Ένας πλατωνικός έρωτας:
Είχε γίνει κοινό μυστικό σ’ όλη την πόλη
πως ο Μάριο Σολίνα ήταν «σφόδρα ερωτευμένος»
Η «κόρη των ονείρων του» ήταν μια εξαιρετική κοπέλα,
η Χρυσούλα, αδελφή του Κωστάκη και του Δήμου Αυγούλη
του Ανδρέα Τσαπάρα | αρχείον Αγρινίου τεύχος 13, σελ. 13
Όταν, στις αρχές του 1942, έφτασα στο Αγρίνιο και συνδέθηκα με την οργάνωση, βρήκα τους φίλους της Περιφερειακής Επιτροπής ν’ απασχολούνται, μαζί με τα τόσο σπουδαία και σοβαρά και μ’ ένα ζήτημα που από την πρώτη ματιά περνούσε για αστείο. Είχε γίνει τότε κοινό μυστικό σ’ όλη την πόλη πως ο Μάριο Σολίνα ήταν «σφόδρα ερωτευμένος» και η «κόρη των ονείρων του» ήταν μια εξαιρετική κοπέλα, η Χρυσούλα, αδελφή του Κωστάκη και του Δήμου που αναφέραμε παραπάνω. Στην πραγματικότητα το αίσθημα του ρομαντικού Προέδρου ήταν ολότελα θεωρητικό και δεν είχε ούτε ανταπόκριση καμιά ούτε κι ελπίδα να καταλήξει κάπου, έστω και σε μια απλή συνάντηση της στιγμής. Μοναδική του εκδήλωση ήταν οι επίμονες εκφραστικές ματιές που προλάβαινε να εξαποστείλει στην αγαπημένη του. Το σπίτι, που έμενε, βρισκόταν απέναντι από το δικό της κι έτσι με τη βοήθεια, όχι τόσο της τύχης, όσο της δικής του επιμονής, κατάφερνε συχνά να επωφελείται από τις πολλές ευκαιρίες, που του έδινε καθημερινά η καλή αυτή σύμπτωση. Και με τέτοιες «οπτικές συναντήσεις» δίχως άλλη αντιπαροχή καμιά, ο ίδιος ήταν απόλυτα ευχαριστημένος. Έτσι τουλάχιστον έδειχνε.
Όμως, η οικογένεια Αυγούλη, οικογένεια αστική κι εύπορη με αρχές αυστηρές και πλούσια πατριωτικά φρονήματα, ούτε αυτά τα αόριστα ερωτικά νεφελώματα του Σολίνα, ενός μάλιστα Ιταλού, μπορούσε να συγχωρήσει, γι’ αυτό είχε αποφασίσει ν’ αντιδράσει αποφασιστικά. Αυτό, μια τέτοια εχθρική ενέργεια δηλαδή, που θα ήταν ουσιαστικά αδικαιολόγητη, προσπαθούσαμε εμείς οι άλλοι ν’ αποτρέψουμε. Γιατί σωστό ήταν ν’ αναλογιζόμαστε τις δυσάρεστες συνέπειες, που θα μπορούσε να έχει στους δύσκολους εκείνους χρόνους, όχι μονάχα για την οικογένεια, αλλά, σε ευρύτερη έκταση από τη μοιραία εξάρτηση που είχε δημιουργηθεί και για ολόκληρη την οργάνωση. Ευτύχημα είναι που στο τέλος επικράτησε η σωστή άποψη. Αποφύγαμε κάθε πρόκληση κι ο παντοδύναμος μονόπλευρος έρωτας, πλατωνικός για τον ίδιο, αποδείχτηκε για μας ουσιαστικός και πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στον αγώνα.
Έτσι, με τον «επαναστατικό» αυτό συμβιβασμό, κύλησε το πρώτο στάδιο της «συνεργασίας» μας με το Σολίνα. Όσο όμως τον γνωρίζαμε περισσότερο και καλύτερα από τις πράξεις του κι από τις περιορισμένες συναντήσεις που είχαμε μαζί του, ξεχωρίζαμε με αντικειμενικά πια κριτήρια το χαραχτήρα του. Ώσπου με τον καιρό αντιληφθήκαμε πως η καλή του συμπεριφορά και οι ευεργετικές για τον αγώνα μας ενέργειές του δεν ξεκινούσαν μονάχα από το αίσθημα, παρά στηρίζονταν πιο στέρεα στις πολιτικές και κοινωνικές του πεποιθήσεις. Ο Σολίνα δεν πρόδινε ασυναίσθητα την πατρίδα του, αλλά εξυπηρετούσε συνειδητά την ιδεολογία του. Ήταν αντιφασίστας και βέρος δημοκράτης.
Μια πρώτη θετική απόδειξη για τις αντιλήψεις του, αλλά και για την αποφασιστικότητα, που έδειχνε να μας βοηθήσει σε κάθε δύσκολη περίσταση, ήταν όταν η Καραμπιναρία έπιασε ένα σημαντικό μας στέλεχος , που το προόριζε για εκτόπιση στην Ιταλία. Τον ειδοποιήσαμε με το συνηθισμένο τρόπο επαφής και υποσχέθηκε να ενεργήσει για την απόλυσή του. Η περίπτωση όμως δεν ήταν από τις συνηθισμένες, βρήκε μεγάλη αντίδραση κι αντιμετώπισε απόλυτη άρνηση από το στρατηγό της Μεραρχίας. Από την άλλη μεριά, ωστόσο, κι ο Σολίνα, μια που είχε υποσχεθεί, δε μπορούσε να υποχωρήσει. Πήρε άδεια, ταξίδεψε στη Ρώμη κι έφερε από κει διαταγή του υπουργείου για την απόλυση. Ο κρατούμενος απελευθερώθηκε αμέσως.
Το περιστατικό αυτό έδειξε πως ασκούσε επιρροή κι είχε δύναμη πολύ μεγαλύτερη από το βαθμό του. Πολλές φορές, μάλιστα, έδειχνε πως δεν ενδιαφερόταν για τα μέτρα ασφαλείας, που εμείς είχαμε καθιερώσει στις επαφές και τις συναντήσεις μαζί του. Με τους τρεις φίλους που η οργάνωση είχε εξουσιοδοτήσει για τη μυστική αυτή επικοινωνία, ο ίδιος είχε αναπτύξει και προσωπικές σχέσεις κι έτσι μπορούσε με το φυσικότερο τρόπο, να τους χαιρετάει και να συνομιλεί μαζί τους για λίγο ακόμα και στο δρόμο. Από τους τρεις, που είχαμε ορίσει, αυτός, φυσικά, προτιμούσε να «συνδέεται» με τον αδερφό της Χρυσούλας, τον Κωστάκη. Και, το πιο παράξενο στην υπόθεση αυτή είναι πως μερικές φορές που χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για συνεννόηση, η συνάντηση, γινόταν έξω, μακριά από την πόλη. Με το συνταγματάρχη Σολίνα είχαμε αναπτύξει, όπως βλέπετε, σχέσεις, όχι μονάχα φιλίας, αλλά και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Λες κι αγωνιζόμασταν για τον ίδιο σκοπό.
Η μάχη στο Στάλινγκραντ
Ήταν Φλεβάρης του 1943. Και μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα ο Κωστάκης κι εγώ, καθισμένοι άνετα στη ζεστή υπηρεσιακή λιμουζίνα, ταξιδεύαμε με το Μάριο Σολίνα από το Αγρίνιο για την Αθήνα. Ταξιδεύαμε μαζί, αλλά για λόγους διαφορετικούς. Αυτός για λόγους υπηρεσιακούς, εμείς προσωπικοί πια φίλοι και φιλοξενούμενοι δικοί του, γιατί έπρεπε να επικοινωνήσουμε με την κεντρική Οργάνωση. Γι’ αυτό, όταν μας δινόταν, σπάνια βέβαια, η καλή αυτή ευκαιρία προσπαθούσαμε να μην την χάνουμε. Κάναμε, άλλωστε, μαζί του και καλή συντροφιά.
Στην Αθήνα μείναμε μια ολόκληρη μέρα και το πρωί της άλλης ανταμώσαμε στο ξενοδοχείο που έμενε ο φίλος μας, έτοιμοι για αναχώρηση και επιστροφή. Καθώς καθόμασταν στο σαλόνι πριν ξεκινήσουμε, διαβάζαμε τις κατοχικές εφημερίδες κι αλλάζαμε τις σκέψεις μας πάνω στις ειδήσεις, που, όσο λογοκριμένες κι αν ήταν, τις βρίσκαμε, ωστόσο, συγκλονιστικές. Τελείωνε τότε η κοσμοϊστορική και πανένδοξη μάχη του Στάλινγκραντ, η αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού είχε προχωρήσει πολύ, ο κλοιός γύρω από τις στρατιές του Πάουλ είχε κλείσει κι άρχιζε συστηματικά η διαδικασία της εξόντωσης και της αιχμαλωσίας. Ήταν για μας, για όλους τους λαούς, που στέναζαν κάτω από τη φασιστική κυριαρχία, το πρώτο θετικό και τόσο καθαρό μήνυμα νίκης. Μήνυμα θετικό και καθαρό, γιατί ερχόταν από τη μακρινή χώρα, που, για λογαριασμό της μελλοντικής σοσιαλιστικής ευτυχίας της ανθρωπότητας, είχε αναλάβει τη βαριά ιστορική ευθύνη να συντρίψει τη φασιστική κτηνωδία.
Ο Μάριο Σολίνα καθόταν δίπλα μας. Διάβαζε μιαν ιταλική εφημερίδα κι έδειχνε σοβαρός και σκεπτικός, στο πρόσωπό του μπορούσες να διακρίνεις μια σκιά μελαγχολίας και λύπης. Κι έτσι ξαφνικά, άφησε την εφημερίδα, γύρισε, μας κοίταξε καλά και είπε:
Λοιπόν, φίλοι μου, ο Άξονας έχασε τον πόλεμο. Εγώ το ήξερα από την αρχή πως έτσι θα γινόταν. Τώρα θα το ιδούν και οι άλλοι. Πρέπει να το καταλάβουν αυτοί που έχουνε υποχρέωση να σώσουν την Ιταλία. Την Ιταλία κι όχι μονάχα αυτή μα και τους άλλους, όλους τους λαούς. Αλλά, ας πηγαίνουμε τώρα. Θα τα ξαναπούμε.
Σηκωθήκαμε όλοι, φορτώσαμε τις βαριές βαλίτσες μας πίσω στην αποσκευή, πήραμε τις θέσεις μας μες στο αυτοκίνητο, ο φαντάρος οδηγός χαιρέτησε το συνταγματάρχη του και ξεκινήσαμε. Στην αρχή μείναμε όλοι σιωπηλοί. Εμείς, μια φορά, ήμασταν ευχαριστημένοι. Μαζί με τις καλές ειδήσεις που ακούσαμε είχαμε και τη συναίσθηση πως εκπληρώσαμε με τον καλύτερο τρόπο την αποστολή μας. Η «σύνδεση» είχε πραγματοποιηθεί με επιτυχία κι είχαμε γεμίσει τις βαλίτσες μας με διάφορα έντυπα κι άλλο παράνομο υλικό, που έπρεπε οπωσδήποτε να φτάσει στην Περιφέρεια. Στο πρώτο μπλόκο οι Ιταλοί μας χαιρέτησαν. Δεν ξαφνιαστήκαμε, γιατί νομίζαμε πως τραβάμε τον ίδιο δρόμο, δουλεύουμε για τον ίδιο σκοπό. Η μάχη στο Στάλινγκραντ είχε αρχίσει να μας φωτίζει θαμπά με το πανανθρώπινο φως της ειρήνης.
Μια βαρυσήμαντη πληροφορία
Ο Μάριο Σολίνα έκανε συχνά ταξίδια στην Ιταλία. Και όταν γύριζε μας έφερνε, τις περισσότερες φορές, πολύτιμες πληροφορίες, που, καθώς είχαμε διαπιστώσει, ήταν πάντα θετικές κι εξακριβωμένες. Έτσι, στις αρχές Απρίλη 1943, επιστρέφοντας από τη Ρώμη, μας ανακοίνωσε την απόλυτα εμπιστευτική πληροφορία πως μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβρη η Ιταλία θ’ αποχωρούσε από τον Άξονα και θα συνθηκολογούσε. Ο καθένας καταλαβαίνει πως μια τέτοια πληροφορία που προερχόταν από τόσο έ-γκυρη πηγή, άξιζε πάρα πολύ. Γι’ αυτό, όπως κάναμε , άλλωστε, και για όλες τις άλλες, εμείς τη μεταδώσαμε αμέσως στο Γραφείο Στερεάς.
Όμως, ο καλός αυτός φίλος την ίδια μέρα μας εμπιστεύτηκε και κάποιο μυστικό, που αυτό δεν ήταν πολιτικό αλλά στρατιωτικό. Τονίζοντας ιδιαίτερα τις λεπτομέρειες που είχαν τακτική σημασία, μας προειδοποίησε πως μεγάλες Γερμανικές και Ιταλικές δυνάμεις, κινούμενες σ’ ένα σχέδιο ευρύτατο και καλά συντονισμένο, θα πραγματοποιούσαν από τον άλλο μήνα (το Μάη) εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Αντικειμενικός τους σκοπός, πρόσθεσε, ήταν να δοθεί αποφασιστικό χτύπημα στα ισχυρά και καλύτερα οργανωμένα τμήματα των ανταρτών που δρούσαν στην περιοχή της Ευρυτανίας και σε συνέχεια να καταληφθεί τελικά το Καρπενήσι. Την εποχή εκείνη, που ο ΕΛΑΣ από την πρώτη παρτιζάνικη συγκρότησή του μετασχηματιζόταν γοργά σε στρατό τακτικό, το μυστικό, που μαθαίναμε τόσο έγκαιρα, είχε μεγάλη σημασία. Αφαιρούσε από τις ετοιμαζόμενες εκκαθαρίσεις το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Και το Αρχηγείο του Απελευθερωτικού μας Στρατού επωφελήθηκε και πήρε αποφασιστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της νέας αυτής επίθεσης.
Πέρασε λίγος καιρός και βεβαιωθήκαμε για μια ακόμα φορά πως οι πληροφορίες του συνταγματάρχη Χ, όπως αποκαλούσαμε τότε, το Σολίνα, ήταν σωστές από την αρχή ως το τέλος και επαληθεύτηκαν στην πράξη. Η συνέπεια αυτή δείχνει το σύνδεσμο που είχε ο ίδιος με τις αντιφασιστικές δυνάμεις που δρούσαν τότε συνωμοτικά στην Ιταλία και με την κίνηση που κατευθυνόταν από το στρατηγό Μπαντόλιο.
Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις έγιναν σύμφωνα με το σχέδιο που μας είχε αποκαλυφθεί κι ήταν, πραγματικά, μεγάλης ολκής. Αντιμετωπίστηκαν όμως, όπως ξέρουμε, αποτελεσματικά και νικηφόρα. Και στις αρχές του Σεπτέμβρη, που έφτασε ύστερα από ένα καλοκαίρι γεμάτο από γεγονότα και σκληρούς αγώνες, η Ιταλία εξουθενωμένη από την τυχοδιωκτική πολιτική του Μουσολίνι που την είχε φέρει στην καταστροφή, συνθηκολόγησε χωρίς όρους. Εμείς, ειδοποιημένοι, όπως είδαμε, πέντε μήνες περίπου πριν από την κατάρρευση, είχαμε πάρει τα μέτρα μας για να επωφεληθούμε και να συγκεντρώσουμε πολλά όπλα και μεγάλη ποσότητα άλλο πολεμικό υλικό από τις διαλυόμενες, ύστερα από τη συνθηκολόγηση, ιταλικές μονάδες. Ήταν αυτή η τελευταία αποχαιρετιστήρια, μπορούμε να πούμε, υπηρεσία που μας χάρισε ο Μάριο Σολίνα.
Διαβάστε τη συνέχεια στο link που ακολουθεί:
Σουΐτα Ερωτική – «Έρως ανίκατε μάχαν»
Φωτογραφία ανάρτησης: Μάριο Σολάνα και η Χρυσούλα Αυγούλη
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Μαρτυρίες
