Ταξιδεύουσα – Τοπίων μορφές, της Εύας Νικολακάκη

 

Μια σύζευξη αισθητικού αισθησιασμού και θεολογικού μυστικισμού ο εικαστικός κόσμος της Εύας Νικολακάκη. Χθόνιου και υπερβατικού, συνάμα, με αρχέτυπό του τον άνθρωπο ως φιλοσοφικό ζητούμενο, ως «απάντηση σε όλα» – κατά τη διανοητική θέση του Αντρε ΜπρετόνΤον άνθρωπο που ηδονικά, όσο “δειλά, μοιραία και άβουλα αντάμα” μετεωρίζεται ανάμεσα στο σημαίνον της υλικής του υπόστασης και τον ηθικό του προορισμό στη νομολογία του σύμπαντος. Στην εμπειρία του «οράν» που προβάλλει το Εγώ ως αντικείμενο καλλιτεχνικής μόρφωσης και την απόκρυφή του διάσταση, τη νοούμενη, άκτιστη και άφθαρτη, κατά τα «άρρητα» της πατερικής ορολογίας.

Μαθήτρια του Χρόνη Μπότσογλου στην ΑΣΚΤ με βαθιά θεωρητική γνώση της διαχρονίας της Τέχνης, η Εύα Νικολακάκη πραγματεύται στα εξωτερικά της στοιχεία τη μορφή με την πλαστική πιστότητα των μεγάλων δασκάλων του παρελθόντος, εξαίροντας με λεπτομέρεια την ανατομία και δίνοντας την αίσθηση της αναπάλλουσας ζωής, μέσα από τη συγκρατημένη συστροφή ή την ογκηρότητα των σωμάτων που ανοίγονται στους εσωτερικούς χώρους.
Με θεμέλιο πάντα την ατομική εικόνα, το individualismus της ελληνικής προσωπογραφικής παράδοσης, που προτάσσει την ελευθερία του πλάσματος έναντι του δογματισμού της ιερατικής τέχνης της Ανατολής, η καλλιτέχνις αναπαριστά γνώριμά της μοντέλα με ιδιαίτερα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, ταυτοποιώντας τα ως αυθύπαρκτες μονάδες.

Μορφές, λοιπόν, που μέσω του φυσικού κάλλους, της πλέον αυταπόδεικτης πλατωνικής αρετής, προσβλέπουν στην αιωνιότητα, χωρίς να προβάλλουν ματαιοδοξία, αυταρέσκεια ή εγκόσμιο ευζωϊσμό. Αντίθετα, μέσω της απογύμνωσης, το άτομο γειώνεται, έρχεται αντιμέτωπο με την πούρα του την υπόσταση, την χωμάτινη όσο και ανόθευτη, υποτάσσεται στο πάθος, με τη διττή έννοια του ήμερου και του πόνου, στην κοινή δηλαδή προέλευση και την κοινή ειμαρμένη.

Ταυτόχρονα, τονίζοντας τα μάτια ως τον κατεξοχήν φορέα της ψυχής, κατά τα βυζαντινά πρότυπα, η Εύα Νικολακάκη μοιάζει να διασπά το αισθητικό αξίωμα της κλασικής τέχνης, να σείει μέσω της έκστασης του βλέμματος το άχθος της φθαρτότητας, την ενοχή για την έκπτωση από τον Παράδεισο. Συνεκδοχικά, το πνεύμα αποκόπτεται από το σώμα, το υποκείμενο ανάγεται σε υπερπροσωπικό κοσμοείδωλο υπερυψωμένο σε έναν μεγάλο πνευματικό κόσμο, με σκοπό να συνδιαλαγεί με τη θεία του φύση σε μια προσωπική Νέκυια, να ενδυθεί την ευαγγελική αρετή της θέωσης του κόσμου κατά χάριν. Έτσι, οι μορφές πέρα από την αιωνιότητα, που συλλαμβάνεται με την αποτύπωση του ανύποπτου και στιγμιαίου, ευαγγελίζονται την αθανασία, εξαϋλώνονται και αποϋλοποιουνται. Μια σύμπραξη, λοιπόν, του χρόνου στα πρόσωπα που αφηγούνται και του ά-χρονου στα βλέμματα που- σαν σε Δέηση- μεθίστανται.

Προέκταση του προαιώνιου διπόλου της ύπαρξης, του κατ εικόνα της ενσάρκωσης και του καθ ομοίωσιν της θέωσης, ο εικαστικός χώρος. Τα περίκλειστα δωματία, όπου στέκονται με μια γαλήνια πληρότητα οι μορφές, συμβολίζουν τον εμπειρικό κόσμο, τον ορατό και εφήμερο. Πάντα, όμως, αν παρατηρήσει κανεις προσεκτικά υπάρχει ένα παράθυρο, ως σημείο οπτικής διαφυγής που μεταλαμβάνει το φως, χωρίς εντούτοις να επηρεάζει φωτιστικά τις μορφές. Σε αυτό το παράθυρο φαίνεται να εμφιλοχωρεί το αόρατο, το άγνωστο, το άχραντο. Το μόνο ερώτημα που δεν έχει με σαφήνεια απαντηθεί όσο κι αν πανανθρώπινα τίθεται.

Με ένα κλαδί φοινικιάς που είχε δει στη Δήλο να το λυγίζει ο άνεμος παρομοίασε ο ναυαγός Οδυσσέας τη λυγερόκορμη Ναυσικά. Σε μοσχομυριστό δέντρο μεταμορφώθηκε η δρυάδα Δάφνη, μετά από παράκλησή της στη μάνα Γαία, θύμα της μανίας του Φοίβου, που λαβωμένος από τα βέλη του Έρωτα την κυνηγούσε στα δάση της Ηλείας. Το ίδιο υπέστη και η Δρυόπη τιμωρημένη από τη Λωτίδα για την ιερόσυλη πράξη της, η Βακχίδα και ο Φιλήμων στη Φρυγία. Και ίσως, εκεί στις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου, στους εκπορευόμενους από το “συλλογικό ασυνείδητο”, κατά τον Jung, παγανιστικούς μύθους να βρίσκεται η σύνδεση των βλαστικών μορφών που εκφύονται από το έδαφος με το ανθρώπινο σώμα που τροφοδοτείται -σαν έμβια μονάδα-με δύναμη και ενέργεια από τη γήινη επιφάνεια. Κορμός, άλλωστε, στη βοτανική είναι ο ξύλινος άξονας του δέντρου, ως κορμός (Torso) ορίζεται και η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, που σχετίζεται με τη σταθερότητα, την παραγωγή και τη μεταφορά δύναμης, την αρμονική αλληλεπίδραση όλων των συστημάτων του σώματος. Στο πλαίσιο αυτών των παραλληλισμών, η Εύα Νικολακάκη συνταιριάζει τους φυτικούς κορμούς με τα ανθρώπινα σώματα, θέλοντας να καταδείξει την κοινή τους καταγωγή στο φάσμα της κοσμογονικής δημιουργίας, αλλά και τον κοινό τους προορισμό με τη νομοτελειακή τους επιστροφή ως οργανικών υλών στη φύση, κατά το “χους ει και εις χουν απελεύσει” των Γραφών. Βιόμορφοι φυτικοί σχηματισμοί αναπτύσσονται σε ένα μυστικιστικό άχρονο σύμπαν με τα κλαδιά τους να περιστρέφονται σαν πτυχώσεις από υφάσματα του Μπαρόκ, να ξεδιπλώνονται σαν τις μορφές του Απόλλωνα και της Δάφνης από το σύμπλεγμα του Bernini στη Villa Borghese σε μια συμβολιστική πραγμάτευση, όπου η φυσική πραγματικότητα συγχέεται με τον μαγικό ρεαλισμό. Τα απόκοσμα αυτά τοπία συνομιλούν με ανθρώπινα σώματά, δοσμένα ηδονικά μέσα στη γυμνότητά τους, αντιμέτωπα, όμως, όπως πάντα με την οδύνη της ύπαρξης, που επέφερε η έκπτωση από τον Παράδεισο, η διάψευση του οράματος της εδεμικής Αρκαδίας.

 

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:

Σπουδές

Απόφοιτος της ΑΣΚΤ Αθηνών στο τμήμα Ζωγραφικής.
Επιβλέπων καθηγητής κ. Χρόνης Μπότσογλου.
Ειδίκευση στην γλυπτική με καθηγητή τον κ. Νίκο Τρανό.
Έτος αποφοίτησης 2006.

Ατομικές Εκθέσεις

2005 : Δήμος Ρεθύμνου
2022 : “Κορμοί και σώματα” Art Place Gallery – Αθήνα
2022 : Νοέμβριος Ατομική ARTE VISION Gallery “ Oraton kai aoraton”

Κυριότερες ομαδικές εκθέσεις

2008 : “Εικόνα Χώρος Δράση 2” Επιμελητήριο εικαστικών Τεχνών, Τεχνόπολις – Γκάζι
2008 : Δήμος Ρεθύμνου ( Φορτέτζα)
2009 : “ Η ανθρώπινη μορφή στην τέχνη” Επιμελητήριο εικαστικών Τεχνών , Τεχνόπολις – Γκάζι
2010-2012 : Συμμετοχή στις εκθέσεις: “ Σιωπές “ 2010, “¨Όριο” 2011 και “ Η Ελλάδα μου “ 2012, Δίκτυο ελαστικών Καλλιτεχνών Ηρακλείου, Βασιλική Αγίου Μάρκου _ Ηράκλειο
2015 : “ Colors of Greece” in the Hamptons – Νέα Υόρκη
2017 : “ Το Αειθαλές” Ισόγειο _ Κηφισιά
2020 : “ Η Τέχνη του Πορτρέτου “ Art Vision Gallery _ Αθήνα
2021 : “Vintage” Art Gallery Αθήνα
2022 : “Εικαστικό πανόραμα” Govedarou Art Gallery – Aθήνα
2022 : “Mit dem Blau des Himmels und des Meeres” – Atelier am de Dona – Αυστρία

Έχει φιλοτεχνήσει εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων και έχει επιμεληθεί την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων και ποιητικών συλλογών.