Το Παρατηρητήριο για την Παγκόσμια Κληρονομιά
περιλαμβάνει την Ακρόπολη στις περιπτώσεις μνημείων
που εκπόμπουν σήμα κινδύνου και απειλούνται από καταστροφή
- της Πόλυς Κρημνιώτη
Σήμα κινδύνου για την Ακρόπολη εκπέμπει για ακόμα μια φορά το Παρατηρητήριο Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην έκθεσή του για τα μνημεία που απειλούνται από καταστροφή και καλεί την UNESCO να «παρέμβει άμεσα» στις επείγουσες περιπτώσεις, ανάμεσα στις οποίες προσμετράται και η «παραμόρφωση» της Ακρόπολης στην Αθήνα.
Το «τσιμέντωμα» του Ιερού Βράχου εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του Παρατηρητηρίου και κυρίως να θυμίζει έναν από τους κορυφαίους «άθλους» της Λίνας Μενδώνη στη θητεία της στο υπουργείο Πολιτισμού επί κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη, που εκθέτουν διεθνώς τη χώρα καταστρέφοντας το πολιτιστικό απόθεμά της.
Στη συγκεκριμένη έκθεση το Παρατηρητήριο, που αποτελεί παγκόσμιο δίκτυο παρακολούθησης της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, χτυπάει καμπανάκι για τις σοβαρές ζημιές που υπέστησαν μνημεία από τον καταστροφικό σεισμό του Φεβρουαρίου στην Τουρκία και στη Συρία και περιλαμβάνει ακόμα 45 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε όλο τον κόσμο «που απειλούνται από τον υπερτουρισμό, την κλιματική αλλαγή ή την ολοκληρωτική καταστροφή από δημόσια έργα», στα οποία περιλαμβάνεται η Ακρόπολη.
Στις επείγουσες περιπτώσεις, όπου η Επιτροπή θα πρέπει να παρέμβει άμεσα, είναι η συνεχιζόμενη έξωση των ιθαγενών Μασάι από την Περιοχή Διατήρησης Νγκορονγκόρο της Τανζανίας, η «παραμόρφωση» της Ακρόπολης στην Αθήνα, το καταρρέον βουνό εξόρυξης κοντά στο Ποτόσι στη Βολιβία, τα έργα αποξήρανσης στο Εθνικό Πάρκο Ντονιάνα της Ισπανίας και το σχέδιο καταστροφής του αρχαιότερου αρχαιολογικού χώρου της Αγίας Πετρούπολης για ένα επιχειρηματικό συγκρότημα – όλα καλύπτονται στην έκθεση του World Heritage Watch (WHW).
Τα πολιτικά λόμπι,
οδοστρωτήρας παγκόσμιων μνημείων
«Κάποια μνημεία καταστρέφονται καθώς μιλάμε» λέει ο Stephan Doempke, εκτελεστικός διευθυντής του Παρατηρητηρίου και εκδότης της έκθεσης. «Χρειάζονται επείγουσα παρέμβαση και αναρωτιόμαστε γιατί κάποια από αυτά δεν είναι καν στην ατζέντα της προσεχούς συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς (Ριάντ, 10-25.9.2023). Η UNESCO είναι παγιδευμένη σε διαδικασίες και επιρροές πολιτικών λόμπι. Απαιτείται επειγόντως ένας αποτελεσματικός μηχανισμός ταχείας ανταπόκρισης» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το Παρατηρητήριο κάνει ιδιαίτερη αναφορά και στο Ιστορικό Κάιρο, όπου «μπουλντόζες καταστρέφουν την αναμφισβήτητα πιο σημαντική νεκρόπολη του ισλαμικού κόσμου για την κατασκευή αυτοκινητοδρόμων. Δεκάδες Αιγύπτιοι διανοούμενοι, απογοητευμένοι από την αδράνεια της UNESCO, έχουν απευθυνθεί άμεσα στη Σαουδική Αραβία, προεδρεύουσα χώρα της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ζητώντας, ως θεματοφύλακας του Ισλάμ, να σώσει ό,τι έχει απομείνει από τη νεκρόπολη. Η καταστροφή συμβαίνει τόσο γρήγορα, που δεν ήταν καν δυνατό να γραφτεί μια αναφορά για την κατάσταση».
Σε ό,τι αφορά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία και στη Συρία, στις τέσσερις τοποθεσίες που επλήγησαν είναι το Ντιγιαρμπακίρ, με την εκτεταμένη πόλη και τα τείχη στο τουρκικό Κουρδιστάν, καθώς και στη Συρία η ιστορική πόλη του Χαλεπίου, οι «Αρχαίες πόλεις της Βόρειας Συρίας» στο Κυβενείο Ιντλίμπ και τα δύο μεσαιωνικά κάστρα, το Κρακ των Ιπποτών και το Κάστρο του Σαλαντίν, νοτιότερα.
«Το Χαλέπι έχει πληγεί περισσότερο, ενώ οι ζημιές σε άλλες τοποθεσίες είναι εκτεταμένες, αλλά μικρότερες, αν και ορισμένα κτήρια χρειάζονται επείγουσα στερέωση. Πολλά κτήρια στο Χαλέπι, που καταστράφηκαν στον πόλεμο και δεν έχουν αποκατασταθεί σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, επηρεάζονται περισσότερο από τον σεισμό» εξηγεί ο St. Doempke. «Η κατάσταση στη Συρία επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι διεθνείς δημόσιοι οργανισμοί δεν μπορούν να εργαστούν στη χώρα λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στο καθεστώς Άσαντ» συμπληρώνει.
Οι εκθέσεις, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, συντάχθηκαν από τοπικές ΜΚΟ και ειδικούς ακτιβιστές αμέσως μετά τον σεισμό, αλλά συμπεριλήφθηκε και μια επίσημη έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Μουσείων της Συρίας. Παράλληλα, σημειώνεται ότι η έκθεση του Παρατηρητηρίου Παγκόσμιας Κληρονομιάς δεν βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη έρευνα όλων των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Περιλαμβάνει μόνο τις εκθέσεις που έχουν υποβληθεί από φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών ανά τον κόσμο, με βάση τις επιτόπιες περίπλοκες συνθήκες και τις εθνικές πολιτικές.
