15 Ιουνίου 2024
Είναι η 167η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 199 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:02 – Δύση ήλιου: 20:49
Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 47 λεπτά
🌓 Σελήνη 8.4 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Αυγουστίνο, Αυγουστίνα, Αύγουστο, Αυγούστα,
Ιερώνυμο, Γερώνυμο, Ιερονύμη,
Μόνικα, Μόνα, Ορτίσιο, Ορτίση, Ορτίσια και Ορτανσία.
Το τραγούδι της ημέρας: Ο χορός του Βαρτάν
(15 Ιουνίου 1999: Αποδημία Μάνου Χατζιδάκι)
Γεγονότα
1215 – Η πρώτη εμβρυακή μορφή διακήρυξης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Ιωάννης ο Ακτήμων υπογράφει τη Μάγκνα Κάρτα. Η Μάγκνα Κάρτα (λατινικά: Magna Charta; (“Great Charter”) , απόδοση: Μεγάλη Χάρτα), αποκαλούμενη και ως Μάγκνα Κάρτα Λιμπερτάτουμ (λατινικά: Magna Carta Libertatum, απόδοση: Μεγάλος Χάρτης των Ελευθεριών), είναι αγγλικός καταστατικός χάρτης, ο οποίος αρχικά εκδόθηκε το 1215. Η Μάγκνα Κάρτα θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά έγγραφα στην ιστορία της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Αρχικά γράφτηκε λόγω διαφωνιών μεταξύ του Πάπα Ιννοκεντίου του Γ’, του Βασιλιά Ιωάννη της Αγγλίας και των Άγγλων βαρώνων σχετικά με τα δικαιώματα του βασιλιά. Η Μάγκνα Κάρτα ζητούσε από τον Βασιλιά να αποκηρύξει κάποια δικαιώματά του, να σεβαστεί τις νομικές διαδικασίες και να αποδεχτεί ότι θα δεσμεύεται από τους νόμους και προστάτευε τα δικαιώματα των υπηκόων του Βασιλιά, ιδιαίτερα από την παράνομη φυλάκιση.
Ρήτρες της “Μάγκνα Κάρτας” στα καταστατικά του 1215 και αργότερα.
Μόνο τρεις ρήτρες της “Μάγκνα Κάρτας” παραμένουν σε ισχύ στην έννομη τάξη της Αγγλίας και της Ουαλίας. Αυτές αναφέρονται στην ελευθερία της Εκκλησίας της Αγγλίας, τις «παλιές ελευθερίες» του Σίτι του Λονδίνου (ρήτρα 13 στο χάρτη του 1215, ρήτρα 9 στο γράμμα του 1297) και το δικαίωμα στη νομική διαδικασία (ρήτρες 39 και 40 στο γράμμα του 1215, ρήτρα 29 στο γράμμα του 1297). Αναλυτικά:
Αρθρ. 1. Πρώτον, δώσαμε υπόσχεση στον Θεό, μέσα από αυτόν τον χάρτη και επιβεβαιώσαμε, για εμάς και για τους κληρονόμους μας για πάντα, ότι η Εκκλησία της Αγγλίας θα είναι ελεύθερη και θα έχει απαραβίαστα τα δικαιώματα και ελευθερίες. Διαβεβαιώσαμε επίσης και δώσαμε προς τους ελεύθερους του βασιλείου μας, για εμάς και τους κληρονόμους μας για πάντα, αυτές τις εγγυημένες ελευθερίες, για να διατηρήσουμε και να διατηρήσουμε αυτές και τους κληρονόμους τους, από εμάς και τους κληρονόμους μας για πάντα.
Αρθρ. 9. Η πόλη του Λονδίνου θα διατηρήσει όλες τις παλιές ελευθερίες και έθιμα που είχε συνηθίσει. Επιπλέον, θέλουμε και αποδεχόμαστε, ότι όλες οι άλλες πόλεις, δήμοι, πόλεις και οι βαρόνοι των πέντε λιμανιών, όπως και με όλα τα άλλα λιμάνια, θα έχουν όλες τις ελευθερίες και τα δωρεάν τελωνεία τους.
Αρθρ. 29. ΚΑΝΕΝΑΣ ελεύθερος άνθρωπος δεν πρέπει να συλληφθεί ή να φυλακιστεί, ή να αναλυθεί για την Ελευθερία του, τις Ελευθερίες του, ή τα ελεύθερα Τελωνεία, ή να τεθεί εκτός νόμου, ή να εξοριστεί ή να καταστραφεί οποιοδήποτε άλλο. ούτε θα τον περάσουμε ούτε θα τον καταδικάσουμε, αλλά με νόμιμη κρίση των συνομηλίκων του, ή με το Νόμο της χώρας. Δεν θα πουλήσουμε σε κανέναν, ούτε θα αρνηθούμε ή θα αναβάλουμε τη δικαιοσύνη ή τα δικαιώματα σε κανέναν άνθρωπο.
1667 – Ο γιατρός του Λουδοβίκου του 14ου, Ζαν Μπατίστ Ντενίς, πραγματοποιεί την πρώτη μετάγγιση αίματος προβάτου σ’ ένα 15χρονο αγόρι. Ο Ντενίς σύνδεσε την καρωτίδα του προβάτου με την κεντρική φλέβα από το βραχίονα του μικρού, χωρίς ο ασθενής να παρουσιάσει κάποια ανεπιθύμητη αντίδραση. Μετά την επέμβαση του Ντενίς, το επόμενο πρωί, το παιδί είχε ανακάμψει και φαινόταν να θεραπεύτηκε από την ασθένειά του.
Ο Ντενίς προχώρησε και σε δεύτερη μετάγγιση αίματος, σε μεσήλικο άνδρα αυτή τη φορά, που είχε επίσης θετικά αποτελέσματα. Ο ασθενής, όχι μόνο επέζησε, αλλά παρουσίασε ιδιαίτερη ενεργητικότητα και αργότερα, την ημέρα της μετάγγισης, επισκέφτηκε τοπική ταβέρνα! Και οι δύο περιπτώσεις στέφθηκαν από επιτυχία, πιθανότατα λόγω της μικρής ποσότητας αίματος που μεταγγίστηκε στους ανθρώπους και η οποία δεν προκάλεσε σημαντική αλλεργική αντίδραση. Να σημειώσουμε ότι το πρώτο καταγεγραμμένο πείραμα μετάγγισης αίματος από τον Ντενίς ήταν μεταξύ δύο μικρών σκύλων.
Ο Ντενίς χρησιμοποίησε τη διαδικασία και σε άλλους ασθενείς, κι όλα αυτά μέχρι τον θάνατο ενός ασθενούς του, του Αντουάν Μορουά, στον οποίο είχε μεταγγίσει δύο φορές αίμα μοσχαριού με επιτυχία. Η τρίτη φορά αποδείχτηκε μοιραία. Ο Μορουά πέθανε εκδηλώνοντας σοβαρές επιπλοκές, όπως συμπτώματα τρόμου, επιληπτικές κρίσεις και παραλήρημα
Ο Ντένις συνελήφθη και η διαδικασία της μετάγγισης αίματος ζώων σε άνθρωπο απαγορεύτηκε. Ο γάλλος γιατρός συνέχισε μυστικά τις έρευνές του, πεπεισμένος ότι ο θάνατος του ανθρώπου δεν ήταν συνέπεια της μετάγγισης αίματος. Σε μια προσπάθεια να αποδείξει την αθωότητά του, ο Ντενίς, έφερε την υπόθεση σε δίκη με πολλούς μάρτυρες πρόθυμους να τον υπερασπιστούν.
Έπειτα από αστυνομική έρευνα, βρέθηκαν φιαλίδια με σκόνη αρσενικού στην κατοχή της συζύγου του εκλιπόντος Αντουάν Μορουά. Η δηλητηρίαση από αρσενικό ήταν γνωστό ότι βλάπτει το νευρικό σύστημα και προκαλεί ανάλογα συμπτώματα όπως εκείνα του Μορουά πριν καταλήξει. Αυτό θα μπορούσε επομένως να εξηγήσει την έντονη παραληρητική συμπεριφορά του Μορουά πριν από την τρίτη μετάγγιση. Οι υποψίες στραφήκαν στη σύζυγο, ότι είχε ρίξει σκόνη αρσενικού στη σούπα του Μορουά.
Ο δικαστής αθώωσε τον Ντενίς από όλες τις κατηγορίες και η Περίν, σύζυγος του Μορουά οδηγήθηκε στη φυλακή. Επιπλέον όμως, ο δικαστής, διέταξε ότι «δεν πρέπει να γίνει ξανά μετάγγιση αίματος σε κανένα ανθρώπινο σώμα, παρά μόνο μετά την έγκριση των καθηγητών της Παρισινής Ιατρικής Σχολής», αναγκάζοντας τον Ντενίς να τερματίσει τις έρευνές του στις μεταγγίσεις αίματος.
Ο Ντενίς επέστρεψε στο σπίτι του, όπου έδινε επί πληρωμή διαλέξεις σε φοιτητές της Ιατρικής. Τέσσερα χρόνια μετά ο Ντενίς βάδισε στα πιο απίθανα ερευνητικά μονοπάτια: παρασκεύασε το στυπτικό αντιαιμορραγικό υγρό, που βρίσκεται ακόμα στα επεμβατικά ιατρεία σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Ντενίς πέθανε το 1704 σε ηλικία 69 χρονών. Η μετάγγιση αίματος αναβίωσε μόλις στα μέσα του 19ου αιώνα, κυρίως ως τρόπος αποκατάστασης του όγκου του αίματος.
1856 – Με το νομοθετικό διάταγμα ΣΠΘ αποφασίζεται η έκδοση γραμματοσήμου για τις ταχυδρομικές ανάγκες της Ελλάδος. Το γραμματόσημο είναι ένα μικρό, συνήθως παραλληλόγραμμο, χάρτινο ένσημο συγκεκριμένης αξίας, το οποίο εκδίδεται από την Ταχυδρομική Υπηρεσία, για να επικολλάται σε γράμματα, δέματα και έντυπα ως απόδειξη προπληρωμής του ταχυδρομικού τέλους, δηλαδή του αντιτίμου για ταχυδρομική μεταφορά.
Τα πρώτα γραμματόσημα κυκλοφόρησαν από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1840 μετά από πρόταση του Ρόουλαντ Χιλ. Το γραμματόσημο αυτό ονομάζεται «πένι μπλακ» (penny black), καθώς απεικόνιζε προφίλ προτομής της βασίλισσας Βικτωρίας σε μαύρο φόντο και είχε ονομαστική αξία μία πένας, το αντίτιμο για την αποστολή γράμματος σε όλη την επικράτεια. Το “πένι μπλακ” δεν έφερε την ονομασία του κράτους έκδοσής του, αποκλειστικό προνόμιο που έχει διατηρήσει μέχρι και σήμερα το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο, ωστόσο, απεικονίζει στα γραμματόσημά του, ανεξάρτητα από το θέμα τους, την κεφαλή του εκάστοτε μονάρχη. Λίγο αργότερα κυκλοφόρησε και το γραμματόσημο δύο πενών, για την αποστολή γραμμάτων στο εξωτερικό.
Τα πρώτα Ελληνικά γραμματόσημα κυκλοφόρησαν το 1861 από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία και απεικονίζουν την κεφαλή του Ερμή, του Ταχυδρόμου των Θεών. Σχεδιάστηκαν από τον Άλμπερτ Μπαρ και εκτυπώθηκαν στη Γαλλία.
1878 – Βρετανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στην Κύπρο και καταλαμβάνουν το νησί, μετά τη συμφωνία με τους Οθωμανούς που την κατείχαν από το 1530. Το 1878, με το συνέδριο του Βερολίνου, τερματίστηκαν για την Κύπρο τριακόσια χρόνια κυριαρχίας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, καθώς ο Σουλτάνος συμφώνησε να παραδώσει την Κύπρο στην Αγγλία. Είχε προηγηθεί το 1876 η η Διάσκεψη της Κωνσταντινούπολης κατά την οποία η Οθωμανική αυτοκρατορία ανέλαβε δεσμεύσεις προς άλλες μεγάλες δυνάμεις τις οποίες δεν κατάφερε να εκπληρώσει, οπότε η Ρωσία της κήρυξε πόλεμο το 1877. Εν μέσω αναταραχών στα Βαλκάνια και της πίεσης από την Ρωσία, η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδωσε την Κύπρο στους Βρετανούς με αντάλλαγμα την υποστήριξη τους. To συνέδριο του Βερολίνου άρχισε στις 13 Ιουνίου 1878, κράτησε ένα μήνα και ο οικοδεσπότης Μπίσμαρκ ανέλαβε χρέη προέδρου. Το συνέδριο άλλαξε τα σύνορα της Βαλκανικής καθώς η Μεγάλη Βουλγαρία διασπάστηκε στα τρία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία ανεξαρτητοποιήθηκαν, η Ρωσία κράτησε τα περισσότερα εδάφη που κατέκτησε, αν και ορισμένα επιστράφηκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία, ενώ η Κύπρος θα κατέληγε στην Αγγλία με καθεστώς εκμίσθωσης. Αντιπολιτευτικά μέσα στην Βρετανία έκαναν λόγο για δυσβάστακτο κόστος συμφωνίας, ενώ η Κύπρος ήταν ένα μικρό νησί χωρίς λιμάνια και με ελονοσία. Η κυβέρνηση απάντησε ότι η κατοχή της Κύπρου δεν αφορούσε τη μεσόγειο, αλλά τις Ινδίες. Στις 12 Ιουλίου οι Βρετανοί ανέλαβαν τη διοίκηση του νησιού και στις 15 Ιουλίου υψώθηκε η βρετανική σημαία στη Λάρνακα και στις 20 Ιουλίου στην Αμμόχωστο.
Με την υπογραφή της μετάβασης της Κύπρου στην Τουρκία, οι Βρετανοί δέχτηκαν να πληρώνουν φόρο υποτέλειας στον Σουλτάνο.. Λόγω του Κριμαϊκού πολέμου, η Τουρκία αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες και δεν μπορούσε να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς Αγγλία και Γαλλία. Με σκοπό να βοηθήσει την Τουρκία, η Αγγλία αποδέχτηκε να αποδίδει στην Οθωμανική αυτοκρατορία τα καθαρά κέρδη από τα έσοδα της στην Κύπρο. Το ποσό αυτό δεν του το απέδιδαν, αλλά το κατακρατούσαν ως αποπληρωμή των τόκων του οθωμανικού δανείου, στο οποίο ήταν εγγυητές. Το συνολικό ποσό το οποίο έφευγε από την Κύπρο και κατέληγε στους βρετανούς ήταν περίπου 92 χιλιάδες στερλίνες, το μισό του προϋπολογισμού της Κύπρου.
Από τα πρώτα χρόνια της οθωμανοκρατίας, η Ορθόδοξη Εκκλησία ανέκτησε την πολιτική της δύναμη, αφού οι καθολικοί απομακρύνθηκαν. Τον 17ο αιώνα, ο Αρχιεπίσκοπος αναγνωρίστηκε επίσημα από την Υψηλή Πύλη ως μιλετ μπασί, και έκτοτε ήταν ο πολιτικός ηγέτης (εθνάρχης) των Ελλήνων. Η εκκλησία συνεργαζόταν με τους Οθωμανούς σε μια σειρά διοικητικών μέτρων όπως για παράδειγμα στη συλλογή των φόρων. Έτσι κατά την έλευση της Αγγλοκρατίας, η εκκλησία είχε σημαντική οικονομική και πολιτική δύναμη, ενώ είχε επιπλέον και αρκετή κτηματική περιουσία.
H οικονομία της Κύπρου ήταν κατά βάση γεωργική, και οι αγρότες καλλιεργούσαν κριθάρι, σιτάρι, βαμβάκι και αμπέλι. Υπήρχαν μικρές βιοτεχνίες και το εμπόριο γινόταν με τις γειτονικές χώρες και την Ευρώπη. Στην εκπαίδευση υπήρχαν δύο συστήματα, ένα μουσουλμανικό και ένα χριστιανικό, τα οποία έδιναν βάρος στην θρησκευτική εκπαίδευση. Παρότι η εκπαίδευση ήτανε υποχρεωτική, μόνο το 1% του πληθυσμού ήξερε ανάγνωση.
1885 – Ιδρύεται στον Πειραιά ο Όμιλος Ερετών, το αρχαιότερο αθλητικό σωματείο στην Ελλάδα. Ο Όμιλος Ερετών ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του εκ Σύρου Παύλου Δαμαλά]], έπειτα από μακρές συζητήσεις και ενέργειες που ξεκίνησαν το 1884. Το Βασιλικό Διάταγμα με το οποίο έγινε η έγκριση του καταστατικού του ομίλου εκδόθηκε στις 15 Ιουνίου 1885, ημερομηνία που θεωρείται ως επίσημη ημέρα ίδρυσης.
Οι ιδρυτές του ήταν οι γνωστοί τότε επιφανείς Πειραιώτες: 1) Π. Δαμαλάς, 2) Ι. Μελετόπουλος, 3) Γ. Κρίνος, 4) Γ. Ζελός, 5) Θ. Μελετόπουλος, 6) Γ. Καλλιγάς, 7) Δ. Λάμπρος, 8) Ι. Καμπούρογλου, 9) Γ. Βαλακάκης, 10) Φ. Παρασκευαΐδης, 11) Π. Οριγώνης, 12) Δ. Τσάτσος, 13) Φ. Σερπιέρης, 14) Γ. Κατσιμπίλης, 15) Λ. Βάφας, 16) Α. Φεράλδης, 17) Γεώργιος Χατζανέστης, 18) Κ. Δαμιανός, 19) Ι. Τζουράς, 20) Κ. Σταμπόπουλος, 21) Π. Νεγροπόντες, 22) Γ. Κουντουριώτης, 23) Ν. Θων, 24) Κ. Ρότσιλδ, 25) Ν. Αξελός, 26) Ε. Πίσας, 27) Αλέξανδρος Ζαΐμης, 28) Α. Τσαμαδός, 29) Π. Βάδεν, 30) Α. Δεμερτζής, 31) Μ. Καμάρας, 32) Ε. Ουατμπλέδ, 33) Δημοσθένης Ομηρίδης Σκυλίτσης, 34) Δ. Μπουντούρης, 35) Γ. Σκουζές, 36) Θεόδωρος Γ. Ρετσίνας, 37) Ι. Σκουζές, 38) Π. Βασιλόπουλος, 39) Ρ. Τούρ, 40) Ν. Μπαλάνος, 41) Ν. Φιλάρετος, 42) Αθ. Θ. Ρετσίνας, 43) Α. Μαλαμίδης, 44) Α. Ρωμανός, 45) Γ. Θ. Ρετσίνας, 46) Α. Μαντζαβίνος, 47) Π. Δορσαμέτ, 48) Σ. Καπράνος, 49) Κ. Βασιλειάδης, 50) Β. Στάης, 51) Γ. Γκινάκας και 52) Ι. Θεοφιλάς. Εκτός από τα γνωστά ονόματα της παλιάς πειραϊκής κοινωνίας, συμμετείχαν επίσης ο μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αλέξανδρος Ζαΐμης και ο αρχιστράτηγος της Μικρασίας Γεώργιος Χατζηανέστης. Επίσης, στον κατάλογο ξεχωρίζουν τα ονόματα των μετέπειτα Δήμαρχων Πειραιά Θεόδωρου Ρετσίνα (1887-1895) με τους δύο γιους του, Δημοσθένη Ομηρίδη (1907-1914) και φυσικά του Παύλου Δαμαλά (1903-1907).
1954 – Ιδρύεται στη Βασιλεία της Ελβετίας η UEFA, με πρωτοβουλία των ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών Ιταλίας, Γαλλίας και Βελγίου. Η Ένωση Ευρωπαϊκών Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών (Αγγλικά: Union of European Football Associations – UEFA, Γαλλικά: Union des associations européennes de football, ορθή αγγλική προφορά αρχικών: ΓιουΕΦΑ, μεταγραφή: ΟΥΕΦΑ) είναι η μεγαλύτερη ποδοσφαιρική ομοσπονδία στην Ευρώπη, υπεύθυνη για τη διεξαγωγή διοργανώσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η UEFA ιδρύθηκε στις 15 Ιουνίου του 1954 στη Βασιλεία της Ελβετίας, μετά από διαβούλευση μεταξύ ιταλικών, γαλλικών και βελγικών συλλόγων. Αρχικά, η ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική ένωση αποτελούνταν από 25 μέλη που αριθμός τους διπλασιάστηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Τα μέλη της UEFA συμπίπτουν, ως επί το πλείστον, με αναγνωρισμένα κυρίαρχα κράτη στην Ευρώπη, αν και υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις. Μερικές μικρές χώρες, (π.χ. η Πόλη του Βατικανού) δεν είναι μέλη του. Ορισμένα μέλη της UEFA δεν είναι κυρίαρχα κράτη, αλλά αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου αναγνωρισμένου κυρίαρχου κράτους, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν την Αγγλία και τη Σκωτία, (μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου) ή τις νήσους Φερόες, (τμήμα της Δανίας), ωστόσο στο πλαίσιο κυβερνητικών λειτουργιών που αφορούν τον αθλητισμό, τείνουν να πραγματοποιούνται στο έδαφος του εκάστοτε μέλος της UEFA.
Ορισμένα μέλη της UEFA είναι διηπειρωτικές χώρες, (π.χ. η Τουρκία και η Ρωσία). Πολλές ασιατικές χώρες έχουν επίσης εισέλθει στην Ένωση Ευρωπαϊκών Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών (UEFA), ιδιαίτερα το Ισραήλ και το Καζακστάν, που ήταν μέλη της AFC. Επιπλέον, ορισμένες ομοσπονδίες μέλη της UEFA επιτρέπουν σε ομάδες που εδρεύουν εκτός της επικράτειάς τους, να λάβουν μέρος σε τους εγχώριες διοργανώσεις. Η Μονακό, για παράδειγμα, παίρνει μέρος στο γαλλικό πρωτάθλημα (αν και το Μονακό αποτελεί ξεχωριστή οντότητα), οι ουαλικές ομάδες Κάρντιφ και Σουόνσι συμμετέχουν σε αγγλικά πρωταθλήματα, η Μπέργουικ Ρέιντζερς ΦΚ, που βρίσκεται στην Αγγλία, αγωνίζεται στην Scottish Professional Football League και η Ντέρρι Σίτι που βρίσκεται στη Βόρεια Ιρλανδία, αγωνίζεται στα πρωταθλήματα της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας.
Μέχρι το 1959 τα κεντρικά της γραφεία βρίσκονταν στο Παρίσι, και αργότερα στη Βέρνη. Από το 1995, η έδρα της UEFA μεταφέρθηκε στη Νιόν της Ελβετίας. Ο Ανρί Ντελονέ (Henri Delaunay) ήταν ο πρώτος γενικός γραμματέας και ο Έμπε Σβαρτς (Ebbe Schwartz) ο πρώτος πρόεδρος.
Γεννήσεις
1843 – Έντβαρντ Γκριγκ, (νορβηγικά: Edvard Hagerup Grieg, 15 Ιουνίου 1843, Μπέργκεν – 4 Σεπτεμβρίου 1907, Μπέργκεν) ήταν Νορβηγός συνθέτης και πιανίστας. Θεωρείται ευρέως ένας από τους κορυφαίους συνθέτες της ρομαντικής περιόδου και η μουσική του είναι μέρος του τυπικού κλασικού ρεπερτορίου παγκοσμίως. Η χρήση και η εξέλιξη της νορβηγικής παραδοσιακής μουσικής που έκανε στις δικές του συνθέσεις διέδωσε διεθνώς τη μουσική της Νορβηγίας, καθώς επίσης συνέβαλε στην ανάπτυξη μιας εθνικής ταυτότητας, όπως έκανε ο Γιαν Σιμπέλιους στη Φινλανδία και ο Μπέντριχ Σμέτανα στη Βοημία.
Ο Γκριγκ είναι το πιο διάσημο άτομο από το Μπέργκεν, με πολλά αγάλματά του και πολλά πολιτιστικά ιδρύματα να φέρουν το όνομά του: το μεγαλύτερο κτίριο συναυλιών της πόλης (Αίθουσα Συναυλιών Γκριγκ), η ανώτερη μουσική σχολή της (Ακαδημία Γκριγκ) και η επαγγελματική της χορωδία (Χορωδία Έντβαρντ Γκριγκ). Το Μουσείο Έντβαρντ Γκριγκ στην πρώην κατοικία του στο Τρολντχάουγκεν είναι αφιερωμένο στο έργο του.
1883 – Ανρί Ντελονέ. Γάλλος παράγοντας, με σημαντική παρουσία στο διεθνές ποδοσφαιρικό στερέωμα. Διετέλεσε πρόεδρος της Γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FFF), αντιπρόεδρος της FIFA και πρώτος πρόεδρος της UEFA. Υπήρξε ένας από τους αρχιτέκτονες της διεξαγωγής του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου (Μουντιάλ) και ο βασικός εμπνευστής του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου (Euro). Ο Ανρί Ντελονέ γεννήθηκε στις 15 Ιουνίου 1883 και από μικρός ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο. Αγωνίστηκε ως ποδοσφαιριστής στην ομάδα του Παρισιού Etoile des Deux Lacs (Αστέρας των δύο Λιμνών, στα ελληνικά). Στη συνέχεια ασχολήθηκε με τη διαιτησία, την οποία εγκατέλειψε άδοξα, όταν, κατά τη διάρκεια του αγώνα AF Garenne Colombes – ES Bienfaisance, δέχθηκε κατά πρόσωπο την μπάλα, ύστερα από εκτέλεση φάουλ, με αποτέλεσμα να καταπιεί τη σφυρίχτρα και να χάσει δύο δόντια. Έτσι, το 1905 ξεκίνησε καριέρα ποδοσφαιρικού παράγοντα, πρώτα στην ομάδα της καρδιάς του, την Ετουάλ, και στη συνέχεια ως γενικός γραμματέας της Γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας. Από το 1924 έως το 1928 διατέλεσε και αντιπρόεδρος της FIFA και μαζί με τον Ζιλ Ριμέ ήταν οι βασικοί αρχιτέκτονες της διεξαγωγής του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου (Μουντιάλ). Την ίδια περίοδο εμπνεύστηκε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro), το οποίο διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1960. Ανήμερα των εβδομηκοστών πρώτων γενεθλίων του, στις 15 Ιουνίου 1954, ανέλαβε την ηγεσία της νεοσύστατης UEFA. Παρέμεινε στο τιμόνι της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου μέχρι το θάνατό του, που επισυνέβη στις 9 Νοεμβρίου 1955.
1927 – Ούγκο Πρατ (ιταλικά: Hugo Pratt, πραγματικό του όνομα Ugo Eugenio Prat, 15 Ιουνίου 1927 – 20 Αυγούστου 1995), ήταν Ιταλός σχεδιαστής και σεναριογράφος κόμικς. Πολλά από τα κόμικς του, με διασημότερη τη σειρά Κόρτο Μαλτέζε, διακρίνονται από τον συνδυασμό κινηματογραφικής αφήγησης με εκτεταμένη ιστορική έρευνα. Άλλα σημαντικά έργα του είναι τα Έρνι Πάικ, σε σενάριο του Έκτωρ Χερμάν Οέστερχελντ, Οι σκορπιοί της ερήμου και Ινδιάνικο καλοκαίρι, σε σχέδιο του Μίλο Μανάρα. Ο Πρατ συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους δημιουργούς παγκοσμίως και θεωρείται ένας από τους πρώτους που έφεραν λογοτεχνική αύρα στο μέσο των κόμικς. Οι σημαντικότερες διακρίσεις που είχε λάβει, είναι το Μεγάλο Βραβείο του Φεστιβάλ του Ανγκουλέμ το 1988 και η μετά θάνατον εισαγωγή στο Will Eisner Hall of Fame το 2005. Ο Πρατ έτρεφε μεγάλη αγάπη για τα ταξίδια και είχε επισκεφτεί δεκάδες χώρες του κόσμου. Εκτός από δημιουργός κόμικς ήταν και συγγραφέας, καθώς είχε γράψει ορισμένα μυθιστορήματα, ιδιαίτερα προς το τέλος της ζωής του.
Θάνατοι
991 – Θεοφανώ, (960 – 15 Ιουνίου 991) ήταν Ρωμαία πριγκίπισσα από τους μικρασιατικούς Οίκους των Σκληρών και των Φωκάδων, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ήταν αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Όθων Α΄ είχε ζητήσει Ρωμαία πριγκίπισσα για να νυμφεύσει τον γιο του Όθωνα Β΄, έτσι ώστε να επισφραγιστεί η συνθήκη μεταξύ τής Γερμανίας και τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τότε ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Ιωάννης Α΄ Κουρκούας ο Τσιμισκής έστειλε την ανιψιά του Θεοφανώ, η οποία έφτασε στη Γερμανία με κάθε μεγαλοπρέπεια το 972, με συνοδεία και φέροντας μεγάλο θησαυρό ως δώρο. Σύμφωνα με τον ιστορικό Τήτμαρ, στον Όθωνα Α΄ δεν άρεσε το ότι η Θεοφανώ δεν ήταν θυγατέρα, αλλά ανιψιά του Αυτοκράτορα. Η Θεοφανώ προσδιορίζεται στη σύμβαση του γάμου της ως neptis (δηλαδή ανιψιά ή εγγονή) του Αυτοκράτορα Ιωάννη Α΄ Τσιμισκή. Η Θεοφανώ ήταν, ωστόσο, από διακεκριμένη, ευγενή οικογένεια. Πρόσφατη έρευνα έχει προσδιορίσει πως η Θεοφανώ ήταν κόρη της Σοφίας Φωκά, εξαδέλφης του Τσιμισκή και ανιψιάς τού Νικηφόρου Β΄ Φωκά.
1994 – Μάνος Χατζιδάκις, (Εμμανουήλ) Χατζιδάκις (Ξάνθη, 23 Οκτωβρίου 1925 – Αθήνα, 15 Ιουνίου 1994) ήταν κορυφαίος Έλληνας συνθέτης, ποιητής, τραγουδοποιός, μαέστρος και πιανίστας. Θεωρείται ο πρώτος που συνέδεσε μεταπολεμικά, με το θεωρητικό και συνθετικό έργο του, τη λόγια μουσική με τη λαϊκή μουσική παράδοση. Πολλά από τα εκατοντάδες έργα του αναγνωρίζονται σήμερα ως κλασικά. Είναι βραβευμένος με Βραβείο Όσκαρ. Η στροφή των Ελλήνων συνθετών στην παράδοση είχε ήδη ξεκινήσει από τη γενιά του Μεσοπολέμου. Συνθέτες όπως ο Νίκος Σκαλκώτας και ο Μανώλης Καλομοίρης, που εντάσσονται χρονολογικά στη λεγόμενη γενιά του ’30, επηρεάστηκαν από το πνεύμα της εποχής και αντιμετώπισαν το ζήτημα της ελληνικότητας στον χώρο της μουσικής. Ωστόσο, οι συνθέτες αυτοί παρέμειναν προσκολλημένοι σε μία ηθογραφική προσέγγιση του παραδοσιακού –δημοτικού κυρίως– μουσικού υλικού.
Ο Χατζιδάκις είναι ο πρώτος που αντιμετωπίζει την παράδοση έξω από το ηθογραφικό πλαίσιο και σε όλη της την έκταση, προσλαμβάνοντας και τα πλέον απορριπτέα –για την κοινωνία της εποχής του– λαϊκά στοιχεία, και εντάσσοντάς τα σε ένα νέο μουσικό κράμα. Από αυτήν τη σκοπιά ο Χατζιδάκις θα μπορούσε να θεωρηθεί ως συνεχιστής της γενιάς του ’30 στον χώρο της μουσικής. Εξάλλου, ο Χατζιδάκις γαλουχήθηκε με τις ιδέες της γενιάς του ’30 και διατηρούσε ισχυρή φιλία με τους σημαντικότερους εκπροσώπους της.
Στην πορεία αυτή εντάχθηκαν πολύ νωρίς –ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1940– και άλλοι συνθέτες, όπως ο Αργύρης Κουνάδης και ο Μίκης Θεοδωράκης, μετατρέποντας την ιδέα της σύνδεσης της λόγιας μουσικής με τη λαϊκή παράδοση σε κίνημα. Αποτέλεσμα υπήρξε η δημιουργία του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού, όρος που επινοήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη για να περιγράψει το νέο αυτό μουσικό κράμα. Το δίπολο Χατζιδάκις – Θεοδωράκης, με το τεράστιο συνθετικό και θεωρητικό τους έργο, καθώς και με τη σιγουριά της ποιότητας, αποτέλεσε έκτοτε τον βασικό πυλώνα που καθόρισε τις εξελίξεις στην ελληνική μουσική.
Δείτε περισσότερα στο link που ακολουθεί:
Μάνος Χατζιδάκις – Αποδημία στην αθανασία
1996 – Έλα Φιτζέραλντ (Ella Fitzgerald· 25 Απριλίου 1917 – 15 Ιουνίου 1996) ήταν Αμερικανίδα τραγουδίστρια της τζαζ. Στη διάρκεια της σταδιοδρομίας της, που διήρκεσε περίπου έξι δεκαετίες, απέκτησε παγκόσμια φήμη και καταξιώθηκε διεθνώς, ξεχωρίζοντας χάρη στις ιδιαίτερες φωνητικές ικανότητές της. Κέρδισε 14 βραβεία Γκράμι και γνώρισε πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν οι απονομές του Εθνικού Μεταλλίου Τέχνης (1987) και του Προεδρικού Μεταλλίου της Ελευθερίας (Δεκέμβριος 1992). Γεννήθηκε στο Νιούπορτ Νιουζ της Βιρτζίνιας. Η μητέρα της μετακόμισε μαζί της στη βιομηχανική πόλη Γιόνκερς, βόρεια της Νέας Υόρκης. Πίεσε την Έλλα να ασχοληθεί με το τραγούδι και εκείνη έβαλε το όνομά της σε λίστα υποψηφίων διαγωνισμού στο θέατρο Apollo του Χάρλεμ το 1934.
Έχοντας κερδίσει σε αρκετούς διαγωνισμούς ταλέντου, στα μέσα της δεκαετίας του ’30 γνώρισε τον Μπένι Κάρτερ και μέσω αυτού τον Τσικ Γουέμπ, οποίος ήταν αρχηγός και ντράμερ της προσωπικής του ορχήστρας. Μαζί του ηχογράφησε τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της, όπως το Α-Tisket, Α-Tasket και το Undecided. Πέντε χρόνια αργότερα σημειώθηκε ο θάνατος του Γουέμπ και η Φιτζέραλντ έγινε αρχηγός του συγκροτήματος για τα επόμενα δύο χρόνια, ώσπου την ανακάλυψε ο Νόρμαν Γκρανζ, που ήταν ιδιοκτήτης της μοναδικής τζαζ δισκογραφικής εταιρείας Verve, και έγινε μάνατζέρ της.
Η φωνή της ήταν μικρής έντασης και σχεδόν παιδική στη χροιά, ωστόσο διακρινόταν για το εξαιρετικό μεγάλο εύρος της (από ρε έως το υψηλό ντο της σοπράνο). Ξεχώρισε, σε σύγκριση με άλλες σύγχρονες τραγουδίστριες, ως προς τον τρόπο προφοράς της, την αίσθηση του τόνου, τη γλυκύτητα της φωνής της και την ικανότητά της να αυτοσχεδιάζει όπως ένας οργανοπαίχτης στο σαξόφωνο ή στην τρομπέτα. Η Έλλα Φιτζέραλντ είχε ένα μοναδικό τρόπο να συνδυάζει τα τραγούδια μεταξύ τους και να τα τραγουδά το ένα μετά το άλλο. Το τραγούδι της το οποίο πέρασε στις μεγαλύτερες επιτυχίες παγκοσμίως είναι το Every time we say goodbye. Έχει συνεργαστεί με τους Λούις Άρμστρονγκ, Κάουντ Μπέιζι, Ντιουκ Έλινγκτον και Όσκαρ Πήτερσον.
