Η Γερμανίδα Γκέρντα Τάρο
υπήρξε η πρώτη γυναίκα φωτορεπόρτερ
που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή μιας πολεμικής σύγκρουσης
και συγκεκριμένα του ισπανικού εμφυλίου πολέμου.
- Σύνθεση κειμένου
αναζήτηση υλικού: Λευτέρης Τηλιγάδας
Το κανονικό όνομα της Τάρο ήταν Γκέρτα Ποχορίλε. Ήταν εβραικής καταγωγής και γεννήθηκε στην Γερμανία. Από νωρίς συμμετείχε σε αριστερές ομάδες που διακινούσαν αντιναζιστικό υλικό πράγμα που με την άνοδο του ναζιστικού κόμματος στην εξουσία της κόστισε σε στιγματισμό, συλλήψεις και φυλακίσεις.
Αυτό το κυνηγητό την έκανε να διαφύγει στην Γαλλία το 1934. Εκεί γνώρισε τον φωτογράφο Εντρ Φρίντμαν, ο οποίος ήταν κι αυτός μετανάστης εβραίος από την Ουγγαρία και έγινε βοηθός του. Ερωτεύτηκαν και άρχισαν να φωτογραφίζουν διάφορα γεγονότα της επικαιρότητας, ενώ υιοθέτησαν για τον Φρίντμαν το ψευδώνυμο Robert Capa που θύμιζε αμερικάνικο όνομα, αλλά η πηγή της έμπνευσής του ήταν η οδός της Βουδαπέστης, Cápa, στην οποία έμενε ο Φρίντμαν (στα Ουγγρικά σημαίνει Καρχαρίας), ενώ για τον εαυτό της υιοθέτησε το ψευδώνυμο, Grεda Taro, από το όνομα τον Ιάπωνα καλλιτέχνη Τάρο Οκαμότο και της Σουηδέζας ηθοποιού Γκρέντα Γκάρμπο.
Tις πρώτες τους φωτογραφίες τις εμπορευόταν κάτω από το κοινό ψευδώνυμο Robert Capa, ενώ η Τάρο εργαζόταν παράλληλα ως επιμελήτρια στο πρακτορείο Alliance Photo για να ενισχύσει τα οικονομικά του ζευγαριού.
Το 1936 αποφάσισαν να καλύψουν φωτογραφικά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο μαζί με τον πολωνό φίλο τους φωτογράφο, David «Chim» Seymour.
Η Τάρο την περίοδο αυτή, που ήταν και η τελευταία στη ζωή της, πήρε το ψευδώνυμο La pequeña rubia («Η μικρή ξανθιά» κατά λέξη, η «Μικρή κόκκινη αλεπού», στην ισπανική αργκό). Οι τρεις φωτογράφοι κάλυψαν τον πόλεμο στην βορειοανατολική Αραγωνία και στην νότια Κόρδοβα. Πάντα μαζί και χρησιμοποιώντας την υπογραφή του Ρόμπερτ Κάπα, έγιναν διάσημοι μέσα από σημαντικές δημοσιεύσεις (στο ελβετικό Zürcher Illustrierte, στο γαλλικό Vu) με τις πρώτες τους πολεμικές φωτογραφίες να είναι εξαιρετικές καθώς η Τάρο χρησιμοποίησε μια φωτογραφική κάμερα Rollei ενώ ο Capa χρησιμοποιούσε μια κάμερα Leica. Παραλληλα και για κάποιο διάστημα το 1937 παρήγαγαν 135 παρόμοιες κινηματογραφικές ταινίες με την ετικέτα Capa & Taro.
Κάποια στιγμή το ζευγάρι ψυχράθηκε. Η κύρια αιτία ήταν μια πρόταση γάμου του Capa που δεν την δέχτηκε η Τάρο αλλά και η μεγαλύτερη πολιτική εμπλοκή της στα τεκταινόμενα καθώς και η δημόσια σύνδεση της με ένα κύκλο από αντιφασίστες διανοούμενους όπως ο Ernest Hemingway και ο George Orwell.
Η Ce Soir, μια αριστερή εφημερίδα της Γαλλίας, υπέγραψε συμβόλαιο μαζί της για να εκδώσει μόνο τα έργα της Τάρο. Έπειτα, ξεκίνησε να εμπορεύεται τις παραγωγές της με την ετικέτα «Photo Taro». Τα περιοδικά Regards, Life, Illustrated London News και Volks-Illustrierte ήταν μεταξύ εκείνων των δημοσιεύσεων που χρησιμοποίησαν το έργο της. Φωτογράφησε μόνη της τον βομβαρδισμό της Βαλένθια και αυτές οι φωτογραφίες είναι οι πιο γνωστές της.
Τον Ιούλιο του 1937, οι φωτογραφίες της Τάρο είχαν ζήτηση από τον διεθνή τύπο όταν, μόνη της, κάλυπτε την περιοχή Μπρουνέτ κοντά στην Μαδρίτη για χάρη της εφημερίδας Ce Soir. Παρόλο που η Εθνικιστική προπαγάνδα ισχυρίστηκε ότι αυτή η περιοχή ήταν υπό τον έλεγχό της, οι Δημοκρατικές δυνάμεις είχαν στην ουσία αναγκάσει την απομάκρυνση των εθνικιστών. Η κάμερα της Τάρο αποτέλεσε την μόνη απόδειξη της κατάστασης στην περιοχή.
Το 2007 στο International Center of Photography της Νέας Υόρκης έφτασαν μετά από πολλές περιπέτειες τρία κουτιά που περιείχαν ασπρόμαυρα αρνητικά 35mm τριών σημαντικών φωτογράφων. Αυτά τα αρνητικά θεωρούνταν χαμένα από το 1940 και ανήκαν στους Robert Capa, Gerda Taro και David Seymour (γνωστό με το παρατσούκλι Chim).
Κατά τη διάρκεια της κάλυψης της υποχώρησης του Δημοκρατικού στρατού στη μάχη της Μπρουνέτ, η Τάρο ανέβηκε πάνω στη σανίδα του αυτοκινήτου του στρατηγού Βάλτερ που μετέφερε τραυματίες στρατιώτες. Ένα Δημοκρατικό τανκ χτύπησε πάνω του και η Τάρο υπέστη κρίσιμα τραύματα, πεθαίνοντας την επόμενη μέρα, 26 Ιουλίου 1937.
Ο Βρετανός δημοσιογράφος Ρόμπιν Στούμερ αμφισβήτησε τις συνθήκες θανάτου της Τάρο, γράφοντας στο περιοδικό New Statesman. Ο Στούμερ επικαλούμενος τον Βίλλυ Μπραντ, αργότερα Καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας, και φίλο της Τάρο κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, λέγοντας ότι ήταν θύμα της σταλινικής εκκαθάρισης των Κομμουνιστών και των Σοσιαλιστών στην Ισπανία που δεν ευθυγραμμίστηκαν με τη Μόσχα. Ωστόσο, ο Στούμερ δεν παρείχε άλλα στοιχεία για αυτόν τον ισχυρισμό.
Σε μια συνέντευξη στην ισπανική εφημερίδα El País, ένας ανιψιός ενός Δημοκρατικού στρατιώτη στη μάχη της Μπρουνέτ εξήγησε ότι είχε πεθάνει σε ατύχημα. Σύμφωνα με την αφήγηση αυτόπτων μαρτύρων, πέρασε από πάνω της ένα τανκ που έκανε όπισθεν και πέθανε από τις πληγές της στο αγγλικό νοσοκομείο El Goloso λίγες ώρες αργότερα. Ο οδηγός του τανκ δεν κατάλαβε τι είχε κάνει.
Λόγω της πολιτικής της δέσμευσης, η Τάρο είχε γίνει μια σεβαστή αντιφασιστική προσωπικότητα. Την 1η Αυγούστου 1937, στα 27α γενέθλιά της, το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα της έκανε μια μεγάλη κηδεία στο Παρίσι, τραβώντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στους δρόμους, έθαψε στο Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ και ανέθεσε τον Αλμπέρτο Τζακομέττι να δημιουργήσει ένα μνημείο για τον τάφο της.
Στις αρχές του 2018, μια φωτογραφία που φέρεται να ήταν μια εικόνα της Τάρο στο κρεβάτι του θανάτου της στο αγγλικό πολεμικό νοσοκομείο κυκλοφόρησε από τον γιο του Ούγγρου Δρ Κίζλυ που τη φρόντισε.
Ο τάφος της Τάρο στο Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ. Σχεδιασμένος από τον Αλμπέρτο Τζακομέττι περιλαμβάνει το γεράκι Ώρο και τον επιτάφιο «Ώστε κανείς να μην ξεχάσει τον άνευ όρων αγώνα σου για έναν καλύτερο κόσμο» (στα γαλλικά και τα καταλανικά).
