Αλμπέρτο Κόρδα:
«Ενστικτωδώς πατάω το διάφραγμα»Η περίφημη φωτογραφία του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα,
τον έκανε διάσημο όπου γης
Επιμέλεια κειμένου: Λευτέρης Τηλιγάδας
Ο Alberto Diaz Gutierrez η Korda (είχε υιοθετήσει το όνομα Κόρντα, προς τιμήν των Ούγγρων κινηματογραφιστών Ζόλντα και Αλεξάντερ Κόρντα ) γεννήθηκε στην Αβάνα το 1929 και ήταν γιος ενός εργαζομένου στο σιδηρόδρόμο. Ο Korda, ηταν διάσημος φωτογράφος μόδας στην Κούβα, αγαπούσε τα γρήγορα αυτοκίνητα και τις όμορφες γυναίκες. Είχε μια Porsche, MG και ένα στούντιο δίπλα σε πολυτελές ξενοδοχείο στην Αβάνα. Με την κουβανική επανάσταση το 1959 , εγκατέλειψε την εμπορική φωτογραφία για να γίνει photojournalist.
Με την ανατροπή του δικτάτορα Φουλγενάτσιο Μπατίστα, από τους αντάρτες του Φιντέλ Κάστρο – ένα τσούρμο από εικοσάχρονα παιδιά- ο Κόρντα, βαθύτατα συγκινημένος από τις μορφές, τη δροσιά, το δυναμισμό και την ηλικία τους, άρχισε να φωτογραφίζε ιτις ηγετικές μορφές του κινήματος -τον Φιντέλ και τον Τσε. Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο Κόρντα αναδεικνύεται στο βασικό φωτογράφο-ιστοριογράφο της κουβανικής επανάστασης., ξοδεύοντας πολύ του χρόνου του ως προσωπικός φωτογράφος του Fidel Castro’s. Ο Αλμπέρτο Κόρντα έγινε παγκοσμίως γνωστός ως ο φωτογράφος του Τσε.
Η πιο διάσημη φωτογραφία του Γκεβάρα, αυτή που στόλισε σημαίες, φοιτητικά μπλουζάκια, κάρτες, εξώφυλλα βιβλίων και χιλιάδες κορνίζες, τραβήχτηκε το 1960. Η περίφημη φωτογραφία του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, που τον έκανε διάσημο όπου γης. Η φωτογραφία δεν χρησιμοποιήθηκε τότε από τον κουβανικό τύπο της εποχής, αλλά ο Αλμπέρτο την αγάπησε ιδιαίτερα και, κρέμασε μια μεγέθυνσή της στο σαλόνι του σπιτιού του. Επτά χρόνια αργότερα τη ζήτησε από τον Κόρδα ένας Ιταλός συνάδελφός του, θαυμάζοντας την, κι ο κουβανός του την χάρισε. Όταν λίγους μήνες αργότερα ο Τσε πέθανε, η φωτογραφία, που ο Κόρντα είχε ονομάσει Ο ηρωικός επαναστάτης, (Revolucionario heroico), κυκλοφόρησε ως πόστερ στην Ιταλία και σε πολύ μικρό διάστημα είχε αγαπηθεί όσο καμία από τη νεολαία της Ευρώπης.
Στις 5 Μαρτίου γίνεται η κηδεία των θυμάτων από την έκρηξη στο γαλλικό πλοίο Λα Κουμπρ. Κοντά στο νεκροταφείο Κολόν, στην 23η Οδό, θα στηθεί μία εξέδρα που θα σκεπαστεί από μια σημαία της Κούβας με ένα πένθιμο κρέπι. Φωτογράφος της «Revolución», ο Κόρδα καδράρει με το φακό του όλα τα πρόσωπα της εξέδρας. Ο φακός σταμάτησε σχεδόν αυτόματα στο πρόσωπο του Τσε. «Με το που τον είδα στο κάδρο της κάμερας, μ’ εκείνη την έκφραση, ξαφνιάστηκα, σαν να ‘χα δεχτεί ένα χτύπημα. Ενστικτωδώς πατάω το διάφραγμα».
Η έκφραση του προσώπου του Τσε, το βλέμμα του επαναστάτη που βλέπει πέρα από τούτο τον κόσμο, μα παράλληλα, φέρει ως υπερηφάνεια την οργή του για όσα συμβαίνουν ακριβώς σε αυτό τον κόσμο, ήταν αυτό που αναζητούσε για να ταυτιστεί κάθε νέος της δεκαετίας του 60. Ο θάνατος του Τσε κι η ανάδειξή του σε κατ εξοχήν σύμβολο του αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη, μετέτρεψε τη φωτογραφία του Κόρντα σε εικόνισμα του Αγίου της Επανάστασης.
Η φωτογραφία του αυτή, που θεωρείται η διασημότερη από εφευρέσεως της κάμερας, δεν χάρισε τον πλούτο στο δημιουργό της. Ο Κόρντα αρνήθηκε να πληρωθεί ή να λάβει δικαιώματα για τον Επαναστάτη του, παρ ότι το αρνητικό του άνηκε πάντα και διεκδίκησε τον επαναστατικό χαρακτήρα της φωτογραφίας του: όταν γνωστή βότκα χρησιμοποίησε στη διαφημιστική της καμπάνια την φωτογραφία του Τσε, ο Κόρντα δε δίστασε να τους μηνύσει ζητώντας να σταματήσει η εμπορική χρήση του δικού του πνευματικού προϊόντος, τονίζοντας όμως ότι δεν πρόκειται και πάλι να ζητήσει ποτέ χρήματα γι αυτή τη φωτογραφία, απ όσους αγωνίζονται για την κοινωνική δικαιοσύνη. Κέρδισε 50.000 δολάρια, ερχόμενος σε συμβιβασμό πριν εκδικαστεί η αγωγή του, τα οποία δώρισε αμέσως στο Κουβανικό ΕΣΥ, γιατί αν ζούσε ο Τσε θα έκανε το ίδιο.
Η φωτογραφία του αυτή μπορεί να είναι η πιο διάσημη, αλλά υπήρξαν κι άλλες φημισμένες φωτογραφίες στην καριέρα του. Έχει φωτογραφίσει τον Φιντέλ Κάστρο να ψαρεύει μαζί με τον Τσε Γκεβάρα, να παίζει Γκολφ, να αποτείνει φόρο τιμής στο Τζορτζ Ουάσιγκτον κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ, όπως και τον Έρνεστ Χέμιγνουέι. Ο Κόρντα υπέστη καρδιακή προσβολή, ενώ βρισκόταν στο Παρίσι όπου ετοίμαζε έκθεση των έργων του, πέθανε σε ηλικία 72 ετών. χαρακτηρισμένος από τους συναδέλφους του ως ο «μεγάλος χρονικογράφος της επανάστασης»
Αυτή την εποχή, από την Παρασκευή 18 Μαρτίου 2022 έως και την Κυριακή 26 Ιουνίου 2022, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης «Cobra» της Ολλανδίας παρουσιάζει την πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση για το αριστοτεχνικό έργο του Alberto Díaz Gutiérrez.
«Το εμβληματικό πορτρέτο του Ερνέστο “Τσε” Γκεβάρα είναι παγκοσμίως γνωστό», αναφέρει το Μουσείο στο εισαγωγικό του σημείωμα για την έκθεση, «ωστόσο, η έκθεση δείχνει ότι ο Korda ήταν πολύ περισσότερο από τον φωτογράφο αυτής της φωτογραφίας και της επανάστασης. Η έκθεση με τον τίτλο “Korda: Κούβα, Τσε, Glamour” δείχνει μια επιλογή από τα καλύτερα έργα του, από τη δόξα και τη γυναικεία ομορφιά μέχρι τις διαφημιστικές φωτογραφίες, από τα «δυνατά» πορτρέτα των ηγετών και των στρατιωτικών της κουβανικής επανάστασης μέχρι τον κουβανικό λαό και τις εικόνες της υποβρύχιας άγριας ζωής».
Όπως λέει η επιμελήτρια της έκθεσης, Cristina Vives: «”Η Korda: Cuba, Che, Glamour” παρουσιάζει έναν εξαιρετικά ευέλικτο καλλιτέχνη και όχι απλώς τον εικονογράφο μιας συγκεκριμένης στιγμής της πολιτικής ιστορίας, ανεξάρτητα από το πόσο ενδιαφέρουσα ή αξιόλογη ήταν αυτή η περίοδος. Τα έργα του εκτείνονται από την εμπορική διαφήμιση μέχρι την πολιτική, από την απεικόνιση διασημοτήτων έως την απεικόνιση των ανταρτών, από τη νυχτερινή ζωή της πόλης έως τις στρατιωτικές πορείες ή τις λαϊκές συγκεντρώσεις, από τον αισθησιασμό των γυναικείων γυμνών μέχρι την επιστημονική παρατήρηση των θαλασσών της Κούβας. Και τα έκανε όλα αυτά χωρίς να μειώσει ούτε τα είδη ούτε τα θέματα, κινούμενος φυσικά και αυθεντικά μεταξύ της ομορφιάς και της επανάστασης. Η έκθεση, που περιλαμβάνει περίπου 150 φωτογραφίες, βίντεο και πρωτότυπα ντοκουμέντα, στοχεύει να αποκαλύψει έναν πολύπλοκο και δημιουργικό καλλιτέχνη και να εκπαιδεύσει το κοινό σχετικά με την ποικιλία του έργου του για να το προσεγγίσει.»
Πηγές: fotoartmagazine | cobra-museum.nl
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα
με click στο Posted in Πρόσωπα
