Μνήμη χρονολογίου της 9ης Νοεμβρίου


...

Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν»

| 9 Νοεμβρίου 2025 |

Είναι η 313η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 52 ημέρες για τη λήξη του.
🌅  Ανατολή ήλιου: 06:59 – Δύση ήλιου: 17:18 – Διάρκεια ημέρας: 10 ώρες 19 λεπτά
🌖  Σελήνη 19.2 ημερών

| Χρόνια πολλά στους: Νεκτάριο, Νεκταρία, Θεόκτιστο, Θεοκτίστη,
Μαύρο, Μαύρα, Ονησιφόρο και Ονησιφόρα |


Γεγονότα

 

1919 – Η φορολογική μεταρρύθμιση που εισήγαγε η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου αποτέλεσε θεμελιώδη τομή στη δημοσιονομική ιστορία της Ελλάδας, καθώς καθιέρωσε για πρώτη φορά τη φορολογία του προσωπικού εισοδήματος. Ο Βενιζέλος (1864–1936), κορυφαία πολιτική φυσιογνωμία της νεότερης Ελλάδας, δέσποσε στην πολιτική ζωή από το 1910 έως το 1936, υπηρετώντας επτά φορές ως πρωθυπουργός και αφήνοντας ανεξίτηλο αποτύπωμα με τις μεταρρυθμίσεις του στην οικονομία, τη δημόσια διοίκηση και την κοινωνία.

Το 1909, με τον νόμο 3393, θεσπίστηκε ο γενικός φόρος επί του πραγματικού καθαρού εισοδήματος, με προοδευτική κλίμακα από 3% έως 7%. Για πρώτη φορά επιβαλλόταν φόρος σε κάθε πρόσωπο που αποκτούσε καθαρή πρόσοδο, ενώ στις ανώνυμες εταιρείες η φορολογητέα ύλη δεν περιοριζόταν πλέον στα διανεμόμενα μερίσματα, αλλά στο σύνολο των καθαρών κερδών, ανεξάρτητα από τη διανομή τους. Ο ίδιος νόμος εισήγαγε και το τέλος μεταβίβασης κινητών αξιών, θεμελιώνοντας έτσι τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής φορολογίας και την ευθυγράμμισή της με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η κυβέρνηση Βενιζέλου επιχείρησε να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές ανισότητες που προκάλεσαν οι πολεμικές συγκυρίες. Με τον νόμο 1043 της 9ης Νοεμβρίου 1917 επιβλήθηκε φόρος επί των «εκτάκτων κερδών», που είχαν προκύψει από την αναστάτωση της οικονομίας και δεν οφείλονταν στην προσωπική δραστηριότητα των επιχειρηματιών. Σκοπός ήταν, όπως αναφερόταν, «να επέλθη δικαιοσύνη εις τα βάρη της Πολιτείας». Ο φόρος είχε αναδρομική ισχύ από το 1915 και αφορούσε τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα, μεταξύ αυτών και τις ανώνυμες εταιρείες.

Οι φορολογικές αυτές μεταρρυθμίσεις καθιέρωσαν την αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης στη φορολογία και αποτέλεσαν πρότυπο για τη μετέπειτα οικονομική πολιτική του ελληνικού κράτους.

 

 

1989 – Το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου 1989, το Τείχος του Βερολίνου —το πιο απτό σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου και της διαίρεσης της Ευρώπης— άνοιξε απροσδόκητα, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής. Είχε ανεγερθεί τη νύχτα της 12ης Αυγούστου 1961 από τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας για να σταματήσει τη μαζική διαφυγή Ανατολικογερμανών προς τη Δύση. Για 28 χρόνια, το «τείχος της ντροπής», όπως το αποκαλούσαν οι Δυτικογερμανοί, χώριζε το Ανατολικό από το Δυτικό Βερολίνο, με 302 παρατηρητήρια, 14.000 φρουρούς και εντολή να πυροβολούν όσους επιχειρούσαν να το περάσουν.

Τον Νοέμβριο του 1989, η πίεση του λαού για ελευθερία είχε πλέον γίνει ανεξέλεγκτη. Μαζικές διαδηλώσεις, όπως εκείνη των 500.000 στη Λειψία, συγκλόνιζαν το καθεστώς. Στις 9 Νοεμβρίου, η κυβέρνηση της ΛΔΓ εξέταζε νέο ταξιδιωτικό κανονισμό που θα χαλάρωνε τους περιορισμούς, αλλά η απόφαση επρόκειτο να ισχύσει από την επόμενη μέρα. Ο Γκύντερ Σαμπόφσκι, μέλος του Πολιτικού Γραφείου, αγνοώντας τη λεπτομέρεια αυτή, ανακοίνωσε στη διάρκεια ζωντανής συνέντευξης Τύπου ότι οι πολίτες μπορούσαν να ταξιδεύουν «αμέσως, χωρίς καθυστέρηση».

Η φράση αυτή μεταδόθηκε αστραπιαία από τα διεθνή πρακτορεία και παρερμηνεύτηκε ως άνοιγμα των συνόρων. Χιλιάδες Ανατολικοβερολινέζοι βγήκαν στους δρόμους και συγκεντρώθηκαν στα φυλάκια, απαιτώντας να περάσουν. Μπροστά στην πίεση του πλήθους, οι συνοριοφύλακες στο Μπόρνχόλμερ Στράσε άνοιξαν τις πύλες στις 23:00, επιτρέποντας για πρώτη φορά τη διέλευση χωρίς έλεγχο. Μέχρι το πρωί όλες οι διαβάσεις είχαν ανοίξει.

Οι σκηνές που ακολούθησαν έκαναν τον γύρο του κόσμου: άνθρωποι από τις δύο πλευρές του τείχους αγκαλιάζονταν, τραγουδούσαν και χτυπούσαν το τσιμέντο με σφυριά. Το Βερολίνο πανηγύριζε, ενώ στη Βόννη η Βουλή διέκοψε τη συνεδρίαση για να ψάλει τον εθνικό ύμνο. Η κατάρρευση του Τείχους άνοιξε τον δρόμο για την επανένωση της Γερμανίας και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Διαβάστε περισσότερα στο link που ακολουθεί:
Γκυγιώμ Απολλιναίρ | «Όταν έχεις χρόνο, έχεις ελευθερία»

 

Γεννήσεις

 

1888 – Ζαν Μονέ. Υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές της ευρωπαϊκής ενοποίησης και θεωρείται δικαίως «πατέρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Γεννήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 1888 στο Κονιάκ της νοτιοδυτικής Γαλλίας. Σε ηλικία μόλις 16 ετών εγκατέλειψε το σχολείο για να εργαστεί στην οικογενειακή επιχείρηση παραγωγής και εμπορίας κονιάκ, αποκτώντας πολύτιμες διεθνείς εμπειρίες μέσα από τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο.

Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο προσέφερε τις υπηρεσίες του στη Διασυμμαχική Επιτροπή Ναυτιλίας και αργότερα έγινε αναπληρωτής γενικός γραμματέας της Κοινωνίας των Εθνών (1919–1923). Στη δεκαετία του 1930 εργάστηκε ως τραπεζίτης στις ΗΠΑ και σύμβουλος του Κινέζου ηγέτη Τσανγκ Κάι Σεκ. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στον συντονισμό της γαλλοβρετανικής οικονομικής συνεργασίας και αργότερα εκπροσώπησε τη Γαλλία στη Γαλλική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης υπό τον στρατηγό Ντε Γκολ.

Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας, ο Μονέ ανέλαβε να σχεδιάσει την ανασυγκρότηση της κατεστραμμένης οικονομίας της χώρας, ως επικεφαλής της Υπηρεσίας Εθνικού Σχεδιασμού (1947). Η σκέψη του, ωστόσο, υπερέβαινε τα εθνικά σύνορα: οραματιζόταν μια Ενωμένη Ευρώπη βασισμένη στη συνεργασία και την οικονομική ολοκλήρωση. Το 1950 διαμόρφωσε το «Σχέδιο Σουμάν», που πρότεινε τη συνένωση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα Γαλλίας και Γερμανίας –το πρώτο βήμα προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η πρόταση οδήγησε στη Συνθήκη των Παρισίων (1951) και τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, της πρώτης μορφής της σημερινής Ε.Ε. Ο Μονέ διετέλεσε ο πρώτος πρόεδρος του ανώτατου συμβουλίου της (1952–1955).

Αργότερα ίδρυσε την «Επιτροπή Πρωτοβουλίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» και παρέμεινε αφοσιωμένος στο όραμά του μέχρι το τέλος της ζωής του. Τιμήθηκε με πολυάριθμα διεθνή βραβεία και το 1976 ανακηρύχθηκε «Πολίτης της Ευρώπης». Πέθανε στις 16 Μαρτίου 1979, σε ηλικία 90 ετών, αφήνοντας παρακαταθήκη μια Ευρώπη ενωμένη, ειρηνική και δημοκρατική.

 

Θάνατοι

1918 – Γκυγιώμ Απολλιναίρ – Υπήρξε μία από τις πιο εμβληματικές μορφές της γαλλικής πρωτοπορίας. Γεννημένος στη Ρώμη, νόθος γιος Πολωνίδας αριστοκράτισσας και Ιταλού πατέρα, μεγάλωσε στη Ριβιέρα και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1900. Πολυγλωσσος, ευφυής και ανήσυχος, εντάχθηκε γρήγορα στους κύκλους της μποέμ Μονμάρτρης και Μονπαρνάς, συνδεόμενος με καλλιτέχνες όπως ο Πικάσο, ο Μπρακ, ο Κοκτώ, ο Σατί και ο Σαγκάλ. Υπήρξε ο θεωρητικός του κυβισμού, ο εισηγητής του όρου «σουρεαλισμός» και ένας από τους πρώτους που αντιλήφθηκαν τη συγγένεια ανάμεσα στην ποίηση και τη σύγχρονη τέχνη.

Η ζωή του σημαδεύτηκε από σκανδαλώδη επεισόδια, όπως η άδικη εμπλοκή του στην υπόθεση κλοπής της «Μόνα Λίζα» το 1911, γεγονός που τον οδήγησε για λίγο στη φυλακή. Παράλληλα, εξέδωσε τολμηρά ερωτικά έργα όπως οι Έντεκα Χιλιάδες Βέργες, και ποιητικές συλλογές που καθιέρωσαν τη φήμη του, όπως Alcools (1913) και Καλλίγραμμα (1918). Με τα «Καλλίγραμμα» εισήγαγε μια νέα μορφή ποιητικής έκφρασης, όπου το σχήμα και η τυπογραφία ενσωματώνονται στο νόημα του στίχου.

Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε εθελοντικά, τραυματίστηκε σοβαρά και επέστρεψε στο Παρίσι, όπου συνέγραψε το θεατρικό Οι μαστοί του Τειρεσία (1917), στο οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά ο όρος «σουρεαλισμός». Πέθανε από ισπανική γρίπη στις 9 Νοεμβρίου 1918, λίγες ημέρες πριν τη λήξη του πολέμου.

Ο Απολλιναίρ υπήρξε θεμελιωτής της σύγχρονης ευρωπαϊκής ποίησης: γεφύρωσε τον συμβολισμό με τις πρωτοπορίες του 20ού αιώνα, επηρέασε βαθιά τον υπερρεαλισμό και άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην τέχνη, τη γλώσσα και την ποιητική φαντασία.

 

Στο link που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε
ακόμα περισσότερα γεγονότα που συνέβησαν αυτή την ημερομηνία
Γέγονε την 9η Νοεμβρίου

 

————————————————————————
Πηγές: sansimera.gr, el.wikipedia