Τα διατηρητέα του Αγρινίου
Πόσα είναι. Τίνος ιδιοκτησία είναι.
Σε ποια κατάσταση βρίσκονται
- Έρευνα – Κείμενο: Λευτέρης Τηλιγάδας
Και οι δύο ανακοινώσεις (Δείτε ΕΔΩ και ΕΔΩ), που βγήκαν από την δημοτική αρχή μετά την έκδοση της απόφασης για το γκρέμισμα των αποθηκών Ηλιού, ήταν ανακοινώσεις, οι οποίες (για να το πω κομψά) δεν εκτίμησαν καθόλου ορθά ούτε τη συγκυρία ούτε την αναγκαότητα ούτε την άποψη των δημοτών του Αγρινίου για την κατάληξη των αποθηκών Ηλιού.
Ούτε «δικαίωση» ούτε «ικανοποίηση» ούτε «ανακούφιση», ούτε υστερόγραφη «μελαγχολία», θεωρώ ότι μπορεί να νοιώθει κάποια δημοτική αρχή, όταν η λειτουργία της μπουλντόζας γίνεται η μοναδική και αναγκαία επιλογή για κτίρια που θα μπορούσαν να αποτελούν σύγχρονους και λειτουργικούς χώρους της δημόσιας και κοινωνικής ζωής, με ολοφάνερες αισθητικές και μορφολογικές αναφορές στην τοπική κοινωνική και πολιτιστική ιστορία μιας πόλης.
Από την άλλη η τοπική κοινωνία δεν μπορεί και δεν της επιτρέπεται να αγνοεί ότι, εάν ο Δήμος Αγρινίου διαχρονικά δεν είχε επιμεληθεί και φροντίσει για την διατήρηση και τον χαρακτηρισμό ορισμένων κτιρίων, ως διατηρητέα, αυτά ήδη θα είχαν καταρρεύσει και σήμερα θα ήμασταν αρκετά φτωχότεροι απ’ ότι είμαστε.
Κατά καιρούς βέβαια κάποιες δημοτικές αρχές ολιγώρησαν και δεν έκαναν, όσα έπρεπε να κάνουν, για να μην χαθούν σημαντικά κτίσματα της νεώτερης κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας της πόλης του Αγρινίου. Ούτε και η τοπική κοινωνία όμως, είναι άμοιρη ευθυνών. Κάπως έτσι δεν χάθηκαν από το κοινωνικό και πολιτισμικό αποτύπωμα της πόλης οι Καπναποθήκες Παναγόπουλου, το κτίριο του Ορφέα, τα τζαμιά της περιοχής. Ή μήπως γι’ αυτά δεν φέρουμε ευθύνη όλοι μας;
Πριν όμως πούμε οτιδήποτε άλλο, ας δούμε ποια είναι σήμερα τα διατηρητέα της πόλης, το καθεστώς που τα διέπει και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται αυτά.
1.Τα διατηρητέα κτίρια της πόλης
Τα πρώτα εννιά
Τα διατηρητέα κτίρια της πόλης του Αγρινίου είναι σήμερα είκοσι οκτώ (28). Τα πρώτα εννιά από αυτά είναι τα παρακάτω:
1.1 – Το ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΩΧΩΡΙΤΗ: Βρίσκεται στην σημερινή οδό Κακαβιά 9. Είναι αξιόλογο δείγμα της αστικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα και τα εσωτερικά διακοσμητικά του στοιχεία αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της λαϊκής τέχνης της περιόδου αυτής. Αποτελεί σπάνιο μνημείο της τοπικής ιστορίας του Αγρινίου, δεδομένου ότι τα κτίρια της εποχής της τουρκοκρατίας κατεστράφησαν. Από το συγκρότημα του αρχοντικού σήμερα σώζονται μόνο τμήμα του ψηλού, οχυρωμένου με τυφεκιοθυρίδες, περιβόλου, ύψους περίπου 2μ., το οποίο διατηρείται στη βόρεια και δυτική πλευρά και η κεντρική οικία κτισμένη με οχυρωματική διάθεση. Το ακίνητο ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Δυστυχώς το κτίριο παραμένει ασυντήρητο εκτός ελαχίστων παρεμβάσεων (προσωρινές υποστυλώσεις) και κινδυνεύει με κατάρρευση.
Χαρακτηρίστηκε ιστορικό μνημείο και έργο τέχνης με την με Αριθμό Γ/69016/2984/20-02-1979 Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών (ΦΕΚ 194Β’/24-02-1979). Στη συνέχεια η προστασία επεκτάθηκε και στον περιβάλλοντα χώρο με την με Αριθμό Γ/82/8410/10-02-1983 Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών (ΦΕΚ 322Β’/09-06-1983).
Από το 2017 ο Δήμος Αγρινίου σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτ/νιας & Λευκάδας έχουν εντάξει από τον Ιανουάριο του 2017 την Αποκατάσταση του Αρχοντικού Σωχωρίτη, καθώς και τη δημιουργία μικρού αστικού πάρκου γύρω από αυτό, στον Στρατηγικό Σχεδιασμό της ΒΑΑ του Αγρινίου. Αυτό από μόνο του βέβαια δεν σημαίνει τίποτα, αφού τα χρηματοδοτικά εργαλεία στα οποία ο συγκεκριμένος στρατηγικός σχεδιασμός παρέπεμπε έχουν κλείσει προ πολλού.
1.2 – ΤΟ ΚΕΛΥΦΟΣ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΤΟΥ ΤΕΕ: Βρίσκεται στη γωνία των οδών Π. Σούλου, Παναγοπούλου και Μανδηλαρά. Πρόκειται για τριώροφο κτίριο, με φέρουσες τοιχοποιίες από λιθοδομή επιχρισμένες με επικάλυψη στέγης. Το κτίριο αποτελείται από υπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο, α’ και β’ πάνω από το ισόγειο ορόφους. Το ακίνητο ανήκε στους Σπύρο Κ. Καμποσιώρα και Θεόδωρο Κ. Καμποσιώρα και αγοράστηκε από την ΟΤΕ Α.Ε. το 1987. Το έργο αποδίδεται στον αρχιτέκτονα Βασίλειο Τσουλούφη και η κατασκευή του έγινε το 1923-1924. Η κάτοψη του κτιρίου είναι τραπεζοειδούς σχήματος και η μία από τις πλευρές του εφάπτεται σε όμορο κτήριο. Το υπερυψωμένο ισόγειο και ο 1ος όροφος ήταν χώρος διαλογής και επεξεργασίας («σαλόνια»), ενώ το ημιυπόγειο, αποθήκευσης καπνού. Στον τελευταίο όροφο βρίσκονταν τα γραφεία και η κατοικία του ιδιοκτήτη. Το κτίριο έχει μια κεντρική είσοδο επί της οδού Σούλου, η οποία τονίζεται με νεοκλασικιστικό θύρωμα από τραβηχτά επιχρίσματα και μία δευτερεύουσα επί της οδού Αδελφών Παναγοπούλου. Τα ορθογώνια ανοίγματα (παράθυρα) στις όψεις του διατάσσονται συμμετρικά ως προς τους δύο άξονες και έχουν ξύλινα κουφώματα. Χαρακτηρίζεται από την εισαγωγή ορθολογισμού στη σύνθεσή του, με υιοθέτηση διακοσμητικών στοιχείων ενός συγκρατημένου, αφαιρετικού νεοκλασικισμού (Ανδρικόπουλος, 2010).
To 2003 το Περιφερειακό Τμήμα ΤΕΕ του νομού Αιτωλοακαρνανίας προχώρησε στην αγορά τμήματος του κτηρίου προκειμένου να στεγάσει τις υπηρεσίες του τμήματος. Οι μελετητές αντιμετώπισαν την πρόκληση της διαμόρφωσης των χώρων έχοντας ως δεδομένα την διατήρηση των πολλών περιμετρικών ανοιγμάτων του διατηρητέου κτηρίου, τις αυστηρά καθορισμένες απαιτήσεις σε χώρους για την εξυπηρέτηση των χρήσεων και την απουσία αρχιτεκτονικών στοιχείων στο εσωτερικό που να μαρτυρούν την αρχική χρήση του κτηρίου ως καπναποθήκη.
Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο σύμφωνα με την από 24/3/1987 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 397 Δ’/14-5-1987) .Με την Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1840/20998/20-11-90 (ΦΕΚ 785Β’/13-12-90) το κτίριο χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
1.3. – ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ: Βρίσκεται στην σημερινή οδό Λ. Μαβίλη (πρώην οδός Παπαφώτη) στο Ο.Τ. 290. Πρόκειται για λιθόκτιστο κτίριο που αποτελείται από διώροφο κεντρικό τμήμα και δύο μονώροφα πλαϊνά. Στεγάζεται με δίρριχτες στέγες με επικάλυψη από γαλλικά κεραμίδια. Είναι χτισμένο το 1898 και χαρακτηρίζεται από απόλυτη συμμετρία, μεγάλο αριθμό ανοιγμάτων και γωνιόλιθους που ορίζουν τις ακμές της εμφανούς λιθοδομής. Τα ανοίγματα είναι διακοσμημένα με πέτρινα πλαίσια και τα κουφώματα είναι μείγμα γαλλικών και ταμπλαδωτών. Χαρακτηριστικές είναι οι δύο καμινάδες στη στέγη του διώροφου τμήματος. Το κτίριο σήμερα στεγάζει υπηρεσίες του Δήμου Αγρινίου.
Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο: α) με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3375/49692/20-11-90 Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 785Β’/13-12-1990) και β) με την με Αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 536Δ’/02-06-1992).
1.4 – ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΩΝ ΑΠΟΘΗΚΩΝ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ: Βρίσκεται στην σημερινή Οδό Λ. Μαβίλη, στο Ο.Τ. 216. Το κτίριο είναι άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική ζωή της πόλης, σημαντικό για την μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής καθώς αποτελεί μια ενδιαφέρουσα περίπτωση επίδρασης ξένων ρευμάτων της αρχιτεκτονικής στον ελλαδικό χώρο. Το κτίριο είναι τετραώροφο με υπόγειο με στέγη από πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος. Το σχήμα της κάτοψης είναι ορθογώνιο, με διαστάσεις 63,80μ.x24,10μ. με δύο εισόδους στο μέσο των μεγάλων πλευρών. Οι δύο είσοδοι πλαισιώνονται από μνημειακού χαρακτήρα θυρώματα από λαξευτές πέτρες μεγάλων διαστάσεων που φέρουν εξώγλυφα μοτίβα Art Deco. Η πλάκα του δώματος προεξέχει περιμετρικά υπό μορφή γείσου, ενώ η πλάκα οροφής του τρίτου ορόφου υπό μορφή διακοσμητικής ταινίας με κυμάτια. Ο φέροντας οργανισμός του είναι μικτή κατασκευή από υποστυλώματα, δοκούς και πλάκες από εμφανές οπλισμένο σκυρόδεμα και τοιχοποιίες από ανεπίχριστη λιθοδομή. Δεν υπάρχουν διαχωριστικοί τοίχοι και τα δάπεδα δεν έχουν επίστρωση. Ο κάθε όροφος (τυπικός) χαρακτηρίζεται από συμμετρική διάταξη. Δύο εγκάρσιοι τοίχοι από λιθοδομή ορίζουν ένα χώρο πλάτους 7,00μ. που φωτίζεται από το δώμα μέσω διάφανης μεταλλικής στέγης. Στο χώρο αυτόν βρίσκονται τα κλιμακοστάσια και ένα βαρούλκο για το ανεβοκατέβασμα των δεμάτων καπνού. Τοίχος από λιθοδομή διαιρεί τους υπόλοιπους χώρους συμμετρικά σε τέσσερις αίθουσες σε κάθε όροφο που επικοινωνούν μεταξύ τους με εσωτερικές θύρες ανά δύο. Το κτίριο έχει επιρροές από τα κινήματα της βιεννέζικης σχολής του O. Wagner, τα όψιμα έργα του οποίου χαρακτηρίζονται από τις οριζόντιες γραμμές, τις επίπεδες στέγες και τις πλάκες, βασικά στοιχεία της μοντέρνας μορφολογίας του Μεσοπολέμου (Ανδρικόπουλος, 2010). Το κτίριο ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και είναι εγκαταλελειμμένο. Πρόσφατα έχουν προκηρυχθεί οι μελέτες για την ανακατασκευή του και την μετατροπή του σε Διαχρονικό Μουσείο Πόλης του Αγρινίου. Το έργο αναμένεται να γίνει «γέφυρα» για την επόμενη προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ, καθώς είναι προφανές ότι δεν είναι δυνατόν έως το τέλος του 2023 να έχει ολοκληρωθεί.
Χαρακτηρίστηκε α) ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας τα όρια του οικοπέδου με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3392/49682/20-11-1990 Απόφαση της Αναπληρώτριας Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 785Δ’/13-12-1990), η οποία διορθώθηκε ως προς τα στοιχεία των ιδιοκτητών με το (ΦΕΚ 468Β’/28-06-1991) και β) διατηρητέο κτήριο με την με Αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 536Δ’/02-06-1992).
1.5 -ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΞΥΝΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ Ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΧΩΡΟΣ: Βρίσκεται στη οδό Χ. Τρικούπη στην Πλατεία Παναγοπούλου (Σιντριβάνι), στο Ο.Τ. 118. Πρόκειται για το πρώην αρχοντικό Ξυνοπούλου, νεοκλασικό κτήριο που ανεγέρθηκε το 1902 και λειτούργησε και ως σταθμός αυτοκινήτων του ΚΤΕΛ τη δεκαετία του 1960. Πρόκειται», σύμφωνα με την απόφαση «για αξιολογότατο αρχιτεκτονικά και μορφολογικά κτίριο με γνωρίσματα νεοκλασικής τυπολογίας», αναφέρει η απόφαση που υπογράφει η τότε υπουργός Πολιτισμού Άννα Ψαρούδα – Μπενάκη. Σήμερα στεγάζει υπηρεσίες της ΔΕΗ.
Χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3391/49683/20-11-1990 Απόφαση της Αναπληρώτριας Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 785Β’/13-12-1990).
1.6 – ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ Δ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΧΩΡΟ ΤΟΥ: Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Πάνου Σούλου (πρώην Παπακώστα) και Μακρή. Πρόκειται για νεοκλασικό κτήριο με διάταξη κάτοψης σε σχήμα Π, κεραμοσκεπές. Χτίστηκε στο τέλος του προηγούμενου αιώνα και λειτούργησε αρχικά ως Παρθεναγωγείο. Έχει μορφολογία ειδικού κτιρίου, δηλαδή στοά με πεσσούς, η οποία έχει δύο συμμετρικούς κτιριακούς όγκους με αετώματα απλής μορφής και παραστάδες με επίκρανα. Υπάρχουν δίλοβα ανοίγματα μεγάλου ύψους και περιμετρικό προεξέχον γείσο. Το κτίριο έχει ανακαινισθεί και στεγάζει το Δ’ Δημοτικό Σχολείο.
Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο με α) την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3375/49692/20-11-90 Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 785Β’/13-12-1990) και β) με την με Αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 536Δ’/02-06-1992).
1.7 – ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: Βρίσκεται στην οδό Χ. Τρικούπη στο Ο.Τ. 115. Πρόκειται για κτίριο με χαρακτηριστική συνθετική αρμονία του ογκοπλαστικού περιγράμματος και μορφολόγιση των όψεων με γνωρίσματα νεοκλασικής τυπολογίας που ανεγέρθηκε το 1904. Αποτελείται από ισόγειο και α’ όροφο. Ο φέροντας οργανισμός του κτηρίου είναι λιθοδομή μεγάλου πάχους. Στο ύψος του δαπέδου του ορόφου περιμετρικό γείσωμα διαρθρώνει τον κορμό του κτηρίου και διαμορφώνει τα μαρμάρινα δάπεδα των τριών εξωστών της πρόσοψης που στηρίζονται σε μαρμάρινα φουρούσια. Στη στέγη εμφανίζεται ευρύτερο γείσο που στηρίζεται σε γεισίποδες και πάνω από αυτό υπάρχει στηθαίο. Τα επιχρίσματα των όψεων παρουσιάζουν οριζόντιους αρμούς. Τα ανοίγματα της πρόσοψης έχουν πεσσούς στους λαμπάδες, γεισώματα στα υπέρθυρα και γεισωματικά αετώματα στα κεντρικά ανοίγματα. Τα κιγκλιδώματα των εξωστών έχουν γεωμετρική μορφή από σιδηρές διατομές και στηρίζονται σε κτιστές κολώνες. Στο εσωτερικό του κτηρίου η διακόσμηση περιορίζεται στις γύψινες κορνίζες των ταβανιών. Επισκευάστηκε και διασκευάστηκε το κτίριο με αποκατάσταση των όψεων, ενίσχυση του φέροντα οργανισμού με στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος και έγινε αλλαγή διαρρύθμισης. Είναι ενοποιημένο λειτουργικά με το νέο κτίριο της ΕΤΕ επί της οδού Π. Σούλου και δεν χρησιμοποιείται.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο α) με την με Αριθμό οικ. 53637/3099/23-07-1986 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 700Δ’/26-08-1986) και β) με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3374/49693/20-11-1990 Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 785Β’/13-12-1990).
1.8 – ΟΙΚΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ: Βρίσκεται στην συμβολή των οδών Παναγοπούλου και Χ. Τρικούπη στο Ο.Τ. 118. Πρόκειται για διώροφο, γωνιακό, νεοκλασικό κτίριο με εκλεκτικιστικά στοιχεία. O κεντρικός άξονας τονίζεται από τον εξώστη που φέρει νεοκλασικού τύπου κιγκλίδωμα, με μαρμάρινα φουρούσια. Το κεντρικό τμήμα της πρόσοψης περιβάλλεται από παραστάδες με επίκρανα κορινθιακού ρυθμού και επιστέφεται από τύμπανο με κρατήρες εκατέρωθεν. Τα ανοίγματα είναι συμμετρικά, φέρουν γείσο και γεισίποδες. H απόληξη γίνεται με φρίζα και προεξέχον περιμετρικό γείσο. Σήμερα στεγάζει υποκατάστημα τράπεζας ALFA BANK.
Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο α) με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3505/50470/20-11-1990 Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 790Β’/17-12-1990) και β) με την με Αριθμό, 59717/3089/06-05-1992, Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (Φ.Ε.Κ. 536Δ΄/02-06-1992).
1.9 – ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΚΑΠΝΟΥ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ: Βρίσκονται στη συμβολή των οδών Μακρή και Δεληγιώργη, στο Ο.Τ. 185. Πρόκειται για δύο κτίρια τα οποία ενώνονται στο ισόγειο με εξώστη από οπλισμένο σκυρόδεμα. Το πρώτο κτίριο είναι τριώροφο με υπόγειο, η αρχική του κάτοψη είχε σχήμα Π, με αίθριο προς τα δυτικά και αρχικά ήταν διώροφο. Η ανέγερση της προσθήκης στο χώρο του αίθριου και του τρίτου ορόφου έγινε πριν το 1938. Περιμετρικά βρίσκονται μεγάλες αίθουσες, ενώ στο κέντρο διατάσσονται κλιμακοστάσια, ανελκυστήρας, χώροι υγιεινής, κουζίνα και φωταγωγοί. Όλες οι τοιχοποιίες του κτηρίου, εξωτερικές και εσωτερικές είναι φέρουσες. Λόγω των μεγάλων διαστάσεων των αιθουσών, τα ξύλινα πατώματα στηρίζονται από μεταλλικά δοκάρια διατομής διπλού ταυ που στηρίζονται σε υποστυλώματα από οπλισμένο σκυρόδεμα στο υπόγειο και σε μεταλλικά στο ισόγειο. Η αίθουσα που κατέλαβε τη θέση του παλιού αίθριου έχει φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Το δεύτερο κτίριο γραφείων-ξενώνας έχει διαστάσεις κάτοψης 11,90μ.x8,75μ.. Ο φέροντας οργανισμός του κτιρίου είναι τοιχοποιία από λιθοδομή, το ξύλινο δάπεδο στηρίζεται σε ξύλινα δοκάρια, ενώ οι εσωτερικοί τοίχοι είναι ξύλινοι. Τα κτίρια, αρχιτέκτονας των οποίων πιθανολογείται ότι ήταν ο Βασίλειος Τσουλούφης, ακολουθούν μια εκλεκτικίζουσα αρχιτεκτονική με περισσότερες κλασικιστικές επιδράσεις στο μικρό κτήριο, ενώ στο μεγάλο γίνεται χρήση και μοτίβων ArtDeco (Ανδρικόπουλος, 2010). Ηταν ιδιοκτησία του Ιδρύματος «Τάσος Παπαστράτος», αλλά πρόσφατα και μετά την διάλυση του ιδρύματος περιήλθε στο Δήμο Αγρινίου.
Χαρακτηρίστηκαν ως έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1571/16552/20-11-1990 Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 757Β’/30-11-1990) ως κτίριο της 1ης δεκαετίας του 20ου αιώνα με αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία το οποίο έχει συνδεθεί με την οικονομική και κοινωνική ιστορία της πόλης την εποχή άνθισης του καπνεμπορίου. Επίσης χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέα κτήρια με την με Αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 536Δ’/02-06-1992).
Συνεχίζεται ΕΔΩ
