Η Νέα Πανδημία: Στο δημόσιο στόχαστρο ως «εχθρός»,
λόγω γέννησης είτε λόγω πολιτογράφησης
- της Yoselina Guevara*
Είναι ανάξιο σε χώρες που υποστηρίζουν πως είναι «πολιτισμένες» ή «αναπτυγμένες» να βρίσκει κανείς τον εαυτό του ξαφνικά στο δημόσιο στόχαστρο ως «εχθρός», απλά και μόνο επειδή είναι «Ρώσος», είτε λόγω γέννησης είτε λόγω πολιτογράφησης.
Άρθρο 1: ‘Ολοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης. Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
Είναι ανάξιο σε χώρες που υποστηρίζουν πως είναι «πολιτισμένες» ή «αναπτυγμένες» να βρίσκει κανείς τον εαυτό του ξαφνικά στο δημόσιο στόχαστρο ως «εχθρός», απλά και μόνο επειδή είναι «Ρώσος», είτε λόγω γέννησης είτε λόγω πολιτογράφησης. Το πιο σοβαρό ζήτημα είναι ότι εκατοντάδες επικοινωνιακές πολυεθνικές χρησιμοποιούν το βαρύ τους πυροβολικό, παράγοντας μια «Ρωσοφοβία» η οποία, με τις τεχνολογικές δυνατότητες του σήμερα, εξαπλώνεται σαν πανδημία σε όλον τον κόσμο.
Ο Giuseppe Sala, δήμαρχος του Μιλάνου, στην Ιταλία, αξίωμα στο οποίο εξελέγη με την υποστήριξη ενός «κεντρο-αριστερού» συνασπισμού, αφού απείλησε και απαίτησε από το διαπρεπή μαέστρο Valery Gergiev να απομακρυνθεί δημοσίως από το φίλο του Βλαντιμίρ Πούτιν, τον απέλυσε από την ορχήστρα του Θέατρου της Σκάλας του Μιλάνου, με την ατιμωτική προσθήκη ότι δε θα μπορεί να διευθύνει για μια αδιευκρίνιστη περίοδο στη συγκεκριμένη μουσική περιφέρεια. Μια παράλογη απόφαση που αντιμετωπίζει το μεγάλο αυτό καλλιτέχνη σα να ήταν «εγκληματίας πολέμου». Παρεπιπτόντως, η Σκάλα του Μιλάνου διατηρεί τις θύρες της ανοιχτές σε επίτιμους καλεσμένους που έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν μεγάλες περιουσίες χάρη στους βομβαρδισμούς στη Συρία, τη Λιβύη και την Παλαιστίνη. Αλλά αυτό δε σχολιάζεται, καλύπτεται με ακριβές γούνες και φανταχτερά κοσμήματα.
Αν υπάρχει ένα ζήτημα για το οποίο οφείλουμε να είμαστε ξεκάθαροι, αυτό είναι το δικαίωμα των καλλιτεχνών να μην ενδίδουν σε απειλές και περιορισμούς, όπως έκανε η Anna Netrebko, σοπράνο του υψηλότερου επιπέδου, που είχε την ίδια κατάληξη με τον Gergiev για την άρνησή της να καταδικάσει τη Ρωσία, τη μητρική της χώρα. Στην Ελλάδα, η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αποφάσισε να ακυρώσει τη ζωντανή μετάδοση του μπαλέτου της «Λίμνης των Κύκνων» από μια αίθουσα συναυλιών στην Αθήνα, μια παράσταση του Θεάτρου Μπολσόι στη Μόσχα, και να αναστείλλει τη συνεργασία με Ρώσικους πολιτισμικούς οργανισμούς. Πιθανότατα το επόμενο βήμα θα είναι η διεθνής απαγόρευση της μουσικής του Τσαϊκόφσκι, του Ρίμσκι Κόρσακωφ, του Χατζατουριάν κτλ., απλά και μόνο επειδή είναι Ρώσοι.
Δεν είναι μόνο ο κόσμος του πολιτισμού, αλλά και αυτός του αθλητισμού, καθώς η FIFA και η UEFA ανακοίνωσαν την αποβολή της Ρωσίας, ενώ η Ολυμπιακή Επιτροπή απέκλεισε εκ των προτέρων Ρώσους και Λευκορώσους πολίτες, εκτός αν βγάλουν τη στολή που εκπροσωπεί τη χώρα τους, αναγκάζοντάς τους να διαγωνιστούν υπό ουδέτερη σημαία. Αλλά αυτό που είναι περισσότερο παράδοξο είναι ότι αυτή η διάκριση φτάνει μέχρι την ακαδημία, όπου η αντιγνωμία είναι ένας από τους κινητήρες της σκέψης. Ερευνητές που είχαν συγγράψει επιστημονικά άρθρα μήνες πριν τώρα βλέπουν τις συμβολές τους να απορρίπτονται από ακαδημαϊκά περιοδικά, όχι για αξιοκρατικούς λόγους, αλλά απλά επειδή έχουν Ρώσικη υπηκοότητα.
Αυτές είναι οι περιπτώσεις που γνωρίζουμε λόγω της φήμης των πρωταγωνιστών, αλλά εκατοντάδες Ρώσων υποφέρουν τώρα τέτοιες διακρίσεις, ειδικά στην Ευρώπη, όπου υπάρχουν πολυάριθμα καφέ, ξενοδοχεία, και τουριστικές τοποθεσίες που τώρα έχουν ταμπέλες που λένε «δεν επιτρέπονται οι Ρώσοι», στην καλύτερη περίπτωση, όταν δεν περιέχουν και χυδαία επίθετα.
Η εμπλοκή της τέχνης, του αθλητισμού, της επιστήμης και της έρευνας σε πολεμικές συγκρούσεις δεν είναι σοφή επιλογή. Είναι ένα βήμα προς τα πίσω, βήμα να κλείσουν για αιώνες αυτοί οι χώροι που θα έπρεπε να παραμένουν ανοιχτοί στο διάλογο, τη συνάντηση, και την ειρήνη. Δε χρειάζεται να μετατραπούν τα θέατρα, τα στάδια, τα πανεπιστήμια σε χαρακώματα. Ρώσοι συγγραφείς οφείλουν να μπορούν να συμμετέχουν σε φεστιβάλ, χορευτές οφείλουν να μπορούν να δώσουν παραστάσεις, ποδοσφαιριστές ή αθλητές οφείλουν να μπορούν να παίξουν. Η πανδημία όφειλε να έχει ενισχύσει την ανθρωπιά μας, την ευαισθησία μας γιατί νιώσαμε εντελώς ευάλωτοι και απροστάτευτοι. Αλλά φαίνεται ότι το μόνο που μας έμαθε ήταν οι διακρίσεις και οι διαχωρισμοί.
*Η Yoselina Guevara είναι η ανταποκρίτρια της Correo del Alba στην Ιταλία. Μετάφραση: Ε.Ζ. από το πρωτότυπο, εδώ.
