Τα «απόνερα» μιας βασιλικής κηδείας
Ο πρώην εστεμμένος
και νυν «μεγαλοπρεπής νεκρός»
οδηγήθηκε μετά τιμών στην τελευταία του κατοικία
- του Θοδωρή Αντωνόπουλου
Το όλο σκηνικό που στήθηκε γύρω από την κηδεία «μαϊμουδίζει» εκείνο της Ελισάβετ σε μια βαλκάνια βλαχομπαρόκ εκδοχή και τη δημοκρατία σήμερα να απειλείται όχι από κάποιους γραφικούς «νοσταλγούς» αλλά από τις ίδιες τις αντινομίες της.
Πόσοι Έλληνες πιστεύουν σήμερα στη Βασιλεία; Φιλοβασιλικά κόμματα πλέον δεν υπάρχουν ή, αν υπάρχουν, είναι αμελητέα ποσότητα στην πολιτική ζωή της χώρας. Υπάρχουν βέβαια κόμματα ακροδεξιά, από την Ελληνική Λύση του Βελόπουλου μέχρι τους Έλληνες για τον Π… (λογοκρισία) του Κασιδιάρη και, βέβαια ό,τι απέμεινε από τη Χρυσή Αυγή, όμως όλοι αυτοί δεν είναι απαραίτητα φιλικά διακείμενοι στον θεσμό της βασιλείας. Πόθεν, λοιπόν, προέκυψε η κοσμοσυρροή στο λαϊκό προσκύνημα για τον τέως βασιλιά στη Μητρόπολη, λίγο προτού η σορός του μεταφερθεί στο Τατόι για να θαφτεί πλάι στους προγόνους του;
Διότι δεν επρόκειτο μόνο για τίποτα γραφικούς μιας κάποιας ηλικίας. Υπήρχαν φυσικά κι αυτοί, όπως και κάποιοι που ήταν ζωσμένοι με ελληνικές σημαίες και σύμβολα ή κρατούσαν φιλοβασιλικά πανό και λάβαρα, όμως η μεγάλη πλειοψηφία –και μιλάμε για χιλιάδες ανθρώπους κάθε ηλικίας, με υψωμένα τα smartphones ώστε να μη χαθεί κάποιο ενσταντανέ– ήταν αυτό που θα λέγαμε «υπεράνω πάσης υποψίας».
Κάτι η περιέργεια, κάτι οι δεκάδες ξένοι επίσημοι, ανάμεσά τους πολλοί πρώην ή εν ενεργεία εστεμμένοι, κάτι τα πληθωρικά, σε βαθμό… αηδίας τηλεοπτικά ρεπορτάζ και αφιερώματα των τελευταίων ημερών που έκαναν κανονική «πλύση εγκεφάλου» στους τηλεθεατές, κάτι η δημοφιλία σειρών όπως το «The Crown», όπου υπάρχουν αναφορές και στον ελληνικό θρόνο, κάτι η μεγαλοπρεπής κηδεία της Ελισάβετ τον Σεπτέμβριο που μεταδόθηκε ζωντανά στη μισή υφήλιο, με τον Οίκο του Ουίνδσορ να διατηρεί στενή συγγένεια με αυτόν των Γλίξμπουργκ, κάτι η πομπώδης τελετή, χοροστατούντος του αρχιεπισκόπου Αθηνών, που χάρη στα μεγάφωνα που είχαν τοποθετηθεί άκουγες μέχρι το Σύνταγμα και το Μοναστηράκι το «βασιλέως ημών γενομένου», κάτι οι σεβαστικές δηλώσεις πολλών πολιτικών του κυβερνώντος κόμματος, κάτι μια default νοσταλγία για μια εποχή ανύπαρκτης λάμψης, ευταξίας και αθωότητας, αναμενόμενο ήταν η κηδεία του Κωνσταντίνου να γίνει αυτό που λέμε viral, έστω σε μια πιο φτωχή και επαρχιώτικη εκδοχή από εκείνη της Βρετανής εστεμμένης.
Σε λίγες μέρες, μόλις κατακαθίσει ο κουρνιαχτός, κανείς δεν θα ασχολείται με τον Κωνσταντίνο και τα λοιπά βασιλικά παραφερνάλια, όμως η καθημερινότητά μας θα εξακολουθεί να καταδυναστεύεται από τις αντινομίες μιας ελλειμματικής δημοκρατίας ολιγαρχικού τύπου που συχνά συμπεριφέρεται σαν δεσποτεία, η οποία δεν είναι καν «πεφωτισμένη», και που έχει να επιδείξει πολύ λιγότερα «άλλοθι» από αυτά που πρόβαλλε εν ζωή ο Κωνσταντίνος.
Σε συμβολικό επίπεδο, ο γεννηθείς το 1940 τέως βασιλιάς ήταν ο τελευταίος εν ζωή εκπρόσωπος μιας γενιάς που σημάδεψε την πολιτική και πολιτιστική ζωή της χώρας όχι μόνο μετά αλλά και πριν από τη χούντα και τη Μεταπολίτευση – είχαν προηγηθεί ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (2017) και ο Μίκης Θεοδωράκης (2021). Το νεαρό της ηλικίας, η φωτογένεια, ο θρύλος του ολυμπιονίκη και το γκλάμορους ειδύλλιο με την εθνική μας σταρ Αλίκη Βουγιουκλάκη, η σύντομη όσο και βουτηγμένη στις σκανδαλώδεις παρεμβάσεις στην πολιτική ζωή της χώρας βασιλεία του και οι ραδιουργίες της χειριστικής βασιλομήτορος Φρειδερίκης, η συστηματική του προσπάθεια, αφότου εγκατέλειψε τη χώρα να παρουσιαστεί ως αθώο θύμα, της χούντας αρχικά –που ο ίδιος όρκισε σε πρώτη φάση–, του Καραμανλή που υποτίθεται πως τον «κορόιδεψε», της «εμπάθειας» των αριστερών, του «απατημένου» λαού και του «στημένου» δημοψηφίσματος που τον κήρυξε έκπτωτο το ’74 στη συνέχεια κατασκεύασαν την εικόνα ενός γαλαζοαίματου που είχε όλα τα εχέγγυα, όλες τις καλές συστάσεις και προθέσεις, αλλά που οι ιστορικές συγκυρίες και κάποιοι κακοί, παραδόπιστοι άνθρωποι τον αδίκησαν, ρε γαμώτο.
Το εγκαταλειμμένο, ημιερειπωμένο και άσχημα λαβωμένο από τη μεγάλη πυρκαγιά του ’21 πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι ήρθε να προστεθεί στο κλίμα «τσαγιού και συμπάθειας» που καλλιέργησαν τα συστημικά κανάλια καταρχάς (μόνο μέσα στον φρεσκοσκαμμένο τάφο του Κωνσταντίνου δεν μπήκε ο Ευαγγελάτος στις 3D αναπαραστάσεις του) αλλά και ένα κομμάτι του πολιτικού συστήματος που προσπαθεί να ψαρέψει στα «ρηχά» εν όψει και των επικείμενων εκλογών.
Σε αυτές τις προσπάθειες, άλλωστε, αλλά και στην πρεμούρα του «τι θα πουν οι ξένοι» (επισκέπτες και δημοσιογράφοι) οφείλεται και η αγχωμένη καλλωπιστική επιχείρηση-αστραπή που έτρεξε τις τελευταίες μέρες τόσο στο αθηναϊκό κέντρο, όπου σωρεία γκράφιτι σβήστηκαν και μέχρι φρέσκο γκαζόν σε παρτέρια στρώθηκε, όσο και στο Τατόι με… χαλικοστρώσεις, καθαρισμούς και προκάτ δεντροφυτεύσεις.
Δεν απειλείται, φυσικά, η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία από κάτι τέτοιες γραφικότητες και αποικιακού τύπου δουλοπρέπειες, ούτε από κάποιους «νοσταλγούς» που φώναζαν το όνομα του «διαδόχου» Παύλου. Δεν απειλείται ούτε από τον μιμητισμό, τον αρχοντοχωριατισμό, τα μεγαλοπιάσματα, τις γκλαμουριές, τις μπουρζουάδικες ρομαντζάδες απ’ όσους κατά Καβάφη «ενθουσιάζονταν κι επευφημούσαν… γοητευμένοι με τ’ ωραίο θέαμα – μόλο που βέβαια ήξευραν τι άξιζαν αυτά, τι κούφια λόγια ήσανε αυτές οι βασιλείες» ή που απλώς αναζητούσαν ένα καλό «στόρι» για τους λογαριασμούς τους στα σόσιαλ μίντια.
Περισσότερο κινδυνεύει από την υποκρισία των κυβερνώντων που αποφάσισαν μεν να μην ταφεί ο θανών με τιμές αρχηγού κράτους, φοβούμενοι τις αντιδράσεις, αλλά ουσιαστικά για μια τέτοιου τύπου κηδεία πρόκειται (η κυβέρνηση άλλωστε εκπροσωπήθηκε επίσημα από τον αντιπρόεδρο και την υπουργό Πολιτισμού), από τρανταχτά σκάνδαλα όπως αυτό των παρακολουθήσεων, από την ακρίβεια που καλπάζει, την υψηλή ανεργία, την αστυνομοκρατία που δεν λογοδοτεί πουθενά, την προβληματική δικαιοσύνη, τις περιβαλλοντοκτόνες πολιτικές, τις διώξεις και τις εκστρατείες συκοφάντησης όσων στέκονται αλληλέγγυοι σε μη προνομιούχες κοινωνικές ομάδες, όπως οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, από τα διαπλεκόμενα πολιτικά, επιχειρηματικά και μιντιακά συμφέροντα.
Σε λίγες μέρες, μόλις κατακαθίσει ο κουρνιαχτός, κανείς δεν θα ασχολείται με τον Κωνσταντίνο και τα λοιπά βασιλικά παραφερνάλια, όμως η καθημερινότητά μας θα εξακολουθεί να καταδυναστεύεται από τις αντινομίες μιας ελλειμματικής δημοκρατίας ολιγαρχικού τύπου που συχνά συμπεριφέρεται σαν δεσποτεία, η οποία δεν είναι καν «πεφωτισμένη» και που έχει να επιδείξει πολύ λιγότερα «άλλοθι» από αυτά που πρόβαλλε εν ζωή ο Κωνσταντίνος.