Παναγόπουλος: «Το Αγρίνιο… έχει και αρκετές ελλείψεις»

Το Αγρίνιο του 19ου αιώνα

– Επιμέλεια: Λ. Τηλιγάδας –

Μία συνέντευξη του Αντρέα Παναγόπουλου στο Νεολόγο των Πατρών

Παναγόπουλος: «Το Αγρίνιο είναι μία πόλη,
η οποία έχει αναπτυχθεί πρόσφατα
και γι’ αυτό το λόγο έχει και αρκετές ελλείψεις»

Τα έργα που πρόκειται να εκτελεστούν είναι πολλά
και από την άλλη ο προϋπολογισμός δεν έχει όλα τα διαθέσιμα κεφάλαια
για την εκτέλεση των έργων που βρίσκονται στο πρόγραμμα

Συνεχίζοντας σήμερα να διαβάζουμε τις εντυπώσεις που άφησε στον περιοδεύοντα συντάκτη του Νεολόγου το ταξίδι του στο Αγρίνιο, μαθαίνουμε ότι και το Αγρίνιο έχει τα ζητήματά του και τις ανάγκες του. Η πόλη αυτή, αναφέρει ο συντάκτης, αν και αριθμεί λίγα χρόνια ζωής πραγματοποίησε αληθινά θαύματα. Τίποτα δεν δικαιολογεί την παλιά λέξη Βραχώρι. Τίποτα δεν θυμίζει τη φράση «μεγάλο χωριό. Η δουλειά που έχει γίνει και συνεχίζει να γίνεται μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα είναι μεγάλη. Και αυτό οφείλεται στην “φιλοπονία των κατοίκων”. Και ενώ από τη μία η κίνηση στην πρωτεύουσα του νομού το Μεσολόγγι παραμένει στάσιμη, από την άλλη το Αγρίνιο τρέχει ακατάπαυστα προς το δρόμο της προόδου».

«Τα αποτελέσματα της δουλειάς αυτής είναι καταφανή», γράφει. «Μέρα με τη μέρα το Αγρίνιο παίρνει νέα όψη. Μοιάζει με έναν άνθρωπο στου οποίου τις φλέβες τρέχει καθημερινά νέο ζωογόνο αίμα».

Στη συνέχεια, ο Νεολόγος, παρουσιάζει μία συνέντευξη που πήρε εκείνη την εποχή ο συντάκτης του από τον τότε Δήμαρχο της πόλης. Αντρέα Παναγόπουλο.

Επιθυμώντας να μάθουμε, γράφει, τα ζητήματα τα οποία απασχολούν σήμερα το Δήμο Αγρινίου πήγαμε να επισκεφθούμε το Δήμαρχο Ανδρέα Παναγόπουλο. Η συνάντηση με το Δήμαρχο έγινε στην πόρτα του Δημαρχείου την ώρα που αυτός πήγαινε στο γραφείο του και του ζητήσαμε να μας ενημερώσει για την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα διάφορα και κυριότερα από τα ζητήματα της πόλης.

Το Αγρίνιο, είπε ο Παναγόπουλος, είναι μία πόλη η οποία έχει αναπτυχθεί πρόσφατα, γι’ αυτό το λόγο έχει και αρκετές ελλείψεις. Η σημερινή (1929) δημοτική αρχή από την ώρα που ανέλαβε τη διακυβέρνηση του δήμου πριν από μία τετραετία είχε καταρτίσει από την συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο έθεσε αμέσως σε εφαρμογή. Για να εκτελεστεί βέβαια το πρόγραμμα αυτό απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί από τη μία τα έργα που πρόκειται να εκτελεστούν είναι πολλά και από την άλλη ο προϋπολογισμός δεν έχει όλα τα διαθέσιμα κεφάλαια για την εκτέλεση των έργων που βρίσκονται στο πρόγραμμα.

Την περασμένη τετραετία είναι αλήθεια, είπε ο Παναγόπουλος, ότι έγιναν σπουδαία βήματα προς την πρόοδο της πόλης που αποτελούν τις θεμελιώδεις βάσεις πάνω στις οποίες θα στηριχθεί το όλο οικοδόμημα της αναδημιουργίας της.

Η ύδρευση

Το πρώτο ζήτημα είναι το θέμα της ύδρευσης, γιατί το Αγρίνιο εδώ και χρόνια στερείται, σημείωσε, το νερό. Η ύδρευση γίνονταν από διάφορα πηγάδια και ο καθένας μπορεί να φανταστεί, αν θα ήταν πότε δυνατόν κάτω από αυτές τις συνθήκες, μία πόλη όπως η δική μας, να βαδίσει μπροστά. Οι κάτοικοι επειδή στερούνταν του πόσιμου νερού δεν μπορούσαν να τηρήσουν και την απαιτούμενη καθαριότητα. Το νερό αποτελούσε τη μοναδική φροντίδα όλων μας και εκεί στράφηκε η προσοχή μας.

Χάρτης με τα πηγάδια της πόλης το 1929. Πηγή: Το αγρίνιο κάποτε , Αρ. ΜπαρχαμπάΗ αρχική σκέψη ήταν να φέρουμε νερό από μακρινές πήγες σε δεξαμενές νερού που θα δημιουργούσαμε στην πόλη, αλλά οι σκέψεις αυτές εγκαταλείφθηκαν λόγω του ασύμφορου της πραγματοποίησής τους. Η μόνη λύση ήταν να χτυπηθούν αρτεσιανά επαρκούς απόδοσης, έτσι ώστε με αυτά τα νερά να γεμίσουμε μία δεξαμενή από την οποία θα υδρεύονταν όλη η πόλη. Μετά από πολλές προσπάθειες και επανειλημμένες δοκιμαστικές γεωτρήσεις καταφέραμε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Βρήκαμε νερό και μάλιστα αρκετό για τις ανάγκες μας στα βάθη της γης.

Η απόδοση αυτού του αρτεσιανού ήταν 600 χιλιάδες οκάδες τη μέρα, όπως ανέφερε. Βέβαια το νερό που έχουμε σήμερα δεν είναι αρκετό για τις μελλοντικές ανάγκες της πόλης αλλά και αυτό το προβλέψαμε. Στην όλη μελέτη της ύδρευσης, η οποία έγινε από τους υδραυλικούς, Γεωργαλά και Γούναρη, υπάρχει πρόβλεψη με την πάροδο του χρόνου να ανοιχτεί και άλλο αρτεσιανό πηγάδι, οπότε με αυτά τα δύο αρτεσιανα πιστεύουμε ότι η πόλη θα ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της σε πόσιμο νερό.

Για τη συνολική εκτέλεση της μελέτης της ύδρευσης θα απαιτηθεί συνολικά το ποσό των 6 εκατομμυρίων δραχμών. Επειδή ο προϋπολογισμός μας όμως, δεν μπορεί να αντέξει σε ένα και μόνο οικονομικό έτος αυτό το κοντύλι, το μοιράσαμε σε ίσες ετήσιες δόσεις. Επίσης εκτός από την κατασκευή του αρτεσιανού προχωρήσαμε και στη δημιουργία δεξαμενής μέσα στην οποία διοχετεύουμε το νερό με τη βοήθεια ηλεκτρικής αντλίας. Με αυτόν τον τρόπο ελπίζουμε το ζήτημα της ύδρευσης να λυθεί.

Η δεξαμηνή στην οποία αναφέρεται ο Παναγόπουλος έτσι όπως σώζεται σήμερα στη διασταύρωση των οδών Γρίβα και Χαβέλα γωνία

Η ρυμοτομία

Άλλο μεγάλο ζήτημα το οποίο μας απασχολεί είναι το ζήτημα της ρυμοτομίας. Δεν γνωρίζω κατά το διάστημα της εδώ παραμονής σας, ρώτησε ο Παναγόπουλος τον δημοσιογράφο, σας έχει δοθεί η ευκαιρία να παρατηρήσετε ότι το Αγρίνιο στερείται δρόμων αντάξιων της ανάπτυξής του. Η πόλη και ιδιαίτερα στις συνοικίες είναι χτισμένη με «ανώμαλο τρόπο». Εκτός από το δρόμο που οδηγεί στην πλατεία Μπέλλου, η οποία είναι η κεντρική και δύο ακόμη δρόμους δεν έχει άλλους για να παρουσιαστεί το Αγρίνιο ως σύγχρονη πόλη. Παράλληλα λοιπόν προς τα άλλα ζητήματα που μας απασχολούν, μα ς απασχολεί και το ζήτημα του ανοίγματος ευρύχωρων δρόμων.

Έγιναν δύο σχέδια ρυμοτομίας της πόλης. Το ένα από τον επιθεωρητή των δημοσίων έργων Βασιλείου και το άλλο από τον μηχανικό Ψιλόπουλο. Και τα δύο σχέδια είναι καλά, είπε αλλά για διάφορους λόγους εμείς προτιμήσαμε ένα άλλο σχέδιο το οποίο καταρτίστηκε από τον μηχανικό του δήμου μας Ραυτόπουλο και το οποίο αποτελεί το μέσο όρο των δύο προαναφερθέντων. Το σχέδιο αυτό στάλθηκε στο υπουργείο συγκοινωνίας και εγκρίθηκε. Θα αρχίσουμε μάλιστα σε λίγο την εφαρμογή του.

Πέρα όμως από αυτό προβλέψαμε και για την ασφαλτόστρωση των εμπορικών οδών της πόλης με προτεραιότητα στις κυριότερες. Όπως γνωρίζετε σημείωσε υπάρχει το ειδικό ταμείο μονίμων οδοστρωμάτων, το οποίο είχε προικοδοτηθεί με 4 εκατ. δραχμές. Από το ποσό αυτό μένουν διαθέσιμα για την πόλη του Αγρινίου 2 εκατ., τα οποία θα τα καταναλώσουμε για την ασφαλτόστρωση. Το ποσό βέβαια δεν φτάνει, αλλά θα συνάψουμε δάνειο για να φέρουμε σε πέρας και αυτό το έργο. Πρώτα θα ασφαλτοστρωθεί η κεντρική οδός της πόλης, αυτή που φεύγει, δηλαδή, από το σταθμό και κατευθύνεται προς την πλατεία Μπέλλου. Το προβλεπόμενο ποσό που θα απαιτηθεί για την ασφαλτόστρωση αυτού του δρόμου ανέρχεται στις 400.000 δραχμές.

Η καθαριότητα

Σε συνδυασμό όμως με τη ρυμοτομία θα ασχοληθούμε και με την εξυγίανση της πόλης. Το Αγρίνιο σήμερα (1929) στερείται υπονόμων και εξυγίανση πόλης χωρίς υπονόμους είναι λέξη κενής σημασίας. Στις προθέσεις μας είναι να ιδρύσουμε ειδικό ταμείο επιδοτούμενο από το δήμο, έτσι ώστε με αυτά τα έσοδα να προχωρήσουμε στο συγκεκριμένο έργο. Σπουδαίο προσόν για το έργο αυτό στο Αγρίνιο είναι η ύπαρξη τεσσάρων μεγάλων ρεμάτων τα οποία διασχίζουν την πόλη. Τα ρέματα αυτά, τα οποία είναι ακάλυπτα, είναι εστίες μόλυνσης. Προβλέψαμε λοιπόν να τα καλύψουμε και όχι να τα επιχώσουμε. Έτσι τα ρέματα αυτά θα μας χρησιμεύσουν σαν κεντρικοί υπόνομοι.

Είναι ευτύχημα για το Αγρίνιο ότι έχει αυτά τα ρέματα, αφού δεν έχει ανάγκη ο δήμος να κάνει ειδικά έξοδα ενός ή δύο μεγάλων υπονόμων προς όποιους να κατευθύνονται τα ακάθαρτα νερά της πόλης. Άλλες πόλεις θα εύχονταν να είχαν τέτοια ρέματα.

Το πρόγραμμά μας λοιπόν για την εξυγίανση στηρίζεται στην κατασκευή υπονόμων. Με τους πόρους του ειδικού ταμείου θα αρχίσουμε το έργο μας. Οι υπόνομοι τους οποίους θα κατασκευάσουμε δεν θα είναι βεβαίως μεγάλοι, αλλά πάντως θα είναι αρκετοί για τις ανάγκες μας. Το ύψος τους δεν θα υπερβαίνει το ένα μέτρο. Με όλο αυτό το πρόγραμμα για την εξυγίανση ελπίζουμε ότι η πόλη μας θα ανακουφιστεί αρκετά.

Δημοτική αγορά και σφαγεία

Το Αγρίνιο συνέχισε ο Αντρέας Παναγόπουλος στερείται επίσης δημοτικής αγοράς και σφαγείων. Η Δημοτική αγορά θα σφραγίσει την πόλη ενώ τα σφαγεία θα συμβάλλουν στην εξυγίανση του. Σήμερα στο κέντρο της πόλης βλέπει τα κρεοπω από τα σαπισμένα τρόφιμαλεία και ιχθυοπωλεία και στον κεντρικότερο δρόμο γίνεται σφαγή ζώων με αποτέλεσμα οι διάφορες ακαθαρσίες να ρέουν ακάλυπτες. Για τους λόγους αυτούς προβλέψαμε και αποφασίσαμε την ανέγερση δημοτικής αγοράς. Ο προϋπολογισμός για αυτό το έργο είναι τρία εκατομμύρια διακόσιες χιλιάδες δραχμές και μέσα σε αυτή θα συγκεντρώσουμε τα κρεοπωλεία και τα ιχθυοπωλεία καθώς και όσους πλανόδιους πωλητές δεν έχουν καταστήματα έτσι ώστε να απαλλάξουμε την πόλη από διάφορες αναθυμιάσεις οι οποίες αναδύονται από τι σαπισμένα τρόφιμα.

Τα σφαγεία προβλέπονται να γίνουν τμηματικά και ανάλογα με τις ανάγκες των κατοίκων. Ο σχεδιασμός τους έχει γίνει από τον αρχιτέκτονα Κουρεμένο και το απαιτούμενο ποσό για την ανέγερση τους θα βαρύνει σε ίσες ετήσιες δόσεις τον προϋπολογισμό.

Δημοτικό Θέατρο και Λαϊκά λουτρά

Ανάμεσα όμως στις προτεραιότητες υπάρχει και η ανέγερση Δημοτικού Θεάτρου. Υπάρχουν βέβαια αίθουσες στις οποίες κατά καιρούς παίζουν διάφοροι θίασοι η πόλη όμως έχει ανάγκη δικού της θεάτρου. Επειδή τα διαθέσιμα από τον προϋπολογισμό μας κεφάλαιο δεν επαρκούν πάρθηκε απόφαση όπως τα χρήματα που απαιτούνται για το κτίριο να καλυφθεί με 1000 συμμετοχές οι οποίες θα εκτεθούν σε δημόσια εγγραφή. Το κεφάλαιο αυτό για την ανέγερση του Δημοτικού Θεάτρου θα φτάσεις το ποσό του ενός εκατομμυρίου δραχμών.

Η ανέγερση του Δημοτικού Θεάτρου θα συνδυαστεί με την ίδρυση λαϊκών λουτρών. Αυτά θα γίνουν στο πίσω μέρος του κτιρίου του θεάτρου όπου θα γίνει και καταστήματα ενοικιαζόμενα. Με τα ενοίκια αυτών των καταστημάτων και με τα έσοδα από τα λαϊκά λουτρά θα αντιμετωπίσουμε κάποια έξοδα.

Νεκροταφείο, Φωτισμός, Νοσοκομείο

Τέλος ο δήμαρχος αναφέρθηκε στο νεκροταφείο της πόλης, στο φωτισμό της πόλης και για τα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Για το νεκροταφείο της πόλης είπε ότι αυτό μεταφέρθηκε ήδη στη θέση Άγιος Γεώργιος. Ο φωτισμός σημείωσε ότι πραγματοποιήθηκε από τους Αδελφούς Παπαστράτου, αλλά οι εγκαταστάσεις θα περάσουν στο δήμο μετά από 25 χρόνια. Κλείνοντας αναφέρθηκε στα φιλανθρωπικά ιδρύματα, λέγοντας ότι υπάρχει μόνο ένα νοσοκομείο, το οποίο δεν ικανοποιεί τις ανάγκες της πόλης, ο γιατρός που εργάζεται σε αυτό πληρώνεται από το κράτος. Υπάρχει όμως και το Αντωνοπούλειο κληροδότημα, το οποίο ορίζει την ανέγερση αντάξιου του Αγρινίου νοσοκομείου.

Φωτογραφία:
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν