Φτάνοντας στην πόλη Μέταπα ο Φίλιππος Ε΄,
που απέχει από το Θέρμο σχεδόν εξήντα στάδια,
τοποθέτησε φρουρά από πεντακόσιους στρατιώτες
- γράφει ο Αθανάσιος Δημητρούκας -
Γράφει ο ιστορικός Πολύβιος, περιγράφοντας την επίθεση του Μακεδόνα Φίλιππου Ε΄ κατά του Θέρμου το 218 π.Χ.: Φτάνοντας στην πόλη Μέταπα που είναι χτισμένη δίπλα στην Τριχωνίδα λίμνη, και απέχει από το Θέρμο σχεδόν εξήντα στάδια (σ.σ. περίπου 11 χλμ.) επειδή οι Αιτωλοί την εγκατέλειψαν, τοποθέτησε φρουρά από πεντακόσιους στρατιώτες, θέλοντας να την έχει εφεδρεία για την είσοδο και την έξοδο από τα στενά, γιατί όλος ο τόπος γύρω από τη λίμνη είναι ορεινός και τραχύς με πυκνά δάση και το πέρασμα ολότελα στενό και δυσκολοδιάβατο Αφού πέρασε τα μέρη αυτά και έφθασε στην κώμη Παμφία την ασφάλισε με φρουρά και προχωρούσε προς το Θέρμο. Ο δρόμος δεν ήταν μόνο εξαιρετικά ανηφορικός και ανώμαλος, αλλά είχε και ψηλούς γκρεμούς και από τις δύο πλευρές ώστε να γίνεται πολύ στενό και επικίνδυνο το πέρασμα σε κάποια σημεία. Έφτασε στο Θέρμο το δειλινό.
Η περιγραφή του Πολύβιου για την περιοχή, αν και έγινε πριν από 2200 χρόνια ταιριάζει μέχρι σήμερα. Ο τόπος γύρω από την λίμνη παραμένει ορεινός και τραχύς δυσκολοδιάβατος, με απόκρημνες βουνοκορφές. Μόνον οι σύγχρονοι δρόμοι υποτάξανε το άγριο αυτό, αλλά συγχρόνως και εντυπωσιακό τοπίο. Δύσκολα, μπορεί να πιστέψει κάποιος ότι η επιφάνεια της μεγαλύτερης λίμνης της Ελλάδας (98 χιλ. τετρ.χλμ) έχει υψόμετρο μόλις 18 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η ορεινή διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, μάλλον παραπέμπει σε ορεινές λίμνες μεγάλου υψομέτρου.
Σε προηγούμενο κείμενό μου αναφερόμενος στο Μεσολόγγι, είχα περιγράψει το βουνό Αράκυνθος (ύψος 982 μ) το οποίο κλείνει τη νότια πλευρά της λίμνης. Στην βόρεια πλευρά της, υψώνεται το Παναιτωλικό, ένας μεγάλος ορεινός όγκος που φτάνει τα 1924 μ υψόμετρο. Η Ανατολική πλευρά της λίμνης φράσσεται από χαμηλά βουνά που με δυσκολία φτάνουν τα 800 μ. και μόνον δυτικά απλώνεται ο βατός κάμπος του Αγρινίου. Βορειότερα της λίμνης. Υψώνονται τα δαιδαλώδη Ευρυτανικά βουνά που είναι εξαιρετικά δυσκολοδιάβατα λόγω της απόκρημνης διαμόρφωσής τους.
Ο επισκέπτης, φτάνοντας στην περιοχή, αντικρίζει ένα βουνίσιο τοπίο με δασωμένες πλαγιές, οι οποίες γκρεμίζονται απότομα προς τη λίμνη, αντιφεγγίζοντας στα γαλήνια νερά της.
Το Θέρμο
Στην ανατολική πλευρά της λίμνης βρίσκεται το Θέρμο σε υψόμετρο 360 μ. παρόλο που σε ευθεία απέχει μόνον 3 χλμ από τη λίμνη, είναι τελείως αποκομμένο απ’ αυτήν, αφού μεσολαβούν λοφοσειρές μικρές σε ύψος, αλλά εξαιρετικά απόκρημνες. Μόλις διασκελίσει ο επισκέπτης τις λοφοσειρές, αυτές, αντικρίζει το οροπέδιο του Θέρμου το οποίο ο Πολύβιος ονομάζει «θερμίων πεδίον» μια μικρή έκταση περίπου 3 τετρ. χλμ. Το οροπέδιο αυτό απλώνεται νότια του Θέρμου μέχρι το χωριό Πετροχώρι απ΄ όπου περνά κάποιος πηγαίνοντας για το Θέρμο.
Η μικρή κωμόπολη του Θέρμου είχε παλαιά το όνομα Κεφαλόβρυσο από την πλούσια πηγή που βρίσκεται στο κέντρο της σημερινής της πλατείας. Το όνομα Θέρμο το πήρε μετά την ανεύρεση και την ανασκαφή που αρχαίου Θέρμου που βρίσκεται 1500 μ. νοτιότερα. Το Θέρμο, με ένδοξη και μακραίωνη ιστορία, είναι συνδεδεμένο με τους Αιτωλούς και την Αιτωλική Συμπολιτεία. Μια χιλιετής ιστορική διαδρομή ενός λαού και ενός θεσμού, ο οποίος παραμένει κατά το μεγαλύτερο μέρος του άγνωστος, αφού επισκιάζεται από την αίγλη σημαντικότερων πόλων και θεσμών της αρχαιότητας, όπως η Αθήνα, η Σπάρτη, η Κόρινθος κλπ.
Η διαδρομή σας ξεκινά από το Θέρμο, ακολουθώντας την άσφαλτο που σας οδηγεί στο αρχαίο Θέρμο. Ο περιποιημένος αρχαιολογικός χώρος απλώνεται σε ένα γραφικό τοπίο. Όπου θα σας γοητεύσει η επίσκεψή του, εάν, μάλιστα, έχετε διαβάσει τα λίγα λόγια για την ιστορία της περιοχής. Στη συνέχεια, θ΄ ανεβείτε στο ύψωμα που βρίσκεται δυτικά του, και έχει όνομα Μεγάλος Λάκκος, με 618 μ υψόμετρο. Τα χώματα που κυλούσαν επί αιώνες από τις πλαγιές του Μεγάλου Λάκου ήταν υπεύθυνα για την εξαφάνιση του αρχαίου Θέρμου. Τον 19ο αιώνα διακρίνονταν λίγο τα επάνω μέρη των τειχών της πόλης. Η ορθογώνια κάτοψή τους άφηνε την εντύπωση ενός χώρου, όπου γινόταν παζάρι και οι κάτοικοι του το ονόμασαν Παλιοπάζαρο. Το 1897, ο αρχαιολόγος, Γιώργος Σωτηριάδης, με τον Πολύβιο στο χέρι, ακολούθησε την περιγραφή του για την εισβολή του Φιλίππου του Ε΄ και έφθασε στο αρχαίο Θέρμο, που μέχρι τότε θεωρείτο ότι βρισκόταν ανατολικά από το Αγρίνιο, στο ύψωμα Βλοχός, όπου εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι βρισκόταν η πόλη των Θεστιέων.
Η πεζοπορική διαδρομή ανηφορίζει πάνω στο ύψωμα, χωρίς μονοπάτι και φθάνει μέχρι την κορυφή. Η διαδρομή δεν παρουσιάζει κάτι εξαιρετικό, αλλά θα σας γοητεύσει η θέα προς το αρχ. Χώρο, τον κάμπο του Θέρμου και προς τη λίμνη που απλώνεται δυτικά πίσω από τις λοφοσειρές. Η επιστροφή σας γίνεται από διαφορετικό μονοπάτι, που σας οδηγεί πάλι στο Θέρμο. Η διαδρομή διαρκεί περίπου 3 ώρες, αλλά με την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο θα ξεπεράσετε τις 4 ώρες. Μια πολύ ωραία διαδρομή, χωρίς καμία ιδιαίτερη δυσκολία.
Φωτογραφία: Τὸ πεδίον τοῦ Θέρμου.
Στὸ βάθος τὸ Παναιτωλικὸν δρος καὶ τὸ Θέρμο.
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα Μαρτυρίες
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Μαρτυρίες
