Στις 26 Ιανουαρίου του 1977
ιδρύθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Αγρινίου
το «Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αγρινίου»
του Λευτέρη Τηλιγάδα
Η αίσθηση ότι ο τομέας του πολιτισμού έπρεπε να αντιμετωπιστεί με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα δημιούργησε την ανάγκη μιας πιο στέρεας οργανωτικής υποδομής, με δικό της Διοικητικό Συμβούλιο και συγκεκριμένο προϋπολογισμό, έτσι ώστε οι πολιτιστικές δράσεις να μπορούν να σχεδιάζονται με μεγαλύτερο βάθος, να προγραμματίζονται καλύτερα και να υλοποιούνται μεθοδικότερα. Για τους λόγους αυτούς στις 26 Ιανουαρίου του 1977 το Δημοτικό συμβούλιο Αγρινίου αποφάσισε την ίδρυση του «Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αγρινίου».
Η απόφαση αυτή ενισχύθηκε με την απαραίτητη σύμφωνη γνώμη της Νομαρχίας και μετά από εισήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών εκδόθηκε το 480/13-5-1977 Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο δημοσιεύτηκε τη 1η Ιουνίου του 1977 στο 149 Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης (Τεύχος Ά). Στο μοναδικό άρθρο του συγκεκριμένου Διατάγματος αναφέρεται ότι σκοποί του ιδρύματος είναι η άνοδος του πολιτιστικού και πνευματικού επιπέδου του λαού της πόλης, η υποβοήθηση της έρευνας σε όλους τους τομείς της τέχνης και της γνώσης, η διατήρηση και η διαφύλαξη των πνευματικών, των πολιτιστικών και λαϊκών παραδόσεων του τόπου.
Πόροι
Πόροι του Πνευματικού Κέντρου ήταν με βάση τον παραπάνω νόμο η ετήσια επιχορήγηση του Δήμου, η οποία, εκείνη την εποχή ανερχόταν στο ποσό των 300.000 δρχ., πάσης φύσεως συνδρομές, εισφορές, δωρεές και κληρονομιές, οι εισπράξεις από το αντίτιμο των υπηρεσιών και τα αντικείμενα που παρείχε, οι πρόσοδοι από την περιουσία του και κάθε παροχή του κράτους ή άλλο νόμιμο έσοδο.
Το πόσο ανοιχτό στην τοπική κοινωνία ήταν το συγκεκριμένο νομικό πρόσωπο του Δήμου φαίνεται ξεκάθαρα από τη συγκρότηση του Διοικητικού του Συμβουλίου: ήταν δεκαπενταμελές και αποτελούνταν από τον εκάστοτε Δήμαρχο, ο οποίος ήταν και ο Πρόεδρος του οργάνου, πέντε δημοτικούς συμβούλους, τους οποίους εξέλεγε το Δημοτικό Συμβούλιο και εννιά δημότες της πόλης του Αγρινίου, που και αυτούς τους όριζε το Δημοτικό Συμβούλιο.
Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο
Το πρώτο δεκαπενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο του «Π.Κ.» ορίστηκε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1977 από το Δημοτικό Συμβούλιο, και εκτός από το Στέλιο Τσιτσιμελή, ο οποίος από το νόμο μετείχε στη διοίκηση, αποτελούνταν από τα παρακάτω μέλη: Θανάσης Αλεξάκης, Μαίρη Φαφούτη, Θανάσης Κιτσάκης, Οδυσσέας Κατερινόπουλος, Κώστας Σαλάπας, Ελένη Καραγιαννοπούλου, Σωκράτης Κυλάφης, Βίβιαν Μπαρδάκη, Κώστας Μπούρος, Ντίνα Πολίτη, Θόδωρος Πολίτης, Βαγγέλης Τσαμπαλάς, Δημήτρης Τζωρτζόπουλος και Κώστας Τριανταφυλλίδης. Οι πρώτοι πέντε απ’ αυτούς, ήταν Δημοτικοί Σύμβουλοι (οι πρώτοι τρεις συμπολίτευση, οι επόμενοι δύο αντιπολίτευση) και οι υπόλοιποι εννέα, Δημότες Αγρινίου, άλλοι ιδιαιτέρως πολιτικοποιημένοι και άλλοι όχι.
Στην πρώτη συνεδρίαση του οργάνου αντιπρόεδρος εκλέχτηκε ο Θόδωρος Πολίτης (ιδιότητα την οποία έφερε για πολλά χρόνια), στον οποίο ανατέθηκε η σύνταξη του κανονισμού λειτουργίας του φορέα.
Τα τμήματα
Αμέσως μετά τη συγκρότησή του, το όργανο, προχώρησε στη σύσταση των τμημάτων ή για την ακρίβεια, των «εργαστηρίων» του, όπως αυτά αποκαλέστηκαν, αφού η προσέγγιση της δημιουργίας τους, δεν ήταν καθόλου η γραφειοκρατική διαχείριση του πολιτιστικού και ψυχαγωγικού γεγονότος, αλλά η παραγωγή πολιτιστικού προϊόντος και η διοργάνωση ψυχαγωγικών εκδηλώσεων στο πλαίσιο του καλλιτεχνικού και ψυχαγωγικού τομέα, που το καθένα αναλάμβανε να επιμεληθεί και να συντονίσει.
Συστάθηκαν τρία (3) τμήματα και δύο (2) εργαστήρια: α) Το Λαογραφικό – Χορευτικό τμήμα, με στόχο την δωρεάν εκμάθηση λαϊκών και παραδοσιακών χορών, β) το Σκακιστικό τμήμα, για την εκμάθηση αυτού του παιχνιδιού σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες, καθώς και τη δημιουργία σκακιστικών ομάδων όλων των ηλικιών για τη συμμετοχή τους σε διάφορα τουρνουά, γ) το τμήμα παραγωγής πολιτιστικών και ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, με στόχο τη διοργάνωση διαλέξεων, ομιλιών και παρουσιάσεων σημαντικών προσωπικοτήτων του πνεύματος και της τέχνης, καθώς και την οργάνωση και λειτουργία μιας σειράς εκθέσεων ζωγραφικής, χαρακτικής, γλυπτικής, χαλκογραφίας κ.ά. δ) το Κινηματογραφικό Εργαστήρι, για τη διοργάνωση προβολών με εβδομαδιαία συχνότητα προβολής σημαντικών ταινιών της ιστορίας του παγκόσμιου και ελληνικού κινηματογράφου, καθώς και τη στήριξη της ενημέρωσης των μελών του πάνω σε θέματα που αφορούν στην συγκεκριμένη τέχνη, και ε) το Φωτογραφικό εργαστήρι, με στόχο την αγορά εξοπλισμού και τη δημιουργία «σκοτεινού θαλάμου», για την εκμάθηση της φωτογραφικής τέχνης σε παιδιά και ενήλικες.
Την πρώτη περίοδο λειτουργίας του «Κέντρου» οργανώθηκαν τα τμήματα και τα εργαστήρια και διατέθηκαν από το Δήμο Αγρινίου οι πρώτες πιστώσεις για την υλοποίηση των στόχων τους. Πραγματοποιήθηκαν επίσης ανοιχτές συσκέψεις με τους άλλους πολιτιστικούς φορείς της πόλης και ανταλλάχτηκαν απόψεις εμπειρίες και επιτεύχθηκαν συγκλίσεις και συνεργασίες.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε το Δ.Σ. του φορέα ήταν η περιορισμένη χρηματοδότηση από τα ισχνά ακόμα κονδύλια του Δήμου Αγρινίου, ο οποίος με δυσκολία και αρκετή οικονομία κατόρθωνε να είναι συνεπής στις αυτοδιοικητικές του υποχρεώσεις απέναντι στην πολιτεία. Να σημειώσουμε εδώ, ότι εκείνη την εποχή το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση, λόγω του νομικού πλαισίου που ήταν σε ισχύ εκείνη την εποχή να επιχορηγήσει αυτούς τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με αυτό τον τρόπο η επαρκής λειτουργία της χρηματοδότησής τους επαφίονταν στη «φιλοτιμία» των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου και στην αίσθηση αξιολόγησης της σπουδαιότητας της στήριξης του πολιτισμού που είχε συλλογικά το συγκεκριμένο όργανο στο να διαθέσει κονδύλια από τα λιγοστά ακόμα έσοδα των Δήμων. Παρόλα αυτά και σε πείσμα των καιρών μέσα στα πρώτα πέντε (5) χρόνια της λειτουργίας του «Κέντρου» τα τμήματα και τα εργαστήρια παρουσίασαν σημαντική ανάπτυξη.
Ειδικότερα:
Το Λαογραφικό – Χορευτικό τμήμα δίδαξε λαϊκούς και παραδοσιακούς χορούς σε 1.000 περίπου νέους και νέες της πόλης του Αγρινίου καθώς και της ευρύτερης περιοχής, με τους οποίους δημιούργησε χορευτικά λαϊκά και παραδοσιακά σχήματα, που ανταποκρίθηκαν με πλήρη επάρκεια και υψηλή ποιότητα στις ψυχαγωγικές εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν από το Δήμο Αγρινίου, στην πόλη και το νομό, αλλά και σε όσες προσκλήσεις είχαν για συμμετοχή σε εκδηλώσεις σε άλλες πόλεις και νομούς της χώρας. Κατασκευάστηκαν παραδοσιακές φορεσιές και επιχειρήθηκε η επιτυχής συνεργασία του τμήματος με σημαντικούς παραδοσιακούς μουσικούς της περιοχής, οι οποίοι εντάχθηκαν λειτουργικά μέσα σ’ αυτό, πλαισιώνοντας τις πρόβες και τις παραστάσεις τους τμήματος με ζωντανή μουσική.
Το Σκακιστικό τμήμα, κατασκεύασε ειδικά τραπέζια παιχνιδιού, εξοπλίζοντάς τα με τα ανάλογα εργαλεία (επαγγελματικού επίπεδου σκακιέρες, διπλά σκακιστικά ρολόγια για τη μέτρηση του χρόνου κ.ά.), ειδικά καθίσματα και άρχισε την τακτική λειτουργία του με την εποπτεία και την ευθύνη γνωστών Αγρινιωτών σκακιστών, οι οποίοι με τη σημαντική σκακιστική εμπειρία που διέθεταν γνώρισαν σε σημαντικό αριθμό δημοτών και κατοίκων της πόλης τους κανόνες και τις στρατηγικές αυτού του αθλήματος δημιουργώντας τις πρώτες ομάδες. Οργανώθηκαν επίσης αρκετές επιδείξεις σιμουλτανέ με έμπειρους σκακιστές (γκραν μέτρ), για την καλύτερη εμπέδωση των στρατηγικών ανάπτυξης και διεξαγωγής του παιχνιδιού.
Το τμήμα παραγωγής πολιτιστικών και ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, δραστηριοποιήθηκε από την πρώτη κιόλας στιγμή της δημιουργίας του με τη διοργάνωση μουσικών εκδηλώσεων, συναυλιών, εκθέσεων, διαλέξεων, καθώς και παρουσιάσεις σημαντικών λογοτεχνών της χώρας και της περιοχής μας. Σημαντική διοργάνωση στην οποία το τμήμα παρείχε σημαντική υποστήριξη με τη δραστηριοποίησή του σ’ αυτή όλου του ανθρώπινου δυναμικού του, ήταν οι «Λαϊκές Γιορτές» που πραγματοποιήθηκαν από τις 5 έως τις 16 Σεπτέμβρη του 1983, για να τιμηθεί για πρώτη φορά, η απελευθέρωση της πόλης του Αγρινίου στις 14 Σεπτεμβρίου του 1944, από τις δυνάμεις κατοχής.
Το Κινηματογραφικό Εργαστήρι, βελτίωσε καταρχάς τα μέσα προβολής που διέθετε η αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου στο Δημαρχείο Αγρινίου με την αγορά οθόνης, φακών προβολής, διασφαλίζοντας καλύτερες συνθήκες προβολής και δημιούργησε τη δική του κινηματογραφική βιβλιοθήκη με την αγορά ειδικών βιβλίων και τη συνδρομή του σε ειδικευμένα περιοδικά που αφορούσαν στην έβδομη τέχνη. Δημιούργησε συνεργασίες και επαφές με εταιρείες διακίνησης ταινιών στη χώρα, όπως και με το Κέντρο Ελληνικού Κινηματογράφου και την Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Φρόντισε την κινηματογραφική αξιοποίηση του θερινού Δημοτικού Θεάτρου στο Παπαστράτειο Πάρκο Αγρινίου με την κατασκευή καμπίνας προβολής και την αγορά οθόνης, καθισμάτων, καθώς και την τοποθέτηση φωτισμού. Έγιναν αφιερώματα στον Ελληνικό, Ιταλικό, Πολωνικό κινηματογράφο, καθώς και σε αξιόλογους σκηνοθέτες της ιστορίας του παγκόσμιου κινηματογράφου. Τέλος, οργανώθηκαν εβδομάδες αντιφασιστικού κινηματογράφου, αφιερώματα σε ταινίες μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ και σε αρκετές περιπτώσεις προβολής σημαντικών ελληνικών ταινιών με διακρίσεις στα φεστιβάλ, φιλοξενήθηκαν οι σκηνοθέτες τους, οι οποίοι μίλησαν για τη ζωή και το έργο τους.
Το Φωτογραφικό εργαστήρι, εξοπλίστηκε με όλα τα απαραίτητα όργανα για την εκτύπωση ασπρόμαυρων φωτογραφιών και αφού διαρρύθμισε κατάλληλα έναν χώρο που του παραχωρήθηκε για την δημιουργία «σκοτεινού θαλάμου», οργάνωσε κύκλους μαθημάτων της φωτογραφικής τέχνης σε μαθητές Γυμνασίου, Λυκείου και ενήλικες.
Φωτογραφία: Θ Μ Πολίτης: αντιπρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου
(ιδιότητα την οποία έφερε για πολλά χρόνια),
στον οποίο ανατέθηκε η σύνταξη του κανονισμού λειτουργίας του φορέα
