«Οι κάτοικοι του Αγρινίου
υπέβαλον εις τον κ. Πρωθυπουργόν αναφοράν,
ζητούντες την λήψιν
νομοθετικού μέτρου εναντίον των αγάμων»
του Λευτέρη Τηλιγάδα
Όλα ξεκίνησαν με ένα μικρό μονόστηλο στη δεύτερη σελίδα του ΕΜΠΡΟΣ[1] της 27/5/1918, το οποίο έλεγε: «Οι κάτοικοι του Αγρινίου υπέβαλον εις τον κ. Πρωθυπουργόν αναφοράν, ζητούντες την λήψιν νομοθετικού μέτρου εναντίον των αγάμων, καθ’ ών παρακαλούσι να επιβληθώσι βαρύτατα χρηματικά βάρη και άλλαι ποιναί προς περιορισμόν της αγαμίας, ήτις συντελεί εις την ελάττωσιν του πληθυσμού και επομένως του στρατού της Ελλάδος».
Την άλλη μέρα, 28 Μαΐου 1918, η είδηση επανήλθε ως σχόλιο στην πρώτη σελίδα αυτή τη φορά: «Μολονότι πολύ παλιά η ιδέα που έρριψαν οι κάτοικοι του Αγρινίου, ζητήσαντες από τον κ. πρωθυπουργόν να φορολογηθή και τιμωρηθή και δι’ άλλων ποινών η αγαμία επαναφέρει εν τοσούτω επί τάπητος ζήτημα εξαιρετικής σημασίας διά την κοινωνίαν και το Κράτος, ως το της αυξήσεως του πληθυσμού και δεν έλειψεν από του να συγκινήση ζωηρώς τους πυκνούς κύκλους των εν ώρα γάμου συμπολιτών αμφοτέρων των φύλων.
Δεν γνωρίζομεν ποίαν εντύπωσιν επροξένησεν εις τον κ. Πρωθυπουργόν η αληθώς πατριωτική έμπνευσις των κατοίκων του Αγρινίου, ήτις εξεσφενδονίσθη ως άλλη βόμβα αναφλεκτική από την μακαρίαν εκείνην γην του καπνού με τα χρυσά φύλλα»[2].
Και έπεται συνέχεια.
Δεν έφτανε η επιστολή των Αγρινιωτών στον πρωθυπουργό ήρθαν και οι αναγνώστες του ΕΜΠΡΟΣ να ανεβάζουν τους τόνους πλειοδοτώντας: «όχι μόνον φόρον εις τους αγάμους, αλλά και φόρον εις τους ατέκνους. Δεν αρκεί» έγραψαν σε επιστολές τους προς την εφημερίδα, «να υπανδρεύεται μόνο ο κόσμος. Πρέπει να κάνουν συγχρόνως και παιδιά και να παύση δι’ όλων των μέσων επιζητουμένη ατεκνία, από την οποία κινδυνεύει να στειρεύση η πηγή της Ελληνικής ζωής.
Να φορολογηθούν λοιπόν οι άγαμοι, αλλά να επιβληθή εξαιρετική φορολογία εις όσους δεν κάμνουν το ολιγώτερον πέντε τέκνα και διά τους υπέρ τους πέντε Έλληνας φέροντας εις τον Ελληνικόν ήλιον και όντας φτωχούς βιοπαλαιστάς το Κράτος να δίδη περίθαλψιν πολεμικήν κατά τέκνον απαράλλακτα ως την δίδουν τώρα εις τας οικογενείας των εφέδρων. Το ζήτημα είνε ανάξιον της προσοχής μόνον εκείνων, όσοι φαντάζονται ότι δύναται να ζήση κσι επιβληθή Ελλάς… χωρίς Έλληνας»[3].
Βέβαια υπήρξε και ο αντίλογος στην παραπάνω πρόταση των αναγνωστών. Επιστολή του αναγνώστη Δημήτρη Δαμασκηνού, που δημοσιεύτηκε στη δεύτερη σελίδα της ίδιας εφημερίδας δύο μέρες μετά, υποστήριξε ότι το ζητούμενο δεν είναι να «προσφέρωμεν εις την φιλτάτην πατρίδα» πολλούς Έλληνες, αλλά καλούς Έλληνες: «Υπό τας συνθήκας του βίου ον διερχόμεθα, νομίζω ότι μόνο οι Αγρινιώται θα είναι εις θέσιν να ετοιμάσουν πολλούς στρατιώτας, διότι η πλειονότης των Ελλήνων πατέρων δεν θα είχε με τι να τα αναθρέψη, εις τρόπον ώστε, όχι όπλον θα ηδύναντο να φέρουν, αλλά και με την πρώτην δυνατήν πνοήν ανέμου θα έπεφταν από την έλλειψιν χυμού ζωής και θρέψεως».
1.ΕΜΠΡΟΣ 27/5/1918, Έτος 22ο Αρ. Φύλ. 7.765, σελ. 2.| 2. ΕΜΠΡΟΣ 28/5/1918, Έτος 22ο Αρ. Φύλ. 7.766, σελ. 1. | 3. ΕΜΠΡΟΣ 28/5/1918 ο.π. σελ. 1. | 4. ΕΜΠΡΟΣ 30/5/1918, Έτος 22ο Αρ. Φύλ. 7.768, σελ. 1