17 Μαΐου 2024
Είναι η 138η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 228 ημέρες για τη λήξη του.
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:12 – Δύση ήλιου: 20:30
Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 18 λεπτά
🌓 Σελήνη 9.1 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Ανδρόνικο, Ανδρονίκη, Ιουνία,
Γιουνία, Σόλωνα και Σολόχωνα
Γεγονότα
1790 – Σε νέα ναυμαχία του Λάμπρου Κατσώνη με τους Οθωμανούς ανοιχτά της Άνδρου, ο στόλος του καταστρέφεται. Σ΄ αυτήν την ναυμαχία ενεπλάκησαν τα 9 πλοία του Λάμπρου Κατσώνη με τουρκική μοίρα 15 πλοίων στην οποία προσέτρεξε προς βοήθειά της και μια αλγερινή αποτελούμενη επίσης από 15 πλοία. Παρά τον άνισο σε αριθμό εχθρικών πλοίων ο Κατσώνης δεν δείλιασε να ναυμαχήσει. Κατά τη ναυμαχία αυτή που συνεχίστηκε και την επόμενη ημέρα ο Κατσώνης έχασε 5 πλοία (2 που καταλήφθηκαν από Αλγερινούς και 3 που αυτοπυρπολήθηκαν από τους κυβερνήτες τους για να μη γίνουν λάφυρα του εχθρού) καθώς και 565 άνδρες αξιωματικούς και ναύτες νεκρούς και 53 τραυματίες. Από τους Τούρκους και Αλγερινούς βεβαιώνονταν ότι φονεύθηκαν περί τους 3.000.
Στη συνέχεια ο Κατσώνης ανασυγκροτώντας το υπόλοιπο του στόλου του κατέφυγε στο Πόρτο Κάγιο στο Ακρωτήριο Ταίναρο.
Την εποχή εκείνη ο στόλος του Λάμπρου Κατσώνη είχε χαρακτηριστεί από τις ναυτικές Μεγάλες Δυνάμεις ως πειρατικός πλην όμως είχε την κάλυψη και την υποστήριξη της Αυτοκράτειρας της Ρωσίας Αικατερίνης της Μεγάλης.
Από αυτή τη ναυμαχία βγήκε η παροιμία: “Αν σ’ αρέσει Μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο”.
1792 – Μία ομάδα μεσιτών συγκεντρώνεται σε μια καφετέρια της Νέας Υόρκης και δημιουργεί το Χρηματιστήριο της πόλης. Οι πρώτες συναλλαγές γίνονται κάτω από ένα δέντρο, στη Γουόλ Στριτ. Η Γουόλ Στριτ είναι οδός η οποία κινείται με κατεύθυνση από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά, ξεκινώντας από το Μπρόντγουεϊ και καταλήγοντας στην Σάουθ Στριτ. Βρίσκεται στο Ιστ Ρίβερ της Οικονομικής Επαρχίας του Κάτω Μανχάταν στην Νέα Υόρκη. Με την πάροδο του χρόνου, ο όρος “Γουόλ Στρητ” έχει γίνει μετωνυμία για τις χρηματοπιστωτικές αγορές των ΗΠΑ, την αμερικανική βιομηχανία οικονομικών υπηρεσιών (ακόμα και αν οι οικονομικές εταιρείες δεν εδρεύουν εδώ) ή τα οικονομικά συμφέροντα με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Χάρη στην Γουόλ Στρητ, η Νέα Υόρκη είναι σήμερα η οικονομικά ισχυρότερη πόλη και το κορυφαίο οικονομικό κέντρο του κόσμου, στεγάζοντας τα δύο μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου όσον αφορά τη συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς: το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και το NASDAQ. Στην περιοχή της Γουόλ Στρητ λειτουργούσαν και λειτουργούν και άλλα σημαντικά χρηματιστήρια, όπως το Εμπορικό Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, το Συμβούλιο Εμπορίου της Νέας Υόρκης και το πρώην Αμερικανικό Χρηματιστήριο.
1902 – Ο αρχαιολόγος Βαλέριος Στάης ανακαλύπτει τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, που θεωρείται ως ένα από τα πρώτα υπολογιστικά μηχανήματα. Ο μηχανισμός είναι το αρχαιότερο σωζόμενο μηχάνημα με γρανάζια και, μάλιστα, ιδιαίτερα πολύπλοκης πλανητικής λειτουργίας. Είναι κατασκευασμένος από μπρούντζο και βρισκόταν εγκιβωτισμένος σε ξύλινο πλαίσιο. Έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής, όσο και ψηφιακός υπολογιστής σχεδιασμένος για να υπολογίζει και απεικονίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης, καθώς και φάσεις αυτής. Επίσης, προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης αρχαίων αγώνων στην Ελλάδα (Ολύμπια, Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα, κ.α.). Πρόσφατες λειτουργικές ανακατασκευές της συσκευής τεκμηριώνουν αυτή την ανάλυση. Από τις πρόσφατες έρευνες καταρρίφθηκε η θεωρία ότι εμπεριέχει ένα διαφορικό γρανάζι, όμως ο μηχανισμός της κίνησης της Σελήνης είναι ακόμα εντυπωσιακότερος, καθώς δίνει τη δυνατότητα μεταβλητής γωνιακής ταχύτητας στον άξονα που κινεί τη Σελήνη (δεύτερος Νόμος Κέπλερ).
1918 – Η μάχη του Σκρα-ντι-Λεγκέν λήγει νικηφόρα για τον ελληνικό στρατό, ο οποίος απωθεί τις βουλγαρικές δυνάμεις και ανοίγει το δρόμο στις συμμαχικές δυνάμεις για να καταλάβουν την κοιλάδα του Αξιού. Στις 16 Μαΐου/29 Μαΐου του 1918, και από της 5ης ώρας πρωινής, άρχισε η προπαρασκευή του συμμαχικού πυροβολικού για την καταστροφή των διαφόρων αμυντικών εγκαταστάσεων, ενώ τα συντάγματα που ήταν έτοιμα για την επίθεση εξόρμησαν το πρωί της επομένης (17 Μαΐου), καλυπτόμενα από κινητό φραγμό του πυροβολικού. Η βουλγαρική αντίδραση ήταν επίσης ισχυρή, πλην όμως, η ορμή του ελληνικού στρατού ήταν τόση που υπερφαλάγγισε την βουλγαρική αντίσταση και στις 06.30 το Σκρα είχε καταληφθεί. Βέβαια οι Βούλγαροι υπερασπίσθηκαν με πείσμα τις θέσεις τους και το απόγευμα της 17ης Μαΐου επεχείρησαν λυσσώδεις αντεπιθέσεις, ιδίως κατά του 5ου Συντάγματος πεζικού της Μεραρχίας της Κρήτης, που όλες όμως τελικά αποκρούσθηκαν.
Γεννήσεις
1746 – Έντουαρντ Τζένερ. Γεννήθηκε στις 17 Μαΐου του 1749 στη μικρή πόλη Μπέρκλεϊ του Γκλόστερσερ. Γιος κληρικού, από μικρός διδάχθηκε να συντρέχει πάντοτε και να βοηθά τους άλλους. Τα πρώτα γράμματα έμαθε στο Γούτον-άντερ-Ετζ και στο Σάιρονσεστερ. Σε ηλικία 14 ετών ανέλαβε ως μαθητευόμενος του χειρουργού στο νοσοκομείο της περιοχής Ντάνιελ Λάντλοου και αργότερα στάλθηκε στο Λονδίνο (νοσοκομείο Σαιντ Τζορτζ) ως μαθητευόμενος στην ανατομία υπό το διάσημο, τότε, χειρουργό Τζον Χάντερ. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του επέστρεψε στο Μπέρκλεϊ και άρχισε να εξασκεί το ιατρικό επάγγελμα. Στην πόλη του παρέμεινε μέχρι το θάνατό του το 1823.
Η ευκαιρία του δόθηκε όταν μία νεαρή αγρότισσα τον επισκέφθηκε με συμπτώματα δαμαλίτιδας. Ο Τζέννερ προσεκτικά πήρε το υγρό των εξελκώσεων που είχαν εμφανιστεί στο χέρι της νεαρής γυναίκας και αποφάσισε να το μεταγγίσει στο σώμα ενός υγιούς ατόμου. Πίστευε ότι οι μικροοργανισμοί που προκαλούσαν τη δαμαλίτιδα θα έκαναν το σώμα του υγιούς ατόμου ικανό να αντιμετωπίσει μελλοντικό κρούσμα ευλογιάς. Στις 14 Μαΐου του 1796, ο Τζέννερ έκανε το πείραμά του στον οκτάχρονο Τζέιμς Φιπς, ο οποίος ήταν γιος του κηπουρού του. Προς μεγάλη κατάπληξη του Τζέννερ, ο κηπουρός του δέχτηκε τη διεξαγωγή του πειράματος. Ο Τζέννερ εμβολίασε τον Τζέιμς Φιπς με μικρόβιο δαμαλίτιδας. Αν η θεωρία του ήταν ορθή, ο Τζέιμς δεν θα πάθαινε ποτέ ευλογιά. Έτσι, ο Τζέννερ έκανε δύο μικρές επιφανειακές τομές στον αριστερό βραχίονα του μικρού και τις επάλειψε με το υγρό που είχε αφαιρέσει από τη νεαρή αγρότισσα. Ύστερα επέδεσε τον βραχίονα.
Ο μικρός Τζέιμς προσβλήθηκε από πολύ ήπια μορφή δαμαλίτιδας. Τον επόμενο Ιούλιο, όταν ο μικρός είχε συνέλθει τελείως, ο Τζέννερ τον εμβολίασε και πάλι, αυτή τη φορά με κανονικό ιό ευλογιάς. Ο μικρός δεν προσβλήθηκε από ευλογιά κι έτσι ο Τζέννερ είχε την επιβεβαίωση της θεωρίας του. Το πείραμά του, ωστόσο, θα μπορούσε να του έχει στοιχίσει ως και τη ζωή του: Αν αποτύγχανε και ο μικρός πέθαινε από ευλογιά, θα θεωρούνταν δολοφόνος. Ο Τζέννερ δε δίστασε να επαναλάβει το πείραμα και σε άλλα παιδιά, μεταξύ των οποίων ήταν και ο ηλικίας 11 μηνών γιος του. Μετά την επιτυχία του πειράματος, πολλοί δέχτηκαν χωρίς δυσκολία να τους εμβολιάσει κατά της ευλογιάς.
1936 – Ντένις Χόπερ. Ο Χόπερ γεννήθηκε στις 17 Μαΐου 1936 στο Ντότζ Σίτι του Κάνσας, γιος της Μάρτζορι Μέι και του Τζέιμς Μίλαρντ Χόπερ. Είχε σκωτσέζους προγόνους και δύο αδέρφια, τον Μάρβιν και τον Ντέιβιντ.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η οικογένεια μετακόμισε στο Κάνσας Σίτι του Μιζούρι, όπου ο νεαρός Χόπερ παρακολούθησε μαθήματα τέχνης στο Ινστιτούτο Τέχνης του Κάνσας Σίτι . Όταν ήταν 13 ετών, ο Χόπερ και η οικογένειά του μετακόμισαν στο Σαν Ντιέγκο, όπου η μητέρα του εργαζόταν ως ναυαγοσώστης και ο πατέρας του ήταν διευθυντής ταχυδρομείου, έχοντας προηγουμένως υπηρετήσει στο Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών , τον πρόδρομο της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών . Ψηφίστηκε ως ο πιο πιθανός να πετύχει στο Γυμνάσιο Helix , όπου δραστηριοποιήθηκε στη λέσχη δράματος, την ομιλία και τη χορωδία. Εκεί ανέπτυξε ενδιαφέρον για την υποκριτική, σπουδάζοντας στο Old Globe Theatre στο Σαν Ντιέγκο και στο Actors Studio στη Νέα Υόρκη. Ο Χόπερ συνήψε φιλία με τον ηθοποιό Βίνσεντ Πράις , του οποίου το πάθος για την τέχνη επηρέασε το ενδιαφέρον του Χόπερ για την τέχνη. Του άρεσαν ιδιαίτερα τα έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ .
1943 – Βίκυ Μοσχολιού – Γεννήθηκε στις 17 Μαΐου 1943 στο Μεταξουργείο (Αθήνα) ωστόσο έζησε τα παιδικά της χρόνια στην Αγία Βαρβάρα (Αιγάλεω). Ήταν χρόνια στερημένα, αλλά γεμάτα αγάπη και μουσική, καθώς ο πατέρας της δεν αποχωριζόταν το γραμμόφωνο και την πλούσια συλλογή του από λαϊκά δισκάκια της εποχής. Μάλιστα, για να βοηθήσει την οικογένεια της, δεκατριάχρονο κορίτσι ακόμα, πιάνει δουλειά σε εργοστάσιο ως κορδελιάστρα.
Αρχικά, δοκίμασε με επιτυχία να πάρει μέρος στην εκπομπή ταλέντων του Γιώργου Οικονομίδη, Χαρούμενα Ταλέντα. Ήταν μόλις 14 χρόνων και ο πατέρας της αρνήθηκε σθεναρά να ξεκινήσει να κάνει ζωντανές εμφανίσεις. Ωστόσο θα γίνει η αρχή το 1962 μετά από μεσολάβηση της εξαδέλφης της, Έφης Λίντα. Έτσι θα εμφανιστεί στην Τριάνα του Βασίλη Χειλά εκεί όπου ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης διέκρινε αμέσως τις ικανότητες πίσω από το υπερβολικό τρακ του νεαρού κοριτσιού. Αργότερα έχοντας μείνει χωρίς δουλειά θα θυμηθεί το Γιώργο Ζαμπέτα, τον οποίο ένα χρόνο πριν, 1961, είχε γνωρίσει σε μια διαδρομή στο λεωφορείο Αθήνα-Αιγάλεω και έτσι θα ξεκινήσει η μεγάλη της καριέρα.
Καθιερώθηκε το 1964 τραγουδώντας το «Χάθηκε το φεγγάρι» του Σταύρου Ξαρχάκου στην κινηματογραφική ταινία του Ντίνου Δημόπουλου, «Λόλα». Τον επόμενο χρόνο το τραγούδι της «Ένα αστέρι πέφτει – πέφτει» έγινε μεγάλη επιτυχία.
Η Μοσχολιού ως τύπος τραγουδίστριας ήταν contralto, δηλαδή η βαρύτερη γυναικεία φωνή, σαφέστατα στην λαϊκή εκδοχή της. Κατείχε μεγάλη έκταση φωνής, βαριά ηχητικότητα και φυσικά μια μελαγχολική βραχνή χροιά.
Θάνατοι
1510 – Σάντρο Μποτιτσέλι (Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi, 1 Μαρτίου 1445 – 17 Μαΐου 1510), γνωστός περισσότερο ως Σάντρο Μποττιτσέλλι, (Sandro Botticelli) ήταν διακεκριμένος Ιταλός ζωγράφος της αναγέννησης. Αποτέλεσε έναν από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους καλλιτέχνες της εποχής του, του οποίου η φήμη άρχισε να εξανεμίζεται κατά τις αρχές του 16ου αιώνα, όταν οι φιλοσοφικές ιδέες που διαπερνούσαν τους πίνακές του άρχισαν να εκτοπίζονται. Το ενδιαφέρον για το έργο του αναθερμάνθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, οπότε απέκτησε αυτή τη θέση και την αναγνώριση που κατέχει μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με τον Βαζάρι, ο Μποττιτσέλλι ανταποκρίθηκε στην έξαρση του θρησκευτικού συναισθήματος που σημειώθηκε στη Φλωρεντία στα τέλη του 1480 με υπαίτιο τον μοναχό Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα. Στην προτροπή του τελευταίου, προς τους πολίτες της Φλωρεντίας, να ρίξουν στην «πυρά της ματαιοδοξίας» (falò delle vanità) όλα τα πολύτιμα αντικείμενά τους, ανταποκρίθηκαν αρκετοί ζωγράφοι της εποχής, καταστρέφοντας μέρος των έργων τους, ωστόσο δεν είναι βέβαιο αν ο Μποττιτσέλλι ανήκε σε αυτούς. Η επίδραση του Σαβοναρόλα αποτυπώθηκε στο έργο του, ειδικότερα μέσα από την εμφανή μείωση των πινάκων με κοσμικά θέματα. Ο τελευταίος μη θρησκευτικός πίνακας που φιλοτέχνησε ήταν Η Συκοφαντία του Απελλή (περ. 1495), έργο που βασίστηκε σε ένα χαμένο έργο του ζωγράφου της αρχαιότητας Απελλή, γνωστό μόνο μέσα από τους Νεκρικούς Διαλόγους του Λουκιανού. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Μποτιτσέλι σε αυτή την περίοδο, ενδεικτικό της επιρροής του Σαβοναρόλα αλλά και της θρησκευτικής έξαρσης της εποχής, υπήρξε επίσης η Μυστική Γέννηση (1500), που αποτελεί μία εκδοχή του θέματος της προσκύνησης των ποιμένων και φιλοτεχνήθηκε μετά τον απαγχονισμό του Σαβοναρόλα. Είναι ο μοναδικός πίνακας που φέρει την υπογραφή του Μποττιτσέλλι καθώς και την ημερομηνία ολοκλήρωσής του, χάρη στην αρχαία ελληνική επιγραφή που φιλοτέχνησε ο ίδιος, η οποία έγραφε: «Εγώ, ο Αλέξανδρος, ζωγράφισα το έργο αυτό, στο τέλος του έτους 1500, σε καιρούς ταραγμένους για την Ιταλία, στο μισό του χρόνου, κατά την εκπλήρωση της προφητείας του 11ου κεφαλαίου [της Αποκάλυψης] του Ιωάννη, στην εποχή της δεύτερης πληγής της Αποκάλυψης, όταν ο διάβολος αφήνεται ελεύθερος για τρεισήμισι χρόνια. Μετά θα αλυσοδεθεί σύμφωνα με το 12ο κεφάλαιο και θα τον δούμε να συντρίβεται, όπως σε αυτό τον πίνακα.»
1960 – Ιωάννης Γεωργιάδης. Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 29 Μαρτίου 1874 ή 1876. Σπούδασε ιατρική και αργότερα έγινε καθηγητής ιατροδικαστικής και τοξικολογίας στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, εξέδωσε πολλά βιβλία ιατρικής και επιστημονικά συγγράμματα. Ήταν αθλητής της Γυμναστικής Εταιρείας Πατρών και της Αθηναϊκής Λέσχης. Το 1933 με δική του πρωτοβουλία άνοιξε μουσείο Εγκληματολογίας. Νωρίτερα, ίδρυσε το Ανθρωπομετρικό Τμήμα της Αστυνομίας (1909) και το Νεκροτομείο Αθηνών (1912).
Στους Α΄ Ολυμπιακούς αγώνες του 1896 στην Αθήνα κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους αγώνες σπαθασκίας φιλάθλων. Το αγώνισμα έγινε στις 8 Απριλίου στο Ζάππειο Μέγαρο, συμμετείχαν πέντε αθλητές -δύο ξένοι και τρεις Έλληνες- και αγωνίστηκαν όλοι εναντίον όλων με τον Γεωργιάδη να νικά και τους τέσσερις αντιπάλους του. Συμμετείχε και στους επόμενους Ολυμπιακούς αγώνες του 1900 στο Παρίσι, αλλά αποκλείστηκε από τους κριτές για αντικανονικά χτυπήματα. Ο Γεωργιάδης και πριν τους αγώνες βρισκόταν στην γαλλική πρωτεύουσα, όπου σπούδαζε Ιατρική. Σε διεθνείς αγώνες σπάθης που έγιναν το 1900 στο Παρίσι νίκησε τον Γάλλο ολυμπιονίκη Κοστέ, όπως και το 1901.
Στην Μεσολυμπιάδα του 1906 κατέκτησε άλλα δύο μετάλλια, ένα χρυσό κι ένα αργυρό. Ήταν πρώτος στην σπάθη ενώ ήταν δεύτερος με την εθνική ομάδα οπλομαχίας στο ομαδικό της σπάθης. Ο Ιωάννης Χρυσάφης αναφέρει ότι πριν τους αγώνες «το σπαθί του ήταν 10 χρόνια αήττητο» είχε να χάσει δηλαδή 10 χρόνια σε αγώνα.
Η τελευταία του συμμετοχή σε αθλητική διοργάνωση ήταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού το 1924, χωρίς όμως κάποια επιτυχία. Πάντως, μέχρι την δεύτερη πρωτιά του Πύρρου Δήμα στην Ατλάντα (1996), ο Γεωργιάδης ήταν ο μόνος έλληνας ολυμπιονίκης με δύο χρυσά μετάλλια. Από το 1918 έως το 1936 διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.
Απεβίωσε στην Αθήνα στις 17 Μαΐου 1960.
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα Χρονολόγιο
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Χρονολόγιο
