιετικό πρακτορείο ΤΑΣΣ μετέδωσε την είδηση με την εξής ανακοίνωση: «Γιάννης Ρίτσος. Ποιητής, πολίτης και κοινωνικός παράγοντας, ολόκληρη η σταδιοδρομία και το δημιουργικό έργο του οποίου είναι αφιερωμένα σε ένα στόχο: στην πάλη για την αλήθεια, την ελευθερία και την ευτυχία των ανθρώπων, στην πάλη για την ειρήνη στον κόσμο. Σήμερα ο Γ. Ρίτσος βρίσκεται στις πρώτες γραμμές των οικοδόμων της ειρήνης. Την είδηση για την απονομή στον Ρίτσο του Διεθνούς Βραβείου Λένιν για την εδραίωση της ειρήνης μεταξύ των λαών, την δέχτηκε η προοδευτική ελληνική κοινή γνώμη σαν αναγνώριση των τεράστιων υπηρεσιών του μεγάλου γιου της Ελλάδας στην υπόθεση της διαφύλαξης και της εδραίωσης της ειρήνης».
Η απονομή του βραβείου στον Έλληνα ποιητή είχε παγκόσμια απήχηση, όπως άλλωστε είχε και το έργο του, αλλά και η αγωνιστική του διαδρομή και η προσφορά του στην υπόθεση της ειρήνης.
Συγκινημένος ο ποιητής της ρωμιοσύνης μετά την είδηση για την απονομή του βραβείου, θα δηλώσει: «Θερμά και ειλικρινά ευχαριστώ για την απόφαση που πάρθηκε. Σ’ όλη τη ζωή μου είμαι αφοσιωμένος στα ιδανικά της ειρήνης. Σήμερα για μένα είναι μια μεγάλη γιορτή και είμαι συγκινημένος μέχρι το βάθος της ψυχής μου. Δεν μπορώ να συγκρατήσω τα δάκρυα της χαράς και της ευγνωμοσύνης για τη μεγάλη αναγνώριση και την εκτίμηση του δημιουργικού μου έργου, Δεν κρύβω τα δάκρυα γιατί αυτό το γεγονός συνέπεσε την παραμονή των γενεθλίων μου». (Ο Ρίτσος είχε γεννηθεί την Πρωτομαγιά του 1909).

1998 – Ιδρύεται στις Βρυξέλλες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με στόχο να καθορίσει και να εφαρμόσει τη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ., αγγλικά: European Central Bank, E.C.B.) είναι η κεντρική τράπεζα για το ευρώ και διαχειρίζεται τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης, η οποία συγκροτείται από 19 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες νομισματικές ζώνες στον κόσμο. Είναι μία από τις σημαντικότερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου και ένα από τα επτά θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που αναφέρονται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Οι ιδιοκτήτες και οι μέτοχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι οι κεντρικές τράπεζες των 27 κρατών-μελών της ΕΕ.
Το μοντέλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στηρίζεται σε αυτό της γερμανικής Bundesbank και της επίσης γερμανικής Landesbanken. Η Ε.Κ.Τ. διευθύνεται από ένα συμβούλιο με επικεφαλής τον πρόεδρο. Συμμετέχουν επίσης αντιπρόσωποι από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών.

Γεννήσεις

1729 – Αικατερίνη Β’: Η Σοφία Φρειδερίκη Αυγούστα γεννήθηκε στην πόλη Στεττίνο της Πομερανίας (σήμερα Στσέτσιν της Πολωνίας) το 1729. Πατέρας της ήταν ο Χριστιανός Αύγουστος του Άνχαλτ-Τσερμπστ που ανήκε στον ηγεμονεύοντα οίκο του Άνχαλτ, στρατηγός της Πρωσίας και κυβερνήτης του Στέττιν. Η μητέρα της Ιωάννα Ελισάβετ του Χόλσταϊν-Γκόττορπ ήταν κόρη του Χριστιανού Αυγούστου του Οϊτίν, και θεία του Πέτρου Γ΄. Η εκπαίδευση της Σοφίας ήταν αρκετά καλή, με Γαλλίδα παιδαγωγό και οικιακούς διδασκάλους.
Το 1744, σε ηλικία 15 χρονών, προσκλήθηκε από την Ρωσίδα Αυτοκράτειρα Ελισάβετ στην Αγία Πετρούπολη με σκοπό να παντρευτεί τον διάδοχο του ρωσικού θρόνου Πέτρο Φιοντόροβιτς. Η επιλογή της Σοφίας ως υποψήφιας νύφης του διαδόχου ήταν αποτέλεσμα των διπλωματικών ενεργειών του Φρειδερίκου Β΄ της Πρωσίας.Το 1744 η Σοφία φτάνει στη Ρωσία και ξεκινά την εκμάθηση της ρωσικής γλώσσας με τέτοιο ζήλο που τα βράδια μένει ξύπνια για να διαβάζει τα μαθήματα της. Ενσωματώνεται σχετικά γρήγορα στη κοινωνία της ρωσικής αριστοκρατίας. Στις 28 Ιουνίου 1744 βαπτίζεται Χριστιανή Ορθόδοξη και της δίνεται το όνομα Αικατερίνη Αλεξέγιεβνα, παρόλο που ο πατέρας της, φανατικός Λουθηρανός, αντιτάσσεται σθεναρά στην απόφαση της να αλλάξει δόγμα. Στις 21 Αυγούστου παντρεύεται το Μεγάλο Δούκα Πέτρο Φιοντόροβιτς.
Μετά το θάνατο της Αυτοκράτειρας Ελισάβετ στις 5 Ιανουαρίου του 1762 τη διαδέχτηκε ο ανεψιός της Πέτρος Γ΄. Η Αικατερίνη είχε οργανώσει γύρω της έναν κύκλο αυλικών και στρατιωτικών που ήταν έτοιμοι να την υποστηρίξουν σε οποιαδήποτε κίνηση της. Σημαντικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου της, δηλαδή στην άνοδο της στο θρόνο, διαδραμάτισε ο εραστής της, αξιωματικός του ιππικού, Γκριγκόρυ Ορλώφ, αλλά και οι λανθασμένες κινήσεις του Πέτρου Γ΄, ο οποίος δεν δίστασε να παραιτηθεί από τις κατακτήσεις που είχε πετύχει σε βάρος της Πρωσίας στον Επταετή πόλεμο, να ασπαστεί τον Λουθηρανισμό και να δεχτεί Πρώσους αξιωματούχους στο ρωσικό στρατό. Οι κινήσεις αυτές επέδρασαν καταλυτικά στην άνοδο της Αικατερίνης στο θρόνο αφού μια μεγάλη μερίδα αριστοκρατών και στρατιωτικών δυσαρεστημένοι από τον Πέτρο Γ΄ προσχώρησαν στο κίνημα της Αικατερίνης.
Στις 28 Ιουνίου 1762 με τη βοήθεια της φρουράς ανέβηκε στο θρόνο και φυλάκισε τον άντρα της, τον Πέτρο Γ΄. Λίγες μέρες αργότερα ο Πέτρος Γ΄ δολοφονείται με στραγγαλισμό κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες στην Κροστάνδη και εκείνη ανακηρύσσεται Αικατερίνη Β’, Αυτοκράτειρα πασών των Ρωσιών.
Η Αικατερίνη Β΄ ήταν μελαχρινή, μέσου ύψους. Συνδύασε την υψηλή νοημοσύνη, την εκπαίδευση και την πολιτική ικανότητα. Η Αικατερίνη Β΄ είχε πολλούς εραστές, των οποίων ο αριθμός έφθανε στα 23 άτομα. Οι πιο διάσημοι από αυτούς ήταν ο Σεργκέι Σάλτυκοφ, ο Γκριγκόρυ Ορλόφ, ο υπολοχαγός Βασίλτσικοφ και ο Ποτέμκιν με τον οποίον σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, παντρεύτηκε κρυφά.
Η Αικατερίνη πέθανε στις 17 Νοεμβρίου 1796 από εγκεφαλική αιμορραγία

1872 – Καρλ Νέσλερ, γερμανός κομμωτής, που ανακάλυψε την περμανάντ. Ο Karl Nessler ήταν γιος της Rosina (το γένος Laitner) και του Bartholomäus Nessler, ενός τσαγκάρη στο Todtnau, μια μικρή πόλη που βρίσκεται ψηλά στο Μέλανα Δρυμό , ακριβώς κάτω από το Feldberg . Σύμφωνα με πληροφορίες, συνέλαβε από νωρίς την ιδέα ενός μόνιμου κύματος. Ως νέος, δούλευε περιστασιακά ως βοσκός και παρατήρησε ότι το μαλλί , σε αντίθεση με τα ανθρώπινα μαλλιά, είναι συνεχώς τσακισμένο . Παρατήρησε επίσης ότι οι έλικες των φυτών θα κυρτώνονταν φυσικά πριν από τις καταιγίδες. Ξεκίνησε μια μαθητεία με έναν κουρέα χωριού στο κοντινό Schopfheim -Fahrnau, αλλά τα παράτησε μετά από λίγους μήνες. Εργάστηκε στη Βασιλεία και στο Μιλάνοσε διάφορες δουλειές, έμαθε ιταλικά και γαλλικά και τελικά μετακόμισε στη Γενεύη . Εκεί δούλεψε ξανά ως κουρέας και κομμωτής και τελείωσε τη μαθητεία του σε ένα κομψό σαλόνι ομορφιάς . Προσαρμόζοντας το γαλλόφωνο περιβάλλον, αποκαλούσε τον εαυτό του Charles Nessler και συχνά έγραφε το επώνυμό του Nestle . Αργότερα, μετακόμισε στο Παρίσι , όπου δοκίμασε την πρώτη του περμανάντ στην Katharina Laible από το Ulm .
Για να γίνει αυτό, ο Nessler χώρισε πρώτα τα μαλλιά της Laible σε τρεις κοτσίδες, δένοντας το καθένα κοντά στο τριχωτό της κεφαλής της, βρέχοντας τα μαλλιά με ένα μυστικό μείγμα και τυλίγοντας τα μαλλιά σε σπείρες γύρω από μεταλλικές ράβδους που προεξείχαν από το κεφάλι σαν κέρατα. Με αυτοκατασκευασμένη, ηλεκτρικά θερμαινόμενη λαβίδα, παρόμοια με βαφλιέρα , ζέστανε τις καλυμμένες με κοτσίδα ράβδους. Η λαβίδα έπρεπε να κρατιέται συνεχώς και αρχικά οι φουσκάλες αυξάνονταν στο τριχωτό της κεφαλής της Laible. Το φαινόμενο μπούκλας ήταν τελικά επιτυχημένο στην τρίτη προσπάθεια του Νέσλερ, όταν έπλυνε τους κυλίνδρους μαλλιών για πολλή ώρα. Η μπούκλα παρέμεινε και ονομάστηκε «μόνιμο κύμα».
Ο Νέσλερ συγκέντρωσε σημαντικό πλούτο, αλλά ποτέ δεν ξέχασε την ταπεινή καταγωγή του. Κατά τη διάρκεια του γερμανικού υπερπληθωρισμού στις αρχές της δεκαετίας του 1920, δώρισε το σεβαστό ποσό των 20.000 μάρκων στους φτωχούς της γενέτειράς του. Το 1928, πούλησε την αλυσίδα κομμωτηρίων του, τις εγκαταστάσεις παραγωγής και το δίκτυο διανομής του στην Nestlé-Le Mur Company , επενδύοντας τα έσοδα στο χρηματιστήριο. Την ίδια χρονιά, έβαλε το όνομά του σε έναν τόμο, The Story of Hair (Νέα Υόρκη: Boni and Liveright, 1928), τον οποίο πιστεύεται ότι έγραψε η Zelda Popkin , δημοσιογράφος και μυθιστοριογράφος της περιόδου. Έχασε σχεδόν τα πάντα στο κραχ του χρηματιστηρίου του 1929. Τα επόμενα χρόνια, εργάστηκε σε μεθόδους ανάπλασης του δέρματος, πρόληψης ρυτίδων και αναγέννησης των μαλλιών. Το 1935 πέθανε η σύζυγός του Καθαρίνα. Οι προσπάθειές του να ανακτήσει τις απώλειές του παρεμποδίστηκαν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ποτέ δεν πέτυχαν πραγματικά. Στις 22 Ιανουαρίου 1951, ο Karl Nessler πέθανε σε ηλικία 78 ετών από καρδιακή προσβολή στο σπίτι του στο Harrington Park του New Jersey

1975 – Ντέιβιντ Μπέκαμ (David Robert Joseph Beckham, 2 Μαΐου 1975) είναι Άγγλος πρώην ποδοσφαιριστής. Αγωνίστηκε σε Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Πρέστον Νορθ Εντ, Ρεάλ Μαδρίτης, Λος Άντζελες Γκάλαξι, ΑΚ Μίλαν, Παρί Σεν Ζερμέν και στην Εθνική Αγγλίας. Έγινε ο πρώτος Άγγλος ποδοσφαιριστής που κατέκτησε πρωτάθλημα σε τέσσερις διαφορετικές χώρες (Αγγλία, Ισπανία, ΗΠΑ, Γαλλία).
Η ποδοσφαιρική καριέρα του Μπέκαμ, άρχισε στα 17 του χρόνια, με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Με την Αγγλική ομάδα κατέκτησε 6 πρωταθλήματα, το κύπελλο 2 φορές και το Τσάμπιονς Λιγκ το 1999. Μετά στην Ρεάλ Μαδρίτης, σε 4 χρόνια κατέκτησε, το Ισπανικό πρωτάθλημα στην τελευταία του χρονιά, το 2007. Τον Ιούλιο του 2007, υπέγραψε στους Γκάλαξι. Καθώς ήταν παίκτης της αμερικανικής ομάδας, ξόδεψε δύο χρόνια στην Μίλαν, ως δανεικός. Έγινε ο πρώτος Βρετανός που έπαιξε 100 παιχνίδια στο Τσάμπιονς Λιγκ.
Στην εθνική ομάδα, έκανε το ντεμπούτο του στις 1 Σεπτεμβρίου 1996, στην ηλικία των 21. Ήταν αρχηγός της εθνικής του για έξι χρόνια. Έκανε συνολικά 115 εμφανίσεις, εμφανιζόμενος στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1998, 2002, 2006 και στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα του 2000 και 2004.

Θάνατοι

1941 – Η Πηνελόπη Μπενάκη – Δέλτα γεννήθηκε στις 24 Απριλίου του 1874, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από τον επιχειρηματία και εθνικό ευεργέτη Εμμανουήλ Μπενάκη και την Βιργινία Χωρέμη, μέλος της ισχυρής τότε εμπορικής οικογένειας Χωρέμη της Αλεξάνδρειας. Η Πηνελόπη ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας.
Η οικογένεια Μπενάκη μετακόμισε προσωρινά στην Αθήνα το 1882, όπου η Πηνελόπη παντρεύτηκε τον πλούσιο Φαναριώτη έμπορο Στέφανο Δέλτα το 1895. Μαζί του απέκτησε τρεις κόρες: τη Σοφία (μετέπειτα Μαυροκορδάτου), τη Βιργινία (μετέπειτα Ζάννα και γιαγιά του πρώην Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά) και την Αλεξάνδρα (μετέπειτα Παπαδοπούλου). Επέστρεψαν στην Αλεξάνδρεια το 1905, όπου η Πηνελόπη γνώρισε τον Ίωνα Δραγούμη, τότε υποπρόξενο της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια. Ανάμεσά τους αναπτύχθηκε ένας μεγάλος έρωτας, η Πηνελόπη όμως δεν θέλησε να αντιταχθεί στις κοινωνικές επιταγές και την υποχρέωσή της απέναντι στον σύζυγο και τα παιδιά της. Η πλατωνική αυτή σχέση της Πηνελόπης Δέλτα με τον Δραγούμη τελείωσε το 1908, όταν αυτός συνδέθηκε με τη Μαρίκα Κοτοπούλη.
Το 1910 εγκαινιάστηκε η μακρόχρονη αλληλογραφία της Δέλτα με τον Γάλλο βυζαντινολόγο Γκυστάβ Σλυμπερζέ, που την βοήθησε στη συγγραφή των μυθιστορημάτων της τα σχετικά με την βυζαντινή ιστορία. Η Δέλτα που είχε μετακομίσει στην Φρανκφούρτη το 1906 εξέδωσε το πρώτο της μυθιστόρημα, το Για την Πατρίδα, 1909, το οποίο εκτυλίσσεται κατά την διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Σύντομα ακολούθησε και το δεύτερο μυθιστόρημά της, Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου. Το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδή το 1909 την ενέπνευσε να γράψει το Παραμύθι χωρίς όνομα (1911). Το 1913 η οικογένεια Δέλτα επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια και το 1916 εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Αθήνα, όπου ο πατέρας της Δέλτα, Εμμανουήλ Μπενάκης, είχε εκλεγεί δήμαρχος. Ανέπτυξαν στενή φιλία με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον οποίο και προσκαλούσαν συχνά στην εξοχική τους οικία στην Κηφισιά.
Κατά την επισιτιστική και ανθρωπιστική κρίση που δημιουργήθηκε εις βάρος των Ελλήνων της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την διάρκεια της Β΄ Βουλγαρικής κατοχής ελληνικών εδαφών (1916-1918) και διαπιστώθηκε σε όλο το εύρος της μετά την απελευθέρωση των περιοχών, πολύτιμη υπήρξε η συνδρομή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού με επικεφαλής την Πηνελόπη Δέλτα και την Έλλη Αδοσίδου, για την οργάνωση συσσιτίων, πρόχειρων νοσοκομείων και διανομή ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού. Ακόμη, καθοριστική ήταν η συμβολή της Πηνελόπης Δέλτα στην ενεργοποίηση του κρατικού μηχανισμού καθώς και στον σχεδιασμό, την οργάνωση και την εκτέλεση του δύσκολου έργου της παλιννόστησης των χιλιάδων Ελλήνων Ανατολικομακεδόνων ομήρων που βρίσκονταν σε βουλγαρικά στρατόπεδα συγκέντρωσης εκτελώντας καταναγκαστικά έργα στο εσωτερικό της Βουλγαρίας την περίοδο 1917-1918.
Το 1922 αναλαμβάνει δράση, με την συμβολή της οικογένειάς της, για την ανακούφιση των αναγκών και την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Μάλιστα, στο κτήμα του πατέρα της, στην Κηφισιά, αλλά και στο σπίτι τους φιλοξενήθηκαν δεκάδες οικογένειες Μικρασιατών προσφύγων, στους οποίους παρείχαν και συσσίτιο.
Το 1925 εκδόθηκε Η ζωή του Χριστού, ενώ την ίδια χρονιά εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας, ασθένειας που την ταλαιπώρησε μέχρι τον θάνατό της. Το 1929 ξεκίνησε τη συγγραφή της τριλογίας Ρωμιοπούλες, η οποία τελείωσε το 1939 και είναι ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο αφηγείται σε τρεις τόμους τη ζωή της Δέσποινας Κρινά-Δαπέργολα, μιας δραστήριας γυναίκας την οποία η κοινωνία της εποχής της περιόριζε σε ένα χρυσό κλουβί. Το πρώτο βιβλίο, Το Ξύπνημα, καλύπτει γεγονότα των ετών 1895-1907, η Λάβρα καλύπτει τα έτη 1907-1909 και το Σούρουπο τα έτη 1914-1920.
Εν τω μεταξύ, εκδόθηκαν άλλα τρία μυθιστορήματά της: ο Τρελαντώνης (1932), όπου περιγράφει τις περιπέτειες του αδελφού της, όταν όλα τα αδέρφια ήρθαν από την Αίγυπτο να περάσουν το καλοκαίρι με την θεία τους (σε ένα σπίτι του Τσίλερ) στον Πειραιά, ο Μάγκας (1935), η ζωή στην Αλεξάνδρεια με τα μάτια του μικρού σκυλιού της οικογένειας, και το Στα μυστικά του Βάλτου (1937), όπου η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από την λίμνη των Γιαννιτσών κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.
Το 1941 ο Φίλιππος Δραγούμης εμπιστεύθηκε στην Δέλτα τα ημερολόγια και το αρχείο του αδελφού του, Ίωνα Δραγούμη, στα οποία η Δέλτα πρόσθεσε περίπου 1.000 χειρόγραφες σελίδες με σχόλια για το έργο του Δραγούμη. Στις 27 Απριλίου 1941, ημέρα κατά την οποία τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αθήνα, η Πηνελόπη Δέλτα προσπάθησε να αυτοκτονήσει παίρνοντας δηλητήριο και τελικά έφυγε από τη ζωή πέντε ημέρες αργότερα, στις 2 Μαΐου 1941, ενώ είχαν ήδη προηγηθεί άλλες δύο απόπειρες αυτοκτονίας στο παρελθόν. Στον τάφο της, στον κήπο του σπιτιού της, χαράχτηκε η λέξη ΣIΩΠH. Το 2012 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τετράγωνο η βιογραφία της, από τη Μίτση Πικραμένου, με τίτλο Η κυρία με τα μαύρα.

2013 – Τζεφ Χάνεμαν (Jeffrey John “Jeff” Hanneman, 31 Ιανουαρίου 1964 – 2 Μαΐου 2013) ήταν Αμερικάνος κιθαρίστας, γνωστός ως ιδρυτικό μέλος και βασικός συνθέτης του thrash metal συγκροτήματος Slayer. Ο Χάνεμαν γεννήθηκε το 1964 στο Όκλαντ της Καλιφόρνια και μεγάλωσε στο Λονγκ Μπιτς. Η οικογένεια του αποτελούνταν από βετεράνους πολέμου, οι οποίοι αποτέλεσαν μεγάλη επιρροή στον Χάνεμαν για το ενδιαφέρον του για τον πόλεμο και την πολεμική ιστορία. Σε ηλικία δεκαεπτά ετών γνώρισε τον Κέρι Κινγκ και ξεκίνησαν να παίζουν διασκευές σε τραγούδια των Iron Maiden και των Judas Priest.
Στις αρχές του 2011, ο Χάνεμαν διαγνώστηκε με νεκρωτική απονευρωσίτιδα, η οποία σύμφωνα με φήμες προήλθε από δάγκωμα αράχνης. Για τις εμφανίσεις τους το 2011, αντικαταστάθηκε από τον Γκάρι Χολτ των Exodus, ενώ για κάποιες εμφανίσεις τη θέση του πήρε ο Πατ Ο’Μπράιεν των Cannibal Corpse.[10] Το 2012 ανακοινώθηκε ότι είχε επανέλθει οριστικά, αλλά τον Φεβρουάριο του 2013 ο Κέρι Κινγκ δήλωσε ότι τα προβλήματα υγείας του Χάνεμαν, επανήλθαν. Ο θάνατος του κιθαρίστα ήλθε στις 2 Μαΐου 2013, με αρχική αιτία θανάτου την ηπατική ανεπάρκεια, ενώ βρισκόταν σε νοσοκομείο του Λος Άντζελες.[11] Μία εβδομάδα αργότερα, ανακοινώθηκε ότι ο λόγος θανάτου ήταν κίρρωση του ήπατος.

2013 – Λευτέρης Βογιατζής: Σκηνοθέτης του θεάτρου και ηθοποιός, που άφησε έντονο το στίγμα του στο ελληνικό θέατρο. Ο Λευτέρης Βογιατζής γεννήθηκε στην Αθήνα (Καλλιθέα) στις 12 Οκτωβρίου του 1944. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια παρακολούθησε θεατρικά μαθήματα στο Μαξ Ράινχαρτ Σέμιναρ (Max Reinhardt Seminar) της Βιέννης και στη Σχολή του Κωστή Μιχαηλίδη στην Αθήνα. Για τα παιδικά του χρόνια και την πρώτη του επαφή με το θέατρο είχε πει σε μία συνέντευξή του στην εφημερίδα Καθημερινή:
Στο θέατρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1973, στο ρόλο της Γιαγιάς, στον Κυριακάτικο Περίπατο του Ζορζ Μισέλ, σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη. Ακολούθησαν συνεργασίες με τον Σπύρο Ευαγγελάτο, την Έλλη Λαμπέτη και την Ελεύθερη Σκηνή, σε μια προσπάθεια ανανέωσης της επιθεώρησης. Τα χρόνια αυτά, έπαιξε πολλούς ρόλους του κλασικού κυρίως ρεπερτορίου, μεταξύ άλλων: τον Άλφρεντ, στις Ιστορίες από το Δάσος της Βιέννης του Χόρβατ, την επώνυμη ηρωίδα στη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη, τον Ευρυπίδη στους Βατράχους του Αριστοφάνη, τον Ταρτούφο, στον Ταρτούφο του Μολιέρου κ.ά.
Το 1981 ίδρυσε την Εταιρία Θεάτρου Η Σκηνή, με τη συνεργασία έξι ακόμα ηθοποιών. Σκηνοθέτης έγινε από ανάγκη.
Από το 1982 έως το 1987 σκηνοθέτησε και έπαιξε στα έργα: Η Σπασμένη στάμνα του Χάινριχ φον Κλάιστ, Οι Αγροίκοι του Κάρλο Γκολντόνι, Συμφορά από το πολύ μυαλό του Αλεξάντερ Γκριμπογέντοφ, Σε φιλώ στη μούρη… του Γιώργου Διαλεγμένου, για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας Κάρολου Κουν το 1987.
Το 1988 ίδρυσε τη θεατρική ομάδα Νέα Σκηνή, όπου με τη συμμετοχή νέων ηθοποιών παρουσίασε συστηματικά έργα που καλύπτουν το τρίπτυχο: κλασικό έργο, σύγχρονο έργο αιχμής και νεοελληνικό έργο. Το 1989 σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε στον Θείο Βάνια του Άντον Τσέχωφ (Βάνιας) και το 1991 στο έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ Ρίπερ, Ντένε, Φος (Φος), που ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Παράλληλα, το 1989, στην απαρχή της ενασχόλησής του με το αρχαίο ελληνικό δράμα, ιδρύει το Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος, σκηνοθετώντας την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Μία Αντιγόνη κλειστού χώρου, όπου κυριάρχησε «η ένταση του τραγικού ψιθύρου». Με τους μαθητές του συνεχίζει τη διερεύνησή του στις απαρχές του ελληνικού θεάτρου, ανεβάζοντας την αναγεννησιακή κρητική κωμωδία Κατσούρμπος του Γεωργίου Χορτάτζη.
Επιστρέφοντας στους επαγγελματίες ηθοποιούς, το 1995, ανεβάζει ένα ακόμα σύγχρονο ελληνικό έργο, τη σατιρική κωμωδία των Δημήτρη Κεχαΐδη – Ελένης Χαβιαρά Με δύναμη από την Κηφισιά. Ακολουθούν επιτυχημένες παραστάσεις όπως: Ο Μισάνθρωπος του Μολιέρου (1996), Ελένη του Ευριπίδη (1996) σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, η πολυβραβευμένη Νύχτα της κουκουβάγιας του Γιώργου Διαλεγμένου (1998), Οι Πέρσες του Αισχύλου (1999) και Τέφρα και σκιά του Χάρολντ Πίντερ (2000). Το 2001 ανεβάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα Σάρα Κέην, το Καθαροί πια, όπου κρατά τον ρόλο του Τίνκερ. Το 2003, σκηνοθετεί το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη Σ’ εσάς που με ακούτε και για δεύτερη φορά έργο της Σάρα Κέην, το Crave (Λαχταρώ).
Ακολουθεί το 2004 ένας δεύτερος Μολιέρος (Το Σχολείο των γυναικών) και τον επόμενο σκηνοθετεί και παίζει σ’ ένα ακόμα έργο του Γιώργου Διαλεγμένου, το Bella Venezia, για το οποίο αποσπά το βραβείο Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής Κάρολος Κουν. Το 2006 κλείνει το Φεστιβάλ Επιδαύρου με την Αντιγόνη του Σοφοκλή σε νέο ανέβασμα, ενώ το καλοκαίρι του 2007 η ίδια παράσταση ανοίγει το Φεστιβάλ Επιδαύρου.
Το 2007 ανεβάζει και πρωταγωνιστεί στην Ήμερη του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Ακολουθούν τρία θεατρικά έργα: το Ύστατο σήμερα του Χάουαρντ Μπάρκερ, το Θερμοκήπιο του Χάρολντ Πίντερ και Ο Τόκος του Δημήτρη Δημητριάδη, τα οποία σκηνοθετεί και ανεβάζει ο ίδιος στο ανακαινισμένο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, που αποτελεί τη θεατρική του στέγη.
Τον Αύγουστο του 2012 αποθεώνεται στην Επίδαυρο μετά το τέλος της πρεμιέρας του Μολιερικού Αμφιτρύωνα, που έμελλε να είναι και το τελευταίο έργο που σκηνοθέτησε. Τον Απρίλιο του 2013 θα επανερχόταν στη σκηνή του Θεάτρου της οδού Κυκλάδων με το Θερμοκήπιο του Χάρολντ Πίντερ, με ανανεωμένο καστ και τον ίδιο να ερμηνεύει τον ρόλο του Ρουτ. Η πρεμιέρα είχε προγραμματιστεί για τις 8 Απριλίου, αλλά λόγω αδιαθεσίας του οι παραστάσεις ακυρώθηκαν.
Οι εμφανίσεις του στον κινηματογράφο υπήρξαν λιγοστές. Συμμετείχε σχεδόν αποκλειστικά σε ταινίες του Νίκου Παναγιωτόπουλου, με τον οποίο τον συνέδεε μεγάλη φιλία (Τα οπωροφόρα της Αθήνας, Αθήνα-Κωνσταντινούπολη, Beautiful people, Ονειρεύομαι τους φίλους μου, Η γυναίκα που έβλεπε τα όνειρα, Βαριετέ, Μελόδραμα). Έπαιξε, επίσης, στις ταινίες Ανατολική Περιφέρεια του Βασίλη Βαφέα, Ρόζα του Χριστόφορου Χριστοφή και Ακροπόλ του Παντελή Βούλγαρη.
Ο Λευτέρης Βογιατζής έφυγε από τη ζωή στις 2 Μαΐου 2013, χτυπημένος από την επάρατο νόσο. Αφοσιωμένος στην τέχνη του, γνωστός για την πειθαρχία και τις κοπιαστικές πρόβες που αφιέρωνε στην κάθε παράσταση.

Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia

Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα Χρονολόγιο
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Χρονολόγιο