Σταθερότητα – “Η σκάλα της επιτυχίας
πρέπει να στηριχτεί πρώτα σε κάτι σταθερό
προτού μπορέσεις να την ανέβεις” (Βολταίρος).
Στο λεξιλόγιό μας υπάρχουν λέξεις-όροι με θετικό σημασιολογικό φορτίο. Η χρήση τους στις διαπροσωπικές σχέσεις και επικοινωνία αλλά και στις κοινωνικές επαφές διαμορφώνουν ένα θετικό κλίμα στο βαθμό που είναι κοινωνικά αποδεκτές. Στην κατηγορία αυτών των λέξεων –όρων ανήκει και η έννοια Σ τ α θ ε ρ ό τ η τ α.
Η θετικότητα αυτής της λέξης ανιχνεύεται σε πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και σε όλες της λειτουργίες της κοινωνίας. Η αξία της σταθερότητας είναι πρόδηλη στο βαθμό που κανείς δεν επικαλείται την αστάθεια ως ζητούμενο. Όσο θετικό φορτίο εμπεριέχουν οι έννοιες σταθερότητα και ευστάθεια, άλλο τόσο αρνητικό στοιχείο εμπεριέχουν τα αντώνυμάτους, όπως τα : Αστάθεια, αποσταθεροποίηση, ασταθής.
Τα επίπεδα της Σταθερότητας
Στην Οικονομία η σταθερότητα αποτελεί το δομικό στοιχείο κάθε οικονομικού προγράμματος και σχεδιασμού. Γνωστό είναι στους Έλληνες από την εποχή-δοκιμασία των μνημονίων το “Σύμφωνο Σταθερότητας” που απέβλεπε στην ομαλή προσαρμογή της Ελληνικής Οικονομίας στην “Οικονομική Κανονικότητα” με ό,τι αυτό προέβλεπε για την υλική διαβίωση των Ελλήνων.
Στο χώρο της Πολιτικής όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί ευαγγελίζονται την «Πολιτική Σταθερότητα» ως αναγκαίας προϋπόθεσης για την δημοκρατική ομαλότητα και την κοινωνική ευρυθμία και πρόοδο..Στα προγράμματα των κομμάτων η λέξη σταθερότητα κατέχει δεσπόζουσα θέση, όσο κι αν κάποια κόμματα στοχεύουν στην πολιτική αλλαγή (αλλαγή κυβέρνησης).
Στην Κοινωνική ζωή οι νομοθέτες στοχεύουν στην θέσπιση σταθερών κανόνων που εξασφαλίζουν το κλίμα ασφάλειας και σιγουριάς στους πολίτες. Έτσι ενισχύονται οι κοινωνικοί δεσμοί και αποφεύγονται οι κοινωνικές συγκρούσεις. Αντίθετα η απουσία σταθερών κανόνων και θεσμικού ή νομικού πλαισίου σε μια κοινωνία επωάζουν την ανομία και την παραβατικότητα.
Στο χώρο της Πνευματικής ζωής και δημιουργίας όλοι ομνύουν στην ανάγκη σταθερών και μόνιμων πνευματικών αρχών και ιδεών. Κι αυτό γιατί η σταθερότητά τους διευκολύνει την πνευματική συνέχεια ενός λαού αλλά και συνθέτει το αναγκαίο πλαίσιο για την πνευματική τελείωση των πολιτών. Όσο κι αν η ανανέωση ευδοκιμεί στον πνευματικό χώρο εντούτοις η σταθερότητα αποτελεί το κρηπίδωμα κάθε ανανεωτικής τάσης, όσο κι αν αυτό συνιστά οξύμωρο σχήμa..
Από τον χώρο της σταθερότητας δεν θα μπορούσε να απουσιάσει και ο χώρος της Ηθικής. Κατεξοχήν στο χώρο αυτό οι σταθερές ηθικές αξίες, πρότυπα και κανόνες θεωρούνται “εκ των ων ουκ άνευ” για την ηθική αρτίωση των ατόμων αλλά και για την εξυγίανση των ανθρώπινων σχέσεων. Εξάλλου στον χώρο της Ηθικής οι έννοιες αλλαγή και εξέλιξη ως αντώνυμες της σταθερότητας δεν ευδοκιμούν.
Εξίσου, όμως,σημαντική θέση κατέχει η σταθερότητα και στην επιστήμη των Μαθηματικών. Γνωστός είναι ο όρος “Μαθηματική Σταθερά”. Ως μαθηματικές σταθερές λογίζονται οι ειδικοί αριθμοί που συνήθως είναι οι πραγματικοί αριθμοί. Στις μαθηματικές σταθερές ανήκουν και οι αριθμοί eκαι π από τον χώρο της γεωμετρίας και όχι μόνον.(Πυθαγόρεια σταθερά,οι σταθερές του Feigenbaum α και δ…).
Η έννοια της σταθερότητας βρισκόταν στον κύκλο των αναζητήσεων και στους προσωκρατικούς φιλοσόφους και ιδιαίτερα του Ηράκλειτου και του Παρμενίδη. Στη θέση του Ηράκλειτου για μία αέναη μεταβολή και αλλαγή του όντος (Τα πάντα ρει) ο Παρμενίδης αντέτεινε την ακινησία και την σταθερότητα του όντος και του κόσμου. Θεωρούσε πως οι φαινομενικές αλλαγές είναι πλασματικές και προϊόν πλάνης. Ο κόσμος του Παρμενίδη είναι ένας κόσμος αιώνιων, ακίνητων και αδιαίρετων οντοτήτων.
Η Σταθερότητα ως πολιτικό σύνθημα
Οι υπεύθυνοι των κομμάτων αλλά και οι εκλογολόγοι υποστηρίζουν πως το κυρίαρχο προεκλογικό σύνθημα των κομμάτων στις επερχόμενες εκλογές στην χώρα μας θα είναι η σταθερότητα με όλα τα σημαινόμενά της. Ιδιαίτερα η ΝΔ, ως κυβερνών κόμμα, θα διεκδικήσει την επανεκλογή της με σύνθημα την σταθερότητα. Το τρίπτυχο σύνθημά της θα είναι: ”Συνέπεια, Συνέχεια, Σταθερότητα” / ” Σταθερά, Τολμηρά, Μπροστά”. Κι αυτό γιατί όλοι γνωρίζουν πως ο πολίτης σε μεγάλο βαθμό ψηφίζει με γνώμονα την πολιτική σταθερότητα ως αναγκαίας προϋπόθεσης για την οικονομική και κοινωνική ευταξία.
“Αποζητούμε την αυτοδυναμία γιατί την επόμενη ημέρα η χώρα θα χρειαστεί σταθερότητα και ταχύτητα στην λήψη αποφάσεων”.
Η παραπάνω δήλωση-θέση του Πρωθυπουργού συνδέει την αυτοδυναμία με την σταθερότητα και συνιστά ένα προεκλογικό δίλημμα για τους ψηφοφόρους. Έτσι αιτιολογείται και δικαιολογείται η επιχειρηματολογία της ΝΔ για την ανάγκη ενός νέου εκλογικού συστήματος που θα εξασφαλίζει “σταθερές κυβερνήσεις”. Η αυτοδυναμία και η σταθερότητα θα είναι η “Μεγάλη Ιδέα” του κυβερνώντος κόμματος στις προσεχείς εκλογές.
Ωστόσο, αυτή η πρόταξη της σταθερότητας ως το νέο φετίχ της κυβερνητικής προεκλογικής τακτικής, μπορεί να έχει και παρενέργειες στην υγεία του πολιτικού συστήματος μακροπρόθεσμα.
“Όταν υπό το πρόσχημα της σταθερότητας απωθείται από την εξουσία κάθε θεσμική αλλαγή που μπορεί να τη θέτει σε κίνδυνο, τότε η πολιτική κρίση πλησιάζει και ψάχνει την ευκαιρία να φανεί” (Λευτέρης Κουσούλης, ”TOBHMA”).
Στην αντίπερα όχθη και στον χώρο της αντιπολίτευσης η σταθερότητα δεσπόζει ως σύνθημα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛΝ. Ανδρουλάκης δήλωσε εμφαντικά: “Δώστε μας ισχυρό διψήφιο ποσοστό για να έχετε και πρόοδο και σταθερότητα από την πρώτη Κυριακή”. Σε μία άλλη δήλωσή του προσπάθησε να αποδομήσει το επιχείρημα-ιδεολόγημα της ΝΔ για σταθερότητα, τονίζοντας: ”Δεν συνιστούν σταθερότητα οι υποκλοπές και η επιλογή της κυβέρνησης για το ταμείο ανάκαμψης”.
Δεν είναι, λοιπόν, λίγες οι φορές που η κυβέρνηση επικαλείται την δήλωση ξένων οργανισμών-οίκων που εξαίρουν την οικονομική σταθερότητα της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια “Η Ελλάδα μεταμορφώνεται σε άγκυρα σταθερότητας”(Γερμανική εφημερίδα).
Το αντιφατικό και οξύμωρο σε αυτές τις εκλογές θα είναι ο εγκλωβισμός των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην έννοια-σύνθημα της σταθερότητας την στιγμή που επικαλούνται την κυβερνητική αλλαγή.Διεκδικούν,δηλαδή, την αλλαγή σελίδας σε πολιτικό-κυβερνητικό επίπεδο δυσκολευόμενα να αποποιηθούν την σταθερότητα ως αναγκαίας διαδικασίας για την στερέωση της δημοκρατίας μας. Θα ήταν ευτύχημα να πείσουν τα αντιπολιτευόμενα κόμματα πως η αλλαγή κυβέρνησης δεν θα συνοδευτεί και από την πολιτική αστάθεια.
“Η σταθερότητα δεν είναι ακινησία”
(Μέτερνιχ)
Αλλά και στο Εργασιακό επίπεδο και ιδιαίτερα στο χώρο της νεολαίας η σταθερότητα ως ζητούμενο κυριαρχεί απόλυτα. Ενδεικτική είναι η άποψη-θέση κάποιων νέων: ”Χαμηλός μισθός, λίγες προοπτικές επαγγελματικής ανέλιξης, αλλά σταθερότητα στην εργασιακή μου κατάσταση”.H νοοτροπία του δημοσίου υπαλλήλου.
Ο κόσμος μας σίγουρα δεν είναι ο αμετάβλητος κόσμος του Παρμενίδη. Ο τρόπος, όμως, που ερμηνεύουμε τον κόσμο και τις φαινομενικές αλλαγές του είναι παρμενίδειος. Η σταθερότητα είναι αναγκαία αρκεί αυτή να μην αποτελεί δίχτυ που δεν αφήνει να αναπνέει το πνεύμα της αλλαγής, της εξέλιξης και της ανανέωσης και γιατί όχι της ανατροπής, όπου αυτή χρειάζεται. Ο ποιητικός λόγος του Παλαμά είναι διαχρονικός:
“Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ’ / εγώ κι ο κτίστης, / ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της / πίστης. / Και θέλει και το γκρέμισμα νου και καρδιά και / χέρι”.
