Μνήμη χρονολογίου της 15ης Οκτωβρίου


...

Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν»

| 15 Οκτωβρίου 2025 |

Είναι η 288η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 77 ημέρες για τη λήξη του.
🌅  Ανατολή ήλιου: 07:33 – Δύση ήλιου: 18:47 – Διάρκεια ημέρας: 11 ώρες 14 λεπτά
🌗  Σελήνη 23.8 ημερών

| Χρόνια πολλά στους: Λουκιανό και Λουκιανή |


Γεγονότα

 

1940 – Το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ιταλίας αποφασίζει επίθεση εναντίον της Ελλάδας. Στις 12 Οκτωβρίου 1940, οι γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν τις πετρελαιοπηγές της Πράχοβα στη Ρουμανία, γεγονός που εξόργισε τον Μπενίτο Μουσολίνι, καθώς δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων. Ο Ιταλός δικτάτορας θεώρησε την ενέργεια αυτή ως γερμανική «παρέμβαση» στη νοτιοανατολική Ευρώπη — περιοχή όπου η Ιταλία θεωρούσε ότι είχε συνυπογράψει εγγυήσεις εδαφικής ακεραιότητας. Τρεις ημέρες αργότερα, στις 15 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ο Μουσολίνι, συγκάλεσε σύσκεψη στη Ρώμη για την εφαρμογή του σχεδίου Emergenza G, που αρχικά προέβλεπε την κατάληψη της Ηπείρου, της Κέρκυρας, της Κεφαλλονιάς και της Ζακύνθου, αλλά πλέον στόχευε στην πλήρη κατάκτηση της Ελλάδας.

Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, στρατηγός Πιέτρο Μπαντόλιο, προειδοποίησε ότι απαιτούνταν τουλάχιστον είκοσι μεραρχίες, ενώ στην Αλβανία υπήρχαν μόνον εννέα. Ωστόσο, ο διοικητής των δυνάμεων εκεί, Σεμπαστιάνο Βισκόντι Πράσκα —γνωστός για την υποταγή του στο φασιστικό κόμμα— υποστήριξε ότι τρεις μεραρχίες επαρκούσαν. Ο Μουσολίνι όρισε την έναρξη της εισβολής για τις 26 Οκτωβρίου, ελπίζοντας πως η Ήπειρος θα είχε εκκαθαριστεί ως τα μέσα Νοεμβρίου. Ο υπουργός Εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο ανέλαβε να δημιουργήσει πρόσχημα πολέμου, ενώ ο βασιλιάς της Βουλγαρίας Βόρις Γ΄ αρνήθηκε να συμμετάσχει, καθώς η Γερμανία δεν επιθυμούσε τότε βαλκανικό μέτωπο.

Παράλληλα, η Ρώμη εξαπέλυσε προπαγανδιστική εκστρατεία και προκλήσεις εναντίον της Ελλάδας, με παραβιάσεις του εναέριου χώρου και επιθέσεις κατά πλοίων — κορύφωση των οποίων υπήρξε ο τορπιλισμός του καταδρομικού Έλλη στις 15 Αυγούστου 1940. Παρότι η ελληνική κυβέρνηση διατήρησε επίσημα την ουδετερότητα, η κοινή γνώμη είχε ήδη αντιληφθεί την ιταλική ευθύνη.

Έτσι, ο πόλεμος δεν ξέσπασε αιφνιδίως. Το τελεσίγραφο της 28ης Οκτωβρίου, επέτειο του ιταλικού φασισμού, ήταν αναμενόμενο. Ήδη από τις 26 Οκτωβρίου, το πρακτορείο Stefani διέδιδε ψευδείς ειδήσεις για ελληνικές επιθέσεις στην Αλβανία, επιβεβαιώνοντας πως η εισβολή ήταν προσχεδιασμένη.

 

 

1962 – Ξεσπά η Κρίση των Πυραύλων. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζον Φ. Κένεντι πληροφορείται την παρουσία πυραυλικών βάσεων στην Κούβα, από φωτογραφίες αναγνωριστικών αεροπλάνων. Η κρίση ξέσπασε, όταν σοβιετικοί εγκατέστησαν βαλλιστικούς πυραύλους, μέσου και μεγάλου βεληνεκούς με πυρηνικές, κεφαλές στο έδαφος της Κούβας, στον θρυλικό Κόλπο των Χοίρων. Η κρίση διήρκησε συνολικά 38 ημέρες, με τη Γη να έχει σταματήσει να γυρίζει…

Τυπικά, η κρίση άρχισε μια μέρα σαν σήμερα, 15 Οκτωβρίου του 1962 όταν ένα αμερικανικό αναγνωριστικό αεροπλάνο, εντόπισε την παρουσία πυραυλικών βάσεων στην Κούβα. Η ιστορία είχε αρχίσει όμως παλαιότερα: Τον Απρίλιο του 1961, οι ΗΠΑ εκτέθηκαν με την αποτυχία της επέμβασης στον Κόλπο των Χοίρων , σε μια προσπάθεια ανατροπής του Φιντέλ Κάστρο. Μετά τον Κόλπο των Χοίρων, οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπορικό εμπάργκο στην Κούβα, ενώ η CIA αύξησε τις παραστρατιωτικές επιθέσεις κατά της Αβάνας. Αυτό ανάγκασε τον Κάστρο να στραφεί προς τη Μόσχα για βοήθεια.

Οι αρνητικές διαθέσεις των ΗΠΑ προς την Κουβανική κυβέρνηση όπως και το οικονομικό εμπάργκο , έφεραν πιο κοντά Κούβα και Σοβιετική Ένωση, με την πρώτη να καθίσταται σχεδόν η μοναδική οικονομική στήριξη του νησιού μετά την συμφωνία ανταλλαγής ζάχαρης και Σοβιετικού πετρελαίου.

Χρουτσόφ και Κάστρο συμφώνησαν στην τοποθέτηση πυραυλικών συστημάτων, τον Μάϊο του 1962, προκειμένου να επιβεβαιώσουν την προστασία της Κούβας από εισβολές. Ουσιαστικά η κίνηση αυτή ήταν αντίποινα κόντρα στο ΝΑΤΟ και η «απάντηση» των Σοβιετικών στην εγκατάσταση αμερικανικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς – Thor – στη Μεγάλη Βρετανία και Jupiter στην Ιταλία και την Τουρκία.

Η εγκατάσταση βαλλιστικών πυραύλων στην Κούβα άρχισε, κρυφά, στα μέσα του 1962 από σοβιετικό προσωπικό. Η Μόσχα πίστευε ότι η Ουάσιγκτον θα αποδεχόταν τελικά το γεγονός ως τετελεσμένο και δεν θα αντιδρούσε.

Σε τηλεοπτική συνέντευξη που έδωσε ο Τζον Κένεντι στις 22 Οκτωβρίου ανακοίνωσε πως ο Αμερικανικές υπηρεσίες ανακάλυψαν εγκαταστάσεις την νησιωτική περιοχή και εξέδωσε προειδοποίηση πως οποιαδήποτε πυρηνική απόπειρα θα θεωρηθεί ως πράξη ορμώμενη από τη Σοβιετική Ένωση και θα υπάρξει απάντηση.

 

Γεννήσεις

 

1850 – Αλέξανδρος Μωραϊτίδης. Γεννήθηκε στη Σκιάθο πρωτότοκος γιος ανάμεσα σε επτά αδέρφια. Ο πατέρας του, εξάδερφος της μητέρας του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, με τον οποίον και διατηρούσε στενή φιλική σχέση, κατάγοταν από αρχοντική οικογένεια απ’ το Μυστρά, ενώ η μητέρα του από ιερατική οικογένεια από τη Σκιάθο.

Στο νησί τελείωσε το δημοτικό σχολείο και στη συνέχεια μετέβη στην Αθήνα, όπου αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυμνάσιο σε ηλικία 21 ετών. Λόγος της καθυστέρησης ήταν η απουσία της τρίτης τάξης του γυμνασίου από τη Σκιάθο που σε συνδυασμό με την οικονομική ανέχεια της οικογένειάς του τον ανάγκασε να περιμένει αρκετά πριν το ταξίδι του στην Αθήνα. Γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ την οποία αποφοίτησε 10 χρόνια αργότερα το 1881.

Δίδαξε ως φιλόλογος σε σχολεία της Μέσης εκπαίδευσης και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Από το 1872 ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία σε έντυπα των Βλάση Γαβριηλίδη και Δημήτριου Κορομηλά από τους οποίος και προέκυψε ή ενασχόληση του με τη δημοσιογραφία, ενώ έγινε και μέλος του Φιλολογικού συλλόγου Παρνασσός και εργάστηκε για μία εικοσαετία ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση.Το 1874 ανέλαβε τη δημοσίευση των πρακτικών της Ελληνικής Βουλής στην Εφημερίδα, ενώ παράλληλα διακωμωδούσε την πολιτική κίνηση από τις στήλες της σατιρικής εφημερίδας Αγορά, την οποία εξέδιδε ο ίδιος.

Στα 1901 νυμφεύτηκε τη Βασιλική Φουλάκη, με την οποία έζησε εν παρθενία. Μετά το θάνατό της στα 1914 ό Μωραϊτίδης εγκατέλειψε τη λογοτεχνική και δημοσιογραφική του δραστηριότητα, βρέθηκε μακριά απ’ τα εγκόσμια και μόνη του ασχολία είχε τη συγγραφή και τη μετάφραση θεολογικών κειμένων ως και το 1919, οπότε πείστηκε από το δημοσιογράφο Στέφανο Δάφνη να τυπώσει τον πρώτο τόμο των διηγημάτων του. Την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το Αριστείο των γραμμάτων και των Τεχνών. Το 1926 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1928 αναγορεύτηκε πρόσεδρο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Είχε ως πνευματικό πατέρα Γέροντα Δανιήλ Κατουνακιώτη τον Σμυρναίο στο Άγιο Όρος. Λίγο πριν από το θάνατό του εκάρη μοναχός με το όνομα Ανδρόνικος ενώ στα 1929 άφησε την τελευταία του πνοή.

 

Θάνατοι

1980 – Απόστολος Νικολαΐδης. Υπήρξε πολυδιάστατη μορφή του ελληνικού αθλητισμού: αθλητής, παράγοντας, διοικητικός ηγέτης και θεμελιωτής θεσμών. Γεννημένος στη Στενήμαχο της Ανατολικής Ρωμυλίας, μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε στη Ροβέρτειο Σχολή. Το 1914 εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και διέπρεψε σε πλήθος αθλημάτων –ποδόσφαιρο, στίβο, μπάσκετ, βόλεϊ, τένις– αγωνιζόμενος με την Εθνική Γυμναστική Εταιρεία, τον Άρη Θεσσαλονίκης και κυρίως τον Παναθηναϊκό, με τον οποίο ταύτισε ολόκληρη τη ζωή του. Συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920 ως ποδοσφαιριστής και δεκαθλητής, ενώ υπήρξε και πρωτοπόρος των ελληνικών αγώνων αυτοκινήτου, κατακτώντας την ανάβαση Πάρνηθας το 1932 και 1933.

Διετέλεσε πρόεδρος της ΕΠΟ (1926–1927), ιδρυτικό μέλος του Ράλι Ακρόπολις, πρόεδρος της ΕΛΠΑ και της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, καθώς και επί 35 χρόνια (1932–1967) επικεφαλής του ΣΕΓΑΣ, ο μακροβιότερος στην ιστορία του. Από τους σημαντικότερους παράγοντες του Παναθηναϊκού, συνέβαλε καθοριστικά στη μετονομασία και τη μετεξέλιξή του από ποδοσφαιρικό σωματείο σε πολυαθλητικό όμιλο.

Το 1968 διώχθηκε από τη Δικτατορία, αλλά μετά τη Μεταπολίτευση επανήλθε στην προεδρία του Παναθηναϊκού (1974–1979), αναγνωρισμένος πλέον ως «Πατριάρχης» του συλλόγου. Προς τιμήν του, το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας φέρει από το 1981 το όνομά του. Σημαντική υπήρξε και η συμβολή του στην ίδρυση της ΑΕΚ, την οποία στήριξε παραχωρώντας προσωρινά το γήπεδο του Παναθηναϊκού για τους πρώτους της αγώνες.

 

Στο link που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε
ακόμα περισσότερα γεγονότα που συνέβησαν αυτή την ημερομηνία
Γέγονε την 15η Οκτωβρίου

————————————————————————
Πηγές: sansimera.gr, el.wikipedia