Ζούμε σε ένα Δήμο
αποτελούμενο από πολλές Κοινότητες,
άλλες μεγάλες, άλλες μικρότερες σε πληθυσμό,
αδιαμφισβήτητα, όμως, πλούσιες
- της Σπυριδούλας Κοταντάκη – Φάκα
Πλούσιες, με απέραντες εκτάσεις καλλιεργήσιμης και εύφορης γης. Με δυο ποτάμια Αχελώο και Εύηνο, να παρέχουν άφθονα τα νερά τους σε αυτή τη γη. Πλούσιες από αρχαιολογική άποψη, θέατρο Οινιάδων, Καλυδώνας, Πλευρώνας, Ρωμαϊκές θέρμες Αγίου Θωμά. Παράδοση με βαθιές ρίζες, πανηγύρια, ήθη και έθιμα που επιβιώνουν ως τις μέρες μας. Η θάλασσά μας που αγκαλιάζει το Δήμο από τα δυτικά και η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, η χιλιοτραγουδισμένη από το νοτιά συμπληρώνουν τη φυσική αρμονία, γης και υδάτινου στοιχείου που θα επιζητούσε ο καθένας για τον τόπο του. Ευλογημένος τόπος!!!
Κι όμως, αυτές οι κοινότητες παρουσιάζουν σήμερα μια εικόνα απογοητευτική, έλλειψη δημοτικής φροντίδας, εικόνα εγκατάλειψης, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες τοπικών συμβουλίων και εθελοντών. Η είσοδος κάθε κοινότητας φανερώνει «του λόγου το αληθές». Μουτζουρωμένες πινακίδες, σκουπίδια, κακόγουστα γκράφιτι, οπαδικός και πολιτικός φανατισμός, καταστροφή σε καθετί που είναι δημόσιο, ξερά αγριόχορτα παντού, φυτίλι για πυρκαγιά, φανερώνουν έλλειψη ευθύνης, παιδείας και αισθητικής.
Γιατί λοιπόν, αυτόν τον τόπο «τον πελεκούμε και τον καίμε σαν τον πεύκο» τον περιφρονούμε και τον απαξιώνουμε, απαξιώνοντας και υποβαθμίζοντας την ίδια μας τη ζωή;
Στη Γαλλία, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο ιερέας ενός χωριού συνέβαλε στην αποναρκοθέτηση της περιοχής και ανέλαβε να αντικαταστήσει κάθε ορυχείο με ένα λουλούδι για να αποκαταστήσει την ομορφιά του τόπου του από τις μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με αφορμή αυτή την πρωτοβουλία, ο Υπουργός Δημοσίων Έργων και Τουρισμού, καθιέρωσε ένα διαγωνισμό βραβεύοντας τους Δήμους που εργάζονται για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος διαβίωσης που ευνοεί την υποδοχή και την ευημερία των κατοίκων και των επισκεπτών. Η ετικέτα «Villes et Villages Fleuris», «Πόλεις και χωριά με λουλούδια» απονέμεται σε κάθε Δήμο ή χωριό, αφού πληροί τις προϋποθέσεις του διαγωνισμού. Μια ατομική πρωτοβουλία έχει αλλάξει την όψη των πόλεων και των χωριών της Γαλλίας.
Στην Ελλάδα σήμερα, υπάρχουν κοινότητες που είναι πρότυπα, υπόδειγμα, είναι οάσεις υψηλής αισθητικής και πολιτισμικών δραστηριοτήτων, πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον και την παράδοση. Η Βαμβακού Λακωνίας, κοινότητα με σύγχρονες συνθήκες, πρωτότυπες δράσεις σε πολιτισμό και τουρισμό. Το Νυμφαίο στη Φλώρινα, τα Ζαγοροχώρια αξιοποίησαν την τέχνη των κατοίκων, το μεράκι τους και τη φυσική τους ομορφιά. Τα Πηλιορείτικα χωριά με τους γυναικείους συνεταιρισμούς προϊόντων καθώς και μεγάλες κοινότητες στη Μακεδονία παρουσιάζουν το πρόσωπο μιας άλλης Ελλάδας.
Εμείς, τί μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε αισθητικά την εικόνα των κοινοτήτων μας, πράγμα το οποίο θα συνέβαλε στην προσέλκυση νέων για μόνιμη κατοικία ή για επανεγκατάσταση αποδήμων συγχωριανών μας; Τι είδους δραστηριότητες θα αναπτύσσαμε, αξιοποιώντας το φυσικό μας πλούτο για προσέλκυση επισκεπτών, γιατί όχι και τουριστών;
Ξεκινώντας από τον Δήμο μας, οφείλουμε να οργανώσουμε τις υπηρεσίες μας με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις για καθαριότητα, σήμανση, φωτισμό καθώς και ανάδειξη συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε περιοχής.
Παράλληλα, ο Δήμος θα μπορούσε να θεσμοθετήσει ένα βραβείο προκειμένου: Α) η κάθε κοινότητα να αποκτήσει το Τοπόσημό της με βάση το ιδιαίτερο, αρχαιολογικό, αγροτικό, παραδοσιακό ή περιβαλλοντικό της γνώρισμα, αφού βέβαια θα πληροί κάποιες προϋποθέσεις. Προϋποθέσεις που θα έχουν να κάνουν με την καθαριότητα, την ανακύκλωση, την αισθητική των χώρων, το σεβασμό στους ανθρώπους με κινητικά ή άλλα προβλήματα, την παράδοσή μας, το σεβασμό στο περιβάλλον και την αντιμετώπιση των κατοικίδιων ζώων. Ο επισκέπτης θα γνωρίζει και θα ψάξει για το ιδιαίτερο «προϊόν» που διαθέτει κάθε κοινότητα. Β) Ειδικότερο βραβείο για την καλύτερη εικόνα μιας γειτονιάς, μιας αυλής, ενός μπαλκονιού, ενός καταστήματος.
Το βραβείο για κάθε Τοπόσημο θα μπορούσε να είναι οικονομικό, με τον όρο τα χρήματα να διατίθενται και πάλι γι αυτό το σκοπό. Το ατομικό, μια ηθική επιβράβευση. Το πρώτο, να έχει ισχύ ενός έτους, ώστε η κάθε κοινότητα να μην επαναπαύεται στις «δάφνες της» αλλά να υπάρχει και μια ευγενής άμιλλα. Έτσι, στο πανηγύρι κάθε κοινότητας θα απονέμονται τα βραβεία, συλλογικά ή ατομικά. Θέλουμε να χαιρόμαστε τον τόπο μας και να υπερηφανευόμαστε γι’ αυτόν.
Χρειάζεται προσπάθεια, προσωπική εργασία, μεράκι, όραμα, δέσμευση, αφοσίωση και προσαρμογή σε κάτι καινούργιο, που δεν είναι πάντα αποδεκτό. Ο ρόλος των Κοινοτήτων είναι καθοριστικός σε αυτή την προσπάθεια η οποία είναι συλλογική. Δεν είναι, όμως, όλα υπόθεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι και υπόθεση όλων μας. Σε αυτό το θέμα, πιστεύω πολύ στο ρόλο των γυναικών που μπορεί να είναι καθοριστικός. Εμείς οι γυναίκες έχουμε τη δύναμη, την επιμονή, μπορούμε και δουλεύουμε συλλογικά και αποτελεσματικά, όχι ανταγωνιστικά. Έχουμε αισθητικό κριτήριο και μπορούμε να το αξιοποιήσουμε στη μικρή κοινωνία που ζούμε. Ας αναλογιστεί καθεμιά τί το ιδιαίτερο μπορεί να προσφέρει. Επίσης, έχουμε νέους που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν με φρέσκιες ιδέες, δυναμικές, πρωτότυπες, αξιοποιώντας όλα τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα. Ο Κοινοτισμός ήταν, είναι; χαρακτηριστικό ελληνικό γνώρισμα, δηλαδή, η έγνοια και η φροντίδα για το διπλανό μας και τον τόπο μας.
Ο σεβασμός στο χώρο που μας περιβάλλει έχει να κάνει με την παιδεία μας, την αγωγή μας και είναι τελικά σεβασμός στη ζωή μας και επένδυση για το μέλλον των νέων, για το μέλλον του πλανήτη. Ο μεγάλης διάρκειας καύσωνας του Ιουλίου θα πρέπει να μας προβληματίζει. Ας ξεβολευτούμε λίγο και ας κάνουμε κάτι για τον τόπο μας, ξεκινώντας από το σπίτι μας, τη γειτονιά μας, την κοινότητά μας, την πόλη μας. Ζούμε σε κοινωνία δημοκρατική και για την κάθε τοπική αρχή έχουμε ευθύνη, γιατί ελευθερία ψήφου σημαίνει ευθύνη. Αν φοβόμαστε τις αλλαγές δεν πρόκειται να εξελιχθούμε.
«Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον Παράδεισο και μπες μέσα», γράφει ο Ν. Καζαντζάκης
