Τα διατηρητέα του Αγρινίου
Πόσα είναι. Τίνος ιδιοκτησία είναι.
Σε ποια κατάσταση βρίσκονται
- Έρευνα – Κείμενο: Λευτέρης Τηλιγάδας
Συνεχίζουμε σήμερα την καταγραφή των επόμενων εννιά διατηρητέων κτιρίων της πόλης της Αγρινίου.
1.10 – ΟΙΚΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Βρίσκεται στην οδό Μακρή στο Ο.Τ. 110. Είναι δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής της εποχής του και χαρακτηρίζεται από αρμονία των όγκων και ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία. Οι όψεις έχουν συμμετρικά ανοίγματα, τα οποία στο ισόγειο περιβάλλονται από απλά πλαίσια ενώ στον όροφο έχουν παραστάδες με επίκρανο και υπέρθυρα με προεξέχον γείσο. Προς το δρόμο υπάρχει εξώστης με χαρακτηριστικό κιγκλίδωμα και φουρούσια. Στην επίστεψη υπάρχει «τραβηχτή» φρίζα, γείσο και αέτωμα στο κεντρικό τμήμα πάνω από τον εξώστη. H θύρα του κήπου είναι σιδερένια με ροζέτες και περιβάλλεται από παραστάδες με ανθέμια. Σήμερα είναι εγκαταλελειμμένο.
Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο: α) με την με Αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 536Δ’/02-06-1992) και β) με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/14/2355/03-01-1995 Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 54Β’/30-01-1995).
1.11 – ΟΙΚΙΑ I. ΧΑΤΖΗ. Βρίσκεται στο Ο.Τ. 114, στη συμβολή των οδών Μπαϊμπά και Γρίβα. Αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο και α’ όροφο. Ο φέροντας οργανισμός του είναι λιθοδομή, επιχρισμένη μόνο στη δυτική πλευρά και στο χώρο της εισόδου, η στέγη είναι τετράριχτη, ξύλινη και κεραμοσκεπής ενώ τα ανοίγματα του α’ ορόφου διατάσσονται συμμετρικά στις όψεις με ξύλινα κουφώματα γαλλικού τύπου και διακοσμητικά υπέρθυρα από συμπαγείς οπτόπλινθους. Οι δύο εξώστες στην ανατολική και τη βόρεια όψη έχουν καθαιρεθεί, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο στεγασμένος χώρος της εισόδου της κατοικίας με την ξύλινη εξώθυρα και τις εκατέρωθεν κόγχες στη βόρεια όψη. Στη νότια πλευρά υπάρχει τμήμα ισογείου με στέγη από πλάκα σκυροδέματος. Η χρήση του κτιρίου κατά το παρελθόν ήταν μικτή: κατάστημα στο ισόγειο και κατοικία στον α’ όροφο. Σήμερα, στο ισόγειο στεγάζονται δύο εμπορικά καταστήματα και ο α’ όροφος χρησιμοποιείται ως κατοικία και δικηγορικό γραφείο.
Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο με την με αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (Φ.Ε.Κ. 536Δ΄/02-06-1992).
1.12 – ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΚΑΛΙΓΚΟΥ: Βρίσκεται στη συμβολή της οδού Σαλάκου με την Πλατεία Δημοκρατίας στο Ο.Τ. 179. Πρόκειται για διώροφο κτήριο με υπόγειο το οποίο κτίστηκε μεταξύ 1930-1933. Η κατασκευή του είναι μικτή, από οπλισμένο σκυρόδεμα και αργολιθοδομή, ενώ επικαλύπτεται με ξύλινη στέγη. Μορφολογικά στο κτήριο κυριαρχεί ο εκσυγχρονισμένος εκλεκτικισμός, με αναμείξεις μοτίβων Art Deco και Art Nouveau με νεοκλασικιστικού τύπου λεπτομέρειες και στοιχεία μοντερνισμού όπως η πέργκολα με τις στρογγυλές κολόνες στον α’ όροφο (Ανδρικόπουλος, 2010). Το κτήριο είχε αρχικά μικτή χρήση, αποθήκευση καπνών στο υπόγειο και το ισόγειο και κατοικία στον α’ όροφο. Σήμερα στο ισόγειο στεγάζονται 2 εμπορικά καταστήματα και κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος ενώ ο α’ όροφος χρησιμοποιείται ως κατοικία.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο με την με αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (Φ.Ε.Κ. 536Δ΄/02-06-1992).
1.13 – ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ TΖΟΥΡΟΥ: Βρίσκεται στη συμβολή των οδών I. Σταΐκου 6 και Κύπρου. Το κτίριο αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο, α’ όροφο και δώμα. Πρόκειται για νεοκλασικό κτήριο χτισμένο στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα που χαρακτηρίζεται από αρμονία και συμμετρία στη σύνθεση των όψεων οι οποίες παρουσιάζουν αναλογική σχέση πλήρων και κενών επιφανειών. Περιλαμβάνει αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία όπως κορνίζες στα ανοίγματα του α’ ορόφου, ψευδοπεσσούς που πλαισιώνουν τα ανοίγματα του ισογείου, γείσο και ακροκέραμα στη στέγη, μαρμάρινους εξώστες με φουρούσια και χυτοσιδηρά κιγκλιδώματα και οροφογραφίες. Στέγαζε καταστήματα στο ισόγειο και κατοικία στον α’ όροφο. Σήμερα στεγάζεται σε αυτό υποκατάστημα τράπεζας Πειραιώς.
Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο α) με την με Αριθμό ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3490/46598/15-10-1991) Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 887Β’/30-11-1991) και β) με την με Αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 536Δ’/02-06-1992).
1.14 – ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΓΡΙΝΙΟΥ: Βρίσκεται στην οδό Σκαλτσοδήμου στο Ο.Τ. 62 του σχεδίου πόλεως Αγρινίου σε διαμπερές οικόπεδο με εισόδους επί των δημοτικών οδών Σκαλτσοδήμου και Κοραή. Η δημοτική αγορά του Αγρινίου, ευρύτερα γνωστή και ως «Λαχαναγορά», κτίστηκε το διάστημα 1930-1933 με μελέτη και επίβλεψη του αρχιτέκτονα Βασίλειου Κουρεμένου και εργολαβία του Γ.Ι. Γούναρη, πολιτικού μηχανικού. Δήμαρχος εκείνη την περίοδο ήταν ο καπνέμπορος Ανδρέας Παναγόπουλος. Για πολλά χρόνια αποτέλεσε το κυριότερο κέντρο διεξαγωγής εμπορικών δραστηριοτήτων. Το κτίριο αρχικά λειτουργούσε ως ψαραγορά και στη συνέχεια ως λαχαναγορά μέχρι και τη δεκαετία του ’90, όταν διακόπηκε οριστικά η λειτουργία του και άρχισε η φθορά από την παραμέλησή του.
Περιγραφή κτηρίου κατά την πρώτη περίοδο λειτουργίας (1933-1990):
Το κτίριο αποτελείται από ισόγειο (κύριοι χώροι-καταστήματα) και υπόγειο (βοηθητικοί-αποθηκευτικοί χώροι). Στο ισόγειο τα καταστήματα ύψους 5,50 μ. διατάσσονται σε πτέρυγες εκατέρωθεν της διαμπερούς στοάς πλάτους 6,00 μ. και ύψους 7,50 μ. η οποία ενώνει τους δύο δρόμους Κοραή και Σκαλτσοδήμου και γύρω από αίθριο διαστάσεων 7,00 μ. x 14,00 μ.. Η επικοινωνία ισογείου-υπογείου γίνεται μέσω δύο κλιμακοστασίων κάθετων προς τη στοά. Το υπόγειο έχει ελεύθερο ύψος 3,00 μ. και διαιρείται σε μικρές αποθήκες. Η πρόσβαση στο υπόγειο γίνεται και μέσω τρίτου κλιμακοστασίου επί της οδού Κοραή. Ο φέρων οργανισμός του κτηρίου είναι σύμμικτη κατασκευή από εμφανείς φέρουσες λιθοδομές και εμφανή σκελετό οπλισμένου σκυροδέματος. Η οροφή του υπογείου είναι πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος, ενώ του ισογείου αποτελείται από ζευκτά οπλισμένου σκυροδέματος επάνω στα οποία εδράζεται η κεραμοσκεπή. Στις όψεις γίνεται συνδυασμός συμπαγών οπτόπλινθων, ημίξεστης πέτρας και στοιχείων οπλισμένου σκυροδέματος. Τα παράθυρα διατάσσονται σε σειρά, έχουν ξύλινα κουφώματα και υαλοστάσια με πυκνά καΐτια. Η δίριχτη υπερυψωμένη στέγη πάνω από τη στοά στο κέντρο του κτηρίου δημιουργεί αετώματα που τονίζουν μαζί με παραστάδες τις δύο εισόδους του κτηρίου. Σε όλο το μήκος του γείσου των όψεων και στα αετώματα, υπάρχει πυκνή σειρά από ακροκέραμα. Στις δύο πλευρές των εισόδων της στοάς στις παραστάδες καθώς και σε όλο το μήκος της στα υποστυλώματα κρέμονταν λάμπες ηλεκτροφωτισμού, από μεταλλικές σφυρήλατες βάσεις, με κεντρικό θέμα τον μαίανδρο.
Μορφολογία:
Σε αρμονία με την τάση της εποχής που πρότασσε ρασιοναλιστικού τύπου επιλογές, επιδιώκεται η κατάκτηση της ελληνικότητας μέσα από μια αφαιρετική μορφολογία, με χρήση υλικών διαφορετικού χρώματος και υφής και με επιμονή στη διαμόρφωση των λεπτομερειών. Το κτίριο ανήκει στο σύνολο των λίγων σχετικά δημοσίων κτηρίων που μελέτησε ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας Βασίλειος Κουρεμένος.
Δεκαετίες 1990-2000:
Μετά το 1990 σταματά η λειτουργία της αγοράς, το κτήριο πλέον αποκαλείται παλιά λαχαναγορά και σταδιακά εγκαταλείπεται. Ευτυχώς γλιτώνει από το κύμα κατεδαφίσεων της δεκαετίας του ’90. Το όνομα του Κουρεμένου σίγουρα ήταν το κρίσιμο στοιχείο για την διάσωση του κτηρίου. Η αντίστροφη μέτρηση για την επανάχρηση του κτιρίου αρχίζει με την ένταξή του σε ερευνητικό πρόγραμμα του Ε.Μ.Π. Στο μεσοδιάστημα το κτήριο της Δημοτικής Αγοράς έγινε χώρος διεκδίκησης από κινήματα της πόλης και έγινε πάλι σημείο αναφοράς μέσω της διοργάνωσης συζητήσεων, μουσικών και πολιτικών εκδηλώσεων και η τοπική κοινωνία ξανάνιωσε την παρουσία του.
Αποκατάσταση:
Η αποκατάσταση της Δημοτικής Αγοράς Αγρινίου και η μετατροπή της σε πολιτιστικό κέντρο χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ και ίδιους πόρους του Δήμου Αγρινίου και ο προϋπολογισμός του έργου ήταν 4.000.000,00 €. Το έργο δημοπρατήθηκε το 2008 και η σύμβαση με τον ανάδοχο εργολάβο υπογράφηκε το 2009 και το νέο κτίριο εγκαινιάστηκε στις 11 Απριλίου 2014.
Το έργο της αποκατάστασης και αλλαγής χρήσης του κτηρίου της δημοτικής αγοράς ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα λόγω των εκτεταμένων βλαβών στον φέροντα οργανισμό του κτηρίου απόρροια της μακρόχρονης εγκατάλειψης και των απαιτήσεων που προέκυψαν από τις σύγχρονες απαιτήσεις των κανονισμών (αντισεισμικού, κτηριοδομικού) αλλά και της πρόκλησης της επιλογής των νέων χρήσεων σε ένα ασφυκτικό πολεοδομικό περιβάλλον στο οποίο η επανάχρηση του κτηρίου καλείται να δημιουργήσει νέα δεδομένα και να δώσει σημαντική ώθηση στην πολιτιστική και κοινωνική ζωή της πόλης.
Στο ισόγειο του «νέου» κτιρίου, βρίσκεται η Δημοτική Γλυπτοθήκη, το «Μουσείο της πόλης του Αγρινίου», το Κέντρο Πληροφόρησης και Ενημέρωσης των Συγκριτικών πλεονεκτημάτων και των τοπικών προϊόντων και χώρος για αναψυκτήριο. Στο υπόγειο έχει δημιουργηθεί χώρος για internet café και άλλοι βοηθητικοί χώροι.
Από την επαναλειτουργία του κτιρίου έστω και τμηματική όσον αφορά τις νέες χρήσεις (δεν λειτουργεί το internet café και το αναψυκτήριο) έως σήμερα έχουν γίνει εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών και καλλιτεχνικών ομάδων της πόλης και οι δημότες της πόλης δείχνουν να έχουν αγκαλιάσει το εγχείρημα.
Η διατήρηση του ήταν επιβεβλημένη και η διαδικασία επανάχρησης και ένταξης εκ νέου στην λειτουργίας της πόλης αποτελεί αναμφισβήτητα θετικό γεγονός. Αυτό που μένει είναι να αξιολογηθεί από τους χρήστες του κτιρίου και να υποστηρίζεται συνεχώς από τη Δημοτική Αρχή που έχει την ευθύνη για το πρόγραμμα λειτουργίας.
Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο κτήριο α) με την με Αριθμό 41150/2475/17-11-1987 Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 714Β’/10-12-1987) και β) με την με Αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 536Δ’/02-06-1992).
1.15 – ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Λ. MΠΑΜΠΑΤΣΙΚΟΥ: Βρίσκεται στο Ο.Τ. 160, στον αριθμό 47 της οδού Παπαστράτου. Πρόκειται για διώροφο κτίριο με υπόγειο. Κτίστηκε μεταξύ 1933-1935. Η κατασκευή του κτηρίου είναι μικτή, από στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος και τοιχοποιία από αργολιθοδομή. Έχει εμφανή μορφολογικά στοιχεία από το Art Nouveau στην όψη του (διακοσμητικές λεπτομέρειες και μοτίβα). Η χρήση του κτιρίου κατά το παρελθόν ήταν μικτή: χοροδιδασκαλείο στο υπόγειο και το ισόγειο και κατοικία στον α’ όροφο. Σήμερα, στο υπόγειο, το ισόγειο και τον ημιώροφο λειτουργεί κατάστημα αθλητικών ειδών, ενώ ο α’ όροφος έχει χρήση κατοικία.
Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο με την με αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (Φ.Ε.Κ. 536Δ΄/02-06-1992).
1.16 – ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ: Βρίσκεται στο τέρμα της Οδού Παπαστράτου στη νότια πλευρά του Δημοτικού Πάρκου. Τα κτίρια είναι έργο του αρχιτέκτονα Γεωργίου Πάνζαρη. Πρόκειται για συγκρότημα δύο όμοιων σχολικών κτηρίων, διώροφων με υπόγειο και με στέγη από πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος. Τα κτίρια ενώνονται με υπόστεγο χώρο γυμναστηρίου και λουτρών. Η συνολική κάτοψη έχει σχήμα Π, με την μεγάλη πλευρά να έχει μήκος 118,20μ., πλάτος 11,66 μ., ενώ τα ύψη των σχολείων είναι 10,55 μ. και του υπόστεγου 6,55 μ.. Κάθε σχολείο έχει έξι αίθουσες διδασκαλίας, υπάρχουν ακόμα αμφιθέατρο, εργαστήριο, γραφεία διδασκόντων, χώρος για τον επιστάτη και αποθήκες στο υπόγειο. Οι είσοδοι των σχολείων στη νότια πλευρά οδηγούν σε προθάλαμο και τονίζονται με πρόπυλο. Το δώμα είναι βατό και η κατασκευή των κτηρίων είναι μικτή με πλακοδοκούς από οπλισμένο σκυρόδεμα πάνω σε φέρουσα λιθοδομή, ανεπίχριστη εξωτερικά. Η μορφολογία των κτιρίων είναι ρασιοναλιστική επηρεασμένη από τη σχολή του Bauhaus, με κάποια στοιχεία, όπως τα πρόπυλα, από την ελληνική αρχιτεκτονική παράδοση (Ανδρικόπουλος, 2010). Σήμερα τα κτίρια των Παπαστράτειων Εκπαιδευτηρίων στεγάζουν το 5ο δημοτικό και 1ο γυμνάσιο.
Τα κτίρια χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέα με την με αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (Φ.Ε.Κ. 536Δ΄/02-06-1992).
1.17 – ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ XΡ. KΑΡΑΣΟΥΛΑ: Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ι. Σταΐκου και Kακαβιά, στο Ο.Τ. 65. Αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο και α’ όροφο. Ο φέροντας οργανισμός του είναι επιχρισμένη λιθοδομή, η στέγη είναι τετράριχτη, ξύλινη και κεραμοσκεπής ενώ τα ανοίγματα του α’ ορόφου διατάσσονται συμμετρικά στις όψεις με ξύλινα κουφώματα γαλλικού τύπου και διακοσμητικά υπέρθυρα. Στους δύο εξώστες κατασκευασμένους από σκυρόδεμα υπάρχουν σιδηρά κιγκλιδώματα με συμμετρικό διάκοσμο. Η χρήση του κτιρίου κατά το παρελθόν ήταν μικτή: κατάστημα στο ισόγειο και κατοικία στον α’ όροφο. Η τωρινή χρήση του ισογείου είναι σιδηροπωλείο, ενώ ο α’ όροφος δεν κατοικείται.
Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο με την με αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (Φ.Ε.Κ. 536Δ΄/02-06-1992).
1.18 – ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ N. AΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ: Βρίσκεται στην οδό I. Σταΐκου 37, στο Ο.Τ. 63, Αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο ,α’ όροφο και δώμα. Ο φέροντας οργανισμός του είναι επιχρισμένη λιθοδομή, η στέγη είναι τετράριχτη, ξύλινη και κεραμοσκεπής ενώ τα ανοίγματα του α’ ορόφου διατάσσονται συμμετρικά στις όψεις με ξύλινα κουφώματα γαλλικού τύπου και διακοσμητικές κορνίζες. Η χρήση του κτιρίου κατά το παρελθόν ήταν μικτή: κατάστημα στο ισόγειο και κατοικία στον α’ όροφο.
Σήμερα, στο ισόγειο υπάρχουν δύο καταστήματα, από τα οποία λειτουργεί το ένα, ενώ ο α’ όροφος δεν κατοικείται. Εξωτερικά κατά το ήμισυ έχει ανακαινισθεί, αλλά γενικά, το κτίριο βρίσκεται σε κακή κατάσταση και χρήζει και επισκευής.
Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο με την με αριθμό 59717/3089/06-05-1992 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (Φ.Ε.Κ. 536Δ΄/02-06-1992).
Δείτε όλες τις αναρτήσεις
για τα διατηρητέα ΕΔΩ
