Αναβρύτη ή Βετοψίστα Ναυπακτίας…
Ανάμεσα Καταφύγιο, Παπαδιά και Κεντρική
- Επιμέλεια Λ.Τ.
Η θέση του χωριού βρίσκεται στην Ανατολική πλαγιά του Μακρυνόρος σε υψόμετρο 730μ, ανάμεσα στο Καταφύγιο, την τοποθεσία Παπαδιά και την Κεντρική. Η αρχική θέση του χωριού ήταν ακριβώς απέναντι από την σημερινή τοποθεσία παλαιοχώρι. Οι κάτοικοι του εγκαταστάθηκαν στη σημερινή θέση λόγω του υγιεινότερου κλίματος και των πολλών πηγών που υπάρχουν εκει. Βόρεια του χωριού βρίσκεται η περιοχή Ταμπούρια, όπου υπάρχει δάσος από έλατα.
ΟΝΟΜΑ
Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Βετοψίστα και μετονομάστηκε το 1925. Πήρε το σημερινό του όνομα από τα πολλά νερά που αναβρύονται στην περιοχή. Πληθυσμός σύμφωνα με την απογραφή του 2011 κατοικείται από 172 μόνιμους κατοίκους.
ΣΠΗΛΑΙΟ
Στην Αναβρυτή κρυμμένο στο βάθος μιας κατάφυτης ρεματιάς ,1300 μέτρα βορειοανατολικά του χωριού βρίσκεται ένα αληθινό μνημείο της φύσης με λαμπερούς σταλαχτίτες και σταλαγμίτες, το σπήλαιο της Δρακότρυπας. Η είσοδος του σπηλαίου βρίσκεται κοντά στη θέση «Αγλαντίνια». Μόλις έξι μέτρα από το Ανδραβιτσιώτικο ρέμα που είναι παραπόταμος του Μόρνου και σε υψόμετρο τετρακόσια εβδομήντα πέντε μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Το σπήλαιο αυτό είναι γνωστό από το 1958 και έχει εξερευνηθεί σε έκταση 1100 τ.μ σε μήκος διαδρόμων 500μ. περίπου. Πρόκειται για καλλιτέχνημα της φύσης με λίμνες, υπόγειο ενεργό ποτάμι και πλήθος σταλαγμιτών και σταλαγτιτών που δημιουργούν ποικίλα σχήματα και σχέδια απαράμιλλα και ίσως μοναδικής ομορφιάς για την Ελλάδα. Θέλουμε να αξιοποιηθεί και τουριστικά.
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
Δίπλα στο ρέμα, μπροστά από τη μικρή είσοδο ενός σπηλαίου, σκόρπιακόκαλα και δέρματα από γιδοπρόβατα γεννούσαν στους ντόπιους φόβους και ανησυχίες. Στην προσπάθεια τους, οι πιο τολμηροί, να δουν τι υπάρχει μέσα στο σκοτεινό σπήλαιο, ήρθαν αντιμέτωποι με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, με σχήματα παράξενα… Μοιάζανε με στόμα Δράκου… Είναι η Σπηλιά του Δράκου! Εκεί θα κατοικεί ο Δράκος, σκέφτηκαν. Και άρα και τα ζώα, που λείπουν από τα κοπάδια, τα κατασπάραζαν οι δράκαινες που έβγαιναν νύχτα από τη Δρακότρυπα. (Δωροθέα Παπαδημητρίου “Θρύλοι στην Ορεινή Ναυπακτία”)
ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Η εκκλησία του χωριού είναι η Αγία Παρασκευή σημαντικό μνημείο βασιλικού ρείθρου και χτίστηκε το 1890 είναι πέτρινη και κάθε χρόνο στην χάρη της πανηγυρίζει το χωριό με γλέντι που γίνεται με δημοτικά τραγούδια. Ξωκκλήσια είναι ο Άγιος Κοσμάς και η Παναγίτσα.
ΟΙ ΒΡΥΣΕΣ
Οι βρύσες του χωριού με το όνομα Μότσιο τρέχουν αδιάκοπα όλο το χρόνο κρύο νερό είναι στολίδι για το χωριό .Ολόκληρη η περιοχή είναι γεμάτη από πανύψηλα έλατα και πλατάνια άγριας βλάστησης και 42 περίπου κρυστάλλινες πηγές.
Η ΖΩΗ ΣΗΜΕΡΑ
Η Αναβρυτή την καλοκαιρινή περίοδο σφύζει από ζωή, ενώ πολλά σπίτια ανακαινίζονται και πολλά καινούργια πέτρινα χτίζονται. Πάρα πολλοί είναι εκείνοι που προτιμούν να περνούν το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου στο χωριό απολαμβάνοντας το καθαρό οξυγόνο το δροσερό νερό και το καλό κλίμα. Οι Πολιτιστικές εκδηλώσεις του συλλόγου και η αγάπη των Αναβριτιωτών για τη γενέτειρά τους αφήνει πολλές ελπίδες για μελλοντική πορεία του χωριού, για να χτιστεί ξενοδοχειακή μονάδα.
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ- ΠΕΖΟΠΟΡΕΙΑ
Αναβρυτή- Μαρμαρένιος βούθλας – Δρακότρυπα ( Διαδρομή 60′)
Αναβρυτή – Χάνι Παπαδιάς – Αγ.Κυριακή
Οδικός: Αναβρυτή-Κεντρική – Άνω Χώρα – Αμπελακιώτισσα
Ανέβασμα (Αναβρυτή- Τσακαλάκι)
