13 Μαΐου 2024
Είναι η 134η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 232 ημέρες για τη λήξη του.
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:16 – Δύση ήλιου: 20:27
Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 11 λεπτά
🌒 Σελήνη 5.4 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Γλυκερία, Σέργιο, Σεργία,
Σεργιανή και Σεργιούλα.
Γεγονότα
1890 – Ο Νίκολα Τέσλα πατεντάρει την ηλεκτρική γεννήτρια. Ο Τέσλα γεννήθηκε στο Σμίλιαν στην περιοχή Λίκα της σημερινής Κροατίας, το οποίο ανήκε στη Σερβική κοινότητα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Πατέρας του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού Σμίλιαν, Μιλούτιν Τέσλα (1819-1879), μητέρα του ήταν η Γκεοργκίνα-Τζούκα Μάντιτς (1822-1892), κόρη ιερέα, ενώ και τα αδέρφια της ήταν μέλη του κλήρου της χώρας. Ο ένας ήταν ο Μητροπολίτης Νίκολα Μάντιτς και ο άλλος ο μοναχός Πέταρ Μάντιτς. Το όνομα Τέσλα δηλώνει το μικρό τσεκούρι με λεπίδα σε ορθή γωνία προς τη λαβή, ωστόσο, χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει ένα άτομο με προεξέχοντα δόντια, ένα κοινό χαρακτηριστικό των μελών της οικογένειας Τέσλα.
Το ανακαινισμένο πατρικό σπίτι του Τέσλα μαζί με την εκκλησία και ανδριάντα του, στο Σμίλιαν της Κροατίας όπου γεννήθηκε.
Είχε έναν μεγαλύτερο κατά επτά χρόνια αδελφό, τον Ντάνε Τέσλα, ο οποίος έχασε τη ζωή του όταν ο Νίκολα ήταν επτά ετών, πέφτοντας από το άλογο ενώ έκανε ιππασία. Ο Νίκολα ζούσε στη σκιά του αδελφού του, ο οποίος αντιμετωπιζόταν από τους γονείς του ως ο πλέον ταλαντούχος και προοριζόταν να ακολουθήσει το παράδειγμα του πατέρα του και των θείων του.
Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Νίκολα Τέσλα υπέφερε ακόμα από εφιάλτες και ψευδαισθήσεις που σχετίζονταν με το θάνατο του αδελφού του, ενώ εικάζεται πως πολυάριθμες φοβίες και εμμονές που χαρακτήριζαν τον Τέσλα ενδεχομένως ήταν απόρροια του αντίκτυπου που είχε κατά την παιδική του ηλικία η απώλεια του Ντάνε και η προβληματική σχέση με τον πατέρα του. Αν και οι λεπτομέρειες του θανάτου του Ντάνε είναι άγνωστες, βέβαιο θεωρείται πως προκάλεσε μεγάλη θλίψη στην οικογένεια και επηρέασε τη σχέση του Νίκολα με τους γονείς του, οι οποίοι συντετριμμένοι από το θάνατο του Ντάνε αδυνατούσαν να εκτιμήσουν τις ικανότητες του Νίκολα.
Όπως περιγράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του, το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει χωρίς αυτοπεποίθηση. Ο Νίκολα από μικρή ηλικία έδειξε πως είχε ζωηρή φαντασία και ενδιαφέρον στις εφευρέσεις ακολουθώντας το παράδειγμα της μητέρας του, έτσι και έμαθε τη Γερμανική γλώσσα. Από μικρός ήταν επίσης βιβλιόφιλος καθώς διάβαζε τα περιοδικά που δημοσίευε ποίηση ο πατέρας του και λάτρευε τον Ιούλιο Βέρν (1828-1905) και τον Εμίλ Ζολά (1840-1902).
1912 – Ο υπολοχαγός Δημήτριος Καμπέρος πραγματοποιεί την πρώτη στρατιωτική πτήση με αεροπλάνο τύπου «Φάρμαν».
Ο Δημήτριος Καμπέρος (1883 – 1942) ήταν Έλληνας αεροπόρος, από τους πρωτοπόρους της Αεροπορικής Υπηρεσίας Στρατού και της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας.
Αρχικά ο Δημήτριος Καμπέρος ήταν αξιωματικός του πυροβολικού και αργότερα της Εληνικής Βασιλικής Αεροποριας (ΕΒΑ) και ένας από τους έξι Έλληνες αξιωματικούς που εστάλησαν για αεροπορική εκπαίδευση στην Γαλλία το 1911 στο κέντρο του Henri Farman. Τότε αγοράσθηκαν από τον Henri Farman τέσσερα βενζινοκίνητα διπλάνα, που αποτέλεσαν τη βάση ίδρυσης της Ελληνικής πολεμικής αεροπορίας. Στις 13 Μαΐου 1912 πραγματοποίησε την πρώτη πτήση με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Ελλάδα στη διάρκεια άσκησης. Στην ίδια ή σε άλλη άσκηση τον ίδιο μήνα, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το αεροσκάφος το οποίο είχε μείνει ακυβέρνητο λόγω βλάβης. Το εγκατέλειψε (χωρίς αλεξίπτωτο) λίγο πριν αυτό συντριβεί στα χωράφια. Γι’ αυτή την ενέργειά του απέκτησε στο ψευδώνυμο “τρελλοκαμπέρος”. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους αφού τροποποιήθηκε το αεροσκάφος του σε υδροπλάνο, έσπασε το τότε παγκόσμιο όριο ταχύτητας των 110 χιλιομέτρων την ώρα.
Το 1912 έκανε την πρώτη παγκοσμίως στρατιωτική χρήση αεροπλάνου για παρατήρηση του εχθρού πετώντας πάνω από το μέτωπο της Θεσσαλίας. Επίσης έριξε χειροβομβίδες κατά του εχθρού και επέστρεψε σώος από σύμπτωση αφού το αεροπλάνο του ήταν διάτρητο από σφαίρες. Αυτό θεωρείται σήμερα και ως η πρώτη χρήση αεροπλάνου για στρατιωτικό σκοπό, καθότι η Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, χρησιμοποίησαν αεροπλάνα για στρατιωτικό σκοπό μετά από δύο χρόνια, το 1914. Ο Δημήτριος Καμπέρος και ο Μιχαήλ Μουτούσης πραγματοποίησαν πτήσεις στην Πρέβεζα, στον Αμβρακικό και κυρίως στο Μπιζάνι, όπου επόπτευσαν τις οχυρωματικές θέσεις των Τούρκων και έριξαν χειροβομβίδες με τα χέρια! Έκανε την τελευταία του πολεμική αποστολή στις 30 Νοεμβρίου 1912. Αργότερα, ως Επισμηναγός (ΙΠΤ) υπηρέτησε ως Υποδιοικητής στη Σχολή Αεροπορίας στο Τατόι και πετούσε στην Ανεμολέσχη του Φαλήρου. Απολύθηκε από τις τάξεις της ΕΒΑ το 1934. Το προσφάτως ανακαινισθέν αμφιθέατρο του ΓΕΕΘΑ αφιερώθηκε στη μνήμη του και φέρει το όνομα του.
1917 – Το Θαύμα της Φατίμα. Στις 13 Μαΐου του 1917, τρία βοσκόπουλα, η Λουσία Ντος Σάντος (10 ετών) και τα ξαδέλφια της Φρανσίσκο και Ζασίντα Μάρτο, 9 και 7 ετών αντίστοιχα, είδαν ένα όραμα έξω από το χωριό Φάτιμα της Κεντρικής Πορτογαλίας. Παρουσιάστηκε μπροστά τους η Παναγία μέσα σ’ ένα λαμπρό σύννεφο και τους ανήγγειλε πως θα εμφανιζόταν στο ίδιο σημείο κάθε 13 του μήνα, έως τον Οκτώβριο. Τους προέτρεψε σε μετάνοιες και πράξεις αυτοτιμωρίας για τη σωτηρία των αμαρτωλών, ενώ τους ανακοίνωσε και τρεις προφητείες.
Σε κάθε προαναγγελθείσα εμφάνιση της Παναγίας συγκεντρώνονταν όλο και περισσότεροι πιστοί, αν και την έβλεπαν μόνο τα τρία παιδιά. Αυτό κίνησε το ενδιαφέρον του δημάρχου της Φάτιμα, Αρτούρ Σάντος, ο οποίος ήταν αντιμοναρχικός και μασόνος. Συνέλαβε τα παιδιά στις 13 Αυγούστου και προσπάθησε να τους αποσπάσει το μυστικό με την απειλή βασανιστηρίων. Αυτά όχι μόνο δεν αποκάλυψαν το μυστικό, αλλά κατάφεραν να πείσουν και τους λοιπούς συγκρατούμενούς τους να αναπέμψουν ύμνος προς την Παναγία.
Τα τρία παιδιά είδαν την Παναγία αντί στις 13, στις 19 Αυγούστου. Η Θεομήτωρ τους αποκάλυψε ότι με την τελευταία εμφάνισή της, στις 13 Οκτωβρίου, θα γινόταν ένα θαύμα, για να πιστέψουν και οι άπιστοι. Πράγματι, την ημέρα αυτή 70.000 άνθρωποι έδωσαν το παρών στη Φάτιμα, ανάμεσά τους και πολλοί δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ.
Ο ουρανός ήταν σκοτεινός και έβρεχε καταρρακτωδώς. Ξαφνικά άνοιξε και όλοι είδαν τον ήλιο να «χορεύει», αλλάζοντας συνεχώς χρωματισμούς. Το περιστατικό επιβεβαίωσαν με ρεπορτάζ τους οι εγκυρότερες εφημερίδες της χώρας, ακόμη και ένας καθηγητής οφθαλμολογίας, που είχε προσληφθεί ως σχολιαστής από ένα έντυπο. Τα παιδιά επιπροσθέτως ανέφεραν ότι είδαν εκτός από την Παναγία, τον Ιησού Χριστό και τον Ιωσήφ.
1950 – Ο Ιταλός Τζουζέπε Φαρίνα με Alfa Romeo 158 κερδίζει τον πρώτο αγώνα του Βρετανικού Γκραν Πρι στο Σίλβερστοουν για το πρώτο πρωτάθλημα της Φόρμουλα 1, με μέση ωριαία ταχύτητα 146,38 χλμ. Γεννημένος στο Τορίνο, ο Φαρίνα ήταν γιος του Τζιοβάνι Κάρλο Φαρίνα (1884-1957), ιδρυτή της αμαξοστοιχίας Stabilimenti Farina. Ξεκίνησε να οδηγά ένα δικύλινδρο Temperino στην ηλικία των εννέα ετών. Ο Φαρίνα έγινε Δόκτωρ Πολιτικός Μηχανικός (αν και ορισμένες πηγές αναφέρουν τη μηχανική). Διακρίθηκε επίσης για τις ικανότητές του στο σκι, το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό. Είχε μια μικρή καριέρα ως αξιωματικός του ιππικού με τον ιταλικό στρατό. Εγκατέλειψε τον στρατό για να ασχοληθεί με τους αγώνες αυτοκινήτου.
Ενώ ήταν ακόμα στο πανεπιστήμιο, ο Φαρίνα αγόρασε το πρώτο του αυτοκίνητο, ένα μεταχειρισμένο Alfa Romeo, με το οποίο αγωνίστηκε στον αγώνα Αόστα-Γκραν Σαν Μπερνάρντο. Προσπαθώντας να νικήσει τον πατέρα του συγκρούστηκε και τραυματίστηκε στον ώμο και το πρόσωπο, δημιουργώντας μια τάση που συνέχισε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του. Ο πατέρας του τερμάτισε τέταρτος
Γεννήσεις
1785 – Γεώργιος Σαχτούρης. Γεννήθηκε στην Ύδρα και ασχολήθηκε με τις ναυτικές δραστηριότητες. Πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 και συμμετείχε σε πολλές ναυμαχίες όπως αυτές των Πατρών, Σπετσών, Γέροντα, Σάμου κ.α. Επίσης συμμετείχε και στην επιχείρηση της Αλεξάνδρειας. Με την έλευση του Καποδίστρια διορίστηκε αρχηγός της μοίρας των ακτών της Μεσσηνίας. Γρήγορα όμως τάχθηκε με τους αντιπολιτευόμενούς του.
Με τον ερχομό του Όθωνα κατατάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό, έφθασε μέχρι τον βαθμό του αντιναυάρχου, ενώ διετέλεσε και διοικητής του πολεμικού ναυστάθμου του Πόρου. Απεβίωσε στην Ύδρα το 1841 και παιδιά του είναι οι: Δημήτριος, Κωνσταντίνος και Μιλτιάδης Σαχτούρης. Δισέγγονός του είναι ο Μίλτος Σαχτούρης.
1883 – Γεώργιος Παπανικολάου. Γεννήθηκε στις 13 Μαΐου 1883 στην Κύμη Ευβοίας. Ο πατέρας του Νικόλαος Παπανικολάου ήταν ιατρός και διετέλεσε και δήμαρχος της πόλης ενώ είχε εκλεγεί και βουλευτής Ευβοίας και Καρυστίας. Ο Γεώργιος Παπανικολάου πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Κύμη, όπου και τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Κατόπιν οι γονείς του, τον έστειλαν στην Αθήνα για να τελειώσει τις εγκύκλιες σπουδές.[8] Με το πέρας των γυμνασιακών του σπουδών εισήλθε το 1898 στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε ηλικία 16 ετών. Έλαβε το πτυχίο του το 1904, σε ηλικία, δηλαδή, μόλις 21 ετών. Στη συνέχεια εκπλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία. Τότε, ο πατέρας του πρότεινε μεταξύ άλλων να ακολουθήσει το δρόμο του στρατιωτικού ιατρού, την οποία πρόταση απέρριψε. Μάλιστα σε ένα γράμμα προς τον πατέρα του έγραφε:
«Όχι δεν θέλω να γίνω στρατιωτικός γιατρός. Θέλω να μείνω ελεύθερος, να αισθανθώ την χαρά που δίνει ο αγών της ζωής. Εμένα δεν με τρομάζει το πέλαγος. Θέλω την ελευθερία μου, την γλυκιά μου ελευθερία».
Ήταν φιλομαθής. Στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, διεύρυνε τη μόρφωσή του με την εκμάθηση ξένων γλωσσών, όπως τα γαλλικά, που θεωρούνταν, τότε, απαραίτητα για τους καλλιεργημένους ανθρώπους. Ωστόσο ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και τη μουσική, η οποία ήταν και το μεγάλο του πάθος. Έτσι, ασχολήθηκε επί οκτώ έτη με το βιολί. Παρακολουθούσε μαθήματα στο Ωδείο Λότνερ. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή, επέστρεψε στην Κύμη. Επιστρέφοντας όμως εκεί, συλλογιζόταν το λόγο που έγινε ιατρός, αφού δεν ήθελε να ασκήσει το επάγγελμα αυτό. Καθημερινά, κάνοντας αμέτρητους περιπάτους, στην Κύμη, ήρθε πιο κοντά με τη φιλοσοφία. Ο Φρίντριχ Νίτσε έπαιξε μεγάλο ρόλο στον τρόπο σκέψης του. Επίσης ασχολήθηκε και με τους: Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε, Ιμμάνουελ Καντ, και Άρθουρ Σοπενχάουερ.
1939 – Χάρβεϊ Καϊτέλ (αγγλικά: Harvey Keitel, 13 Μαΐου 1939) είναι Αμερικανός ηθοποιός. Κάποιοι από τους σημαντικούς πρωταγωνιστικούς τους ρόλους ήταν στις ταινίες Κακόφημοι Δρόμοι (Mean Streets, 1973) και Ο Ταξιτζής (Taxi Driver, 1976) σε σκηνοθεσία του Μάρτιν Σκορσέζε, Οι Μονομάχοι (The Duellists, 1977) και Θέλμα & Λουίζ (Thelma & Louise, 1991), Reservoir Dogs (1992) και Pulp Fiction (1994) του Κουέντιν Ταραντίνο, Μαθήματα Πιάνου (The Piano, 1993) σε σκηνοθεσία της Τζέιν Κάμπιον και Ξενοδοχείο Grand Budapest (The Grand Budapest Hotel, 2014) του Γουές Άντερσον.
Θάνατοι
1982 – Δέσποινα Αχλαδιώτη. Η Δέσποινα Αχλαδιώτου (Καστελλόριζο Μεγίστης, 1890 – Ρόδος, 13 Μαΐου 1982), που είναι ευρέως γνωστή ως Κυρά της Ρω, ήταν Ελληνίδα ηρωική μορφή της Αντίστασης κατά την περίοδο της κατοχής. Επί 40 χρόνια, από το 1943 ως το θάνατό της, ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω κάθε πρωί και τη κατέβαζε με τη δύση του ήλιου. Στη Ρω είχε εγκατασταθεί με τον άντρα της και την τυφλή μητέρα της από το 1924.
Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1975), το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, το Δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του Υπουργού Άμυνας.
Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, παρουσία του τότε υφυπουργού Άμυνας Αντώνη Δροσογιάννη, και η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.
1988 – Τσετ Μπέικερ. Ο Τσέσνεϊ Χένρι «Τσετ» Μπέικερ (Chesney Henry “Chet” Baker Jr., 23 Δεκεμβρίου 1929 – 13 Μαΐου 1988) ήταν Αμερικανός τρομπετίστας και τραγουδιστής της τζαζ. Είναι κυρίως γνωστός για τις μελαγχολικές συνθέσεις του, με στοιχεία από το ύφος της κουλ τζαζ, της οποίας θεωρείται βασικός εκπρόσωπος. Η μουσική σταδιοδρομία του στιγματίστηκε από τα προβλήματα που αντιμετώπισε λόγω της εξάρτησής του από ναρκωτικές ουσίες. Μαζί με τον Τζέρι Μάλιγκαν υπήρξε από τους πλέον δημοφιλείς τζαζ μουσικούς της σκηνής τής δυτικής ακτής των ΗΠΑ, αποκτώντας μεγαλύτερη φήμη κατά τη δεκαετία του 1950. Το παίξιμό του απηχούσε εκείνο του Μάιλς Ντέιβις, και χαρακτηρίζεται για τον ήπιο τόνο του και την απουσία δυναμικών εξάρσεων.
2013 – Νίκη Τριανταφυλλίδη. Ήταν κόρη του συνθέτη Πάνου Τριανταφυλλίδη. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.
Πρωτοεμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο το 1963, στο έργο «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα με το θίασο της Αλέκας Κατσέλη. Έπαιξε σε αρκετές ταινίες του Ελληνικού κινηματογράφου. Συνεργάστηκε με σημαντικούς σκηνοθέτες όπως ο Αλέξης Μινωτής, ο Μίνως Βολανάκης, ο Λευτέρης Χαρωνίτης και άλλοι.
Κύκνειο συγγραφικό της άσμα ήταν η μετάφραση-διασκευή του έργου του Αριστοφάνη, Εκκλησιάζουσες που ανέβασε η Ζωή Μασούρα, αφιερώνοντας τη παράσταση στη μνήμη της, με τη θεατρική ομάδα Πενίας Τέχνες τον Ιούνιο του 2013. Τα τελευταία 20 χρόνια είχε αποσυρθεί λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας. Ήταν σύζυγος του ηθοποιού Κώστα Μεσσάρη. Η Νίκη Τριανταφυλλίδη ανήκε πολιτικά στην Αριστερά και για ένα διάστημα υπήρξε δημοτική σύμβουλος με το ΚΚΕ. (Δείτε περισσότερα το link που ακολουθεί Νίκη Τριανταφυλλίδη: Γεννήθηκε για να μαγεύει)
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα Χρονολόγιο
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Χρονολόγιο
