Τα έργα του Αχελώου – Κίνδυνος να εκτραπούν τα χρήματα

Το πρώτο πράγμα που θα άκουγε κανείς,
αν διέτρεχε εκείνη την εποχή
την περιοχή από τη Ναύπακτο μέχρι το Αγρίνιο
ήταν το ζήτημα των έργων του Αχελώου

Επιμέλεια: Λευτέρη Τηλιγάδα

Το Νοέμβριο του 1955 ο Νεολόγος των Πατρών στέλνει τον δημοσιογράφο Χρήστο Αγγελομάτη στο Αγρίνιο για ένα ρεπορτάζ που θα περιέγραφε το κλίμα στην περιοχή για τα υδροηλεκτρικά έργα του Αχελώου τα οποία σύμφωνα με τους σχεδιασμούς αναμένονταν να συμβάλουν σημαντικά στην ηλεκτροδότηση της χώρας, καθώς το κλίμα που διαμορφονόνταν στην περιοχή μετά την είδηση ότι η κυβέρνηση Καραμανλή σκόπευε να αναβάλλει την κατασκευή τους με την αποδέσμευση των χρημάτων που προοριζόταν γι’ αυτά.

Σύμφωνα με το δημοσιογράφο, το πρώτο πράγμα που θα άκουγε κανείς αν διέτρεχε εκείνη την εποχή την περιοχή από τη Ναύπακτο μέχρι το Αγρίνιο ήταν το ζήτημα των έργων του Αχελώου. Οι κάτοικοι όλης αυτής της περιοχής, όπως αναφέρει, είχαν θεμελιώσει πολλές ελπίδες στα συγκεκριμένα έργα και πίστευαν ότι με αυτά θα αρχίσει για όλους και για μεγάλο ακόμα μέρος της Στερεάς Ελλάδας, αν όχι όλης της Ελλάδας, μία περίοδος ακμής.

Το πόσο σημαντικό ήταν το θέμα των έργων του Αχελώου θα μπορούσε να το αντιληφθεί ο καθένας εάν έπαιρνε υπόψη του τη σπουδαιότητα που θα αποκτούσε μέρα με τη μέρα το Αγρίνιο ως κόμβος συγκοινωνιών, ως μια πόλη που βρισκόνταν σε πλήρη ανάπτυξη και ως βιομηχανικό κέντρο. Για να αντιληφθεί κανείς τη σπουδαιότητα αυτή του Αγρινίου και της ακμής που παρουσιάζει, αναφέρει ο συντάκτης, αρκεί να έχει υπόψη του τον οικοδομικό οργασμό, ο οποίος συντελείται στην πόλη.

Εκείνη την εποχή (Νοέμβρης του 1955) κατασκευάζονταν στο Αγρίνιο γύρω στα 180 κτίρια και συνολικά οι οικοδομές που ανεγείρονταν κάθε χρόνο έφταναν τις 300. Οι αριθμοί αυτοί έκαναν το Αγρίνιο να έρχεται στον τομέα της οικοδομής -τηρουμένων φυσικά των αναλογιών- δεύτερο πανελλαδικά σε αριθμό ανέγερσης κτιρίων και αμέσως μετά την Αθήνα. Το γεγονός αυτό για τους Αγρινιώτες ήταν μία απόδειξη της ακμής της πόλης αλλά και του μέλλοντος της. Υπήρχαν πολλοί μάλιστα, οι οποίοι υποστηρίζαν σοβαρά, ότι γρήγορα το Αγρίνιο θα ξεπεράσει τους 25.000 κατοίκους και στο μέλλον ενδέχεται να φτάσει και τις 50 ή και τις 100 χιλιάδες. Και μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει αυτή την άποψη υπέρ το δέον ευοίωνη, αναφέρει ο πατρινός δημοσιογράφος, δεν χωρούσε όμως καμμία αμφιβολία ότι το Αγρίνιο ήταν μία από τις ελληνικές πόλεις που παρουσιάζαν αξιόλογη οικονομική ακμή.

Όπως είπαμε και παραπάνω το ζήτημα των έργων του Αχελώου, το οποίο απασχολούσε τον πληθυσμό όλης της Αιτωλοακαρνανίας εκείνη την περιοδο, γεννήθηκε από την είδηση ότι τα 15 εκατ. δολάρια που δεσμεύτηκαν από τις ιταλικές επανορθώσεις για την κατασκευή των έργων ηλεκτροπαραγωγής του Αχελώου, θα διατεθούν σε άλλες περιοχές με αποτέλεσμα να μην εκτελεστούν τα συγκεκριμένα έργα.

Πολλοί παράγοντες του Αγρινίου με τους οποίους ο δημοσιογράφος ήρθε σε επικοινωνία του εξέφρασαν την πεποίθηση, ότι ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν θα ήθελε να αδικήσει και την Αιτωλοακαρνανία και την εθνική οικονομία. Με αυτό το έργο υπογράμμιζαν το εθνικό δίκτυο ενέργειας θα τροφοδοτηθεί με το 50% ακόμα ολόκληρης της παραγωγής ενέργειας εκείνων των χρόνων. Με αυτό τον τρόπο η ισχύς της ενέργειας θα ήταν ακόμα περισσότερο επαρκής και η τιμή του ρεύματος θα γινόταν φθηνότερη για τη βιομηχανία, καθώς και για τους οικιακούς καταναλωτές.

Το ζήτημα όμως δεν ήταν μόνο ενεργειακό. Τα έργα σύμφωνα με όσα υποστήριζαν οι Αιτωλοακαρνανές καθώς και οι θιασώτες της υλοποίησής τους θα συμβάλαν σημαντικά και στην αγροτική ανάπτυξη της περιοχής, αφού θα προστάτευαν από τις πλημμύρες 500.000 στρέμματα εύφορης γης με τη δέσμευση των νερών στα φράγματα.

Η αφετηρία της ιστορίας κατασκευής των έργων του Αχελώου ξεκινάει το 1951. Εκείνη την εποχή κατά την επίσκεψη του Σοφοκλή Βενιζέλου στη Ρώμη αποφασίστηκε, μετά από διαπραγμάτευση με την ιταλική κυβέρνηση, η δέσμευση 15 εκατομμυρίων δολαρίων από τις ιταλικές επανορθώσεις και η αποκλειστική χρησιμοποίησή τους για την εκτέλεση των έργων του Αχελώου από τα οποία θα ωφελούνταν ολόκληρη η Αιτωλοακαρνανία. Αν τότε δεν είχε δημιουργηθεί το ζήτημα και δεν είχε θεμελιωθεί η ελπίδα, παρατηρεί ο δημοσιογράφος, ίσως να μην υπήρχε θέμα. Από την ώρα όμως που τέθηκε το ζήτημα και αντιμετωπίστηκαν από τους Ιταλούς αρμόδιους και οι προϋποθέσεις της εκτέλεσής τους από ιταλικές κατασκευαστικές, ο λαός της Αιτωλοακαρνανίας θεώρησε κεκτημένο δικαίωμά του την εκτέλεση των έργων μέσα σε τακτική προθεσμία με ανώτατο όριο παράτασης το 1958.

Η είδηση ότι θα αναβληθούν τα έργα για να πραγματοποιηθεί η αποξήρανση της λίμνης Κάρλας στη Θεσσαλία ή η ίδρυση ενός εργοστασίου ζάχαρης προκάλεσε έντονη δυσφορία στους Αιτωλοακαρνάνες με αποτέλεσμα όλοι να κουβεντιάζουν γι’ αυτά. Τα κουβεντιάζανε στον Εμπορικό Σύλλογο, στο δήμο, στις συγκεντρώσεις, στα σπίτια, στα σωματεία, στα καταστήματα, παντού.

Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Γιάννης Έξαρχος εξέφρασε τη δυσφορία της πόλης σε συνέντευξη που έδωσε στο Νεολόγο των Πατρών

«Για να παρακολουθήσουμε το ζήτημα», είπε, «συγκροτήθηκε επιτροπή από αντιπροσώπους όλων των τάξεων και από τους δημάρχους όλων των πόλεων του νόμου, η οποία συγκάλεσε συνέδριο για τις 20 του μήνα. Στο συνέδριο θα πάρουν μέρος και οι βουλευτές του νομού και θα ληφθούν αποφάσεις για τον τρόπο που θα αντιμετωπίσουμε το ζήτημα. Ο Αιτωλοακαρνάνικος λαός δεν είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει και να αφήσει τα 15 εκατομμύρια να διατεθούν αλλού.

Με την κατασκευή ενός και μόνο φράγματος στον Αχελώου», είπε ο κύριος Έξαρχος, «θα παράγονται ετησίως 180.000 kW ηλεκτρικής Ενέργειας τα οποία θα αυξηθούν σε 750.000 kW μόλις ολοκληρωθεί το έργο. Θα έχουμε δηλαδή +50% ακόμα της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται αυτή τη στιγμή σε ολόκληρη τη χώρα.

Δεν υπάρχει κανείς λόγος να μη γίνουν τα έργα του Αχελώου. Για την ίδρυση του εργοστασίου ζάχαρης ψηφίστηκε ειδικός νόμος και για την αποξήρανση της Κάρλας δήλωσαν ήδη ενδιαφέρον διάφορες ιταλικές κατασκευαστικές.

Στην είδηση ότι η κυβέρνηση διέψευσε το γεγονός ότι τα 15 εκατομμύρια δολάρια των ιταλικών επανορθώσεων θα διατεθούν για την αποξήρανση της Κάρλας και την ίδρυση εργοστάσιο ζάχαρης, ο Γιάννης Έξαρχος, ευχήθηκε η είδηση να βγει αληθινή και σημείωσε πώς το ζήτημα δεν είναι μόνο να μη διαθέτουν αλλού τα 15 εκατομμύρια δολάρια αλλά και να μην αναβληθούν τα έργα.»