...
Λευτέρης Τηλιγάδας
| Το μπλόκο στο Ζαπάντι |
Η εκτέλεση 5 Καλυβιωτών καραγωγέων, 4 ΕΑΜιτών
και 3 εφεδροΕΛΑΣιτών Αγρινιωτών στη Μεγάλη Χώρα Αγρινίου
| Βράδυ Μεγάλης Τρίτης του 1944. Μία νυχτερινή περίπολος, που αποτελείται από Γερμανούς στρατιώτες και φουστανελοφόρους Ράλληδες του Τάγματος Ασφαλείας Αγρινίου, στήνει ενέδρα στο δρόμο κοντά στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων της Μεγάλης Χώρας (Ζαπάντι) μετά από πληροφορία που έφθασε στην Γκεστάπο Αγρινίου ότι, μερικά κάρα θα μεταφέραν τρόφιμα από τα Καλύβια στους αντάρτες του εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ. τη πόλης, που στρατοπέδευαν στη Βελάουστα (σημερινό Πυργί) της επαρχίας Τριχωνίδας, βόρεια του Αγρινίου.
Τα εφόδια, που ήταν κυρίως σιτάρι, καλαμπόκι και πρόβατα, η ομάδα των εφεδροΕΛΑΣιτών τα «απαλλοτρίωσε» το βράδυ της μεγάλης Δευτέρας (10 Απριλίου) από το παντοπωλείο του Στάθη Χρυσικού, από την αποθήκη του Πάνου Στεργίου και από την αποθήκη του σπιτιού και τη «στάνη» του τότε προέδρου του χωριού, Γρηγόρη Τάγκαλου. Για τη μεταφορά τους από τα Καλύβια ως το Πυργί επέταξε 7 κάρα. Τα 5 από τα οποία τα οδηγούσαν οι ιδιοκτήτες τους και τα υπόλοιπα 2 αντάρτες εφεδροΕΛΑΣίτες, οι οποίοι μαζί με άλλους πέντε συντρόφους τους ήταν και οι υπεύθυνοι για την ασφάλεια της μεταφοράς.
Η ομάδα των καραγωγέων από τα Καλύβια που ήταν και ιδιοκτήτες των κάρων τους ήταν οι:
- Αναγνωστόπουλος Παναγιώτης του Δημήτρη, κάτοικος Καλυβίων (έτος γέννησης 1892)
- Γαλανόπουλος Βασίληςτ ου Δημήτρη, κάτοικος Καλυβίων (έτος γέννησης 1922)
- Ζαμπατιώτης Φώτης του Γιάννη, κάτοικος Καλυβίων (έτος γέννησης 1889)
- Κοτρώτσος Γιώργος του Βασίλη, κάτοικος Καλυβίων (έτος γέννησης 1909)
- Φαναριώτης Νίκος του Δημήτρη, κάτοικος Καλυβίων (έτος γέννησης 1923)
Τα υπόλοιπα δύο κάρα τα οδηγούσαν οι ΕΑΜίτες
- Θεοδωρόπουλος Δημήτρης του Νίκου, κάτοικος Χούνης Αγίου Βλασίου (έτος γέννησης 1923), ο οποίος οδηγούσε το κάρο του Κώστα Ζαπαντιώτη
- Τσαπάρας ή Ρεμπελιάς Γρηγόρης του Χρήστου, κάτοικος Αγρινίου, ο οποίος οδηγούσε το κάρο του Τάσου Μεσογίτη,
Στην εφοδιοπομπή συμμετείχαν επίσης οι ΕΑΜίτες
- Μπαμπάνης Βασίλης του Σπύρου, κάτοικος Αγράμπελης Ξηρομέρου (16 ετών) και
- Τσακαρδάνος Κώστας του Θόδωρου, κάτοικος Μ. Χώρας
Τέλος την περιφρούρηση, την ασφάλεια και την υπεράσπιση της όλης επιχείρησης είχε μία ομάδα εφεδροΕΛΑΣιτών την οποία αποτελούσαν οι:
- Καραμπίνης Χρήστος του Φώτη, κάτοικος Αγρινίου
- Μαγνήσαλης Γιάννης του Γιώργου, κάτοικος Αγρινίου και
- Πετρούλας Νίκος του Χρήστου, κάτοικος Αγρινίου
Η φάλαγγα της εφοδιοπομπής ξεκίνησε από το χωριό παίρνοντας τον δρόμο «για του Παπαφώτη» έφτασε στο Πυργί, παρέδωσε τα εφόδια και πήρε το δρόμο της επιστροφής στα Καλύβια.
Μια ομάδα γερμανών στρατιωτών και ταγματασφαλιτών, οι οποίοι, όπως προαναφέραμε, είχαν ενημερωθεί για την μεταφορά έστησε μπλόκο στην εφοδιοπομπή ανάμεσα στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού των Αγίων Αποστόλων της Μεγάλης Χώρας (Ζαπάντι) του Αγρινίου και του Δημοτικού Σχολείου του χωριού που βλέπετε στην φωτογραφία της κορυφής. Εκεί, και αφού ανταλλάχτηκαν κάποιοι πυροβολισμοί, οι οποίοι τραυμάτισαν τον έναν από τους καραγωγείς, τους διέταξαν να κατέβουν από τα κάρα και τους εκτέλεσαν όλους «επί τόπου».
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό, ότι οι τρεις συνοδοί εφεδροΕΛΑΣιτές, όπως μας πληροφορεί ο Θανάσης Κακογιάννης, ζήτησαν από τους Γερμανούς στρατιώτες και τους Ταγματασφαλίτες να εκτελέσουν μόνο αυτούς και να αφήσουν τους υπόλοιπους να φύγουν, «γιατί», όπως δήλωσαν, δεν είχαν καμιά σχέση με την αντίσταση», αλλά αυτό το αίτημα καθόλου δεν το άκουσαν οι εκτελεστές.
Οι ληξιαρχικές πράξεις θανάτου τους, που συντάχθηκαν στις 13 Απρίλη του 1944 στην τέως Κοινότητα Μεγάλης Χώρας Αιτωλοακαρνανίας, βεβαιώνουν με τον πλέον επίσημο τρόπο την εκτέλεση τους αφού ο θάνατος τους καταγράφεται ότι προήλθε από πυροβόλα όπλα των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής.
Στις 26 Νοεμβρίου του 2024 ο Δήμαρχος Αγρινίου Γιώργος Παπαναστασίου και ο πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας Αναστασίου έκαναν τα αποκαλυπτήρια μνημείου που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Ευάγγελος Τύμπας μπροστά στο Κοινοτικό κατάστημα των Καλυβίων και το οποίο είναι αφιερωμένο στους πέντε καραγωγείς Καλυβιώτες που εκτελέστηκαν στις 11 Απριλίου του 1944 στη Μεγάλη Χώρα .
Διαβάστε περισσότερα στο link που ακολουθεί:
1944: Η Μεγάλη Εβδομάδα του Αγρινίου
Φωτογραφία Κορυφής: Ο χώρος του μπλόκου και της εκτέλεσης στη Μεγάλη Χώρα Αγρινίου
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
