.
Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν»
– 25 Μαρτίου 2025 –
Είναι η 84η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 281 ημέρες για τη λήξη του.
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:20 – Δύση ήλιου: 18:41 – Διάρκεια ημέρας: 12 ώρες 21 λεπτά
🌘 Σελήνη 25 ημερών.
Χρόνια πολλά στους: Ευάγγελο, Βαγγέλη, Αγγελή, Ευαγγελία, Βαγγελιώ,
Εύα, Κέλλυ, Λιλή, Άγγελο, Αγγελική, Άντζελα, Άντζυ, Αγγέλα, Αγγέλλω,
Αγγελίνα και Εθνεγερσία.
| Γεγονότα
1838 – Γιορτάζεται για πρώτη φορά επισήμως, με διάταγμα του βασιλιά Όθωνα, η επέτειος της 25ης Μαρτίου 1821. Η επέτειος να γιορτάζουμε τον εθνικό ξεσηκωμό στις 25 Μαρτίου καθιερώθηκε στις 15 Μαρτίου 1838 από τον βασιλιά Όθωνα, προκειμένου να συνδεθεί με το εκκλησιαστικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Ήταν και επιθυμία του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της επανάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή για να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων.
Στην πραγματικότητα, η Επανάσταση δεν ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου 1821, αλλά λίγες μέρες νωρίτερα στην Πελοπόννησο, μία περιοχή με συμπαγείς ελληνικούς πληθυσμούς και μικρή στρατιωτική παρουσία των Τούρκων. Ο στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής της Πελοποννήσου (Μόρα Βαλεσί) Χουρσίτ Πασάς βρισκόταν στα Γιάννινα για να εξοντώσει τον Αλή Πασά, ο οποίος είχε αυτονομηθεί από την Υψηλή Πύλη. Πριν από την αναχώρησή του, ο Χουρσίτ είχε λάβει διαβεβαιώσεις από τους προεστούς του Μοριά ότι οι φήμες που κυκλοφορούσαν για τον επικείμενο ξεσηκωμό των ραγιάδων ήταν ανυπόστατες.
Αχαιοί και Μανιάτες ερίζουν για το ποιος έριξε την πρώτη τουφεκιά του εθνικού ξεσηκωμού. Στις 21 Μαρτίου αρχίζει η πολιορκία των Καλαβρύτων από τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τους Πετμεζαίους. Είναι η πρώτη πολεμική ενέργεια της Επανάστασης και θα λήξει νικηφόρα μετά από πέντε ημέρες.
Στις 23 Μαρτίου οι Μανιάτες υπό την αρχηγία του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τη συνεπικουρία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη καταλαμβάνουν την Καλαμάτα και με διακήρυξή τους κάνουν γνωστό στη διεθνή κοινότητα τον ξεσηκωμό των Ελλήνων. Την ίδια ημέρα, οι άνδρες του Αντρέα Λόντου θέτουν υπό τον έλεγχό τους τη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο), ενώ επαναστατικός αναβρασμός επικρατεί στην Πάτρα.
Από την Κωνσταντινούπολη με προορισμό το Άγιο Όρος αναχωρεί ο Σερραίος έμπορος και φλογερός πατριώτης Εμμανουήλ Παππάς, προκειμένου να ξεκινήσει την Επανάσταση στη Μακεδονία. Η 23η Μαρτίου είναι ο πρώτος σημαντικός σταθμός του εθνικού αγώνα και θα μπορούσε κάλλιστα να είχε πάρει τη θέση της 25ης Μαρτίου στο εορταστικό καλεντάρι της χώρας μας.
1896 – Ανήμερα της 75ης επετείου από την έναρξη της Επανάστασης του ’21, αρχίζουν στην Αθήνα οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι αθλητική διοργάνωση πολλών αγωνισμάτων που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Η καταγωγή των αγώνων είναι η Αρχαία Ελλάδα και τους αναβίωσε ο Γάλλος βαρώνος Πιέρ ντε Κουμπερτέν και ο Έλληνας Δημήτριος Βικέλας στα τέλη του 19ου αιώνα.
Οι Αγώνες της Ολυμπιάδας, γνωστοί και ως Θερινοί Ολυμπιακοί, τελούνται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1896 και μετά, με εξαίρεση τις χρονιές κατά τη διάρκεια των Παγκόσμιων πολέμων και του έτους 2020 λόγω της πανδημίας του Covid-19. Το 1924 άρχισαν οι ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί, για χειμερινά αθλήματα. Από το 1994 οι χειμερινοί αγώνες δεν γίνονται πια ίδια χρονιά με τους Θερινούς Ολυμπιακούς. Είναι γνωστό ότι κατά τον 17ο αιώνα γινόταν κάποια γιορτή η οποία έφερε το όνομα “Ολυμπιακοί αγώνες” στην Αγγλία. Παρόμοιες εκδηλώσεις ακολούθησαν στους επόμενους αιώνες στην Γαλλία και Ελλάδα οι οποίες όμως ήταν μικρής έκτασης και σίγουρα όχι διεθνείς. Το ενδιαφέρον για τους Ολυμπιακούς μεγάλωσε όταν ανακαλύφθηκαν τα ερείπια της αρχαίας Ολυμπίας από Γερμανούς αρχαιολόγους στα μέσα του 19ου αιώνα.
Ο Εδεσσαίος λόγιος Μηνάς Μηνωίδης, που τότε δίδασκε την αρχαία ελληνική γλώσσα σε πανεπιστήμιο του Παρισιού, μετέφρασε και δημοσίευσε στη γαλλική το “Γυμναστικό” του Φιλόστρατου (1858), και τη συνόδευσε με κείμενό του, περί της ανάγκης αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων.
Λίγο αργότερα, ο βαρώνος Πιέρ ντε Κουμπερτέν, ο οποίος ήταν Γενικός Γραμματέας των γαλλικών αθλητικών σωματείων, προσπαθούσε να δικαιολογήσει την ήττα των Γάλλων στον Γαλλοπρωσικό πόλεμο (1870-1871). Πίστευε ότι ο λόγος της ήττας ήταν επειδή οι Γάλλοι δεν είχαν αρκετή φυσική διαπαιδαγώγηση και ήθελε να την βελτιώσει. Ο Κουμπερτέν ήθελε επίσης να ενώσει της εθνότητες και να φέρει μαζί την νεολαία με τον αθλητισμό παρά να γίνονται πόλεμοι. Πίστευε ότι η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων θα πετύχαινε και τους δύο πιο πάνω σκοπούς του.
Σε ένα συνέδριο στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης στο Παρίσι που έγινε από τις 16 μέχρι τις 23 Ιουνίου, το 1894 παρουσίασε τις ιδέες του σε ένα διεθνές ακροατήριο. Την τελευταία μέρα του συνεδρίου αποφασίστηκε να διεξαχθούν οι πρώτοι μοντέρνοι Ολυμπιακοί αγώνες το 1896 στην Αθήνα, την πόλη και την χώρα που τους γέννησε. Έτσι γεννήθηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) για να διοργανώσει τους Αγώνες με πρώτο πρόεδρο τον Μακεδόνα Δημήτριο Βικέλα, γενικό γραμματέα τον βαρόνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και μέλη προσωπικότητες από διάφορα κράτη.
Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Αν και οι αθλητές που πήραν μέρος δεν ξεπερνούσαν τους 250, ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση που έγινε ποτέ. Οι Έλληνες αξιωματούχοι και το κοινό ήταν ενθουσιασμένοι και ζήτησαν να έχουν το μονοπώλιο των αγώνων. Η ΔΟΕ όμως αποφάσισε διαφορετικά και οι δεύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1900 στο Παρίσι (Γαλλία)
Γεννήσεις
1908 – Ντέιβιντ Λην και Ντέιβιντ Λιν | Άγγλος σκηνοθέτης, σεναριογράφος, μοντέρ και παραγωγός. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του βραβεύτηκε με δύο Όσκαρ και ήταν υποψήφιος άλλες εννέα φορές. Επίσης βραβεύτηκε με τρεις Χρυσές Σφαίρες και Χρυσή Άρκτο από το Φεστιβάλ του Βερολίνου. Το 1990 έλαβε τιμητικό βραβείο από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου για τη συνολική προσφορά του. Έχοντας γνωρίσει παγκόσμια αναγνώριση και επηρεάσει το έργο πολλών μεταγενέστερων συναδέλφων του, τον θυμόμαστε για τη δημιουργία επικών ταινιών μεγάλης κλίμακας, όπως Η γέφυρα του Ποταμού Κβάι (1957), Ο Λόρενς της Αραβίας (1962), Δόκτωρ Ζιβάγκο (1965) και Το πέρασμα στην Ινδία (1984).
Παρόλο που ο Λην θεωρείται από πολλούς ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες όλων των εποχών, η δημοφιλία του ανάμεσα στους κριτικούς είχε διακυμάνσεις από καιρό σε καιρό. Τη στιγμή που τα πρώτα του βρετανικά έργα γνώρισαν σχεδόν καθολική αποδοχή, τα επικά του αποτέλεσαν αφορμή μεγάλων αντιγνωμιών.
Κάποιοι κριτικοί, ανάμεσα στους οποίους οι Πολίν Κάελ, Μπόσλεϋ Κρόουδερ και Άντριου Σάρρις, αντιπαθούσαν τα επικά έργα του Λην σαν σύνολο, θεωρώντας πως ήταν απλά οπτικά θεάματα χωρίς περισσότερο βάθος. Μια άποψη που ορισμένοι κριτικοί διατηρούν μέχρι τις ημέρες μας. Ο σκηνοθέτης Φρανσουά Τρυφώ κάποτε αναφέρθηκε απαξιωτικά στα έργα του Λην ονομάζοντάς τα “Πακέτα Όσκαρ”, ενώ ο σκηνοθέτης Λίντσεϋ Άντερσον αναφέρει πως τα έργα του Λην διαθέτουν μια “οπτική της ιστορίας σαν κουτί από σοκολατάκια”. Άλλοι κριτικοί αποφάνθηκαν πως Η γέφυρα του Ποταμού Κβάι και Ο Λόρενς της Αραβίας ήταν αξιοσημείωτα έργα, ενώ τα επόμενα, Δόκτωρ Ζιβάγκο και Η κόρη του Ράιαν, ήταν απλά μια προσπάθεια να επαναλάβει τις προγενέστερες του επιτυχίες. Μια διάσημη ρήση του Λην αναφορικά με τις κριτικές που δεχόταν είναι: Δεν θα έπαιρνα υπόψη μου τις συμβουλές πολλών από αυτούς τους αυτοαποκαλούμενους κριτικούς, ούτε για να γυρίσω κοντινό πλάνο σε μια τσαγιέρα!
Τα έργα του Λην γενικότερα υπήρξαν ιδιαίτερα δημοφιλή με το κοινό, με τη Γέφυρα, τον Λόρενς και τον Ζιβάγκο να κατέχουν μια θέση ανάμεσα στις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών. Αν και ο Ράιαν και η Ινδία ήταν λιγότερο επιτυχημένα τον καιρό που κυκλοφόρησαν στις αίθουσες, κέρδισαν αναγνώριση από το κοινό όταν αργότερα κυκλοφόρησαν σε DVD.
Όπως τόνισε ο ίδιος ο Λην, οι ταινίες του θαυμάστηκαν και θαυμάζονται περισσότερο από τους συναδέλφους γιατί αποτελούν μια βιτρίνα της τέχνης ενός δημιουργού ταινιών. Οι Στίβεν Σπίλμπεργκ και Μάρτιν Σκορσέζε ιδιαίτερα δηλώνουν μεγάλοι θαυμαστές του έργου του Λην και τον αναγνωρίζουν σαν πρωταρχική επιρροή στο δικό τους έργο. Και οι δύο, μάλιστα, βοήθησαν στην αποκατάσταση του Λώρενς της Αραβίας κατά το έτος 1989, οπότε και επανακυκλοφόρησε, αποκαθιστώντας τη δημοφιλία του Λην. Ο Τζορτζ Λούκας έκανε αναφορές στα έργα του Λην (και ιδίως τον Λώρενς) κατά τη διάρκεια της σειράς ταινιών του με τίτλο Star Wars. Οι Τζον Μίλιους, Σέρτζιο Λεόνε, Σαμ Πέκινπα, Στάνλεϊ Κούμπρικ και Σίντνεϊ Πόλακ έχουν επίσης παραδεχτεί την επιρροή του Λην στο έργο τους. Ο Μελ Μπρουκς ήταν επίσης θαυμαστής του σκηνοθέτη και διακωμώδησε αρκετά από τα έργα του στο έργο επιστημονικής φαντασίας του με τίτλο Μπαλάκια τρίτου τύπου.
Θάνατοι
1914 – Φρεντερίκ Μιστράλ | Ήταν Γάλλος ποιητής, συγγραφέας και λεξικογράφος, ο οποίος, τον 19ο αιώνα, ηγήθηκε της προσπάθειας αναβίωσης της οξιτανικής (προβηγκιανής) γλώσσας και λογοτεχνίας.
Το 1854 μαζί με τον Ζοζέφ Ρουμανίγ, τον Τεοντόρ Ομπανέλ και άλλους δημιούργησαν το λογοτεχνικό κίνημα των φελιμπρίζ (“felibres”) που σαν σκοπό είχε να της ξαναδώσει μια κανονική ορθογραφική και γραμματική διευθέτηση της γραπτής γλώσσας, να διεκδικήσει τη διδασκαλία της στα σχολεία της Προβηγκίας και να της δόσει την ικανότητα έκφρασης. Το 1899 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Μουσείου της Αρλ, όπου συγκεντρώθηκαν όλες οι μορφές της προβηγκιανής λαϊκής παράδοσης.
Το 1904 μοιράστηκε με τον Ισπανό Χοσέ Ετσεγκαράι υ Eϊζαγκίρε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για τη συμβολή του στη λογοτεχνία και τη φιλολογία. Προς τιμήν του πήρε το ψευδώνυμο επίθετό της η Χιλιανή συγγραφέας και Νομπελίστρια Γκαμπριέλα Μιστράλ (Lucila Godoy Alcayaga). Προτομή του έχει στηθεί στην Καλλιθέα Αττικής, στην πλατεία Αγίας Ελεούσης.
Στο link που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε
ακόμα περισσότερα γεγονότα που συνέβησαν αυτή την ημερομηνία
Γέγονε την 25η Μαρτίου
