Καύσωνας και κλιματική αλλαγή: Οι προβλέψεις για τον καυτό Αύγουστο
Επιπτώσεις στον τουρισμό και τις αγροτικές καλλιέργειες
Πόλεις-κολαστήρια και εργαζόμενοι… στο καζάνι
Ρεκόρ θερμοκρασίας για το μήνα Ιούλιο
σε Αμφιλοχία, Πάτρα και Ζαχάρω Ηλείας
Στη Γαβαλού Αιτωλ/νίας η μέγιστη θερμοκρασία στον καύσωνα του 2024
ήταν υψηλότερη από τους 40 °C για 14 συνεχόμενες ημέρες
Στον Talk Radio 98.9 και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο μίλησε ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος σχετικά με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που έχουν γίνει καθεστώς, τον καυτό Αύγουστο, τα νέα δεδομένα στη μάχη με την κλιματική αλλαγή και όσα οφείλουμε να αλλάξουμε ως ανθρωπότητα, αν δεν θέλουμε να βιώσουμε την απόλυτη δυστοπία στο μέλλον.
«Το τυπικό καλοκαίρι αποτελεί εξαίρεση»
Όσον αφορά τις θερμοκρασίες, τόνισε πως βιώνουμε τις υψηλότερες θερμοκρασίες όλων των εποχών στη χώρα μας. Ο Ιούνιος ήταν ο πιο θερμός μήνας που έχει καταγραφεί, ο Ιούλιος αναμένεται να αποτυπωθεί ως εξίσου καυτός, λόγω του μακράς διάρκειας καύσωνα που κράτησε 16 ημέρες.
«Από την Παρασκευή οι θερμοκρασίες θα ανέβουν», ανέφερε ο κ. Λαγουβάρδος, κάνοντας λόγο για έναν Αύγουστο με το θερμόμετρο σε υψηλά επίπεδα. «Θερμοκρασίες που επιμένουν πάνω από τα κανονικά επίπεδα, για αρκετές ημέρες», προσθέτοντας πως «το τυπικό καλοκαίρι αποτελεί πλέον εξαίρεση».
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ
Οι υψηλές θερμοκρασίες δεν αποτελούν κάτι το συγκυριακό, καθώς βλέπουμε υπερβολικά μεγάλη συγκέντρωση καυσώνων την τελευταία δεκαετία, τόνισε χαρακτηριστικά. Ανέφερε τους δύο μεγάλους καύσωνες του 2021, τον μεγάλο καύσωνα του 2023, καταλήγοντας πως τα καλοκαίρια στη Μεσόγειο θα γίνονται ολοένα και πιο ζεστά, με τους καύσωνες να κάνουν ολοένα και πιο συχνή την παρουσία τους.
«Τα φαινόμενα αυτά σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και πρέπει να δούμε πώς θα προσαρμοστούμε σαν άνθρωποι στις πόλεις, όταν οι θερμοκρασίες παραμένουν όλο το 24ωρο πολύ υψηλές», ανέφερε. Στην αναφορά του Νίκου Παναγιωτόπουλου για τις θερμικές νησίδες, έκανε λόγο για γεγονός, παραθέτοντας επίσης στοιχεία για περιοχές της χώρας που επί 26 μέρες είχαν θερμοκρασίες πάνω από 28 βαθμούς.
Η Ελλάδα «σε άλλο κλιματικό μοντέλο»
«Η χώρα μας έχει περάσει σε άλλο κλιματικό μοντέλο», πρόσθεσε, κάνοντας λόγο για καταμετρημένη άνοδο της θερμοκρασίας από 1,5 έως 2 βαθμούς Κελσίου ανά περιοχή, «μία αύξηση πολύ σημαντική και με μια τάση η οποία φαίνεται πως συνεχίζεται για τις επόμενες δεκαετίες».
Γινόμαστε μια πιο θερμή ζώνη ως Ελλάδα, Μεσόγειος και Ευρώπη και οφείλουμε να σκεφτούμε για το τι θα κάνουμε στις πόλεις στο εγγύς μέλλον. Ο κ. Λαγουβάρδος κάνει λόγο για σχέδιο που απαιτείται σχετικά με την αγροτική παραγωγή, τον τουρισμό, τη ρίψη νερού κ.ο.κ.
Πόλεις-κολαστήρια και εργαζόμενοι… στο καζάνι
Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες δημιουργούν προβλήματα στην υγεία μας: «Είναι ύπουλος κίνδυνος ο καύσωνας, τον οποίο δεν πρέπει να υποτιμούμε. Επηρεάζει και επιβαρύνει την υγεία μας πάρα πολύ, με χιλιάδες θανάτους παγκοσμίως». Ειδικά τις θερμές ώρες της ημέρας, οφείλουμε να προσέχουμε, κυρίως οι ηλικιωμένοι και οι ευπαθείς.
Το ίδιο ισχύει και για τους εργαζόμενους σε ανοιχτούς χώρους, με τον διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών να κάνει λόγο για ένα πρόβλημα που μέχρι τώρα κρύβουμε κάτω από το χαλί: «Θα γίνεται όλο και πιο συχνή η ανάγκη να προστατευθεί η συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων».
Η απουσία βροχών και ο διαρκής καύσωνας προκαλεί προβλήματα και στην αγροτική παραγωγή, ενώ προβλέπει ότι και ο τουρισμός θα επηρεαστεί από αυτή την «κλιματική δυστοπία». Ο κ. Λαγουβάρδος ελπίζει ότι το φθινόπωρο και ο χειμώνας θα είναι «πιο προβλέψιμοι» με βροχές και καταιγίδες, διότι αρκετές περιοχές της χώρας μας έχουν πολύ καιρό «να δουν» βροχοπτώσεις, με απρόβλεπτες για το μέλλον συνέπειες.
Πιο ήπιοι χειμώνες;
Οι πιο ήπιοι χειμώνες φέρνουν υψηλότερες θερμοκρασίες και λιγότερες χιονοπτώσεις, γεγονός που σημαίνει λιγότερο νερό σε μια γη που γίνεται ολοένα και πιο θερμή. Τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής τα βλέπουμε νωρίτερα απ’ ότι περιμέναμε: «Γι’ αυτό και πρέπει να κινητοποιηθούμε πριν να είναι αργά», καταλήγει ο κ. Λαγουβάρδος.
2023 – 2024: Συγκρίνοντας τους δύο πρόσφατους καύσωνες
Η χώρα μας τον Ιούλιο του 2023 αλλά και του 2024 επηρεάστηκε από δύο μεγάλους σε διάρκεια καύσωνες. Ο καύσωνας του Ιουλίου του 2023 είχε διάρκεια 15 ημερών και ήταν ο μεγαλύτερος σε διάρκεια καύσωνας που είχε επηρεάσει ποτέ τη χώρα μας έως τότε.
Ο καύσωνας του 2024 ξεπέρασε αυτόν του 2023, με συνολική διάρκεια 16 ημερών (παρατίθεται επίσης πίνακας του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών με του μεγαλύτερους σε διάρκεια καύσωνες από το 1980 και μετά).
Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε τα κοινά σημεία και τις διαφορές των δύο καυσώνων μέσω των διαγραμμάτων που ακολουθούν.
Και οι δύο καύσωνες χαρακτηρίστηκαν από μεγάλο αριθμό σταθμών του δικτύου meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, στους οποίους καθημερινά η θερμοκρασία ξεπέρασε τα όρια των 37 °C και 40 °C. Αυτό υποδηλώνει την μεγάλη γεωγραφική έκταση των περιοχών που επηρεάστηκαν από τις υψηλές θερμοκρασίες.
Στον καύσωνα του 2024 ο αριθμός σταθμών με μέγιστη θερμοκρασία από 37 °C και πάνω δεν έπεσε ποτέ κάτω των 100 για 16 συνεχόμενες ημέρες. Σε αντίθεση με τον καύσωνα του 2023 όπου ο αριθμός των σταθμών με μέγιστη θερμοκρασία από 37 °C και πάνω, έπεσε κάτω από τους 100 για 3 φορές μέσα στο διάστημα των 15 ημερών.
Στον καύσωνα του 2023 ήταν διακριτές τρεις φάσεις, με αρκετές διαφορές ως προς την ένταση και την έκταση των υψηλών θερμοκρασιών. Στον καύσωνα του 2024 η κατανομή ήταν πιο ομοιόμορφη μέσα στο διάστημα 16 ημερών που διήρκησε ο καύσωνας.
Ο καύσωνας του 2024 δεν παρουσίασε τις ακραίες τιμές όπως κατά τη διάρκεια του καύσωνα το 2023. Υπενθυμίζουμε ότι το 2023 η θερμοκρασία έφτασε και ξεπέρασε τους 45 °C σε αρκετές περιοχές (π.χ. Γύθειο, Κρανίδι, Άμφισσα, Αυλίδα, Παλαιόχωρα Χανίων) ενώ τον Ιούλιο του 2024 η υψηλότερη θερμοκρασία ήταν οι 43.1 °C στη Σκάλα Μεσσηνίας.
Παρόλο που τον φετινό Ιούλιο δεν παρουσιάστηκαν πάρα πολύ υψηλές τιμές θερμοκρασίας όπως το 2023, σε πολλές περιοχές της χώρας μας όπως στη Μακεδονία, στη Θράκη καθώς και σε κάποιες περιοχές της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν μέσα στον καύσωνα του 2024 ήταν οι υψηλότερες που έχουν σημειωθεί για το μήνα Ιούλιο τουλάχιστον από το 2010 και μετά, οπότε και λειτουργεί μεγάλος αριθμός μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Μερικοί σταθμοί του δικτύου meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που σημείωσαν ρεκόρ θερμοκρασίας για το μήνα Ιούλιο είναι οι παρακάτω:
- Αλεξανδρούπολη
- Διδυμότειχο
- Θάσος
- Δράμα
- Νέα Πέραμος – Καβάλα
- Σέρρες
- Ξάνθη
- Θεσσαλονίκη
- Νάουσα
- Δίον Πιερίας
- Κέρκυρα
- Αμφιλοχία
- Πειραιάς
- Πάτρα
- Ζαχάρω Ηλείας
Σημειώνεται επίσης ότι σε περιοχές όπως η Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας και η Σκάλα Μεσσηνίας, η μέγιστη θερμοκρασία στον καύσωνα του 2024 ήταν υψηλότερη από τους 40 °C για 14 και 13 συνεχόμενες ημέρες αντίστοιχα.
Εν κατακλείδι, είναι όντως εντυπωσιακό ότι οι μεγαλύτεροι σε διάρκεια καύσωνες της σύγχρονης μετεωρολογικής ιστορίας στη χώρα μας, σημειώθηκαν σε δύο διαδοχικές χρονιές πέρυσι και φέτος.