Αργίες του Πάσχα και το μάζωμα – κάλεσμα,
ήταν ελεύθερο και ανοικτό για κάθε ενδιαφερόμενο.
Ραντεβού στη Βαράσοβα, ή όπως ακούγονταν
σε ελεύθερη απόδοση.. «εσύ θα πας Βαράσοβα»;
- του Τάκη Ντάσιου (1991)
Από την Πάτρα, κοιτάζοντας βόρεια, η ματιά σου θα προσκρούσει πάνω του. Από το στενό του Κορινθιακού και ακολουθώντας τη δημοσιά Αντίρριο – Μεσολόγγι, πριν τη γέφυρα του Εύηνου ποταμού, στα αριστερά: ένδειξη Κρυονέρι (1).. Βαράσοβα (Βουνό, ή Μικρό Άγιο Όρος, ή Ιερό βουνό) ύψ. 914 μ., χαρακτηριστικός όγκος και αναρριχητικό πεδίο κοντά στο χωριό Κρυονέρι Αιτωλοακαρνανίας.
«Των ανδρειωμένων το βουνό» (Μεσολόγγιον)
«Το βουνό Βαράσοβα είχαν σηκώσει μία φορά τον παλαιόν καιρό δύο αδέλφια ανδρειωμένα και επήγαιναν εις την Θεσσαλία, όπου είχαν πόλεμο, για να το ρίξουν απάνω στους οχτρούς των. Αλλά στο δρόμο τους έπεσε στη θέση όπου ευρίσκεται σήμερα και τους επλάκωσε και αυτούς» (Πολίτη Νικολάου1904: τ. Α΄, σ.60)
Τα όρθια βράχια που ξεπετάγονταν μέσα απ τη θάλασσα, ορατά από μακριά, δεν αφήνουν κανένα ασυγκίνητο. Εδώ είναι ο παράδεισος για ανεβασμένα άτομα και για high καταστάσεις, αλλά και τόπος για το πρώτα σοβαρά test των νεοεισερχομένων σκαρφαλωτών. Το «πεδίο βολής» κάθε αναρριχητή. Μπορεί το Πάσχα να είναι για τους χριστιανούς η μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας, για τους αναρριχητές, την ίδια περίοδο, η μάζωξη στη Βαράσοβα είναι το μεγάλο κάλεσμα της αναρρίχησης!
Δίπλα στη θάλασσα, λίγα χιλιόμετρα μετά το Αντίρριο, έξω απ το χωριό Κρυονέρι, μετά το ρυάκι με το γάργαρο νερό που ξεπηδά απ τα σπλάχνα των βράχων, φτάνεις στο πλάτωμα κάτω απ τα εντυπωσιακά βράχια. Το κύμα της θάλασσας του Κορινθιακού κόλπου σκάει απαλά εκεί που κάποτε έφταναν οι γραμμές του τραίνου για να περάσουν απέναντι. Η συκιά έγινε δένδρο κανονικό και τα φύλλα της σκιάζουν τον τόπο. Μπορεί ο ίσκιος της να είναι ‘βαρύς’ αλλά όταν ο τόπος και τα βράχια ψήνονται απ τον ήλιο, τότε, κανείς δεν σκέφτεται το ‘βάρος’ ενός ίσκιου. Ο Γιώργος Βουτυρόπουλος ξαπλωμένος στην αιώρα το «βρίσκει» πολύ ξεκουραστικό, παρά τις συστάσεις παρευρισκομένων, ότι αφού δεν έπεσε απ τα βράχια «γιατί ντε και καλά να βροντήξει απ τα κλαδιά της συκιάς»! Υπάρχει και η πηγή που ξεπηδά δίπλα στη θάλασσα, με νερό πόσιμο και ας μπερδεύεται μ αυτό της θάλασσας. Όταν έχεις στεγνώσει πάνω στα βράχια και έχεις παραισθήσεις, τότε και θαλασσινό νερό να πιεις, βάλσαμο το βλέπεις.
Τα αντίσκηνα το ένα δίπλα στο άλλο. Πολύχρωμο σκηνικό αφού το καθένα δεν δέχεται να είναι ίδιο με το άλλο. «Ιδιότροποι» οι αναρριχητές, άνθρωποι μοναχικοί και απαιτητικοί ζητούν πάντα το ξεχωριστό. Γύρω απ τ αντίσκηνα αραδιασμένα τα υλικά. Σκοινιά, σετάκια, ιμάντες, σιδερικά σε ασύλληπτες φόρμες και εμπνεύσεις. Όλα πολύχρωμα, όπως τα ρούχα των αναρριχητών.
Κάθε καινούργιο στον χώρο της αναρρίχησης θα περάσει απ τη Βαράσοβα. Όλα ζωντανά, ζεστά, όπως και η διάθεση των αναρριχητών όταν είναι στα πάνω τους. Δίπλα στη θάλασσα μπορεί να μην βρίσκονται αγριολούλουδα, όμως αν υπήρχαν, θα ζήλευαν την αφάνταστη ποικιλία χρωμάτων που κυκλοφορεί γύρω. Ένα πολύχρωμο πλήθος, ένα πολύχρωμο σκηνικό, ένα τσιγγάνικο πανηγύρι, ένας στρατοπεδευμένος περιοδεύων θίασος. Νομάδες, άνθρωποι των μοναχικών παραστάσεων, μέλη ενός περιορισμένου αλλά όχι κλειστού κυκλώματος. Ζητείται κοινό!
«Γιατί ρε συ Τζόνυ αυτό το αντίσκηνο είναι κλειστό»; «είναι του Γιώργου απ το Αιγάλεω». «ε και, τι έγινε»; Τα λόγια μισά και δυσκολόβγαλτα. «άσε, έπεσε στη διαδρομή «δρόμος των Λουλουδιών» (3) και…» «χτύπησε.. άσχημα;» «τον πήγαν στο Μεσολόγγι για τις πρώτες βοήθειες, το πόδι του είναι κάμποσο… Θα γυρίσει αύριο να πάρει τα πράγματά του..»
Σιωπή, όπως λέμε βουβαμάρα, μέχρι να ακολουθήσει κάτι καινούργιο και να έχει περάσει ο χρόνος. Το νέο ήταν ο ερχομός του Βασίλη Μήτσιου. Από μακριά φάνηκε η φιγούρα του να βαδίζει στο δρόμο, ερχόμενος προς το πλάτωμα. Τον είχαν κιόλας προϋπαντήσει οι αναρριχητές, που σκαρφάλωναν στο block 2. Οι φωνές τους από ψηλά έφταναν μέχρι κάτω στο πλάτωμα και έτσι είχε ανακοινωθεί ήδη ο νέος ερχομός. Ο Μήτσιου πέρασε το γεφυράκι με το σακίδιο στον ώμο, μοιάζοντας με μοναχικό καουμπόη, που είχε αφήσει το άλογό του, είχε ρίξει τη σέλλα – τους σάκους- πάνω του μπαίνοντας στα πρώτα σπίτια του χωριού. Αγκαλιές και φωνές, ανάκατα με πειράγματα.
«Γιατί άργησες δικέ μου»; «απ το Καρπενήσι να βγεις στη δημοσιά του Αγρινίου και απ εκεί το λεωφορείο της γραμμής, για Αθήνα. Στη διασταύρωση για το χωριό Κρυονέρι κατέβηκα. Πώς να φτάσω στο ραντεβού; Να περιμένω τοπικό λεωφορείο για λίγα χιλιόμετρα; Τόκοψα με τα πόδια…»
Δηλαδή τί άλλο να έκανε; Το μόνο που δεν σκέφθηκε ήταν να το κόψει με τα πόδια απ το Καρπενήσι! ΟΚ «κάντε χώρο να σωριαστώ και πιάσε ένα καφέ..» «έφτασε, με παγάκι δικέ μου τον θέλεις» ακούστηκε μια φωνή που γρήγορα έσβησε, γιατί έπεσαν καπάκι κάτι κλωτσιές!
Ο ήλιος πάει να γυρίσει. Τα βράχια λούζονται για τα καλά στον ήλιο. Μία – μία οι σχοινοσυντροφιές, τρικλίζοντας, κάνουν την εμφάνισή τους στο πλάτωμα.
Από μακριά ξεπρόβαλλε η φιγούρα του Γιάννη Τορέλλη.
«Τί έγινε ρε παιδιά; Πώς τα πήγατε με την «Rubicon» (4) «καλά, αφήσαμε δυο σχοινιές για αύριο. Ψοφήσαμε, είναι μεγάλη. Θέλει ώρες, είναι πολλά μέτρα».
Πάνω στην ώρα κατέβηκαν απ το ραπέλ της «Kalidonishe» (5) η Ελένη και ο Τζόνυς. «τι έγινε ρε παιδιά»;
«Καλά αυτός ό ήλιος ήταν το κάτι άλλο.. Έψηνες αυγά πάνω στο βράχο. Ευτυχώς που είμαι κάτω τώρα. Βλέπεις είχαμε στη σχοινοσυντροφιά και την καράφλα του Τάκη, που έβγαζε λάβα και έκανε τα πράγματα ακόμη χειρότερα»!
Απόγευμα για τα καλά και ακολουθεί η βουτιά στα νερά της θάλασσας. Διπλός καφές, χύμα στο χορτάρι. Τι αγαλλίαση αφού δεν είχε συμβεί καμιά χύμα πτώση στις σημερινές διαδρομές. Ο Βουτυρόπουλος είχε κλείσει το τάβλι με τον Νίκο Χατζηγεωργίου και οι υπόλοιποι παρακολουθούσαν σχολιάζοντας απ τις ριξιές του «Βούτυρου» μέχρι τις δυσκολίες της κάθε σχοινιάς, σε κάθε ξεχωριστή διαδρομή, που είχαν επιχειρήσει όλη μέρα.
Πήρε να γυρίσει για τα καλά ο ήλιος. Έχασε τη δύναμή του και αυτό έγινε αισθητό με ανακούφιση. Γύρω άρχισαν κάποιες δουλειές χωρίς όρεξη, αλλά αναγκαίες. Τα σκόρπια υλικά μαζεύτηκαν κατά μαχαλά (αντίσκηνο) και σχοινοσυντροφιά. Τα σχοινιά ξεδιπλώθηκαν καλά για να είναι έτοιμα το επόμενο πρωινό. Βαρετή αλλά σημαντική διαδικασία.
Η νύχτα ήρθε στην ώρα της. Το «μπουλούκι» μεταφέρθηκε στο γειτονικό χωριό και στου κυρ Γιάννη το ταβερνάκι, που δεν προλάβαινε να κουβαλά μπύρες. Είδε κι απόειδε ο Τζόνυς και έπιασε το κιβώτιο με τις μπύρες και το κάθισε δίπλα στο παλιό Τζιουκ μποξ. Έτσι όταν κάποιος σηκωνόταν να αλλάξει δίσκο έπιανε και κάμποσες μπύρες στην επιστροφή. Η βραδιά είχε ξεκινήσει με μπύρες οι οποίες έπαιζαν τον ρόλο «ανακοπής ταχείας αφυδάτωσης». Για παράδειγμα, εάν κάποιος δεν συνήθιζε να πίνει και αποφάσισε να γίνει αναρριχητής, πολύ γρήγορα θα βρεθεί στο υπαρξιακό δίλημμα, τί έγινε και τρέχει τόσο συχνά στην τουαλέτα. Πέρα απ αυτό, το άκρως σοβαρό θέμα, οι μπύρες στο τραπέζι προσδίδουν μια όμορφη εικόνα και ένα καλό άλλοθι να παίζει κανείς μ’ αυτές, όταν έχει βαρεθεί ν’ ακούει τις ίδιες συζητήσεις. Το ερώτημα που στρογγυλοκάθισε στο τραπέζι ήταν αν χρειαζόταν να μπαίνουν τα γκολό (5) στις διαδρομές ή όχι. Ανάμεσα στις μπύρες, τις πατάτες, τις σαλάτες και ότι άλλο ήθελε προκύψει, είναι θεμελιακό, υπαρξιακό, θέμα ζωής και όχι μόνον!
«Υπάρχουμε σήμερα»; «αύριο τι θα γίνει»; «θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε»; Εδώ σε θέλω μάστορα..
Έχουν οι αναρριχητές δικαίωμα να βάζουν γκολό σε διαδρομές που ανοίγουν ή όχι, ώστε οι επερχόμενες γενιές αναρριχητών (αν υπάρξουν), να βρίσκουν παρθένο το έδαφος και να αισθάνονται την ίδια έλξη και μαγεία, που αισθάνθηκαν και οι προηγούμενοι που πρωτοσκαρφάλωσαν (πού να το ξέρουν;) χωρίς μόνιμες ασφάλειες;
Δεν ξέρω πόσες φορές έχω ακούσει αυτές τις αναλύσεις ή καλλίτερα δεν θυμάμαι εάν βρέθηκα σε συζήτηση τα τελευταία χρόνια και να μην βγήκε στην μέση το γκολό. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτό το μικροσκοπικό πραγματάκι θα πρέπει να αισθάνεται πολύ υπερήφανο. Τόσος κόσμος να συζητά γι αυτό, δεν είναι και λίγο πράγμα! Μια μεταλλική πλάκα γωνίτσα, πέντε πόντων με βίδα και τρύπα στις δυο πλευρές της, είναι όλο κι όλο το πράγμα. Δηλαδή εάν αφαιρέσεις την βίδα και τα ανοίγματα τι μένει; Άντε τώρα βάλτε αυτό το «πράγμα» σε τραπέζι που είναι μαζεμένοι αναρριχητές, δίπλα στο σωρό με τις μπύρες και πέστε μου πώς θα αισθανθεί;
Για τις επόμενες ώρες βρισκόμουν πάνω σε διαδρομή δεμένος στο σκοινί με σχοινοσυντρόφους, είχα να σκεφθώ πως θα ξεπεράσω τους φόβους μου και τις δυσκολίες του βράχου μέχρι το επόμενο ρελέ. Το μεσημέρι συνεχίσαμε την καταρρίχηση έχοντας ολοκληρώσει τη διαδρομή. Ουφ! Ο βράχος είχε ζεσταθεί και τα σχοινιά επίσης μετά από τα διαδοχικά ραπέλ.
Η μέρα περνά και οι σχοινοσυντροφιές γυρίζουν η μια μετά την άλλη στη βάση, όπως οι βάρδιες απ το εργοτάξιο. Σχόλια και εντυπώσεις. «Δεν ήταν τόσο το πέρασμα στη δεύτερη σχοινιά όσο το γκολό που θέλει άλλαγμα», «οι ιμάντες στην τρίτη σχοινιά, στη «Ρεμάλι«, «πάλιωσαν», στην «Ηρώδης» η τρίτη σχοινιά βγαίνει με κίνηση από κάτω…», «αμάν πόσο έκαιγε ο βράχος..»
Η ημέρα, εάν αγνοούσες προς στιγμή το παιχνίδι που παιζόταν πάνω απ τα κεφάλια, συνεχίστηκε με τάβλι στην παραλία, μπόλικους καφέδες και πειράγματα.
Για βραδινό προτιμήθηκε η ταβέρνα του κυρ Βαγγέλη, κοντά στην εκκλησία του χωριού. Η κουβέντα πήρε το δρόμο της, από εκεί που είχε μείνει απ την προηγούμενη βραδιά. Τα πράγματα αναβαθμίστηκαν κάτω από τον σωρό με τις μπύρες. Η συζήτηση ξεκινά με μια αυτοκριτική.. για τους άλλους, και το πρωτάθλημα συνεχίζεται. «ρε συ, βγάζει ο Τορέλλης 8άρια»; (7) «δεν ξέρω.. μόνο δύο βγάζουν 8άρια!..» Ψάχνεις να βρεις ποιος είναι ο άλλος, κοιτάζοντας γύρω σου. Αυτές οι συζητήσεις γίνονται όταν απουσιάζουν τα συγκεκριμένα άτομα, που εκτίθενται στο ..δοκιμαστήριο του τραπεζιού.
Καθισμένος στο τραπέζι ανάμεσα σε φωνές και πειράγματα, δίπλα σε φίλους αγαπητούς, απολάμβανα την παρουσία τους και χαιρόμουν που βρισκόμουν και εγώ εκεί.. Με τη ματιά μου πέρασα από τον ένα στον άλλο ανακαλώντας στιγμές που είχαμε ζήσει δεμένοι στο ίδιο σκοινί. Πέταγα κιόλας μακριά..
Η συζήτηση είχε φύγει μακριά, τόσο μακριά όσο βρισκόμουν και εγώ. Οι μπύρες κόντευαν να παραμερίσουν τα πιάτα, η μουσική είχε κόψει από ώρα καθώς οι φωνές είχαν ανεβάσει τόσες στροφές, που και μουσική να έπαιζε δεν θα την πρόσεχε κανείς..
«Εγώ είμαι της γνώμης ότι τα γκολό δεν περιορίζουν κανένα, εάν μπουν σε διαδρομές 7ου βαθμού και πάνω, για ασφάλεια φυσικά. Εάν θέλει να επαναλάβει κάποιος τη διαδρομή δεν δεσμεύεται. Εγώ βγάζω διαδρομές 7αρες που εάν φτάσουν και οι νέοι σ αυτό το επίπεδο, τότε θα σταθεροποιηθούν σ’ αυτό με ασφάλεια και θ ανοίξουν νέες δυσκολότερες όπως οι 8αρες. Πάντως ρωτάω: με ποιόν τρόπο θα διασφαλίσω εγώ τις διαδρομές πού άνοιξα; Εάν δεν βάλλω τα γκολό πώς θα φαίνεται ότι η διαδρομή αυτή ανήκει σε μένα; Θα μπορεί τότε ο καθένας να λέει ότι αυτός την άνοιξε πρώτος..» «Εγώ, ακούστηκε μια φωνή, νιώθω ανελεύθερος με όλα αυτά»… Η συνέχεια χάθηκε καθώς ακολούθησε το «στην υγειά μας» και έγινε άλλη μια βόλτα με γεμάτα τα ποτήρια μπύρα. Ακόμη δεν θυμάμαι εάν ένα υπόκωφο «γκουπ με ωχ»! που βγήκε, ήταν από φούσκωμα μπύρας ή από την κλωτσιά που έπεσε κάτω απ το τραπέζι. «άραξε δικέ μας ξανοίχτηκες..»
«Γιατί ο μαγαζάτορας έχει καθίσει πάνω στο τζούκ μποξ και μας κοιτάζει»; ρώτησε κάποιος. «άντε να φεύγουμε», φώναξε άλλος, «δεν θα σηκωνόμαστε αύριο. Είναι κιόλας ..καινούργια μέρα για τα καλά».
Βρεθήκαμε στο δρόμο που δεν άλλαξε και τίποτα, μόνο που «κουνούσε» λίγο και το πρόβλημα ήταν ότι έπρεπε να περπατήσουμε. Ο αναρριχητής σιχαίνεται το περπάτημα. Δώστου κάθετο βράχο και πάρτου το παντελόνι αλλά μην τον βάζεις να διανύσει κάποια χιλιόμετρα. Ευτυχώς όμως όταν έχεις πιει δεν φαίνονται εάν τα βήματα είναι σε ευθεία ή κάθετα και χωρίς πολλά, βρίσκεσαι στης κατασκήνωσης το χορτάρι…
Οι λίγες υπόλοιπες ώρες της νύχτας πέρασαν γρήγορα και το φως δεν άργησε. Οι πρωινοί τύποι είχαν συρθεί κιόλας έξω απ τα αντίσκηνα. Κάποιοι είχαν κάνει και πρωινό μπάνιο και κάποιοι είχαν αρματωθεί με το υλικό τους και ήταν έτοιμοι για τη «μάχη». Δεν άργησαν να σηκωθούν και οι δύσκολοι. Οι πρωινές μισοκουβέντες ανάμεσα σε καφέ και τον θόρυβο των υλικών δεν άφηναν περιθώρια να ακούσει κανείς τον άλλο και δυσκόλευαν τα πράγματα. Είναι όλα καλά άμα τα υλικά είναι τακτοποιημένα από την προηγούμενη. Εάν είναι όμως σκόρπια άντε να ψάχνεις για μεσαία καρυδάκια και για ιμάντες ειδικούς. «Ποιος πήρε τα friends μου ρε»; Ο Άρης Θεοδωρόπουλος με την σχοινοσυντροφιά του θα σκαρφάλωνε στο block 3, σε διαδρομές με πολύ ζόρι και απ’ την πολλή αυτοσυγκέντρωση δεν έβλεπαν από ώρα να ξεκινήσουν και να ξεκολλήσουν απ το έδαφος.
Δεν είναι ωραίο να μπορεί να σκαρφαλώνει ο κάθε αναρριχητής ό,τι θέλει και να το χαίρεται; Και τα γκολό; Μέχρι τώρα που δεν είχαμε γκολό δεν σκαρφαλώναμε; Μήπως και χωρίς γκολό δεν θα σκαρφαλωθούν δυσκολότερα κομμάτια;
Ο βράχος, όπως τον έφτιαξε η φύση, φωνάζει ότι είναι 7άρης ή 8άρης; Τί προσπαθούμε να αποδείξουμε; Αυτά είναι λόγια και έργα ανθρώπινα, που σήμερα υπάρχουν και αύριο, κάποιοι άλλοι θα γελούν με τα καμώματά μας. Εάν κάποιος αξιολογεί τώρα την τάδε διαδρομή 8άρα, ο επόμενος top champion μπορεί να την «απαξιώσει» δίνοντας ένα πενιχρό 6αράκι… Φαίνεται ότι δεν είναι κάτι εξ αντικειμένου υπαρκτό, αλλά κάτι μετρήσιμο με υποκειμενικά κριτήρια και αυτό είναι εφήμερο, υπάρχει και δεν υπάρχει, όπως το αεράκι στην ορθοπλαγιά, που δεν αφήνει τίποτα πάνω στον βράχο.
Εκείνο που υπάρχει πραγματικά είναι η υπερνίκηση της ολοένα και μεγαλύτερης δυσκολίας. Η σχέση με το βουνό, που είναι τρόπος ζωής και φανερώνει στον αναρριχητή την βαθύτερη προσέγγιση των πραγμάτων.
Σημείωση: το παραπάνω άρθρο γράφτηκε την εποχή που παρακολουθούσα την σχολή Αναρρίχησης, (2η σειρά, Γενάρης –Απρίλης 1991) του Γιάννη Αλιγιάννη, τηλ. 6974941942 και πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΚΟΡΦΕΣ του Αχαρναϊκού
Παραπομπές
(1) «Οικισμός Κρυονέρι, υψ. 5 μ., Δήμου Χαλκείας νομού Αιτωλοακαρνανίας. Στα 1928 είχε 118 κατοίκους, κάτοικοι 1940 – 1971 δεν αναφέρεται. Στα 1981 > 59, 1991 > 87. Βρίσκεται στο νότιο άκρο του νομού σχεδόν απέναντι από την Πάτρα, στην ακτή του όρμου της Καλυδώνας, στους πρόποδες της Βαράσοβας. Άλλοτε επίνειο του Μεσολογγίου και αφετηρία της σιδηρογραμμής ΒΔ. Ελλάδος. Γεγονότα: στην πολιορκία του Μεσολογγίου λιμάνι αποβιβάσεως και ανεφοδιασμού των Αιγυπτίων. Στις 6 Νοεμ. 1825 και στις 12 Δεκ. 1826 τούρκο-αιγυπτιακός στόλος αποβιβάζει εδώ Αιγύπτιους, που κατευθύνονται στο Μεσολόγγι». (Σταματελάτου Μ. & Βάμβα-Σταματελάτου Φ 2012: τ.2ος σ.186)
(2) Βουνό, ύψ. 914 μ. (Βαράσοβα), ορεινός χαρακτηριστικός όγκος και αναρριχητικό πεδίο κοντά στο χωριό Κρυονέρι Αιτωλοακαρνανίας. Πρόκειται για τον όγκο που βλέπουμε αριστερά μας καθώς κάνουμε την διαδρομή: Ρίο – Αντίρριο – Μεσολόγγι.
«Βουνό στη ΝΑ. πλευρά του Ν. Αιτωλίας & Ακαρνανίας, ανατολικά των εκβολών του ποταμού Εύηνου (Φίδαρη ή Οφιδάρη), που πέφτει απότομα στον Πατραϊκό κόλπο. Η αρχαία ονομασία του βουνού ήταν Χαλκίς.
Η τοπική ονομασία είναι Βαράσοβα, ονομασία που αναφέρουν όλοι οι παλιοί χάρτες Επί Τουρκοκρατίας αναφερόταν και ως ιερό βουνό ή Άγιον Όρος της Αιτωλίας επειδή υπήρχαν γύρω στα 70 εκκλησάκια/ασκηταριά στις σπηλιές του, όπως το ονομαστό σπήλαιο των Αγίων Αποστόλων. Κατά μία τοπική παράδοση, στο εσωτερικό του σπηλαίου ήταν τα ανάκτορα του Βασιλιά Βάρα, το όνομα του οποίου δόθηκε στην Βαράσοβα. [Παπαθανασόπουλου Θαν. «Άνω Βασιλική στην Αιτωλία», τόμος 2ος, σ. 451- 45]
Το πέτρωμά του είναι ασβεστόλιθοι. Η Βαράσοβα έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 (2310005), ενώ έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικός τόπος και τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Η κορυφή είναι Σφυρί 914 μ. Η Βαράσοβα αποτελεί ένα από τα καλύτερα αναρριχητικά πεδία της Ελλάδας. Στις νότιες ορθοπλαγιές της Βαράσοβας, – αυτές που πέφτουν προς τη θάλασσα – γίνονται σχολές αναρρίχησης (από το 1948) και έχουν ανοιχθεί δεκάδες αναρριχητικές διαδρομές υψηλής δυσκολίας (από 01-06-1958). Ανάβαση στην κορυφή μπορεί να γίνει από τον οικισμό Άνω Βασιλική, ύψ. 100 μ. σε 0330ω. περίπου» (Νέζη Νίκου2010:138)
(3) Διαδρομή «Δρόμος των Λουλουδιών», V βαθμού, 4 σχοινιές. «Η συγκεκριμένη διαδρομή ανοίχτηκε από σχοινοσυντροφιά Γερμανών, στις πλάκες, δεξιά απ τη Rilken, 120 μ. TD, που έχει επαναληφθεί πολλές φορές. (Αδαμακόπουλου Τριαν.1984:5)
(4) Rubicon: VII- 550 μέτρα, E. και Ν. Mailander, E.Weiss, 1978
(5) Kalidonishe: Pheiler H. Lioner και R.Lioner, VI βαθμού
(6) Γκολό: μόνιμη μεταλλική ασφάλεια αναρρίχησης τοποθετημένη σε συμπαγή βράχο με καλέμι ή τρυπάνι (Ναστούλη Γιάννη2001: 110)
(7) Τορέλης Γιάννης, αναρριχητής βράχου, μέλος του ΕΟΣ Πατρών και Κ2. Σε συνέντευξη της Ελένης Σουλτανάκη – με τον Τορέλη -, στην εφημερίδα-περιοδικό Rock Climbing Αναρρίχηση, 1994, σε ερώτησή της, «που έκανες τις μεγαλύτερες αναρριχητικές σου προσπάθειες»; απαντά «στην Βαράσοβα, το ‘σχολειό’!!! και συνέχισε, ότι «θεωρώ την Βαράσοβα βουνό και βράχο.. Το θέμα είναι πως το βλέπει ο καθένας και τι είδους αναρρίχηση κάνει.. Αθλητική αναρρίχηση, ψηλή αναρρίχηση ή κλασσική ορειβατική. Εγώ ξεκίνησα από ψηλές, εύκολες διαδρομές με ορειβατικό χαρακτήρα, όπως η Αφρικάνα, η Σκούπα, η Γωνία, η Πρίντεζι και συνέχισα με αθλητική αναρρίχηση. Σε ερώτηση «πως ανέβασες το επίπεδό σου στις σημερινές αναρριχητικές σου ικανότητες», απαντά «ανέβασα το επίπεδό μου σκαρφαλώνοντας (επαναλαμβάνοντας) δύσκολες διαδρομές 2 – 3 φορές την βδομάδα σε βράχια».
«Έχω σκαρφαλώσει στα ακόλουθα αναρριχητικά πεδία: Το 1989 στις Άλπεις έκανα δύο διαδρομές. Η μία ήταν στο δόντι του Γίγαντα. Ήταν διαδρομή 200 μέτρων V (πέμπτου) με μόνιμες ασφάλειες και σταθερά σχοινιά. Η άλλη ήταν στο Adolf Ray, η Βederboork, διαδρομή 200 μέτρων. Το 1993 στην Ισπανία στο El Choro έκανα αθλητική αναρρίχηση σε χαμηλές διαδρομές (μιας σχοινιάς) υψηλής δυσκολίας (από VII και πάνω), εκτός από μία υψηλής δυσκολίας (VIII-) και ψηλή (350 μέτρα -8 σχοινιές), την Zepellin. To 1994 στην Γαλλία όπου έκανα αναρρίχηση μιας σχοινιάς και μεγάλης δυσκολίας. Πήγα πρώτα στο Byoux όπου επανέλαβα μία πολύ ωραία διαδρομή του Edlinger, την Pas de Peux, δυσκολίας ΙΧ-(7b) με μόνιμες ασφάλειες. Επίσης έκανα την διαδρομή La Rose et la Vabir, δυσκολίας Χ (8b), με σχοινί από πάνω. Μετά πήγα στο Volhx και σκαρφάλωσα τη κλασσική διαδρομή Charles de Gaul, διαδρομή μιας σχοινιάς με μία στέγη 10 μέτρων, δυσκολίας ΙΧ- με πολλά πιασίματα και μία δύσκολη κίνηση στην έξοδο»
Σε ερώτηση «τι χαρακτηρίζεις αθλητική αναρρίχηση και ποια η διαφορά της από την αγωνιστική», απάντησε «η αθλητική αναρρίχηση είναι αναρρίχηση υψηλής δυσκολίας στον βράχο σε συνδυασμό με την χρήση μόνιμων ασφαλειών, όπως γκολό και καρύδια και τα ρελέ είναι έτοιμα με αλυσίδες. Αυτό αποσκοπεί στο να μην μεταφέρει ο αναρριχητής διαφορά υλικά, που θα του ήταν άχρηστα και επί πλέον βάρος και έτσι εμπόδιο στην εκτέλεση μιας μεγάλης δυσκολίας. Είναι ένα σπορ που γίνεται μόνο με σετάκια. Κατ εξαίρεση υπάρχουν και διαδρομές που απαιτούν friends και καρυδάκια». Σε ερώτηση «ποιες οι διαφορές στον τρόπο που γίνεται η αθλητική αναρρίχηση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό», απάντησε «στην Ελλάδα οι διαδρομές δεν έχουν χαρακτήρα αθλητικό, δηλαδή δεν υπάρχουν πολλές χαμηλές (μιας σχοινιάς) και δύσκολες διαδρομές, το οποίο αντιθέτως στο εξωτερικό είναι πολύ συνηθισμένο. Επίσης στο εξωτερικό όλες οι διαδρομές μέχρι και του VI βαθμού είναι εξοπλισμένες με μόνιμες ασφάλειες (γκολό). Αυτό δεν φαίνεται στην Ελλάδα και έτσι το επίπεδο δεν μπορεί να ανεβεί. Τέλος με έχει εντυπωσιάσει το επίπεδο των ξένων αναρριχητών. Ένα 80% του κόσμου που ασχολείται με αναρρίχηση κάνει μεγάλες δυσκολίες και αυτό οφείλεται στο ότι έχουν βρει έτοιμες τις διαδρομές». Σε ερώτηση «ποιοι είναι οι στόχοι σου για το μέλλον», απάντησε «βασικά θέλω να ανεβάσω το επίπεδό μου με το να ανοίξω κι άλλες διαδρομές υψηλότερης δυσκολίας σε διάφορα αναρριχητικά πεδία και με το να επαναλάβω επώνυμες διαδρομές στο εξωτερικό»
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Περιοδικό ΑΝΑΒΑΣΗ, εκδ. Τ. και Η. Αδαμακόπουλοι, Π. Ματσούκα, Β. Χατζηρβασάνη, Νοέμβρης 1980 – Δεκ. 1986, συνολικά 15 τεύχη,
Μιχαηλίδη Γιώργου1983: «Η αναρρίχηση και η τεχνική της (επιλογή από δημοσιεύματά του)», στο περιοδικό ελληνικό ύπαιθρο, ειδική έκδοση της Ε.Ο.Φ.
Κορρέ Δημήτρη, Ορειβασία, Αθήνα
Αναρριχητικό περιοδικό –εφημερίδα Rock Climbing – Αναρρίχηση του Αλιγιάννη Γιάννη
Χατζηρβασάνη Βασίλη1985: «Βαράσοβα», στήλη αναρρίχηση, τεύχος 13, σ. 12-13 στο περιοδικό ΑΝΑΒΑΣΗ,
Αλιγιάννη Γιάννη1991: Βαράσοβα, αναρριχητικός οδηγός, Αθήνα
Τσίπηρα Κώστα1993: Στα Ελληνικά βουνά, (Β΄ μέρος), 50 ακόμα πεζοπορικές και οικολογικές διαδρομές, σειρά Πεζοπορία – ορειβασία, κεφ. 30η διαδρομή Βαράσοβα, σ. 104-105, εκδ. Νέα Σύνορα, Α.Α. Λιβάνη
Aναρρίχηση, Rock Climbing, 1994: Αναρριχητικό περιοδικό-εφημερίδα, της Husky Fun Sport, εκδ. Γιάννη Αλιγιάννη
Θεοδωρόπουλου Άρη1996: Αναρριχητικός οδηγός Βαράσοβας, έκδ. Ε.Ο.Σ. Αχαρνών
Αδαμακόπουλου Τριαν.- Βεγγοπούλου Ι. (Επιμ.) 1997: Αιτωλοακαρνανία, Φυσικό περιβάλλον, ιστορία, μνημεία, οικολογικές και πολιτιστικές διαδρομές, Β΄ έκδοση, εκδ. ΤΕΔΚ Αιτωλοακαρνανίας, Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε., Αθήνα
Ναστούλη Γιάννη2001: Η διαλεκτική της ορειβασίας, Αθήνα
Μιχαηλίδη Γιώργου2004: Συμβολή στην ιστορία της ελληνικής αναρρίχησης (1913-1962), εκδ. Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας –Αναρρίχησης, (Ε.Ο.Ο.Α.) Αθήνα
Μηλιά Τζώρτζη2005: Αναρρίχηση, ένας mini τεχνικός οδηγός σχεδιασμένος για μαθητές και απόφοιτους σχολών που θέλουν – και προσπαθούν – να συνεχίζουν να σκαρφαλώνουν με τη μεγίστη δυνατή ασφάλεια, εκδ. Μηλιάς Τζώρτζης και ΕΟΣ Αχαρνών, Αθήνα
Στερεά Ελλάδα, 2009, Οδικός και περιηγητικός Άτλας, 1: 50.000 κλίμακας, εκδ. ΑΝΑΒΑΣΗΣ
Νέζη Νίκου2010: Τα Ελληνικά βουνά, γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια, τόμος 2, Ηπειρωτική Ελλάδα, εκδ. Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης Κληροδότημα Αθ. Λευκαδίτη
Σταματελάτου Μιχαήλ & Βάμβα–Σταματελάτου Φωτεινή2012: Ελληνική Γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια, ο τόπος, η ιστορία του, ο πληθυσμός του, τόμος δεύτερος, εκδ. Τεγόπουλος –Μανιατέας Α.Ε.
Πηγή
