Είναι μόνο 37 χρονών, είναι σκιτσογράφος
και τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής της διώκεται,
φυλακίζεται, ξυλοκοπείται,
κακοποιείται η υγεία της και πληρώνει εγγυήσεις
Γεννήθηκε στην Τεχεράνη
και τη λένε… Atena Farghadani
Θα μπορούσε να είναι αδερφή,
κόρη, φίλη ή μάνα μας. Και είναι
- της Μαρίας Κυριάκη -
Η Atena Farghadani είναι στο στόχαστρο του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν λόγω του φύλου της, της υπεράσπισης των δικαιωμάτων, της καυστικής έκφρασης μέσω της τέχνης και της αξιοπρέπειάς της. Εδώ και δέκα τουλάχιστο χρόνια βασανίζεται συστηματικά με βλάβες πλέον στην υγεία της και πριν δέκα μέρες ξανά καταδικάστηκε σε 6 χρόνια φυλάκιση.
Ιστορικό συλλήψεων
23 Αυγούστου 2014
Ενώσω προωθείται η τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας-που αξιολογήθηκε ως μίμηση του δυτικού τρόπου ζωής- με κατεύθυνση την απαγόρευση της εκούσιας στείρωσης, τον περιορισμό της πρόσβασης στα μέτρα ελέγχου των γεννήσεων την αυστηροποίηση -εις βάρος των γυναικών- του πλαισίου των διαζυγίων, το οποίο ήδη ευνοεί τους άνδρες στη χώρα της, συλλαμβάνεται γιατί σχεδίασε μια καρικατούρα πολιτικών ανδρών με κοστούμι γραφείου και κεφάλια σα μαϊμούδες και κατσίκες.
Κατά τη σύλληψή της έγινε εισβολή στην οικογενειακή της οικία και κρατώντας τη με τα μάτια δεμένα έγινε έρευνα και κατάσχεση των προσωπικών της αντικειμένων. Συνελήφθη, ξυλοκοπήθηκε βάναυσα, μπήκε στην απομόνωση και είχε στέρηση βασικών δικαιωμάτων όπως επισκέψεις της οικογένειας και του δικηγόρου της. Έκανε απεργία πείνας.
Επί έξι εβδομάδες και για εννιά ώρες την ημέρα, ανακρίνονταν για το τι συζητήθηκε στις συναντήσεις που είχε:
- με τους συγγενείς των νεκρών διαδηλωτών της αιματηρής καταστολής των αναταραχών που ακολούθησαν τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές του 2009 και για την έκθεση δικών της έργων με τίτλο «Πουλιά της Γης» (Parandegan-e Khak), που αφιέρωσε στη μνήμη τους
- με τους συγγενής των πολιτικών κρατούμενων των ίδιων γεγονότων
- με μέλη της κοινότητας Μπαχάι, της περισσότερο διωκόμενης θρησκευτικής μειονότητας στη χώρα
- καθώς και για την ανωτέρω γελοιογραφία της.
Απηύθυνε επιστολή διαμαρτυρίας στον ανώτατο ηγέτη της χώρας, στην οποία έγραψε: «Αυτό που αποκαλείτε ‘‘προσβολή στους εκπροσώπους του κοινοβουλίου’’ είναι καλλιτεχνική έκφραση».
Όταν συνελήφθη σπούδαζε στο προπτυχιακό πρόγραμμα Καλών Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Al-Zahra της Τεχεράνης. Αφέθηκε ελεύθερη με εγγύηση αλλά της απαγόρευσαν να συνεχίσει τις σπουδές της.
10 Ιανουαρίου 2015
Μετά την απελευθέρωσή της δημοσίευσε βίντεο για την κακοποίηση, τις απαγορεύσεις και τις ταπεινώσεις που υπέστη ως φυλακισμένη. Συνελήφθη και ξυλοκοπήθηκε για αυτό, παρουσία της οικογένειάς της και κρατήθηκε. Ξεκίνησε ξανά απεργία πείνας, έπαθε καρδιακή προσβολή και νοσηλεύθηκε σε κώμα. Μόλις επανήλθε την ξανάστειλαν στη φυλακή.
Δικάστηκε στις 19 Μαΐου 2015. Την προηγούμενη μέρα επιδόθηκε στην ιρανική πρεσβεία του Λονδίνου ψήφισμα της Αμνηστίας με 33 χιλιάδες υπογραφές με αίτηματην απελευθέρωσή της. Χαίρει αλληλεγγύης Ενώσεων σκιτσογράφων και δημοσιογράφων. Στις 28 Μαΐου 2015 καταδικάστηκε σε σχεδόν 13 χρόνια φυλάκιση απ’ όπου βγήκε δυόμισι χρόνια μετά, κατόπιν άσκησης έφεσης.
7 Ιουνίου 2023
Συνελήφθη για δημοσίευση σατυρικής γελοιογραφίας. Κρατήθηκε στο γραφείο του εισαγγελέα και στη φυλακή με την κατηγορία της «διατάραξης της δημόσιας τάξης». Εν συνεχεία αφέθηκε ελεύθερη με εγγύηση.
13 Απριλίου 2024
Συνελήφθη προσπαθώντας να τοιχοκολλήσει στο κέντρο της πρωτεύουσας και κοντά στο προεδρικό μέγαρο μια αφίσα με ένα σχέδιό της με το οποίο επικρίνει την κυβέρνηση.
Σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται και τη φίμωση της ελευθερίας της έκφρασης, αρνήθηκε να καταβάλει ξανά εγγύηση για την απελευθέρωσή της.
Κατηγορήθηκε για «βλασφημία», «διατάραξη δημόσιας τάξης» και «προπαγάνδα κατά του καθεστώτος». Πριν από λίγες μέρες, καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλακή.
